HÜRMÜZ SULTANLIĞI’NIN PORTEKİZLİLER TARAFINDAN HÂKİMİYET ALTINA ALINMASI VE PORTEKİZ’İN İRAN KÖRFEZİ’NE ADIM ATMASI
Abstract
Öz: Portekizliler, 15. yüzyıl ortalarından itibaren deniz keşiflerine başla-mışlar ve Afrika’yı dolaşarak Hindistan’a giden yolu keşfetmeye çalışmış-lardır. 16. yüzyılın başında ise Portekiz Krallığı, artık Hindistan ile düzenli olarak ticaret yapan ve Arap Denizi’nde hakimiyet kurmaya çalışan bir siya-si unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Ticari çıkarlarının ve Müslümanların ticaretini baltalama amaçlarının bir sonucu olarak, Basra Körfezi’nin girişini kontrol altına almak Portekiz Krallığı’nın 16. yüzyılın başındaki amaçları arasında yer almıştır. Buna bağlı olarak da, bu körfezin girişini kontrol eden çok stratejik bir ada olan Hürmüz Adası, Portekizli kumandan Afon-so de Albuquerque tarafından 1507 ve 1514 yıllarındaki girişimler sonu-cunda kontrol altına alınmıştır. Bu hakimiyet, Portekizlilerin çok farklı bir coğrafyaya adım atması anlamına gelmiş, onların Ortadoğu’daki mezhep savaşlarında, Safeviler ile Osmanlılara karşı ittifak kurarak bir rol oynamaya çalışmaları ile sonuçlanmıştır.
References
- Malyn Newitt; A History of portuguese Overseas Expansion, 1400-1668, Routledge, New York 2005.
- James Gibbs (çev); The History of the Portuguese During the Reign of Emmanuel, Londra 1752.
- Walter de Gray Birch (çev.); Commentaries of the Great Afonso Dalbuquerque, Hakluyt Society, Londra 1875.
- H. Morse Stephens; Albuquerque, Rulers of India, William Wilson Hunter (ed.), Clarendon Press, Oxford 1897.
- Henry E. J. Stanley (çev.); The Three Voyages of Vasco da Gama and His Viceroyalty from the Lendas da India of Gaspar Correa, Burt Franklin, New York 1869.
- K. M. Panikkar; India and the Indian Ocean, George Allen & Unwin LTD, Londra 1951.
- William Wilson Hunter; History of India Volume VI: From the First Eu-ropean Settlements to the Founding of the English East India Company, A.V. Williams Jackson (ed.), The Grolier Society, Londra 1906.
- Salih Özbaran; Portekizli Seyyahlar: İran, Türkiye, Irak, Suriye ve Mısır Yollarında, Kitap Yayınevi, İstanbul 2017.
- William F. Sinclair (çev.); The Travels of Pedro Teixeira, Hakluyt Society, Londra 1902.
- Frederick Charles Danvers; The Portuguese in India, Asian Educational Services-Yeni Delhi, Madras, 1992.
- Ertuğrul Önalp; Osmanlı’nın Güney Seferleri, Berikan Yayınevi, Ankara 2010.
- Peter Jackson &LaurenceLockhart(ed.); The Cambridge History of Iran, Volume 6: The Timurid and Safavid Periods, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
- Mustafa L. Bilge, Hürmüz, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1998.
- Tuna Kaan Taştan; Adilşahlar Devleti ve Portekiz Krallığı ile Olan İlişkile-ri, Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara 2020.
Abstract
References
- Malyn Newitt; A History of portuguese Overseas Expansion, 1400-1668, Routledge, New York 2005.
- James Gibbs (çev); The History of the Portuguese During the Reign of Emmanuel, Londra 1752.
- Walter de Gray Birch (çev.); Commentaries of the Great Afonso Dalbuquerque, Hakluyt Society, Londra 1875.
- H. Morse Stephens; Albuquerque, Rulers of India, William Wilson Hunter (ed.), Clarendon Press, Oxford 1897.
- Henry E. J. Stanley (çev.); The Three Voyages of Vasco da Gama and His Viceroyalty from the Lendas da India of Gaspar Correa, Burt Franklin, New York 1869.
- K. M. Panikkar; India and the Indian Ocean, George Allen & Unwin LTD, Londra 1951.
- William Wilson Hunter; History of India Volume VI: From the First Eu-ropean Settlements to the Founding of the English East India Company, A.V. Williams Jackson (ed.), The Grolier Society, Londra 1906.
- Salih Özbaran; Portekizli Seyyahlar: İran, Türkiye, Irak, Suriye ve Mısır Yollarında, Kitap Yayınevi, İstanbul 2017.
- William F. Sinclair (çev.); The Travels of Pedro Teixeira, Hakluyt Society, Londra 1902.
- Frederick Charles Danvers; The Portuguese in India, Asian Educational Services-Yeni Delhi, Madras, 1992.
- Ertuğrul Önalp; Osmanlı’nın Güney Seferleri, Berikan Yayınevi, Ankara 2010.
- Peter Jackson &LaurenceLockhart(ed.); The Cambridge History of Iran, Volume 6: The Timurid and Safavid Periods, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
- Mustafa L. Bilge, Hürmüz, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1998.
- Tuna Kaan Taştan; Adilşahlar Devleti ve Portekiz Krallığı ile Olan İlişkile-ri, Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara 2020.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2021 |
| Published in Issue | Year 2021 Volume: 4 Issue: 6 |