Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi

Abstract

Toplumların kültür hazineleri içerisinde önemli bir paya sahip olan yer adları, ait
oldukları toplumların hafızalarını canlı tutar ve kültürün geçmiĢten geleceğe aktarılmasında
önemli rol oynar. Etrafımızda gördüğümüz her bir dağ, dere, nehir, köprü, çeĢme, kale vb. adı ile
tanınır ve bu adla da tarihde yaĢar. Ülkede egemen olan toplulukların etkisyle kimi zaman adları
değiĢen Buyapılar,halkın zihnȋ ve kültürel hafızasından izler taĢıyan isimlerle adlandırılırlar. Türk
toplulukları, göçebeliktan baĢlayarak yerleĢik hayata geçene kadar ve geçtikten sonra da göç
yolları da dâhil geçtikleri ve yerleĢtikleri yerlere anlamlı isimler vermiĢlerdir. Türkmenistan‟ın
tarihi geçmiĢi, Türkmenlerin menĢei, Türkmenistan‟da yaĢayan kabile ve boy adlarını tespit
etmede yer adları oldukça önemli bir iĢleve sahiptir. Türkmenistan‟daki yer adları,
Türkmenistan‟ın sosyo-kültürel, ekonomik, tarihȋ, siyasȋve coğrafȋ özelliklerinin ortaya konulması
bakımından önemlidir.
Toponimler coğrafȋ yer adları çalıĢmalarını konu alan bir bilim dalıdır. Diğer bir deyiĢle
toponimi dile ait bir çalıĢma alanıdır. Toponimi çalıĢmaları bize artzamanlı ve eĢzamanlı dilbilim
çalıĢmaları konusunda konusunda fayda sağlar. Türk dünyasına ait coğrafyalarda yer adları
çalıĢması yapılması hem Türk kültürüne hem de Türk diline katkı sağlayacaktır. Bu çalıĢmada
Türkmenistandaki yer adları tematik olarak sınıflandırılmaya çalıĢılacaktır. Türkmenistan
coğrafyasında yer adları ile ilgili yapılacak çalıĢmalarda Oğuz boyuna ait önemli tarihi ve kültürel
vesikalar ortaya çıkacaktır. Bu sınıflandırma çalıĢması Türkmenistan‟da yayınlanan toponimi
sözlükleri, coğrafya atlasları ve Türkmenlerden alınan bilgiler yardımıyla yapılacaktır.
Türkmenistada yer adlarıyla yapılan çalıĢaların eksikliği bizi bu çalıĢmayı yapmaya teĢvik
etmiĢtir.