Öz
Although the establishment of aviation in Turkey started in 1911, Turkish military and civil aviation entered into a great breakthrough and progress after the establishment of the Republic. The activities carried out after the establishment of the Turkish Aeronautical Association and the "Donated Aircraft" campaign have contributed greatly to this progress.
Besides trying to increase and regularize its revenues, Turkish Aeronautical Association has tried to combine almost every field with aviation and turn it into a source of income for Turkish aviation. One of the fields that were tried to be used to generate income for Turkish aviation was sports, especially football.
Since the establishment of the Turkish Aeronautical Association, it has been tried to generate income through individual matches between Turkish football teams. With the "Aircraft Tournament" started in 1935, this initiative was tried to spread throughout the country.
In the tournament, which was organized with the participation of the four strongest teams in big cities and the two strongest teams in small cities, an attempt was made to generate income by taking advantage of the interest of Turkish people in football.
Since the archive of the Turkish Aeronautical Association, which is the subject of the subject, is not classified and closed to researchers, the information about the tournament in question was searched from the periodicals of the period, and it was tried to determine how much financial contribution was made to the effective and modern air power desired to be established thanks to Turkish football.
Anahtar Kelimeler
Aircraft Airplane Turkish Aeronautical Association Football Tournament
Kaynakça
- A. Arşiv Kaynakları
- Beşiktaş Jimnastik Kulübü Müzesi Arşivi, Envanter No: 26.
- Beşiktaş Jimnastik Kulübü Müzesi Arşivi, Envanter No: 27.
- ATASE, İSH, K:1552, G:7, B:7-1.
- B. Resmi Yayınlar
- Türk Tayyare Cemiyeti Nizamname-i Esasisi, Hâkimiyet-i Milliye Matbaası, Ankara, 1926.
- Türk Tayyare Cemiyeti Nizamname-i Esasisi, İktisad Matbaası, Ankara, 1341.
- C. Araştırma ve İncelemeler
- ASLAN, Demo Ahmet, “Tayyare Cemiyeti’nin Propaganda Faaliyetleri ve Tayyare Bayramları”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:14, Sayı:3, Ocak 2014, s.141-150.
- KAYMAKLI, Hulusi, Havacılık Tarihinde Türkler (1918 Yılından 1939 Yılına Kadar), c.II, Hv.K.K.lığı Hava Basımevi ve Neşriyat Müdürlüğü, Ankara, 2006.
- KURT, Emin, “Atatürk Dönemi Türk Hava Kuvvetleri: 1923-1938, İkinci Bölüm: Havacılık Politikası Uygulamaları”, C4 Defence, Sayı:40, s.65-71.
- KURT, Emin, “Türk Havacılık Tarihinde Bağış Uçaklar”, Türk Hava Kuvvetlerinin 100’üncü Yılı Uluslararası Tarih Sempozyumu, 8-10 Şubat 2011, Ankara, 2013, s.302-317.
- KURT, Emin, Türk Hava Kuvvetlerinin Kuruluşunda Bağış ve Yardımlar (1911-1914), Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara, 2019.
- Orgeneral Muzaffer Ergüder’in Havacılık Anıları 1922-1930, H.İbrahim Fırtına (Haz.) Türk Hava Kurumu Basımevi, Ankara, 2009.
- UZUN, Hakan, “Türk Hava Kurumu Gelir Kaynakları: Fitre, Zekât Ve Kurban Derileri Üzerine” Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi (ÇTTAD), VI/15, (2007/Güz), s.s.161-176.
- D. Süreli Yayınlar
- Akşam Anadolu Cumhuriyet Haber Havacılık ve Spor Kurun Milliyet Son Posta Son Saat Tayyare Cemiyeti Mecmuası Ulus Yeni Asır
- E. İnternet Erişim Adresleri
- https://fenerbahcetarihi.org/2022/08/gazi-bustu/ Erişim Tarihi 9 Mayıs 2023.
Öz
Türkiye’de havacılığın kuruluş çalışmalarına 1911 yılında başlanmasına karşılık Türk askeri ve sivil havacılığı Cumhuriyetin kurulmasından sonra büyük bir atılım ve ilerleme içerisine girdi. Bu ilerlemede Türk Hava Kurumunun kurulması sonrası kurum tarafından gerçekleştirilen faaliyetlerin ve başlatılan “Tayyare İanesi” kampanyasının katkısı büyüktür.
Türk Hava Kurumu, gelirlerini artırmanın ve düzenli bir hale getirmeye çalışmasının yanında hemen hemen her alanı havacılık ile birleştirmeye ve Türk havacılığı için bir gelir kaynağına dönüştürmeye çalışmıştır. Türk havacılığına gelir sağlamak için faydalanılmaya çalışılan alanlardan birisi de spor özellikle de futbol oldu.
Türk Hava Kurumunun kuruluşundan itibaren Türk futbol takımları arasında yapılan münferit karşılaşmalar ile gelir elde edilmeye gayret edildi. 1935 yılında başlatılan “Tayyare Turnuvası” ile bu girişim yurt geneline yayılmaya çalışıldı.
Büyük şehirlerdeki dört, küçük şehirlerdeki en güçlü iki takımın katılması ile düzenlenen turnuvada, Türk halkının futbola duyduğu ilgiden faydalanılarak gelir elde edilmeye çalışıldı.
Konunun öznesi durumundaki Türk Hava Kurumu arşivinin tasnif edilmemiş ve araştırmacılara kapalı olması nedeniyle söz konusu turnuvaya ait bilgiler dönemin süreli yayınlarından araştırılarak, Türk futbolunu sayesinde kurulmak istenen etkin ve modern hava gücüne ne kadar bir maddi katkı sağlandığı tespit edilmeye çalışıldı.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- A. Arşiv Kaynakları
- Beşiktaş Jimnastik Kulübü Müzesi Arşivi, Envanter No: 26.
- Beşiktaş Jimnastik Kulübü Müzesi Arşivi, Envanter No: 27.
- ATASE, İSH, K:1552, G:7, B:7-1.
- B. Resmi Yayınlar
- Türk Tayyare Cemiyeti Nizamname-i Esasisi, Hâkimiyet-i Milliye Matbaası, Ankara, 1926.
- Türk Tayyare Cemiyeti Nizamname-i Esasisi, İktisad Matbaası, Ankara, 1341.
- C. Araştırma ve İncelemeler
- ASLAN, Demo Ahmet, “Tayyare Cemiyeti’nin Propaganda Faaliyetleri ve Tayyare Bayramları”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:14, Sayı:3, Ocak 2014, s.141-150.
- KAYMAKLI, Hulusi, Havacılık Tarihinde Türkler (1918 Yılından 1939 Yılına Kadar), c.II, Hv.K.K.lığı Hava Basımevi ve Neşriyat Müdürlüğü, Ankara, 2006.
- KURT, Emin, “Atatürk Dönemi Türk Hava Kuvvetleri: 1923-1938, İkinci Bölüm: Havacılık Politikası Uygulamaları”, C4 Defence, Sayı:40, s.65-71.
- KURT, Emin, “Türk Havacılık Tarihinde Bağış Uçaklar”, Türk Hava Kuvvetlerinin 100’üncü Yılı Uluslararası Tarih Sempozyumu, 8-10 Şubat 2011, Ankara, 2013, s.302-317.
- KURT, Emin, Türk Hava Kuvvetlerinin Kuruluşunda Bağış ve Yardımlar (1911-1914), Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara, 2019.
- Orgeneral Muzaffer Ergüder’in Havacılık Anıları 1922-1930, H.İbrahim Fırtına (Haz.) Türk Hava Kurumu Basımevi, Ankara, 2009.
- UZUN, Hakan, “Türk Hava Kurumu Gelir Kaynakları: Fitre, Zekât Ve Kurban Derileri Üzerine” Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi (ÇTTAD), VI/15, (2007/Güz), s.s.161-176.
- D. Süreli Yayınlar
- Akşam Anadolu Cumhuriyet Haber Havacılık ve Spor Kurun Milliyet Son Posta Son Saat Tayyare Cemiyeti Mecmuası Ulus Yeni Asır
- E. İnternet Erişim Adresleri
- https://fenerbahcetarihi.org/2022/08/gazi-bustu/ Erişim Tarihi 9 Mayıs 2023.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türkiye Cumhuriyeti Tarihi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 27 Ekim 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Ekim 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Mayıs 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 15 Sayı: Cumhuriyetin 100. Yılı Özel Sayısı |
