Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi

Abstract

Bireyin toplum ile bağını oluşturan ve toplumun devamlılığını sağlayan aile kurumu kültürel, dini ve ekonomik başka birçok etkenden dolayı toplumlarda farklılık göstermektedir. Ancak aile kurumunun toplum açısından önemi tartışılmaz bir gerçektir. Zira aile birey ile toplum arasında bir köprü olarak yeni nesillere kültürel kimliğin ve değerlerin aktarılmasında, tarihsel ve toplumsal bilincin kazandırılmasında mühim vazifeleri yerine getirmektedir. İnsan yaşamında bu denli önemli bir yere sahip olması sebebiyle aile, toplum araştırmalarının önemli bir unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu çalışmada, Osmanlı sosyal tarihinin ana kaynaklardan biri olan kadı sicil defterlerindeki örneklerden hareketle 17. Yüzyılda Harput’ta aile yapısı ele alınmıştır. Bu anlamda ailenin oluşmasının ilk adımı olan nişan ve sonrasında nikâh ile ilgili Harput’taki örf ve adetler anlatılmıştır. Yine çalışmada aile üyeleri arasındaki ilişkilere yer verilmiştir. Bu suretle aile fertlerinin birbirlerine karşı sorumluluklarından bahsedilmiş, eşler arasında şiddet, çocuklara yönelik muamele ve aile birliğin sonlandırılması gibi konulara değinilmiştir.