Research Article
BibTex RIS Cite

KÂNÎ’Yİ KENDİ MEKTUBU VE ŞERHİ İLE ANLAMAK “OCAK BĀZERGĀNINA YAZDUKLARI MEKTŪB-I LETĀ’İF-ÜSLŪB"

Year 2023, Volume: 6 Issue: 1, 72 - 94, 23.03.2023
https://doi.org/10.58659/estad.1259885

Abstract

Çok sayıda metin örneğini muhtevi Münşe’ât-ı Kânî, inşa sahasında alışılmış örnekler dışında pek çok hususiyeti ile müstesna bir ismin ifadesine dönüşmüştür. Nevi şahsına münhasır bu ismin ifade ve üslubundaki “pür-tumturak” ve “hoş-edâ”, hezel ve mizah ile pek de aşina olmadığımız bir sanat telakkisi doğurmuştur. Doğal bir eda ile kaleme aldığı inşa metinlerini son derece ince bir anlayış ile ören Kânî’nin estetik nesir içerisinde tutarlı ve bütünlüklü bir biçimde ortaya koyduğu söz varlığı, kimi zaman nükteli zarif bir ton ile belirirken kimi zaman hiciv ve mizah ile sivrilmiştir. Kânî’nin kendi kaleminden şerh edilen “Ocak Bâzergânına” yazılan mektup farklı özellikleri haiz onlarca metin suretinden sadece biridir. Bizzat müellifin kendi görüş ve değerlendirmeleri ile okuyucuyu sevk ve idaresi, söz konusu metinde alışılmış kalıplar dışında bir sanat anlayışını ortaya koymuştur. Bu manada hiciv ve mizahın fikir ve mana ciheti ile ustalıkla kaleme alındığı mevcut mektup ve şerhi, eleştiri anlayışının farklı amaç ve yöntemler ile tahriri noktasında çalışmamızın muhteviyatını oluşturmuştur.

References

  • Karlığa, Bekir ve Çetiner, Bedrettin (1990). Hadislerle Kur’ân-ı Kerîm tefsîri-İbn Kesîr, İstanbul: Çağrı Yayınları.
  • Kılıç, Atabey (2008). Dağılmış İncileri Toplamak: Şerh Tasnifi Denemesi, Prof. Dr. Abdulkadir Karahan Anısına I. Uluslararası Klasik Edebiyat Sempozyumu, İstanbul: İBB 2008, s.s 363-369.
  • Kuran Fihristi (2022). Hz. Musa (a.s) İle İlgili Ayetler. http://kuranfihristi.net/ayetleri/hz.%20musa (E.T: 11. 12. 2022)
  • Mengi, Mine (2000). Metin Şerhi, Tahlili ve Tenkidi Üzerine, Divan Şiiri Yazıları, Ankara: Akçağ Yayınları s.s. 72-80.
  • Salihoğlu, Mahmut (2009). “Sâmirî”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 36, s.s. 78-79.
  • Tevfik, Ebüzziya (2015). Nümûne-i Edebiyyât-ı Osmâniyye (Haz. Furkan Öztürk), İstanbul: Dün Bugün Yarın Yayınları.
  • Ünlü, Osman (2017). “Klâsik Türk Şirinde Mum Makası: Mıkrâz”, Journal of Turkish Language and Literature, C. 3, S. 1, s.s. 321-329.
  • Yazar, Sadık (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatında Tercüme Ve Şerh Geleneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
  • Yekta Saraç, Mehmet Ali (2006). “Şerhler”, Türk Edebiyatı Tarihi , (Ed. Talat Sait Halman, Osman Horata vd.), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, C. 2, s.s. 121-132.
Year 2023, Volume: 6 Issue: 1, 72 - 94, 23.03.2023
https://doi.org/10.58659/estad.1259885

Abstract

References

  • Karlığa, Bekir ve Çetiner, Bedrettin (1990). Hadislerle Kur’ân-ı Kerîm tefsîri-İbn Kesîr, İstanbul: Çağrı Yayınları.
  • Kılıç, Atabey (2008). Dağılmış İncileri Toplamak: Şerh Tasnifi Denemesi, Prof. Dr. Abdulkadir Karahan Anısına I. Uluslararası Klasik Edebiyat Sempozyumu, İstanbul: İBB 2008, s.s 363-369.
  • Kuran Fihristi (2022). Hz. Musa (a.s) İle İlgili Ayetler. http://kuranfihristi.net/ayetleri/hz.%20musa (E.T: 11. 12. 2022)
  • Mengi, Mine (2000). Metin Şerhi, Tahlili ve Tenkidi Üzerine, Divan Şiiri Yazıları, Ankara: Akçağ Yayınları s.s. 72-80.
  • Salihoğlu, Mahmut (2009). “Sâmirî”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 36, s.s. 78-79.
  • Tevfik, Ebüzziya (2015). Nümûne-i Edebiyyât-ı Osmâniyye (Haz. Furkan Öztürk), İstanbul: Dün Bugün Yarın Yayınları.
  • Ünlü, Osman (2017). “Klâsik Türk Şirinde Mum Makası: Mıkrâz”, Journal of Turkish Language and Literature, C. 3, S. 1, s.s. 321-329.
  • Yazar, Sadık (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatında Tercüme Ve Şerh Geleneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
  • Yekta Saraç, Mehmet Ali (2006). “Şerhler”, Türk Edebiyatı Tarihi , (Ed. Talat Sait Halman, Osman Horata vd.), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, C. 2, s.s. 121-132.
There are 9 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Creative Arts and Writing
Journal Section MAKALELER
Authors

Gökhan Alp 0000-0002-0237-8352

Publication Date March 23, 2023
Published in Issue Year 2023 Volume: 6 Issue: 1

Cite

MLA Alp, Gökhan. “KÂNÎ’Yİ KENDİ MEKTUBU VE ŞERHİ İLE ANLAMAK “OCAK BĀZERGĀNINA YAZDUKLARI MEKTŪB-I LETĀ’İF-ÜSLŪB"”. Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi [Journal Of Old Turkish Literature Researches], vol. 6, no. 1, 2023, pp. 72-94, doi:10.58659/estad.1259885.

   TARANDIĞIMIZ İNDEXLER  

Görüntünün olası içeriği: yazılogo.png

DRJI.pngici2.pnglogo.png        CenterLogo.png       ESJIndex_logo.png        Ust_bar_tur1a.jpg scholar_logo_64dp.png                       logo-large-explore.png                           logo.png 


