Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Endülüs Emevi Emirlerin Şiirlerinde Yönetici Profili

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 12, 51 - 72, 15.11.2016
https://doi.org/10.29029/busbed.328640

Öz

Bu araştırma, Emevî emirliği ve hilafeti dönemlerinde Endülüs Emevî emirlerinin şiirlerinde yöneticilerin profilini önemsemektedir. Bu araştırmadaki hedef, bize ulaşan şiirlerde Emevî yöneticilerinin profili ortaya konulmasıdır. Şüphesiz bu çalışma, yönetici ve halifelerin şiirlerinden hareketle ortaya konulan tarihi bilgi önem arz etmektedir. Aynı zamanda bu şiirlerden hareketle Emevî emirliği ve hilafeti döneminde kültürel, sosyal ve siyasi durumları da öğrenmek mümkündür. Bu araştırmada tarih kitaplarında geçen bilgiler ile şiirlerde geçen bilgilerin birbirlerine uyup uymadığını ortaya koymak için mukayese yapılmıştır. Bu çalışmada Emevî emirlerin şiirlerinde yönetici profilini şu üç başlıkta ele alacağız;

 Endülüs Emevî emirlerin şiirlerinde özlem,

 Şiirlerinde idareciliğin temellerini güçlendirme yöntemi,

 Övgü ve idarecilik içerikli şiirlerdir.

Bu çalışma, idarecilerin davranışlarına ışık tutması için, onların şiirlerinde emirlerin davranışlarının ortaya konulmasının hedefinin gerçekleşeceğini ve onların şiirleri bağlamında gerek özel ve gerek genel yaşantılarıyla alakalı önemli sonuçlara ulaşılacağını umuyoruz.

Kaynakça

  • ابن الأبَّار، أبو عبد الله محمَّد بن عبد الله بن أبي بكر القضاعيُّ ت 658 ه ، الحلَّة ال سيَراء، تحقيق حسين مؤنس، الشَّركة العربيَّة للطِ باعة، القاهرة، 1963 م. İBNU’L-ABBÂR, Ebu Abdillah Muhammed b. Abdillah b. Ebâi Bekir el- Kudâ‘î, el-Hilletu’s-Siyerâu, Thk., Huseyn Mu’nis, eş-Şerike el-Arabiyye lil- Tıbâ‘a, Kahire 1963.
  • ابن الأثير، أبو الحسن علي بن أبي الكرم محمَّد بن محمَّد الجزري ت 630ه ، الكامل في التَّاريع، تحقيق: عمر عبد 1997 م. ، السَّلام تدمري، دار الكتاب العربي، بيروت، ط 1 İBNU’L-ESIR, Ebu’l-Hasan Ali b. Ebu’l-Kerem Muhammed b. Muhammed el- Cezerî, el-Kamil fi’t-Tarih, Thk.Ömer Abdusselam Tedmurî, Daru’l-Kitabi’l-Arabi, Beyrut, 1997.
  • بالنثي ا، آنخ ل جنثال ث، تاري ع الفك ر الأندلس ي، ترجم ه ع ن الإس بانيَّة حس ين م ؤنس، مكتب ة الثقاف ة الديني ة، مص ر، 1955 م. BALENSIYE, Anhıl Cansalis, Tarihu’l-Fikri’l-Endelusî, Trc. Huseyn Mu’nis, Mektebetü’s-Sakafeti’d-Diniyye, Mısır, 1955.
  • ابن بسَّام، أبو الحسن علي بن بسَّام الش نتريني ت 542 ه ، ال ذَّخيرة في محاس ن أه ل الجزي رة، تحقي ق د. إحس ان عب اس، دار الثقافة، بيروت، 1979 م. İBN BESSAM, Ebu’l-Hasan Ali b. Bessam eş-Şenterinî, Ez-Zehire fi Mehasini ehli’l-Cezire, Thk. İhsan Abbas, Daru’s-Sakafe, Beyrut, 1979.
  • الجوهري، أبو نصر إسمااعيل بن حمَّاد ت 393ه ، ال صحا تاج اللغة وصِحا العربيَّة، تحقيق أحمد عبد الغفور عطَّار، 1987 م. ، نشر دار العلم للملايين، بيروت، ط 4 EL-CEVHERÎ, Ebu Nasr İsmail b. Hammad, es-Sihah Tacu’l-Luğa ve Sihahul- Arabiyye, Thk. Ahmed Abdul-Ğefur Attar, Neşru Dari’l-İlmi li’l-Melayin, Beyrut, 1987.
  • ابن حزم الأندلسي، أبو محمَّد علي بن أحمد ت 456 ه ، جمهرة أنساب العرب، تحقيق لجنة من العلماء، دار الكتب العلميَّة، بيروت، 2001م. İBN HAZM EL-ENDELUSÎ, Ebu Muhammed Ali b. Ahmed, Cemheretu Ensabi’l- Arab, Thk. Heyet, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 2001.
  • الحميدي محمَّد بن أبي نصر ت 448 ه ، جذوة المقتبس في تاريع علماء الأندلس، تحقيق إبراهيم الأبياري، دار الكتاب اللبنا،، بيروت، 1983 م. EL-HUMEYDÎ, Muhammed b. Ebu Nasr, Cezvetu’l-Muktebis fi Tarihi Ulemi Endelus, Thk. İbrahim el-Ebyarî, Daru’l-Kitabi’l-Lubnanî, Beyrut, 1983.
  • ابن حيَّان القرطا، حيَّان بن خلف ت 469 ه ، المقتبس من أنباء الأندلس، تحقيق د. محمود علي مكي، نشر اللس الأعلى للشُّؤون الإسلاميَّة، القاهرة، 3166 ه . İBN HAYYAN EL-KURTUBÎ, Hayyan b. Halef, El-Muktebis min Enbai’l-Endelus, Thk. Mahmud Ali Mekki, Neşru’l-Meclisi’l-A’la li’ş-Şuuni’l-İslamiyye, Kahire, 1390.
  • ابن خلدون، عبد الرَّحمن محمَّد بن محمَّد الإشبيلي ت 808ه ، تاريخه المسمَّى ديوان المبتدأ والخبر في تاريع العرب ، والبربر ومن عاصرهم من ذوي الشَّأن الأكبر، تحقيق خليل شحادة وسهيل زكَّار، دار الفكر العربي، بيروت، ط 2 1988م. İBN HALDUN, Abdurrahman Muhammed b. Muhammed el-İşbilî, Divanu’l- Mübtedei ve’l-Haber fi Tarihi’l-Arabi ve’l-Berber ve men ‘Asarahum min Zevi’şŞe’ni’l- Ekber, Thk. Halil Şehade, Suheyl Zekkar, Daru’l-Fikri’l-Arabi, Beyrut, 1988.
  • . ابن دحية، أبو الخطاب عمر بن حسن ت 633 ه ، ال مُط رِب من أشعار أهل ال مَغ رب، تحقيق إبراهيم الأبياري وغيره، دار العلم للجميع، بيروت، 1955 م. İBN DIHYE, Ebu’l-Hattab Ömer b. Hasan, el-Mutrib min Eş’ari Ehli’l-Meğrib, Thk. İbrahim el-Ebyarî, Daru’l-İlmi li’l-Cemî’, Beyrut, 1955.
  • . ابن سعيد، أبو الحسن علي بن موسى المغربي ت 685 ه ، ال مُغ رب في حُلى ال مَغ رب، تحقيق د. شوقي ضيف، دار المعارف، القاهرة، 1955 م. İBN SAID, Ebu’l-Hasan Ali b. Musa el-Meğribî, el-Muğrib fi hula’l-Meğrib, Thk. Şevki Dayf, Daru’l-Maarif, Kahire, 1955.
  • . ابن عذاري، أبو عبد الله محمد بن محمد المرَّاكشي ت نَو 695 ه، البيان ال مُغ رب في أخبار الأندلس وال مَغ رب، تحقيق كولان وليفي بروفنسال، دار الثقافة، بيروت، 1983 م. İBN ‘AZARÎ, Ebu Abdullah Muhammed b. Muhammed el-Merrakeşî, el-Beyanu’l- Muğrib fi Ahbari’l-Endelus ve’l-Meğrib, Thk. Kolan, Livi Profınsal, Daru’s-Sakafe, Beyrut, 1983.
  • . ابن العماد، شهاب ال دِين أبو الفلا عبد الح يِ بن أحمد الدمشقي، شذرات الذهب في أخبار مَ ن ذهب، تحقيق 1986 م. ، محمود أرنا وط، وأشرف على تحقيقه وخرَّج أحاديثه الشيع عبد القادر أرنا وط، دار ابن كثير، دمشق، ط 1 İBNU’L-İMAD, Şihabuddin Ebu’l-Felah Abdulhayy b. Ahmed ed-Dimeşkî, Şezeratü’z-Zeheb fi Ahbari men Zeheb, Thk. Mahmud Arnaut, Daru İbn Kesir, Dımaşk, 1986.
  • . عنان، محمَّد عبد الله، دولة الإسلام في الأندلس، مكتبة الخانجي، القاهرة، 1997 م. ‘Anan, Muhammed Abdullah, Devletu’l-İslam fi’l-Endelus, Mektebetu’l-Hanecî, Kahire, 1997.
  • . كولان، الأندلس، ترجمة إبراهيم خورشيد وغيره، لجنة ترجمة دائرة المعارف الإسلاميَّة، نشر دار الكتاب اللبنا،، 1980 م. ، بيروت، ط 1 KOLAN, el-Endelus, Trc. İbrahim Murşid, Dairetu’l-Maarfi’l-İslamiyye, Daru’l- Kitabi’l-Lubnani, Beyrut, 1980.
  • . لسان ال دِين بن الخطيب، أبو عبد الله محمَّد بن عبد الله السَّلما، الغرناطي الأندلسي ت 776 ه ، الإحاطة في 1997 م. ، أخبار غرناطة، تحقيق محمَّد عبد الله عنان، مكتبة الخانجي، ط، 1 LISANUDDIN B. EL-HATIB, Ebu Abdullah Muhammed b. Abdullah es-Selmanî el-Ğırnatî el-Endelusi, el-İhata fi Ahbri Ğırnata, Thk. Muhammed Abdullah ‘Anan, Mektebetu’l-Hanecî, 1977.
  • . المراكشي، عبد الواحد بن علي التميمي ت 647 ه ، ال مُ عجِب في تلخيب أخبار المغرب، تحقيق صلا الدين الهواري، 2006 م. ، المكتبة العصرية، بيروت، ط 1 EL-MERRAKEŞÎ, Abdulvahid b. Ali et-Temimî, el-Mu’cib fi Telhîsi Ahbari’l- Meğrib, Thk. Salahaddin el-Hevvarî, el-Mektebetu’l-Asriyye, Beyrut, 2006.
  • . ال مَقَّرِيُّ، شهاب ال دِين أحمد بن محمَّد الت لِ مسا،، نفح الطِ يب من غصن الأندلس الرَّطيب وذِ كرِ وزيرِها لسان ال دِين بن الخطيب ت 1041ه ، تحقيق إحسان عبَّاس، دار صادر، بيروت، 1997م. EL-MEKKARÎ, Şihabuddin Ahmed b. Muhammed et-Tilimsanî, Nefhu’t-Tîb min Ğusni’l-Endelusi’r-Ratib ve Zikri Veziriha Lisanuddin b. Hatib, Thk. İhsan Abbas, Daru Sadır, Beyrut, 1997.
  • . يقوت الحموي، شهاب الدين أبو عبد الله يقوت بن عبد الله الرومي الحموي ت 626 ه ، معجم البلدان، دار صادر، 1995 م. ، بيروت، ط 2
  • . YAKUT EL-HEMEVÎ, Şihabuddin Ebu Abdullah Yakut b. Abdullah er-Rumî el- Hemevî, Mu’cemu’l-Buldan, Daru Sadır, Beyrut, 1995.
  • . ANTONIO GUZMAN REINA, Politica Milicia en el Andalus, Cordoba, 1969.
  • . R.CASTEJON, Excavaciones del plan nacioual, Madrid, 1943.

Governor Image in The Poetries of Umayyad Princes in Andalusia

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 12, 51 - 72, 15.11.2016
https://doi.org/10.29029/busbed.328640

Öz

This research is interested in studying the poetry of Umayyad Princes of Andalusia, in the ages of both Umayyad Emirate and the Umayyad Caliphate ones. The aim of this study is to provide a picture of the princes of Umayyad in Andalusia through what came to us from poetry; it is no secret that this will be important because it is a historical document recorded by the prince or caliph tongue. And through it; we can imagine the political, social and cultural conditions in the Umayyad emirate's age and the Caliphate age. We will compare those poems and come in the historical sources of those prince's biographies, look between the poetries and the sources of consensus and differences. We will discuss the cases of princes in poetries of Umayyad princes from three aspects:

• Nostalgia in poetries of Umayyad princes in Andalusia.

• The method of consolidating the state in Andalusia through poetry.

• Pride in their poetries and its relation to governance.

We hope that this study achieved its aim which is to see the conditions of the princes through their poems, to illuminate aspects of their lives during the period of their rule, and we hope to reach important results in terms of linking their poems to their own lives and public lives.

Kaynakça

  • ابن الأبَّار، أبو عبد الله محمَّد بن عبد الله بن أبي بكر القضاعيُّ ت 658 ه ، الحلَّة ال سيَراء، تحقيق حسين مؤنس، الشَّركة العربيَّة للطِ باعة، القاهرة، 1963 م. İBNU’L-ABBÂR, Ebu Abdillah Muhammed b. Abdillah b. Ebâi Bekir el- Kudâ‘î, el-Hilletu’s-Siyerâu, Thk., Huseyn Mu’nis, eş-Şerike el-Arabiyye lil- Tıbâ‘a, Kahire 1963.
  • ابن الأثير، أبو الحسن علي بن أبي الكرم محمَّد بن محمَّد الجزري ت 630ه ، الكامل في التَّاريع، تحقيق: عمر عبد 1997 م. ، السَّلام تدمري، دار الكتاب العربي، بيروت، ط 1 İBNU’L-ESIR, Ebu’l-Hasan Ali b. Ebu’l-Kerem Muhammed b. Muhammed el- Cezerî, el-Kamil fi’t-Tarih, Thk.Ömer Abdusselam Tedmurî, Daru’l-Kitabi’l-Arabi, Beyrut, 1997.
  • بالنثي ا، آنخ ل جنثال ث، تاري ع الفك ر الأندلس ي، ترجم ه ع ن الإس بانيَّة حس ين م ؤنس، مكتب ة الثقاف ة الديني ة، مص ر، 1955 م. BALENSIYE, Anhıl Cansalis, Tarihu’l-Fikri’l-Endelusî, Trc. Huseyn Mu’nis, Mektebetü’s-Sakafeti’d-Diniyye, Mısır, 1955.
  • ابن بسَّام، أبو الحسن علي بن بسَّام الش نتريني ت 542 ه ، ال ذَّخيرة في محاس ن أه ل الجزي رة، تحقي ق د. إحس ان عب اس، دار الثقافة، بيروت، 1979 م. İBN BESSAM, Ebu’l-Hasan Ali b. Bessam eş-Şenterinî, Ez-Zehire fi Mehasini ehli’l-Cezire, Thk. İhsan Abbas, Daru’s-Sakafe, Beyrut, 1979.
  • الجوهري، أبو نصر إسمااعيل بن حمَّاد ت 393ه ، ال صحا تاج اللغة وصِحا العربيَّة، تحقيق أحمد عبد الغفور عطَّار، 1987 م. ، نشر دار العلم للملايين، بيروت، ط 4 EL-CEVHERÎ, Ebu Nasr İsmail b. Hammad, es-Sihah Tacu’l-Luğa ve Sihahul- Arabiyye, Thk. Ahmed Abdul-Ğefur Attar, Neşru Dari’l-İlmi li’l-Melayin, Beyrut, 1987.
  • ابن حزم الأندلسي، أبو محمَّد علي بن أحمد ت 456 ه ، جمهرة أنساب العرب، تحقيق لجنة من العلماء، دار الكتب العلميَّة، بيروت، 2001م. İBN HAZM EL-ENDELUSÎ, Ebu Muhammed Ali b. Ahmed, Cemheretu Ensabi’l- Arab, Thk. Heyet, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 2001.
  • الحميدي محمَّد بن أبي نصر ت 448 ه ، جذوة المقتبس في تاريع علماء الأندلس، تحقيق إبراهيم الأبياري، دار الكتاب اللبنا،، بيروت، 1983 م. EL-HUMEYDÎ, Muhammed b. Ebu Nasr, Cezvetu’l-Muktebis fi Tarihi Ulemi Endelus, Thk. İbrahim el-Ebyarî, Daru’l-Kitabi’l-Lubnanî, Beyrut, 1983.
  • ابن حيَّان القرطا، حيَّان بن خلف ت 469 ه ، المقتبس من أنباء الأندلس، تحقيق د. محمود علي مكي، نشر اللس الأعلى للشُّؤون الإسلاميَّة، القاهرة، 3166 ه . İBN HAYYAN EL-KURTUBÎ, Hayyan b. Halef, El-Muktebis min Enbai’l-Endelus, Thk. Mahmud Ali Mekki, Neşru’l-Meclisi’l-A’la li’ş-Şuuni’l-İslamiyye, Kahire, 1390.
  • ابن خلدون، عبد الرَّحمن محمَّد بن محمَّد الإشبيلي ت 808ه ، تاريخه المسمَّى ديوان المبتدأ والخبر في تاريع العرب ، والبربر ومن عاصرهم من ذوي الشَّأن الأكبر، تحقيق خليل شحادة وسهيل زكَّار، دار الفكر العربي، بيروت، ط 2 1988م. İBN HALDUN, Abdurrahman Muhammed b. Muhammed el-İşbilî, Divanu’l- Mübtedei ve’l-Haber fi Tarihi’l-Arabi ve’l-Berber ve men ‘Asarahum min Zevi’şŞe’ni’l- Ekber, Thk. Halil Şehade, Suheyl Zekkar, Daru’l-Fikri’l-Arabi, Beyrut, 1988.
  • . ابن دحية، أبو الخطاب عمر بن حسن ت 633 ه ، ال مُط رِب من أشعار أهل ال مَغ رب، تحقيق إبراهيم الأبياري وغيره، دار العلم للجميع، بيروت، 1955 م. İBN DIHYE, Ebu’l-Hattab Ömer b. Hasan, el-Mutrib min Eş’ari Ehli’l-Meğrib, Thk. İbrahim el-Ebyarî, Daru’l-İlmi li’l-Cemî’, Beyrut, 1955.
  • . ابن سعيد، أبو الحسن علي بن موسى المغربي ت 685 ه ، ال مُغ رب في حُلى ال مَغ رب، تحقيق د. شوقي ضيف، دار المعارف، القاهرة، 1955 م. İBN SAID, Ebu’l-Hasan Ali b. Musa el-Meğribî, el-Muğrib fi hula’l-Meğrib, Thk. Şevki Dayf, Daru’l-Maarif, Kahire, 1955.
  • . ابن عذاري، أبو عبد الله محمد بن محمد المرَّاكشي ت نَو 695 ه، البيان ال مُغ رب في أخبار الأندلس وال مَغ رب، تحقيق كولان وليفي بروفنسال، دار الثقافة، بيروت، 1983 م. İBN ‘AZARÎ, Ebu Abdullah Muhammed b. Muhammed el-Merrakeşî, el-Beyanu’l- Muğrib fi Ahbari’l-Endelus ve’l-Meğrib, Thk. Kolan, Livi Profınsal, Daru’s-Sakafe, Beyrut, 1983.
  • . ابن العماد، شهاب ال دِين أبو الفلا عبد الح يِ بن أحمد الدمشقي، شذرات الذهب في أخبار مَ ن ذهب، تحقيق 1986 م. ، محمود أرنا وط، وأشرف على تحقيقه وخرَّج أحاديثه الشيع عبد القادر أرنا وط، دار ابن كثير، دمشق، ط 1 İBNU’L-İMAD, Şihabuddin Ebu’l-Felah Abdulhayy b. Ahmed ed-Dimeşkî, Şezeratü’z-Zeheb fi Ahbari men Zeheb, Thk. Mahmud Arnaut, Daru İbn Kesir, Dımaşk, 1986.
  • . عنان، محمَّد عبد الله، دولة الإسلام في الأندلس، مكتبة الخانجي، القاهرة، 1997 م. ‘Anan, Muhammed Abdullah, Devletu’l-İslam fi’l-Endelus, Mektebetu’l-Hanecî, Kahire, 1997.
  • . كولان، الأندلس، ترجمة إبراهيم خورشيد وغيره، لجنة ترجمة دائرة المعارف الإسلاميَّة، نشر دار الكتاب اللبنا،، 1980 م. ، بيروت، ط 1 KOLAN, el-Endelus, Trc. İbrahim Murşid, Dairetu’l-Maarfi’l-İslamiyye, Daru’l- Kitabi’l-Lubnani, Beyrut, 1980.
  • . لسان ال دِين بن الخطيب، أبو عبد الله محمَّد بن عبد الله السَّلما، الغرناطي الأندلسي ت 776 ه ، الإحاطة في 1997 م. ، أخبار غرناطة، تحقيق محمَّد عبد الله عنان، مكتبة الخانجي، ط، 1 LISANUDDIN B. EL-HATIB, Ebu Abdullah Muhammed b. Abdullah es-Selmanî el-Ğırnatî el-Endelusi, el-İhata fi Ahbri Ğırnata, Thk. Muhammed Abdullah ‘Anan, Mektebetu’l-Hanecî, 1977.
  • . المراكشي، عبد الواحد بن علي التميمي ت 647 ه ، ال مُ عجِب في تلخيب أخبار المغرب، تحقيق صلا الدين الهواري، 2006 م. ، المكتبة العصرية، بيروت، ط 1 EL-MERRAKEŞÎ, Abdulvahid b. Ali et-Temimî, el-Mu’cib fi Telhîsi Ahbari’l- Meğrib, Thk. Salahaddin el-Hevvarî, el-Mektebetu’l-Asriyye, Beyrut, 2006.
  • . ال مَقَّرِيُّ، شهاب ال دِين أحمد بن محمَّد الت لِ مسا،، نفح الطِ يب من غصن الأندلس الرَّطيب وذِ كرِ وزيرِها لسان ال دِين بن الخطيب ت 1041ه ، تحقيق إحسان عبَّاس، دار صادر، بيروت، 1997م. EL-MEKKARÎ, Şihabuddin Ahmed b. Muhammed et-Tilimsanî, Nefhu’t-Tîb min Ğusni’l-Endelusi’r-Ratib ve Zikri Veziriha Lisanuddin b. Hatib, Thk. İhsan Abbas, Daru Sadır, Beyrut, 1997.
  • . يقوت الحموي، شهاب الدين أبو عبد الله يقوت بن عبد الله الرومي الحموي ت 626 ه ، معجم البلدان، دار صادر، 1995 م. ، بيروت، ط 2
  • . YAKUT EL-HEMEVÎ, Şihabuddin Ebu Abdullah Yakut b. Abdullah er-Rumî el- Hemevî, Mu’cemu’l-Buldan, Daru Sadır, Beyrut, 1995.
  • . ANTONIO GUZMAN REINA, Politica Milicia en el Andalus, Cordoba, 1969.
  • . R.CASTEJON, Excavaciones del plan nacioual, Madrid, 1943.

صورة الحاكم في أشعار الأمراء الأموي ين في الأندلس

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 12, 51 - 72, 15.11.2016
https://doi.org/10.29029/busbed.328640

Öz

يهتمُّ هذا البحثُ بدراسةِ صورةِ الحاكمِ في أشعار الأمراءِ الأموي ين في الأندلس في عصرَي الإمارة الأمويَّة والخلافةِ، والهدفُ من ذلك معرفةُ أحوالِ الحكَّام الأموي ين في الأندلس من خلال ما وصلَ إلينا من أشعارهم، ولا يخفى أنَّ تلك الصَّورةَ ستكون مهمَّة ؛ لأنََّّا وثيقةٌ تاريخيَّةٌ يج لُِّها الأمرُ أو الخليفةُ، ومن خلالها يمكننا أن نتصوَّر الأحوالَ ال جياسيَّة والاجتماعيَّةَ والثَّقافيَّةَ في عصر الإمارة وفي عصر الخلافةِ في الأندلس، وسوف ت ع قَ دُ موازنةٌ بين تلك الأشعار وما دوَّن تهُ المصادرُ التَّاريخيَّةُ من أخبار، لِننظرَ ما بين ال شعرِ والخبرِ منَ التَّوافُقِ أو الاختلافِ، وسنتناول صورة الحاكم في أشعار

الأمراءِ الأموي ين من ثلاثةِ جوانبَ هي: 

1. الحنين في أشعار الأمراء الأموي ين في الأندلس،

2. تثبيت دعائم ال مُ لكِ في الأندلس من خلال أشعارهم،

3. الفخر في أشعارهم وعلاق تُه بالحُ كم.

نََ مَلُ أ ن تح ققَ هذه ال دِراسةُ هَدَفَها من معرفة أحوالِ الأمراءِ من خلال أشعارهم، لإضاءة جوانبَ مِ ن حياتهم في مراحل حُ كمِهِم، وأ ن نَصِلَ إلى نتائجَ مُهِمَّة على صعيد رَب طِ أشعارِهم بحياتهم الخاصَّة والحياةِ العامَّة.

Kaynakça

  • ابن الأبَّار، أبو عبد الله محمَّد بن عبد الله بن أبي بكر القضاعيُّ ت 658 ه ، الحلَّة ال سيَراء، تحقيق حسين مؤنس، الشَّركة العربيَّة للطِ باعة، القاهرة، 1963 م. İBNU’L-ABBÂR, Ebu Abdillah Muhammed b. Abdillah b. Ebâi Bekir el- Kudâ‘î, el-Hilletu’s-Siyerâu, Thk., Huseyn Mu’nis, eş-Şerike el-Arabiyye lil- Tıbâ‘a, Kahire 1963.
  • ابن الأثير، أبو الحسن علي بن أبي الكرم محمَّد بن محمَّد الجزري ت 630ه ، الكامل في التَّاريع، تحقيق: عمر عبد 1997 م. ، السَّلام تدمري، دار الكتاب العربي، بيروت، ط 1 İBNU’L-ESIR, Ebu’l-Hasan Ali b. Ebu’l-Kerem Muhammed b. Muhammed el- Cezerî, el-Kamil fi’t-Tarih, Thk.Ömer Abdusselam Tedmurî, Daru’l-Kitabi’l-Arabi, Beyrut, 1997.
  • بالنثي ا، آنخ ل جنثال ث، تاري ع الفك ر الأندلس ي، ترجم ه ع ن الإس بانيَّة حس ين م ؤنس، مكتب ة الثقاف ة الديني ة، مص ر، 1955 م. BALENSIYE, Anhıl Cansalis, Tarihu’l-Fikri’l-Endelusî, Trc. Huseyn Mu’nis, Mektebetü’s-Sakafeti’d-Diniyye, Mısır, 1955.
  • ابن بسَّام، أبو الحسن علي بن بسَّام الش نتريني ت 542 ه ، ال ذَّخيرة في محاس ن أه ل الجزي رة، تحقي ق د. إحس ان عب اس، دار الثقافة، بيروت، 1979 م. İBN BESSAM, Ebu’l-Hasan Ali b. Bessam eş-Şenterinî, Ez-Zehire fi Mehasini ehli’l-Cezire, Thk. İhsan Abbas, Daru’s-Sakafe, Beyrut, 1979.
  • الجوهري، أبو نصر إسمااعيل بن حمَّاد ت 393ه ، ال صحا تاج اللغة وصِحا العربيَّة، تحقيق أحمد عبد الغفور عطَّار، 1987 م. ، نشر دار العلم للملايين، بيروت، ط 4 EL-CEVHERÎ, Ebu Nasr İsmail b. Hammad, es-Sihah Tacu’l-Luğa ve Sihahul- Arabiyye, Thk. Ahmed Abdul-Ğefur Attar, Neşru Dari’l-İlmi li’l-Melayin, Beyrut, 1987.
  • ابن حزم الأندلسي، أبو محمَّد علي بن أحمد ت 456 ه ، جمهرة أنساب العرب، تحقيق لجنة من العلماء، دار الكتب العلميَّة، بيروت، 2001م. İBN HAZM EL-ENDELUSÎ, Ebu Muhammed Ali b. Ahmed, Cemheretu Ensabi’l- Arab, Thk. Heyet, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 2001.
  • الحميدي محمَّد بن أبي نصر ت 448 ه ، جذوة المقتبس في تاريع علماء الأندلس، تحقيق إبراهيم الأبياري، دار الكتاب اللبنا،، بيروت، 1983 م. EL-HUMEYDÎ, Muhammed b. Ebu Nasr, Cezvetu’l-Muktebis fi Tarihi Ulemi Endelus, Thk. İbrahim el-Ebyarî, Daru’l-Kitabi’l-Lubnanî, Beyrut, 1983.
  • ابن حيَّان القرطا، حيَّان بن خلف ت 469 ه ، المقتبس من أنباء الأندلس، تحقيق د. محمود علي مكي، نشر اللس الأعلى للشُّؤون الإسلاميَّة، القاهرة، 3166 ه . İBN HAYYAN EL-KURTUBÎ, Hayyan b. Halef, El-Muktebis min Enbai’l-Endelus, Thk. Mahmud Ali Mekki, Neşru’l-Meclisi’l-A’la li’ş-Şuuni’l-İslamiyye, Kahire, 1390.
  • ابن خلدون، عبد الرَّحمن محمَّد بن محمَّد الإشبيلي ت 808ه ، تاريخه المسمَّى ديوان المبتدأ والخبر في تاريع العرب ، والبربر ومن عاصرهم من ذوي الشَّأن الأكبر، تحقيق خليل شحادة وسهيل زكَّار، دار الفكر العربي، بيروت، ط 2 1988م. İBN HALDUN, Abdurrahman Muhammed b. Muhammed el-İşbilî, Divanu’l- Mübtedei ve’l-Haber fi Tarihi’l-Arabi ve’l-Berber ve men ‘Asarahum min Zevi’şŞe’ni’l- Ekber, Thk. Halil Şehade, Suheyl Zekkar, Daru’l-Fikri’l-Arabi, Beyrut, 1988.
  • . ابن دحية، أبو الخطاب عمر بن حسن ت 633 ه ، ال مُط رِب من أشعار أهل ال مَغ رب، تحقيق إبراهيم الأبياري وغيره، دار العلم للجميع، بيروت، 1955 م. İBN DIHYE, Ebu’l-Hattab Ömer b. Hasan, el-Mutrib min Eş’ari Ehli’l-Meğrib, Thk. İbrahim el-Ebyarî, Daru’l-İlmi li’l-Cemî’, Beyrut, 1955.
  • . ابن سعيد، أبو الحسن علي بن موسى المغربي ت 685 ه ، ال مُغ رب في حُلى ال مَغ رب، تحقيق د. شوقي ضيف، دار المعارف، القاهرة، 1955 م. İBN SAID, Ebu’l-Hasan Ali b. Musa el-Meğribî, el-Muğrib fi hula’l-Meğrib, Thk. Şevki Dayf, Daru’l-Maarif, Kahire, 1955.
  • . ابن عذاري، أبو عبد الله محمد بن محمد المرَّاكشي ت نَو 695 ه، البيان ال مُغ رب في أخبار الأندلس وال مَغ رب، تحقيق كولان وليفي بروفنسال، دار الثقافة، بيروت، 1983 م. İBN ‘AZARÎ, Ebu Abdullah Muhammed b. Muhammed el-Merrakeşî, el-Beyanu’l- Muğrib fi Ahbari’l-Endelus ve’l-Meğrib, Thk. Kolan, Livi Profınsal, Daru’s-Sakafe, Beyrut, 1983.
  • . ابن العماد، شهاب ال دِين أبو الفلا عبد الح يِ بن أحمد الدمشقي، شذرات الذهب في أخبار مَ ن ذهب، تحقيق 1986 م. ، محمود أرنا وط، وأشرف على تحقيقه وخرَّج أحاديثه الشيع عبد القادر أرنا وط، دار ابن كثير، دمشق، ط 1 İBNU’L-İMAD, Şihabuddin Ebu’l-Felah Abdulhayy b. Ahmed ed-Dimeşkî, Şezeratü’z-Zeheb fi Ahbari men Zeheb, Thk. Mahmud Arnaut, Daru İbn Kesir, Dımaşk, 1986.
  • . عنان، محمَّد عبد الله، دولة الإسلام في الأندلس، مكتبة الخانجي، القاهرة، 1997 م. ‘Anan, Muhammed Abdullah, Devletu’l-İslam fi’l-Endelus, Mektebetu’l-Hanecî, Kahire, 1997.
  • . كولان، الأندلس، ترجمة إبراهيم خورشيد وغيره، لجنة ترجمة دائرة المعارف الإسلاميَّة، نشر دار الكتاب اللبنا،، 1980 م. ، بيروت، ط 1 KOLAN, el-Endelus, Trc. İbrahim Murşid, Dairetu’l-Maarfi’l-İslamiyye, Daru’l- Kitabi’l-Lubnani, Beyrut, 1980.
  • . لسان ال دِين بن الخطيب، أبو عبد الله محمَّد بن عبد الله السَّلما، الغرناطي الأندلسي ت 776 ه ، الإحاطة في 1997 م. ، أخبار غرناطة، تحقيق محمَّد عبد الله عنان، مكتبة الخانجي، ط، 1 LISANUDDIN B. EL-HATIB, Ebu Abdullah Muhammed b. Abdullah es-Selmanî el-Ğırnatî el-Endelusi, el-İhata fi Ahbri Ğırnata, Thk. Muhammed Abdullah ‘Anan, Mektebetu’l-Hanecî, 1977.
  • . المراكشي، عبد الواحد بن علي التميمي ت 647 ه ، ال مُ عجِب في تلخيب أخبار المغرب، تحقيق صلا الدين الهواري، 2006 م. ، المكتبة العصرية، بيروت، ط 1 EL-MERRAKEŞÎ, Abdulvahid b. Ali et-Temimî, el-Mu’cib fi Telhîsi Ahbari’l- Meğrib, Thk. Salahaddin el-Hevvarî, el-Mektebetu’l-Asriyye, Beyrut, 2006.
  • . ال مَقَّرِيُّ، شهاب ال دِين أحمد بن محمَّد الت لِ مسا،، نفح الطِ يب من غصن الأندلس الرَّطيب وذِ كرِ وزيرِها لسان ال دِين بن الخطيب ت 1041ه ، تحقيق إحسان عبَّاس، دار صادر، بيروت، 1997م. EL-MEKKARÎ, Şihabuddin Ahmed b. Muhammed et-Tilimsanî, Nefhu’t-Tîb min Ğusni’l-Endelusi’r-Ratib ve Zikri Veziriha Lisanuddin b. Hatib, Thk. İhsan Abbas, Daru Sadır, Beyrut, 1997.
  • . يقوت الحموي، شهاب الدين أبو عبد الله يقوت بن عبد الله الرومي الحموي ت 626 ه ، معجم البلدان، دار صادر، 1995 م. ، بيروت، ط 2
  • . YAKUT EL-HEMEVÎ, Şihabuddin Ebu Abdullah Yakut b. Abdullah er-Rumî el- Hemevî, Mu’cemu’l-Buldan, Daru Sadır, Beyrut, 1995.
  • . ANTONIO GUZMAN REINA, Politica Milicia en el Andalus, Cordoba, 1969.
  • . R.CASTEJON, Excavaciones del plan nacioual, Madrid, 1943.
Toplam 22 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Konular Sanat ve Edebiyat, Din Araştırmaları
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Ousama Ekhtıar

Yayımlanma Tarihi 15 Kasım 2016
Yayımlandığı Sayı Yıl 2016Cilt: 6 Sayı: 12

Kaynak Göster

APA Ekhtıar, O. (2016). Endülüs Emevi Emirlerin Şiirlerinde Yönetici Profili. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 51-72. https://doi.org/10.29029/busbed.328640