Abstract
“Fiil-(y)A+bil-” yapısı; -DI, -mIş, -(I)yor, -(y)AcAk, -Ar/-Ir, -mAlI, -sA ve -A eklerini alabilir ve içinde bulunduğu cümlenin kiplik görünümünü etkileyebilir. “Fiil-(y)A+bil-” yapısı yeterlilik fiili olarak adlandırılsa da yeterlilik dışında ihtimal, izin, rica vb. anlam alanlarını da karşılama gücüne sahiptir. Bu durum “fiil-(y)A+bil-” yapısının yeterlilik kipliği dışında kalan diğer kiplik kategorilerini de işaretleyebildiğini göstermektedir. Bu çalışma, “fiil- (y)A+bil-” yapılı cümlelerin Palmer’ın kiplik kategorilerindeki görünümünü belirlemeyi ve “fiil-(y)A+bil-” yapısının yeterlilik kategorisi dışında kalan diğer kiplik kategorilerini nasıl işaretlediğini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Amaçlı örneklemin tercih edildiği çalışmada, Kemal Tahir’in Esir Şehrin Mahpusu romanından “fiil-(y)A+bil-” yapısını içeren kırk cümle belirlenmiş ve bu cümleler Palmer’ın kiplik sınıflandırmasındaki kategorilere göre incelenmiştir. Yapılan inceleme neticesinde, “fiil-(y)A+bil-” yapısını içeren yirmi iki cümlenin yeterlilik, dokuz cümlenin ihtimal, beş cümlenin izin, üç cümlenin istek-gönüllülük ve bir cümlenin gereklilik kipliğinde işaretlendiği tespit edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçların kiplik alanına ve kiplik çalışmalarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
References
- ERDEM UÇAR, F, M. (2019). “Özbek Türkçesinde Yeterlilik Kategorisi”. International Journal of Languages Education and Teaching. VII/3: 170-182.
- ERGİN, M. (2019). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
- ERGUVANLI TAYLAN, E. (2018). “Türkçe Dilbilgisel Kiplikte Olasılık ve Gereklilik”. Dil ve Edebiyat Dergisi. XV/2: 1-22.
- GENCAN, T. N. (1979). Dilbilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- GIVON, T. (2001). Syntax an Introduction. Volume I. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Abstract
References
- ERDEM UÇAR, F, M. (2019). “Özbek Türkçesinde Yeterlilik Kategorisi”. International Journal of Languages Education and Teaching. VII/3: 170-182.
- ERGİN, M. (2019). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
- ERGUVANLI TAYLAN, E. (2018). “Türkçe Dilbilgisel Kiplikte Olasılık ve Gereklilik”. Dil ve Edebiyat Dergisi. XV/2: 1-22.
- GENCAN, T. N. (1979). Dilbilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- GIVON, T. (2001). Syntax an Introduction. Volume I. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Linguistics |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Publication Date | June 21, 2022 |
| Published in Issue | Year 2022 Volume: 19 Issue: 74 |
