Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi [Journal Of Old Turkish Literature Researches]

Öz

Değer kavramı, bir toplumun çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli olduğu kabul edilen ortak düşünce, temel ahlakî ilke ya da inançlar sistemi, aynı zamanda bir topluluğu millet yapan, onu diğer milletlerden ayıran en önemli unsurdur. Toplumlar millet olma bilincini kaybetmemek için sahip olduğu değerleri nesilden nesile aktarıp varlığını sürdürmek arayışındadır. Eğer değerler, toplum tarafından sonraki nesle yeterince aktarılamaz ise diğer kültürlerin etkisinde kalmaya mahkûm olunur. Değerleri bireylere aktarma yolu eğitimden geçer. Bundan dolayıdır ki eğitim ve değer kavramları, son yıllarda üzerinde önemle durulan konular arasındadır. Nitelikli toplumların oluşması, bu değerlerin toplumca benimsenmesi ve sonraki kuşaklara sağlıklı bir şekilde aktarılabilmesi ile mümkündür. Bir milletin eğitsel değerleri, o millete ait edebî ürünlerde ve özellikle şiirsel metinlerde; sosyal ilişkileri anlayış ve empati eksenine oturtmaya, konuşma âdâbından hayatı doğru anlamaya ve anlamlandırmaya, saygı ve nezâketten samimiyet ve sabır eksenli bir aşk, arkadaşlık ve dostluk anlayışı geliştirmeye kadar sosyal hayatın çok farklı evrelerinde değerlendirilmeye uygun önemli fırsatlar sunabilir. Bu çalışmanın amacı Türk edebiyatının güçlü şahsiyetlerinden biri olan Şeyh Gâlib

(ölm.1213/1799)’in Hüsn ü Aşk isimli eserini, eğitim ve değerler açısından
incelemektir. Tasavvufî bir tasavvurla kaleme alınan ve ilahî aşkı konu edinen Hüsn ü Aşk mesnevisi, kendini bulma yoluna adım atan bireyin gelişim ve dönüşümünü ele alan nadide eserlerden biridir. Birey kendisini bulma yolunda çeşitli merhalelerden geçmek zorundadır. Eserde genel olarak eğitici bir üslup benimsenmiş ve sevgi, barış, tevazu, saygı, sabır, merhamet, güzellik, cömertlik, belâgat, ahlak vb. değerler çeşitli simgeler aracılığıyla okuyucuya aktarılmıştır.