Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

SUYÛTÎ’NİN NAHİVDEKİ YÖNTEMİ

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 11, 71 - 98, 15.04.2016

Muhammed Çetkin

Öz

Bu makalede Suyûtî’nin nahiv ilmindeki yöntemi ele alınmıştır. Burada, Nahvin tespit edilmesinde kullanılan metotlar incelenecektir. Yine bu çalışmada Nahiv usûlünün kural ve kaideleri tespit edilirken kullanılan yöntemler ve kısaca tarihi seyri ele alınacaktır. Ardından da Suyûtî’nin, Nahvin kaide ve kurallarına ait görüşleri gözden geçirilecektir. Suyûtî’nin bu alanda kullanılan kıyas, semâ‘ ve icmâ‘ metotlarına bakışı, muttarid-şâz rivayetler hakkındaki tutumu, illetlere, Arap Dili ve Edebiyatındaki istişhâd meselesine yaklaşımı ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Suyûtî Nahiv Nahiv Usûlü İstişhâd Kıyas

Kaynakça

  • Kur’an-ı Kerîm ve Meâli, DİB Yayınları, Ankara, 2011.
  • ALÎ Yâsîn, M. Hüseyin, ed-Dirâsâtu’l-luġaviyye ‘inde’l-‘Arab ilâ nihâyeti’lḳarni’s- sâlis, Beyrut 1980.
  • EL-BAĞDÂDÎ, Abdulḳâdir b. Ömer, Hizânetu’l-edeb, I-XIII, nşr. Abdusselâm Muḥammed Hârûn, Kahire 1997.
  • BAKIRCI, Selami – Demirayak, Kenan, Arap Dili Grameri Tarihi, Erzurum 2001.,
  • BİRIŞIK, Abdulhamit, “İrâbu’l-Kur’an”, DİA (Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi), İstanbul 2000, XXII, 376-379.
  • BOLELLİ, Nusrettin, “Nahivde Hadisle İstişhad Meselesi”, Maramara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 5-6, (1987-1988), İstanbul 1993, ss. 165-175.
  • BROCKELMANN, Carl, Gesehichte Der Arabischen Literatur (GAL), I-II, Leiden 1943-1949.
  • ___________, Gesehichte Der Arabischen Literatur supplementband, I-III, Leiden 1937-1942.
  • ÇETİN, Nihad M., Eski Arap Şiiri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1973.
  • ÇIKAR, M. Şirin, Nahivciler ile Mantıkçılar Arasındaki Tartışmalar, İstanbul 2009.
  • DAĞ, Mehmet, Tarihsel Perspektif ve Problematik Sorgulaması Bağlamında Kıraat İlminde İhticâc Olgusu, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Erzurum 2005.
  • Ebu’l-Ferec el-İṣfehânî, el-Aġanî, I-XXIV, nşr. Semîr Câbir, Beyrut, t.y.
  • Ebu’l-Mekârim, ‘Alî, Uṣûlu’t-tefkîri’n-nahvî, Kahire 2006.
  • Ebu’ṭ-ṭayyib el-Luġavî, Merâtibu’n-naḥviyyîn, nşr. M. Ebu’l-Faḍl İbrâhîm, Kahire 1375/1955.
  • FÜCK, Johann, el-Arabiyye dirâsât fi’l-luġa ve’l-lehecât ve’l-esâlîb, (çev.: Ramazan Abdu’t-Tevvâb), Kahire 1980.
  • İBN CİNNÎ, Ebu’l-Fetḥ ‘Osmân, el-Haṣâ’iṣ, I-III, nşr. M. ‘Alî en-Neccâr, Beyrut 1372/1952.
  • İBN MANZÛR, Cemâluddîn Muḥammed, Lisânu’l-‘Arab, I-VI, Dâru’l-Ma‘arif, Kahire, t.y.
  • İBN SERRÂC, Kitâbu’l-uṣûl, nşr. el-Fetelî, I-II, Necef 1970-1973.
  • İBNU’L-ENBÂRÎ, Ebu’l-Berekât ‘Abdurraḥmân b. Muḥammed, el-İnṣâf fî mesâ’li’l-h̠ilâf beyne’l-Baṣriyyîn ve’l-Kûfiyyîn, nşr. Cevdet Mebrûk Muhammed, Kahire 2002.
  • ___________, Luma‘ el-edille, nşr. Sa‘id el-Afġânî, Dımaşk 1957.
  • ___________, Nuzhetu’l-elibbâ’, nşr. İbrâhîm es-Sâmerrâ’î, Ürdün 1405/1985.
  • İBRÂHÎM Refîde, en-Naḥv ve kutubu’t-tefsîr, Trablus 1980.
  • EL-ḲIFṬÎ, Cemâluddîn ‘Alî b. Yûsuf, İnbâhu’r-ruvât ‘alâ enbâhi’n-nuḥât, I-IV, nşr. M. Ebu’l-Fadl İbrâhîm, Beyrut 1406/1986.
  • EL-LEBDÎ, Muḥammed Semîr Necîb, Es̠eru’l-Ḳur’ân ve’l-ḳırâ’ât fi’n-nahvi’l- ‘Arabî, Kuveyt 1978.
  • EL-MAH̠ZÛMÎ, Mehdî, Medresetu’l-Kûfe, Kahire 1377/1958.
  • MUḤAMMED ‘Îd, Uṣûlu’n-nahvi’l-‘Arabî, Kahire 1989, s. 68.
  • MUḤAMMED b. Yezîd İbn Mâce, Sünenu İbn Mâce, Dâru iḥyâi’l-kutubi’l- Arabiyye, t.y.
  • ÖZBALIKÇI, Mehmet Reşit, Arap gramerinde Kur’ân ve Hadisle İstişhâd, İzmir 2001.
  • RUDİ Paret, “İstihsan”, İA (İslam Ansiklopedisi), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1987, V/2, 1217-1219.
  • SA‘ÎD el-Afgânî, fî Uṣûli’n-naḥv, Dımaşk 1994.
  • SEZGİN, Fuat, Geschichte Des Arabicshen Schrifttum (GAS), Frankfurt 2010.
  • SÎBEVEYHİ, Ebû Bişr ‘Amr, el-Kitâb, nşr. Abdusselâm Muhammed Hârun, Kahire 1988-1996.
  • ES-SUYÛṬÎ, Celâluddîn ‘Abdurrahmân b. Ebî Bekr, Buġyetu’l-vu‘ât fi ṭabaḳâti’l-luğaviyyîn ve’n-nuḥât, I-II, nşr. M. Ebu’l-Fadl İbrâhîm, Beyrut 1399/1979.
  • ___________, el-Eşbâh ve’n-Nezâir fi’n-Nahv, nşr. ‘Abdu’l-‘Âl Sâlim Mekrem, I-IX, Beyrut 1985.
  • ___________, Hem‘u’l-hevâmi‘ fî şerḥi Cem‘i’l-cevâmi‘, I-III, nşr. Aḥmed Şemsuddîn, Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, 1. Baskı, Beyrut 1998.
  • ___________, el-İḳtirâḥ fî ‘ilmi uṣûli’n-nahv, nşr. Ahmet Subhi Furat, İstanbul 1975-1978.
  • ___________, el-İtḳân fî ‘ulûmi’l-Ḳur’ân, I-VII, Medine 1426.
  • ___________, el-Müzhir fî ‘ulûmi’l-luğa ve envâ‘ihâ, I-II, nşr. Muhammed Ahmed Câde’l-Mevlâ v.dğr., Dâru ihyâi’l-kutubi’l-‘Arabiyye, Kahire, t.y.
  • YÂḲÛT el-Ḥamevî, Mu‘cemu’l-udebâ’, I-XX, nşr. Ahmed Ferîd Rifâ‘î, Mektebetu ‘İsâ el-Bâbî, Mısır, t.y.
  • EZ-ZEMAH̠ŞERÎ, Ebu’l-Ḳasım Cârullâh Maḥmûd, el-Keşşâf ‘an-ḥaḳāiḳi’t- Tenzîl, I-VI, Riyad 1998.
  • ZEYDÂN, Abdulkerîm, el-vecîz fî uṣûli’l-fıḳh, Müessesetu Kurtubâ, t.y.
  • ZEYDAN, Corci, Târihu âdâbi’l-luġati’l-‘Arabiye, Beyrut 2011.
  • EZ-ZUBEYDÎ, Ebû Bekr Muḥammed b. Ḥasan, Ṭabaḳâtu’n-naḥviyyîn ve’lluġaviyyîn, nşr. Muḥammed Ebu’l-Faḍl İbrâhîm, 2. baskı, Kahire 1984.

Suyûtî’s Method in Syntax

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 11, 71 - 98, 15.04.2016

Muhammed Çetkin

Öz

In this article, Suyuti’s method in his syntax studies is discussed. Here, the methods establishing syntax will be examined. The methods that are used in the process of establishing the rules and the system of syntax and its course are examined. Then his views on the system and the rules of syntax are reviewed. His views on qiyas (comparison), sem’a (hearing) and icma’a (consensus) and his attitude on muttaridshaz (regular-irregular) narratives, irregularities and bringing evidence to the Arabic language and Arab literature is dealed.

Anahtar Kelimeler

Suyûtî Syntax System of Syntax Bringing Evidence Qiyas (Comparison)

Kaynakça

  • Kur’an-ı Kerîm ve Meâli, DİB Yayınları, Ankara, 2011.
  • ALÎ Yâsîn, M. Hüseyin, ed-Dirâsâtu’l-luġaviyye ‘inde’l-‘Arab ilâ nihâyeti’lḳarni’s- sâlis, Beyrut 1980.
  • EL-BAĞDÂDÎ, Abdulḳâdir b. Ömer, Hizânetu’l-edeb, I-XIII, nşr. Abdusselâm Muḥammed Hârûn, Kahire 1997.
  • BAKIRCI, Selami – Demirayak, Kenan, Arap Dili Grameri Tarihi, Erzurum 2001.,
  • BİRIŞIK, Abdulhamit, “İrâbu’l-Kur’an”, DİA (Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi), İstanbul 2000, XXII, 376-379.
  • BOLELLİ, Nusrettin, “Nahivde Hadisle İstişhad Meselesi”, Maramara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 5-6, (1987-1988), İstanbul 1993, ss. 165-175.
  • BROCKELMANN, Carl, Gesehichte Der Arabischen Literatur (GAL), I-II, Leiden 1943-1949.
  • ___________, Gesehichte Der Arabischen Literatur supplementband, I-III, Leiden 1937-1942.
  • ÇETİN, Nihad M., Eski Arap Şiiri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1973.
  • ÇIKAR, M. Şirin, Nahivciler ile Mantıkçılar Arasındaki Tartışmalar, İstanbul 2009.
  • DAĞ, Mehmet, Tarihsel Perspektif ve Problematik Sorgulaması Bağlamında Kıraat İlminde İhticâc Olgusu, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Erzurum 2005.
  • Ebu’l-Ferec el-İṣfehânî, el-Aġanî, I-XXIV, nşr. Semîr Câbir, Beyrut, t.y.
  • Ebu’l-Mekârim, ‘Alî, Uṣûlu’t-tefkîri’n-nahvî, Kahire 2006.
  • Ebu’ṭ-ṭayyib el-Luġavî, Merâtibu’n-naḥviyyîn, nşr. M. Ebu’l-Faḍl İbrâhîm, Kahire 1375/1955.
  • FÜCK, Johann, el-Arabiyye dirâsât fi’l-luġa ve’l-lehecât ve’l-esâlîb, (çev.: Ramazan Abdu’t-Tevvâb), Kahire 1980.
  • İBN CİNNÎ, Ebu’l-Fetḥ ‘Osmân, el-Haṣâ’iṣ, I-III, nşr. M. ‘Alî en-Neccâr, Beyrut 1372/1952.
  • İBN MANZÛR, Cemâluddîn Muḥammed, Lisânu’l-‘Arab, I-VI, Dâru’l-Ma‘arif, Kahire, t.y.
  • İBN SERRÂC, Kitâbu’l-uṣûl, nşr. el-Fetelî, I-II, Necef 1970-1973.
  • İBNU’L-ENBÂRÎ, Ebu’l-Berekât ‘Abdurraḥmân b. Muḥammed, el-İnṣâf fî mesâ’li’l-h̠ilâf beyne’l-Baṣriyyîn ve’l-Kûfiyyîn, nşr. Cevdet Mebrûk Muhammed, Kahire 2002.
  • ___________, Luma‘ el-edille, nşr. Sa‘id el-Afġânî, Dımaşk 1957.
  • ___________, Nuzhetu’l-elibbâ’, nşr. İbrâhîm es-Sâmerrâ’î, Ürdün 1405/1985.
  • İBRÂHÎM Refîde, en-Naḥv ve kutubu’t-tefsîr, Trablus 1980.
  • EL-ḲIFṬÎ, Cemâluddîn ‘Alî b. Yûsuf, İnbâhu’r-ruvât ‘alâ enbâhi’n-nuḥât, I-IV, nşr. M. Ebu’l-Fadl İbrâhîm, Beyrut 1406/1986.
  • EL-LEBDÎ, Muḥammed Semîr Necîb, Es̠eru’l-Ḳur’ân ve’l-ḳırâ’ât fi’n-nahvi’l- ‘Arabî, Kuveyt 1978.
  • EL-MAH̠ZÛMÎ, Mehdî, Medresetu’l-Kûfe, Kahire 1377/1958.
  • MUḤAMMED ‘Îd, Uṣûlu’n-nahvi’l-‘Arabî, Kahire 1989, s. 68.
  • MUḤAMMED b. Yezîd İbn Mâce, Sünenu İbn Mâce, Dâru iḥyâi’l-kutubi’l- Arabiyye, t.y.
  • ÖZBALIKÇI, Mehmet Reşit, Arap gramerinde Kur’ân ve Hadisle İstişhâd, İzmir 2001.
  • RUDİ Paret, “İstihsan”, İA (İslam Ansiklopedisi), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1987, V/2, 1217-1219.
  • SA‘ÎD el-Afgânî, fî Uṣûli’n-naḥv, Dımaşk 1994.
  • SEZGİN, Fuat, Geschichte Des Arabicshen Schrifttum (GAS), Frankfurt 2010.
  • SÎBEVEYHİ, Ebû Bişr ‘Amr, el-Kitâb, nşr. Abdusselâm Muhammed Hârun, Kahire 1988-1996.
  • ES-SUYÛṬÎ, Celâluddîn ‘Abdurrahmân b. Ebî Bekr, Buġyetu’l-vu‘ât fi ṭabaḳâti’l-luğaviyyîn ve’n-nuḥât, I-II, nşr. M. Ebu’l-Fadl İbrâhîm, Beyrut 1399/1979.
  • ___________, el-Eşbâh ve’n-Nezâir fi’n-Nahv, nşr. ‘Abdu’l-‘Âl Sâlim Mekrem, I-IX, Beyrut 1985.
  • ___________, Hem‘u’l-hevâmi‘ fî şerḥi Cem‘i’l-cevâmi‘, I-III, nşr. Aḥmed Şemsuddîn, Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, 1. Baskı, Beyrut 1998.
  • ___________, el-İḳtirâḥ fî ‘ilmi uṣûli’n-nahv, nşr. Ahmet Subhi Furat, İstanbul 1975-1978.
  • ___________, el-İtḳân fî ‘ulûmi’l-Ḳur’ân, I-VII, Medine 1426.
  • ___________, el-Müzhir fî ‘ulûmi’l-luğa ve envâ‘ihâ, I-II, nşr. Muhammed Ahmed Câde’l-Mevlâ v.dğr., Dâru ihyâi’l-kutubi’l-‘Arabiyye, Kahire, t.y.
  • YÂḲÛT el-Ḥamevî, Mu‘cemu’l-udebâ’, I-XX, nşr. Ahmed Ferîd Rifâ‘î, Mektebetu ‘İsâ el-Bâbî, Mısır, t.y.
  • EZ-ZEMAH̠ŞERÎ, Ebu’l-Ḳasım Cârullâh Maḥmûd, el-Keşşâf ‘an-ḥaḳāiḳi’t- Tenzîl, I-VI, Riyad 1998.
  • ZEYDÂN, Abdulkerîm, el-vecîz fî uṣûli’l-fıḳh, Müessesetu Kurtubâ, t.y.
  • ZEYDAN, Corci, Târihu âdâbi’l-luġati’l-‘Arabiye, Beyrut 2011.
  • EZ-ZUBEYDÎ, Ebû Bekr Muḥammed b. Ḥasan, Ṭabaḳâtu’n-naḥviyyîn ve’lluġaviyyîn, nşr. Muḥammed Ebu’l-Faḍl İbrâhîm, 2. baskı, Kahire 1984.
Toplam 43 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Muhammed Çetkin

Yayımlanma Tarihi 15 Nisan 2016
Yayımlandığı Sayı Yıl 2016Cilt: 6 Sayı: 11

Kaynak Göster

APA Çetkin, M. (2016). SUYÛTÎ’NİN NAHİVDEKİ YÖNTEMİ. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 71-98.
 Kapak Resmi İndir
Creative Commons Lisansı