Öz
Spor ortamının en büyük güdüleyicilerinden birinin başarı olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Spor ortamlarında değerlendirmeler başarı ölçütleriyle yapılmaktadır. Sporda değerlendirmeler başarı ölçütleriyle yapıldığından dolayı sporun başarı hedef yaklaşımıyla ilişkisi ortaya çıkmaktadır. Başarı hedef yaklaşımı ise, görev yönelimi ve ego yönelimi olarak iki stilden meydana gelmektedir. Başarı hedef yaklaşımının spor ile ilişkili olması, bu yaklaşımın fitness branşıyla da ilişki içinde olabileceği fikrini ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışma; fitness antrenörlerinin, başarı hedef yaklaşımının iki stili olan görev yönelimi ve ego yönelimi durumlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma grubunu Elazığ ilinde çeşitli belge kademelerine sahip 74 fitness antrenörü oluşturmuştur. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı çalışmada verileri toplamak için araştırmacılar tarafından oluşturulan kişisel bilgi formu ile beraber Sporda Görev ve Ego Yönelimi Ölçeği (SGEYÖ) kullanılmıştır. Verileri analiz etmek için SPSS 24 istatistik programının kullanıldığı çalışmada, hata payı p<,05 olarak alınmıştır. Analizler sonucunda; fitness antrenörlerinin görev yönelimi düzeyleri (x=35.32) ve ego yönelimi düzeyleri (x=29.97) olarak hesaplanmıştır. Bu iki değerinde ortalamanın üzerinde olduğu görülmüştür. Kadın fitness antrenörlerinin görev yönelimi ve ego yönelimi durumlarının erkek fitness antrenörlerine oranla daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yaş değişkeninin, görev ve ego yönelimi üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır. Fitness antrenörlerinin spor yapma yılının da görev ve ego yönelimi durumları üzerinde fark yaratıcı bir etkiye sahip olmadığı görülmüştür. Sonuç olarak, fitness antrenörlerinin görev yönelimi ve ego yönelimi durumlarının yüksek olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ames, C. & Archer, J. (1988). Achievement goals in the classroom: Students Learning Strategies And Motivation Processes. Journal of Educational Psychology, 80, 260-267.
- Balkis, F. (2019). Elit Seviyedeki Tenisçilerin Görev ve Ego Yönelimi Hedeflerinin Başarı Motivasyonlarına Etkisinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı.
- Baric, R, & Horga, S. (2006). Psychometric Properties of The Croatian Version of Task and Ego Orientation in Sport Questionnaire (CTEOSQ). Kinesiology, 38, 135-142.
- Barut, A.İ. (2018). Farklı Hedef Yönelimlerine Sahip Ünilig Erkek Basketbolcularının Algılanan Liderlik Davranışı ve Antrenör Davranışlarını Değerlendirmelerinin Karşılaştırılması. Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
- Başoğlu, B. (2017). Grekoromen Yildiz Erkek Güres Milli Takim Oyuncularinin Basari Algisi ve Özyeterlilik Düzeylerinin Incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 31-40.
- Bray, S., Balaguer, I., & Duda, J.L. (2004). The Relationship of Task Self-efficacy and Role Efficacy Beliefs to Role Performance in Spanish Youth Soccer. Journal of Sport Sciences, 22 (5), 429-437.
- Cumming, S. P., Smith, R. E., Smoll, F. L., Standage, M., & Grossbard, J. R. (2008). Development and validation of the Achievement Goal Scale for Youth Sports. Psychology of Sport and Exercise, 9, 686-703.
- Doğan, O. (2005). Spor Psikolojisi (2. Baskı). Ankara: Nobel Kitabevi.
- Duda JL, Olson LK, & Templin TJ. (1991). The Relationship of Task and Ego Orientation to Sportsmanship Attitudes and the Perceived Legitimacy of Injurious Acts. Research Quarterly for Exercise and Sport, 62(1): 79-87.
- Duda, J.L. & Nicholls, J.G. (1992). Dimensions of Achievement Motivation in Schoolwork and Sport. Journal of Educational Psychology, 84, 290-299.
- Duda, J.L. & Ntoumanis, N. (2003). Correlates of Achievement Goal Orientations in Physical Education. İnternational Journal Education Reseach, 39, 415-436.
- Duda, J.L. (1993). Goals: A Social-Cognitive Approach to The Study of Achievement Motivation in Sport. Handbook on Research on Sport Psychology, 421-436. Ekmekçi, N., Zekioğlu, A., ve Nihal, D. A. L. (2021). Voleybol hakemlerinin ego ve görev yönelimleri bakımından öz yeterliklerinin incelenmesi. Humanistic Perspective, 3(1), 244-269.
- Haslofça, F. (2012). Beden Eğitiminde Görev ve Ego Yönelimleri Ölçeğinin Ortaokul Öğrencileri İçin Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. Spor Hekimliği Dergisi, 47, 105-112.
- Karaca, K. (2018). Üniversiteler Arası Spor Müsabakalarında Yarışan Sporcuların Hedef Yönelimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
- Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
- Kelecek, S. (2013). Sporcuların Tutkunluk Düzeylerinin; Optimal Performans Duygu Durumu, Güdüsel Yönelim ve Hedef Yönelimi Belirlemedeki Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kilpatrick, M., Bartholomew, J., & Riemer, H. (2003). The Measurement of Goal Orientations in Exercise. Journal of Sport Sciences, 15(1), 49-64. Nicholls, J.G. (1992). The General And The Specific in The Development And Expression of Achievement Motivation. In G.C. Roberst (ed.), Motivation in Sport And Exercise, 3, 56.
- Özgün, A., Yaşartürk, F., Ayhan, B., ve Bozkuş., T. (2017). Hentbolcuların Spora Özgü Başarı Motivasyonu ve Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 3 (special Issue 2), 83-94.
- Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013).Using Multivariate Statistics (sixth ed.). Boston.
- Tanrıkulu, B. (2019). Taekwondo, Judo, Karate Sporu İle Uğraşan 10-15 Yaş Grubu Elit Sporcuların Başarı Algılarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Toros, T. (2001). Elit ve Elit Olmayan Erkek Basketbolcularda Hedef Yönelimi, Güdüsel (Motivasyonel) İklim ve Hedeflerin Özgünlük, Güçlük Derecesi Özelliklerinin Yaşam Doyumuna Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
- Toros, T. (2004). Sporda Görev ve Ego Yönelimi Ölçeği (SGEYÖ)’ nin Türk Sporcuları İçin Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Spor Bilimler Dergisi, 15(3), 255-166.
- Torun, F. (2020). Elit Judo Sporcularının Başarı Algısı ve Spora Katılım Güdülerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Toy, A. B. (2015) Serbest Ve Grekoromen Stil Güreşçilerin Hedef Yönelimi Ve Yaşam Doyumu İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
- Üngür, G. (2009) Amatör ve Profesyonel Futbolcularda Hedef Yönelimi ve Algılanan Motivasyonel İklim Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Walling, M.D. & Duda, J.L. (1995). Goals and Their Associations With Beliefs About Success in The Perceptions of The Purposes of Physical Education. Journal Teaching Psychology Education, 14, 140-156.
Öz
It is an undeniable fact that one of the biggest motivators of the sports environment is achievement. Evaluations in sports environments are made with achievement criteria. Since the evaluations in sports are made with achievement criteria, the relationship between sports and achievement target approach emerges. The achievement goal approach consists of two styles: task orientation and ego orientation. The fact that the achievement goal approach is related to sports reveals the idea that this approach can also be related to the fitness branch. This study was conducted to examine the two styles of the achievement goal approach, task orientation and ego orientation, of fitness trainers. The study group consisted of 74 fitness trainers with various document levels in the province of Elazig. In the study, in which the relational screening model was used, the Demographic Information Form developed by the researchers and the Task and Ego Orientation Scale in Sports (STEOS) were used to collect the data. In the study in which SPSS 24 statistical program was used to analyze the data, the margin of error was taken as p<,05. According to the results, task orientation levels of fitness trainers were (x=35.32) and ego orientation levels were (x=29.97). These two values were above the average. It was determined that the task orientation and ego orientation levels of the female fitness trainers are higher than the male fitness trainers. It was concluded that the age variable did not have any effect on task orientation and ego orientation levels. It was also observed that the fitness trainers’ year of doing sports does not have an effect on their task and ego orientation. As a result, it was seen that the task orientation and ego orientation levels of the fitness trainers were high.
Kaynakça
- Ames, C. & Archer, J. (1988). Achievement goals in the classroom: Students Learning Strategies And Motivation Processes. Journal of Educational Psychology, 80, 260-267.
- Balkis, F. (2019). Elit Seviyedeki Tenisçilerin Görev ve Ego Yönelimi Hedeflerinin Başarı Motivasyonlarına Etkisinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı.
- Baric, R, & Horga, S. (2006). Psychometric Properties of The Croatian Version of Task and Ego Orientation in Sport Questionnaire (CTEOSQ). Kinesiology, 38, 135-142.
- Barut, A.İ. (2018). Farklı Hedef Yönelimlerine Sahip Ünilig Erkek Basketbolcularının Algılanan Liderlik Davranışı ve Antrenör Davranışlarını Değerlendirmelerinin Karşılaştırılması. Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
- Başoğlu, B. (2017). Grekoromen Yildiz Erkek Güres Milli Takim Oyuncularinin Basari Algisi ve Özyeterlilik Düzeylerinin Incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 31-40.
- Bray, S., Balaguer, I., & Duda, J.L. (2004). The Relationship of Task Self-efficacy and Role Efficacy Beliefs to Role Performance in Spanish Youth Soccer. Journal of Sport Sciences, 22 (5), 429-437.
- Cumming, S. P., Smith, R. E., Smoll, F. L., Standage, M., & Grossbard, J. R. (2008). Development and validation of the Achievement Goal Scale for Youth Sports. Psychology of Sport and Exercise, 9, 686-703.
- Doğan, O. (2005). Spor Psikolojisi (2. Baskı). Ankara: Nobel Kitabevi.
- Duda JL, Olson LK, & Templin TJ. (1991). The Relationship of Task and Ego Orientation to Sportsmanship Attitudes and the Perceived Legitimacy of Injurious Acts. Research Quarterly for Exercise and Sport, 62(1): 79-87.
- Duda, J.L. & Nicholls, J.G. (1992). Dimensions of Achievement Motivation in Schoolwork and Sport. Journal of Educational Psychology, 84, 290-299.
- Duda, J.L. & Ntoumanis, N. (2003). Correlates of Achievement Goal Orientations in Physical Education. İnternational Journal Education Reseach, 39, 415-436.
- Duda, J.L. (1993). Goals: A Social-Cognitive Approach to The Study of Achievement Motivation in Sport. Handbook on Research on Sport Psychology, 421-436. Ekmekçi, N., Zekioğlu, A., ve Nihal, D. A. L. (2021). Voleybol hakemlerinin ego ve görev yönelimleri bakımından öz yeterliklerinin incelenmesi. Humanistic Perspective, 3(1), 244-269.
- Haslofça, F. (2012). Beden Eğitiminde Görev ve Ego Yönelimleri Ölçeğinin Ortaokul Öğrencileri İçin Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. Spor Hekimliği Dergisi, 47, 105-112.
- Karaca, K. (2018). Üniversiteler Arası Spor Müsabakalarında Yarışan Sporcuların Hedef Yönelimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
- Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
- Kelecek, S. (2013). Sporcuların Tutkunluk Düzeylerinin; Optimal Performans Duygu Durumu, Güdüsel Yönelim ve Hedef Yönelimi Belirlemedeki Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kilpatrick, M., Bartholomew, J., & Riemer, H. (2003). The Measurement of Goal Orientations in Exercise. Journal of Sport Sciences, 15(1), 49-64. Nicholls, J.G. (1992). The General And The Specific in The Development And Expression of Achievement Motivation. In G.C. Roberst (ed.), Motivation in Sport And Exercise, 3, 56.
- Özgün, A., Yaşartürk, F., Ayhan, B., ve Bozkuş., T. (2017). Hentbolcuların Spora Özgü Başarı Motivasyonu ve Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 3 (special Issue 2), 83-94.
- Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013).Using Multivariate Statistics (sixth ed.). Boston.
- Tanrıkulu, B. (2019). Taekwondo, Judo, Karate Sporu İle Uğraşan 10-15 Yaş Grubu Elit Sporcuların Başarı Algılarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Toros, T. (2001). Elit ve Elit Olmayan Erkek Basketbolcularda Hedef Yönelimi, Güdüsel (Motivasyonel) İklim ve Hedeflerin Özgünlük, Güçlük Derecesi Özelliklerinin Yaşam Doyumuna Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
- Toros, T. (2004). Sporda Görev ve Ego Yönelimi Ölçeği (SGEYÖ)’ nin Türk Sporcuları İçin Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Spor Bilimler Dergisi, 15(3), 255-166.
- Torun, F. (2020). Elit Judo Sporcularının Başarı Algısı ve Spora Katılım Güdülerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Toy, A. B. (2015) Serbest Ve Grekoromen Stil Güreşçilerin Hedef Yönelimi Ve Yaşam Doyumu İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
- Üngür, G. (2009) Amatör ve Profesyonel Futbolcularda Hedef Yönelimi ve Algılanan Motivasyonel İklim Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Walling, M.D. & Duda, J.L. (1995). Goals and Their Associations With Beliefs About Success in The Perceptions of The Purposes of Physical Education. Journal Teaching Psychology Education, 14, 140-156.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Spor Hekimliği |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 20 Aralık 2022 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 22 Temmuz 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 5 Sayı: 2 |
Journal of Global Sport and Education Research (JOGSER) Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı altında lisanslanmıştır.