Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Öz

Zikir kelimesi çok geniş anlam alanına sahip bir kavramdır. Hem Kur’ân-ı Kerîm’de hem de hadis-i şeriflerde zikrin meşruiyeti ile ilgili pek çok ayet-i kerime ve hadisi şerif vardır. Tasavvuf âlimleri, meşruiyetini ayet ve hadislerden alan zikir konusu üzerinde durmuş ve bu konuyu etraflıca ele almışlardır. Bu amaçla zikir kelimesinin geçtiği ayet ve hadisleri bir araya getirerek zikrin tarifi, çeşitleri, âdâbı gibi özelliklerini ortaya koymaya çalışmışlar. 

Muhammed b. Hasan es-Semennûdî de tarikat âdâb ve erkânı ile ilgili önemli bilgiler verdiği eserlerinde zikir konusunu ele alır. Semennûdî, tasavvûfî geleneğe uyarak burada evvela zikrin meşruiyeti ile ilgili ayet ve hadisleri ortaya koyar. Daha sonra zikrin tarifi, özellikleri, şartları, çeşitleri, âdâbı ve mürşidin müride zikir telkin etmesi gibi hususlarla alakalı bilgiler verir.