Oğuz-Türkmen Araştırmaları Dergisi

Abstract

Din olgusu, insanlarda yaratılışta var olan ve her zaman varlığını koruyan bir duygudur. Bu olgu ile insan kendini ve alemde var olanları kimin yarattığını araştırır, gücünün yetmediği yerlerde destek alacağı, sığınacağı bir varlığa ihtiyaç duyar. Bu düşünce ile soyuttan somuta geçerek önce kendi çevresindeki varlıklardan daha üstün “manevi varlığı” sezebilir. Böylece kendisinin ve çevresindekilerin üstünde bir “Yüce Varlık”ın bilincine içten bir sezgi ile ulaşır ve her şeyi yaratan bir yaratıcının bulunduğunu kabul ederek O’na bağlanır. Çünkü Allah, yarattığı ve sorumluluklar yüklediği insanı, içine düştüğü karanlık ve sapık yollardan kurtarmak ve onları doğruya, güzele ve iyiye davet etmek için peygamberler gönderir. Kur’an, gönderilen peygamberlerin bazılarının hayat hikayesi ve mücadelelerinin insanlara anlatıldığını, bazıları hakkında ise bilgi verilmediğini zikreder. Ayrıca her millete kendi dili ile peygamberler gönderildiğini de vurgular.
Her kavme peygamber gönderildiği ilkesinden yola çıkılarak Türklere gelen peygamberler üzerine çeşitli fikirler yürütülmüş, Oğuz Kağan’ın gönderilen ve ismi zikredilmeyen peygamberlerden olabileceği ileri sürülmüştür. Destanın anlatımlarından birinde Oğuz Kağan yeni bir dini anlayışı savunan, bu sebeple babası ve amcalarıyla savaşarak Han olmuştur. Bu anlatın onun peygamber olabileceği görüşlerine kaynaklık etmiştir. Ayrıca Türklerin tanrı anlayışları, uyguladıkları törenin İlahi Metinlerdeki ilkelerle benzerlik göstermesi ve Oğuz Töresi olarak anılması, bu görüşlere bir başka temel olmuştur. Erken dönem Osmanlı Tarihçilerinden bazıları da, onun tek tanrıya inancı yaymaya çalıştığını dile getirmişlerdir. Zülkarneyn hakkındaki ayetlerin açıklaması yapılırken de, yine destandan hareketle onun Zülkarneyn olabileceği görüşü de dile getirilmiştir. Oğuz Kağan’ın danışmanı konumundaki Irkıl Ata’nın da gönderilen peygamberler arasında ismi zikredilmiştir. Ahlaki kurallar ile toplumsal yasaların kurucusu ve isimlendiricisi olması, bu yasaların evrensel ahlaki doğrular içermesi onun Türklere gönderilen ve hakkında bilgi verilmeyen Peygamberlerden biri olabileceğini desteklemektedir.