Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

David Fresko’nun Le Sionisme Adlı Eserindeki Siyonizm Karşıtı Söylemi

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 35, 133 - 146, 15.10.2023
https://doi.org/10.17518/canakkalearastirmalari.1360879

Öz

Yahudi cemaatleri, Osmanlı İmparatorluğu’na geldiklerinden itibaren köklü Sefarad geleneklerine ve geleneklerinin aşırı muhafazakarlığına sadık kalarak barış içinde yaşadılar. Ancak XIX. yüzyıl üç cephede birden kültürel ve dilsel bir canlanma getirdi: Osmanlı devletinin modernleşme uğraşları, esas olarak L'Alliance Israélite Universelle tarafından temsil edilen Batı etkisi ve Kuzey ülkelerinden gelen Siyonizm. Bu kültürel mayalanma hali iki yüzyıl arasındaki yıllarda, en temelde Siyonizm/anti-Siyonizm tartışması da dahil olmak üzere, fikir yazıları ve tartışmalarla çok sayıda gazetenin ortaya çıkmasını beraberinde getirdi. Bu makalede, David Fresko’nun El Tiempo gazetesinde seneler içinde dile getirmiş olduğu ve 1909 yılında İstanbul’da derleyip Le Sionisme başlığı altında Fransızcaya çevrilmiş bir kitapçık halinde yayınladığı görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Le Sionisme’de toplanan bu makaleler, XIX. yüzyılın sonları ve XX. yüzyılın başlarında, yaşam biçimlerini, kültürlerini, dilsel gerçekliklerini ve aynı zamanda Siyonist hareketin Yahudilikte meydana getirdiği derin devrimi etkileyecek olan modernleşmeye geçişi deneyimleyen Osmanlı Sefaradilerinin sosyo-kültürel durumunun açık bir yansımasıdır.

Kaynakça

  • AYALA, Amor (2005). “‘Me vo dedikar enteramente al teatro djudio…’ Teatro sefardí de temática nacionalista judía: Iftakh de Sh. Y. Djaen (Viena, 1921)”, Theatralia, 7: 161-174.
  • BALİ, Rıfat (2007). “Fresko, David”, Encyclopaedia Judaica 7, (2ª Ed.), (Fred Skolnik, Editor in Chief - Michael Berenbaum, Executive Editor), 258.
  • BOROVAYA, Olga - PHILLIPS COHEN, Julia (2010). “Ben Giat (Ghiat, Benghiat), Aleksander”, Encyclopedia of Jews in the Islamic World, (Executive Editor Norman A. Stillman). http://dx.doi.org/10.1163/1878-9781_ejiw_ SIM_000165 [Consulted online on 04 March 2023].
  • BOROVAYA, Olga (2010). “Florentin, David Isaac”, Encyclopedia of Jews in the Islamic World, (Executive Editor Norman A. Stillman) http://dx.doi.org/10.1163/1878- 9781_ejiw_SIM_000264 [Consulted online on 04 March 2023]
  • BUNIS, David. M. (2021). “Alexandre Benghiat’s World War I Diary in Judezmo: A Preview”, Ovras son onores: Estudios sefardíes en homenaje a Paloma Díaz-Mas (eds. Željko Jovanović - María Sánchez Pérez), Leioa: Universidad del País Vasco, 355-384.
  • CANO PÉREZ, María José - GARCÍA ARÉVALO, Tania María; SUBAŞI, Doğa Filiz (2021). Lyorar i reir. Los conflictos del sionismo en el mundo sefardí, Madrid: Dykinson S. L.
  • CYTRIN, Yizhak - DORI, Nitza (2017). “Anti-Zionist Tendencies and Social Messages in the Hebrew Poetry Published in El Tiempo: the Newspaper of the Ottoman Empire’s Ladino- Speaking Community in the Early Twentieth Century”, The Journal of Modern Hellenism, 33: 1-28.
  • DÍAZ-MAS, Paloma (1986). Los Sefardíes. Historia, Lengua y Cultura, Barcelona: Riopiedras.
  • DÍAZ-MAS, Paloma (1989). “Influencias francesas en la literatura sefardí: estado de la cuestión” Imágenes de Francia en las letras hispánicas, (ed. Lafarga F.), Barcelona: PPU, 143-153.
  • ERBAHAR, Aksel (2010). “Nahoum (Nahum), Haim (Ḥayyim)”, Encyclopedia of Jews in the Islamic World, Executive Editor Norman A. Stillman. http://dx.doi. org/10.1163/1878-9781_ejiw_COM_0016340 [Consulted online on 04 March 2023].
  • FRESCO, David (1909). Le Sionisme, Istanbul: Imprimeria Fresco.
  • FRESCO, David. http://sefardiweb.com/node/251 [Consulted online on 03 March 2023].
  • GARCÍA ARÉVALO, Tania María (2021). “Coram populo: acusaciones entre Lucien Sciuto y David Fresco en la prensa de Constantinopla (1900-1911)”, Ovras son onores. Estudios sefardíes en homenaje a Paloma Díaz-Mas, (eds. Zeljko Jovanovic - María Sánchez Pérez), Leioa: Universidad del País Vasco, 81-93.
  • GARCÍA ARÉVALO, Tania María - SUBAŞI, Doğa Filiz (2023). “Los albores del sionismo en Estambul. La Trajikomedia de Nahum Sokolov”, La diversidad de experiencias en las religiones, (eds.) Barroso Romero, R. A.; Castillo Lozano, J. A.; García García, E. M.; González Blasco, L.; Solera Alfonso, D. Buenos Aires: TeseoPress, 129-147.
  • GÜLERYÜZ, Naim. A. (2015). Türk Yahudi Basını Tarihi - Süreli Yayınlar, İstanbul: Gözlem.
  • GÜLERYÜZ, Naim (Avigdor) (2006) “Historia de la Prensa Judía Turka”, Ayer y hoy de la prensa en judeoespañol, Cuadernos del Bósforo VII, (eds. Pablo Martín Asuero - Karen Gerson Sarhon), Estambul: Isis, 71-76.
  • HADAR, Gila (2014). “Jewish Journalism in Salonika and Greece”, Jewish Communities in the East in the Ninenteenth and Twentieth Centuries, (ed. Eyal Ginio), Jerusalem: Israel Ministry of Education & Ben-Zvi Institute.
  • HADAR, Gila (2016). “Jewish Journalism in Salonika and Greece”, Jewish Journalism and Press in the Ottoman Empire and Turkey, (ed. Rıfat Bali), Istanbul: Libra, 301-354.
  • HASSÁN, I. 1966, “El estudio del periodismo sefardí”, Sefarad, 26: 229-236.
  • LEWENTAL, D. Gershon (2010a). “L’Aurore (Istanbul)”, Encyclopedia of Jews in the Islamic World, (Executive Editor Norman A. Stillman) [Consulted online on 04 March 2023] http://dx.doi.org/10.1163/1878-9781_ejiw_SIM_0013500
  • LEWENTAL, D. Gershon (2010b). “Sciuto, Lucien”, Encyclopedia of Jews in the Islamic World, (Executive Editor Norman A. Stillman) [Consulted online on 04 March 2023] http://dx.doi.org/10.1163/1878-9781_ejiw_SIM_0019460
  • MARTÍNEZ CORRAL, Adrian (2016). Entrevista con Naim Güleryüz, MEAH Hebreo, 65: 163-175.
  • PAPO, Eliezer (2010). “Konstruksion de la memoria i rekonstruksion de la identidad: Agadot de gerra, un jenero neglejado de la literatura sefaradi”, Los sefardíes ante los retos del mundo contemporáneo: identidad y mentalidades, (eds. Paloma DíazMas - María Sánchez Pérez), Madrid: CSIC.
  • PHILLIPS COHEN, Julia - ABREVAYA STEIN, S. (2010). “Sephardic Scholarly Worlds: Toward a Novel Geography of Modern Jewish History”, Jewish Quarterly 145
  • The anti-Zionist discourse of David Fresko in his work Le Sionisme Review, 100: 349-384.
  • RODRIGUE, Aron (1992). “Los sefardíes en el imperio otomano”, Los judíos de España: la diáspora sefardí desde 1492, (ed. Kedourie, E.), Barcelona: Crítica: 173- 194.
  • ROMERO, Elena (1992). La creación literaria en lengua sefardí, Madrid: Mapfre.
  • ROMERO, Elena (2007). “La prensa española contra los recelos, la burocracia y la censura”, Ayer y hoy de la prensa en Judeoespañol, Cuadernos del Bósforo VII, 10. (eds. Pablo Martín Asuero - Karen Gerson Sarhon), Istanbul: Isis, 9-35.
  • SUBAŞI, D. F. (2018). Yildiz i sus sekretos. El reyno de Abdul Hamid de Gabay, Granada: Editorial de la Universidad de Granada.
  • ULUSAL, Öykü (2019). Samuel Halevi’nin Osmanlı Dreyfus’u: Bir Mitin Çeşitlemesi [‘Samuel Halevi’s Ottoman Dreyfus: A variation of a Myth’], Ankara: University of Ankara. (Unpublished M.A. Thesis).

David Fresko’s anti-Zionist discourse in his work Le Sionisme

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 35, 133 - 146, 15.10.2023
https://doi.org/10.17518/canakkalearastirmalari.1360879

Öz

The Jewish communities, since their arrival, lived under the Ottoman Empire in peace which kept them faithful to tradition and to the extreme conservatism of deeply rooted Sephardic customs. But the 19th century brought a cultural and linguistic revitalisation on three fronts: the modernisation of the Ottoman state itself, the Western influence represented mainly by L’Alliance Israélite Universelle, and from the countries of the North, Zionism. This state of cultural ferment brought with it the emergence of a multitude of newspapers, with opinion articles and debates in the years between two centuries, including, most fundamentally, the Zionism/anti-Zionism debate. In this article we are going to analyse the opinions expressed, over several years, by David Fresko in his newspaper El Tiempo, which he compiled and published in 1909 in Istanbul in a booklet, translated into French, under the title Le Sionisme. The aim of this article is to analyse the articles collected in Le Sionisme, which are a clear reflection of the socio-cultural situation of the Ottoman Sephardim who, during the late 19th and early 20th centuries, experienced the leap into modernity that would so affect their way of life, their culture, their linguistic reality, and also the profound revolution in Judaism brought about by the Zionist movement.

Kaynakça

  • AYALA, Amor (2005). “‘Me vo dedikar enteramente al teatro djudio…’ Teatro sefardí de temática nacionalista judía: Iftakh de Sh. Y. Djaen (Viena, 1921)”, Theatralia, 7: 161-174.
  • BALİ, Rıfat (2007). “Fresko, David”, Encyclopaedia Judaica 7, (2ª Ed.), (Fred Skolnik, Editor in Chief - Michael Berenbaum, Executive Editor), 258.
  • BOROVAYA, Olga - PHILLIPS COHEN, Julia (2010). “Ben Giat (Ghiat, Benghiat), Aleksander”, Encyclopedia of Jews in the Islamic World, (Executive Editor Norman A. Stillman). http://dx.doi.org/10.1163/1878-9781_ejiw_ SIM_000165 [Consulted online on 04 March 2023].
  • BOROVAYA, Olga (2010). “Florentin, David Isaac”, Encyclopedia of Jews in the Islamic World, (Executive Editor Norman A. Stillman) http://dx.doi.org/10.1163/1878- 9781_ejiw_SIM_000264 [Consulted online on 04 March 2023]
  • BUNIS, David. M. (2021). “Alexandre Benghiat’s World War I Diary in Judezmo: A Preview”, Ovras son onores: Estudios sefardíes en homenaje a Paloma Díaz-Mas (eds. Željko Jovanović - María Sánchez Pérez), Leioa: Universidad del País Vasco, 355-384.
  • CANO PÉREZ, María José - GARCÍA ARÉVALO, Tania María; SUBAŞI, Doğa Filiz (2021). Lyorar i reir. Los conflictos del sionismo en el mundo sefardí, Madrid: Dykinson S. L.
  • CYTRIN, Yizhak - DORI, Nitza (2017). “Anti-Zionist Tendencies and Social Messages in the Hebrew Poetry Published in El Tiempo: the Newspaper of the Ottoman Empire’s Ladino- Speaking Community in the Early Twentieth Century”, The Journal of Modern Hellenism, 33: 1-28.
  • DÍAZ-MAS, Paloma (1986). Los Sefardíes. Historia, Lengua y Cultura, Barcelona: Riopiedras.
  • DÍAZ-MAS, Paloma (1989). “Influencias francesas en la literatura sefardí: estado de la cuestión” Imágenes de Francia en las letras hispánicas, (ed. Lafarga F.), Barcelona: PPU, 143-153.
  • ERBAHAR, Aksel (2010). “Nahoum (Nahum), Haim (Ḥayyim)”, Encyclopedia of Jews in the Islamic World, Executive Editor Norman A. Stillman. http://dx.doi. org/10.1163/1878-9781_ejiw_COM_0016340 [Consulted online on 04 March 2023].
  • FRESCO, David (1909). Le Sionisme, Istanbul: Imprimeria Fresco.
  • FRESCO, David. http://sefardiweb.com/node/251 [Consulted online on 03 March 2023].
  • GARCÍA ARÉVALO, Tania María (2021). “Coram populo: acusaciones entre Lucien Sciuto y David Fresco en la prensa de Constantinopla (1900-1911)”, Ovras son onores. Estudios sefardíes en homenaje a Paloma Díaz-Mas, (eds. Zeljko Jovanovic - María Sánchez Pérez), Leioa: Universidad del País Vasco, 81-93.
  • GARCÍA ARÉVALO, Tania María - SUBAŞI, Doğa Filiz (2023). “Los albores del sionismo en Estambul. La Trajikomedia de Nahum Sokolov”, La diversidad de experiencias en las religiones, (eds.) Barroso Romero, R. A.; Castillo Lozano, J. A.; García García, E. M.; González Blasco, L.; Solera Alfonso, D. Buenos Aires: TeseoPress, 129-147.
  • GÜLERYÜZ, Naim. A. (2015). Türk Yahudi Basını Tarihi - Süreli Yayınlar, İstanbul: Gözlem.
  • GÜLERYÜZ, Naim (Avigdor) (2006) “Historia de la Prensa Judía Turka”, Ayer y hoy de la prensa en judeoespañol, Cuadernos del Bósforo VII, (eds. Pablo Martín Asuero - Karen Gerson Sarhon), Estambul: Isis, 71-76.
  • HADAR, Gila (2014). “Jewish Journalism in Salonika and Greece”, Jewish Communities in the East in the Ninenteenth and Twentieth Centuries, (ed. Eyal Ginio), Jerusalem: Israel Ministry of Education & Ben-Zvi Institute.
  • HADAR, Gila (2016). “Jewish Journalism in Salonika and Greece”, Jewish Journalism and Press in the Ottoman Empire and Turkey, (ed. Rıfat Bali), Istanbul: Libra, 301-354.
  • HASSÁN, I. 1966, “El estudio del periodismo sefardí”, Sefarad, 26: 229-236.
  • LEWENTAL, D. Gershon (2010a). “L’Aurore (Istanbul)”, Encyclopedia of Jews in the Islamic World, (Executive Editor Norman A. Stillman) [Consulted online on 04 March 2023] http://dx.doi.org/10.1163/1878-9781_ejiw_SIM_0013500
  • LEWENTAL, D. Gershon (2010b). “Sciuto, Lucien”, Encyclopedia of Jews in the Islamic World, (Executive Editor Norman A. Stillman) [Consulted online on 04 March 2023] http://dx.doi.org/10.1163/1878-9781_ejiw_SIM_0019460
  • MARTÍNEZ CORRAL, Adrian (2016). Entrevista con Naim Güleryüz, MEAH Hebreo, 65: 163-175.
  • PAPO, Eliezer (2010). “Konstruksion de la memoria i rekonstruksion de la identidad: Agadot de gerra, un jenero neglejado de la literatura sefaradi”, Los sefardíes ante los retos del mundo contemporáneo: identidad y mentalidades, (eds. Paloma DíazMas - María Sánchez Pérez), Madrid: CSIC.
  • PHILLIPS COHEN, Julia - ABREVAYA STEIN, S. (2010). “Sephardic Scholarly Worlds: Toward a Novel Geography of Modern Jewish History”, Jewish Quarterly 145
  • The anti-Zionist discourse of David Fresko in his work Le Sionisme Review, 100: 349-384.
  • RODRIGUE, Aron (1992). “Los sefardíes en el imperio otomano”, Los judíos de España: la diáspora sefardí desde 1492, (ed. Kedourie, E.), Barcelona: Crítica: 173- 194.
  • ROMERO, Elena (1992). La creación literaria en lengua sefardí, Madrid: Mapfre.
  • ROMERO, Elena (2007). “La prensa española contra los recelos, la burocracia y la censura”, Ayer y hoy de la prensa en Judeoespañol, Cuadernos del Bósforo VII, 10. (eds. Pablo Martín Asuero - Karen Gerson Sarhon), Istanbul: Isis, 9-35.
  • SUBAŞI, D. F. (2018). Yildiz i sus sekretos. El reyno de Abdul Hamid de Gabay, Granada: Editorial de la Universidad de Granada.
  • ULUSAL, Öykü (2019). Samuel Halevi’nin Osmanlı Dreyfus’u: Bir Mitin Çeşitlemesi [‘Samuel Halevi’s Ottoman Dreyfus: A variation of a Myth’], Ankara: University of Ankara. (Unpublished M.A. Thesis).
Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Osmanlı Azınlıklar Tarihi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Doğa Filiz Subaşı 0000-0001-6975-6197

Yayımlanma Tarihi 15 Ekim 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 22 Sayı: 35

Kaynak Göster

APA Subaşı, D. F. (2023). David Fresko’nun Le Sionisme Adlı Eserindeki Siyonizm Karşıtı Söylemi. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 22(35), 133-146. https://doi.org/10.17518/canakkalearastirmalari.1360879
AMA Subaşı DF. David Fresko’nun Le Sionisme Adlı Eserindeki Siyonizm Karşıtı Söylemi. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı. Ekim 2023;22(35):133-146. doi:10.17518/canakkalearastirmalari.1360879
Chicago Subaşı, Doğa Filiz. “David Fresko’nun Le Sionisme Adlı Eserindeki Siyonizm Karşıtı Söylemi”. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı 22, sy. 35 (Ekim 2023): 133-46. https://doi.org/10.17518/canakkalearastirmalari.1360879.
EndNote Subaşı DF (01 Ekim 2023) David Fresko’nun Le Sionisme Adlı Eserindeki Siyonizm Karşıtı Söylemi. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı 22 35 133–146.
IEEE D. F. Subaşı, “David Fresko’nun Le Sionisme Adlı Eserindeki Siyonizm Karşıtı Söylemi”, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, c. 22, sy. 35, ss. 133–146, 2023, doi: 10.17518/canakkalearastirmalari.1360879.
ISNAD Subaşı, Doğa Filiz. “David Fresko’nun Le Sionisme Adlı Eserindeki Siyonizm Karşıtı Söylemi”. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı 22/35 (Ekim 2023), 133-146. https://doi.org/10.17518/canakkalearastirmalari.1360879.
JAMA Subaşı DF. David Fresko’nun Le Sionisme Adlı Eserindeki Siyonizm Karşıtı Söylemi. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı. 2023;22:133–146.
MLA Subaşı, Doğa Filiz. “David Fresko’nun Le Sionisme Adlı Eserindeki Siyonizm Karşıtı Söylemi”. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, c. 22, sy. 35, 2023, ss. 133-46, doi:10.17518/canakkalearastirmalari.1360879.
Vancouver Subaşı DF. David Fresko’nun Le Sionisme Adlı Eserindeki Siyonizm Karşıtı Söylemi. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı. 2023;22(35):133-46.