Research Article
Year 2017,
Volume: 6 Issue: 11, 72 - 83, 15.12.2017
Abstract
Geleneksel el sanatları içerisinde önemli bir yeri olan dokuma sanatı, daha çok karasal
iklime sahip soğuk yörelerde karşımıza çıkmaktadır. Başlangıçta, dış etkenlerden korunma
amaçlı olarak dokunan örnekler yüzyıllar içinde estetik değerlere bürünerek günümüze kadar
gelmeyi başarmışlardır.
Karasal iklime sahip Tunceli yöresinde de yarı-göçer ve hayvancılığa dayalı yaşam tarzı
dokumanın gelişmesine olanak sağlamıştır. Özellikle yaylak-kışlak kültüründeki Şavak
Aşiretinin yoğun olarak yaşadığı köylerde halı ve diğer dokuma türleri teknik ve estetik
açıdan hayli gelişkindir. Bu köylerden biri olan Çemişgezek İlçesi’ne bağlı Payamdüzü
Köyünde yapmış olduğumuz incelemeler sonrasında elde edilen halı örneklerinin, ihtiyaçlar
neticesinde sedir, yan, taban ve yastık yüzü gibi değişik formlarda dokunduğu görülmüştür.
Halıların genelinde kompozisyon olarak gôllü/göllü halı olarak düzenleme yapılmış ve bu
gôller, çok kollu yıldız, sekizgen madalyon, akrep ve ejder motifleriyle zenginleştirilmiştir.
Payamdüzü Köyü’nde görülen bu örnekler konar-göçer kültürünün önemli örnekleri
olarak değerlendirilebilinir. Yöredeki halkın kültürünü yansıtan bu örnekler gelişen sanayi
ile birlikte yok olmayla yüz yüze kalmıştır. Buraya ait ürünlerin incelenmesi, belgelenmesi,
kültürel yok oluşun engellenmesi adına önemlidir
Keywords
References
- Acar, B. (1975). Kilim ve Düz Dokuma Yaygılar, İstanbul: Ak Yayınları. Aksoy, E. (2011). Şavak Havlı Ve Havsız Kirkitli Dokumaları, (Geleneksel Türk Sanatları Anasanat Dalı, Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi), İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Alantar, H. (2007). Motiflerin Dili, İstanbul: Yorum Yayıncılık. Deniz, B. (1985). “Geçmişten Günümüze Halıcılık”, Türk Halı Sanatı I. Bilim, Birlik, Başarı, S.46, İzmir, 18-32. ---------------. (2000). Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygıları, İstanbul: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. ---------------. (2015). “Anadolu-Türk Halı Sanatının Kaynakları”, Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Dergisi, Sayı: XIV-1, 79-103. Erbek, M, (2002). Çatalhöyük’ten Günümüze Anadolu Motifleri, Ankara: T.C.Kültür Bakanlığı Yayınları. Güzel, E.,(2015) “Tunceli İli Oya Örnekleri”, Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies Yıl: 2, Sayı: 5, 93-104 ---------------Kulaz, M. (2016). “Tunceli –Çemişgezek-Doğan Köyü Halı Dokuma Örnekleri”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Erzurum, 1321-1335 --------------- Oskay, N. (2017). “ Tunceli Yöresine Ait Örme ve Tığ İşi Örnekleri”, Folklör ve Edebiyat, Cilt: 23, Sayı: 90,197-213 Kırzıoğlu, N. (t.y.). Doğu Yöresi Halıları, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Kulaz, M. “ Diyarbakır Müzelerinde Bulunan Halı Kilim ve Kumaşlar”,Van, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Van,2003 Kutlu, M. M. (1987). Şavaklı Türkmenlerde Göçer Hayvancılık, Ankara: Kültür Ve Turizm Bakanlığı, Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları:84. Yetkin, Ş. (1991). Türk Halı Sanatı, Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları,1991
Year 2017,
Volume: 6 Issue: 11, 72 - 83, 15.12.2017
Abstract
References
- Acar, B. (1975). Kilim ve Düz Dokuma Yaygılar, İstanbul: Ak Yayınları. Aksoy, E. (2011). Şavak Havlı Ve Havsız Kirkitli Dokumaları, (Geleneksel Türk Sanatları Anasanat Dalı, Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi), İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Alantar, H. (2007). Motiflerin Dili, İstanbul: Yorum Yayıncılık. Deniz, B. (1985). “Geçmişten Günümüze Halıcılık”, Türk Halı Sanatı I. Bilim, Birlik, Başarı, S.46, İzmir, 18-32. ---------------. (2000). Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygıları, İstanbul: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. ---------------. (2015). “Anadolu-Türk Halı Sanatının Kaynakları”, Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Dergisi, Sayı: XIV-1, 79-103. Erbek, M, (2002). Çatalhöyük’ten Günümüze Anadolu Motifleri, Ankara: T.C.Kültür Bakanlığı Yayınları. Güzel, E.,(2015) “Tunceli İli Oya Örnekleri”, Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi /The Journal of Turk & Islam World Social Studies Yıl: 2, Sayı: 5, 93-104 ---------------Kulaz, M. (2016). “Tunceli –Çemişgezek-Doğan Köyü Halı Dokuma Örnekleri”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Erzurum, 1321-1335 --------------- Oskay, N. (2017). “ Tunceli Yöresine Ait Örme ve Tığ İşi Örnekleri”, Folklör ve Edebiyat, Cilt: 23, Sayı: 90,197-213 Kırzıoğlu, N. (t.y.). Doğu Yöresi Halıları, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Kulaz, M. “ Diyarbakır Müzelerinde Bulunan Halı Kilim ve Kumaşlar”,Van, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Van,2003 Kutlu, M. M. (1987). Şavaklı Türkmenlerde Göçer Hayvancılık, Ankara: Kültür Ve Turizm Bakanlığı, Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları:84. Yetkin, Ş. (1991). Türk Halı Sanatı, Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları,1991
There are 1 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | MAKALELER |
| Authors | |
| Publication Date | December 15, 2017 |
| Submission Date | October 6, 2017 |
| Acceptance Date | December 11, 2017 |
| Published in Issue | Year 2017 Volume: 6 Issue: 11 |