Öz

Konuşma dili hakkında yeteri kadar fikir sahibi olmadığımız geçmiş dönemlerde yazılmış eserleri tercüme ederken kelimeleri, cümle içerisinde bize en mantıklı gelen şekilleriyle anlamlandırırız. Kelimenin o gün nasıl telaffuz edildiğini, vurgu ve tonlamayla farklı bir anlam kazanıp kazanmadığını tam olarak bilemeyiz. Ancak geçmişten günümüze kadar kullanılagelen sözcükler üzerinde çeşitli kıyaslamalar yaparak değişik hipotezler kurabiliriz. Uş da bu sözcüklerden biridir. Bu çalışmada, uş sözcüğünün tarihi seyri içerisinde yapı, anlam ve fonksiyon bakımından ne tür değişiklikler geçirdiği, hangi anlamlarda ve sözcük türlerinde kullanıldığı ortaya konulmaktadır. Çalışmanın teorik çerçevesi, 11-16. yüzyıllar arasındaki eserlerin ve Anadolu ağızlarıyla ilgili yapılmış çalışmaların taranması suretiyle oluşturulmuştur. Uygulama kısmındaki bilgilere ise, Malatya’nın Battalgazi ilçesinde yapılan derlemeler neticesinde ulaşılmıştır. Çalışmada, uş’la birlikte onun ekleşmiş, kalıplaşmış şekillerinden olan uşda, uşbu ve uşol sözcükleri üzerinde de durulmaktadır. Anahtar Sözcükler: Uş, Uşda, Uşbu, Uşol