Öz
1940 sonrası, Türk romanında farklı teknik ve anlayışların görüldüğü bir dönemdir. ‘Toplumsal gerçeklik’ adı altında kendi ideolojilerinin etkisiyle yeni arayışlara giren yazarlar, özyaşamsal nitelikleri verebilmek için yapıtlarını ağa-ırgat, yöneten-yönetilen, zenginlik-yoksulluk gibi zıtlıklar üzerinde şekillendirir. İnsanî ve evrensel değerleri ideolojik yanlılıkla sıralayan yazarlardan birisi de Yaşar Kemal’dir. Yaşadığı coğrafyanın bir parçası olan Yaşar Kemal, insanın öz değerlerini gerçeklik olgusu ile verirken aynı zamanda insanı, toplumun en önemli var oluş sebebi olarak kabul eder. Bu yüzden benimsediği ‘Anadoluculuk’ görüşünün temelini ‘insan’ kavramı oluşturur.
Yaşar Kemal, ‘Dağın Öte Yüzü’ genel başlığı altında topladığı ‘Ortadirek’, ‘Yer Demir Gök Bakır’ ve ‘Ölmez Otu’ romanlarında Çukurova yöresini anlatırken hem folklorik hem de gerçek unsurlardan büyük ölçüde yararlanır. Fiziksel ve algısal olarak betimlediği Çukurova yöresine estetik değer kazandıran yazar, söz konusu mekânda, toplumsal bozulma yaratan çarpıklıkları yöre insanının yaşamda kalabilmek adına verdiği mücadele ile birlikte işler. Yaşamlarını kendi algısıyla çevreleyen Yalak Köyünün sorunları, çaresizliği ve yaşama tutunma çabasını gözlemlerine dayanarak sunan yazar, bu köyün/yörenin yerleşik düzenine karşı bir söylem geliştirir. Romanların dramatik örgüsünü destekleyen bu söylem, yazarın vermek istediği mesajın daha yoğun olarak verilmesini sağlar.
Anahtar Kavramlar: Yaşar Kemal, birey, toplum, devlet, yozlaşma.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aytaç, Gürsel (1999). Çağdaş Türk Romanları Üzerine İncelmeler, Ankara: Gündoğan Yay.
- Baran, Lokman (2013). “Yaşar Kemal’in Dağın Öte Yüzü Üçlemesinde Mitos Yaratılış Süreci ve Gelişimi”, Dede Korkut - Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 2 (3): 5-18.
- Barkey, Karen (1999). Eşkıyalar ve Devlet: Osmanlı Tarzı Devlet Merkezileşmesi, Çev. Zeynep Altok, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
- Deveci, Mutlu (2012). Varoluş ve Bireyleşme Açısından Ferit Edgü Anlatılarında Yapı ve İzlek, Ankara: Akçağ Yay.
- Devellioğlu, Ferit (2007). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi Yay.
- Ergun, Pervin (2004). Türk Kültüründe Ağaç Kültü, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay.
- Fıscher, Ernst (2010). Sanatın Gerekliliği, (Çev.: Cevat Çapan), İstanbul: Payel Yay.
- Fromm, Erich (2005). Kendini Savunan İnsan, İzmir: İlya Yay.
- Gökeri, A.İ. (1979). Arketiplere Dayanan Yeni Bir İnceleme Yönteminin Tanıtılarak İngiliz ve Türk Edebiyatında Bazı Romans ve Epik Niteliğinde Yapıtlara Uygulanması, Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi,
- Gözütok, Türkan (2011).“Eşkiyalık ve Çakırcalı Mehmet Efe’nin Türk Edebiyatına İzdüşümü”,Türkbilig, 21:49- 72.
- İpekçi, Abdi (1971). “Edebiyat ve Politika”, Milliyet, www.yaşarkemal.net/soylesi/decs/abdiipekci.html (erişim tarihi: 30.09.2015)
- Kemal, Yaşar-2 (2015). Yer Demir Gök Bakır, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
- Kemal, Yaşar-1 (2015). Ortadirek, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
- Kemal, Yaşar-3 (2015). Ölmezotu, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
- Korkmaz, Ramazan (2004). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme sorunu ve Kendine Dönüş İzlekleri, Ankara: Türksoy Yay.
- Köse, Ali-Ayten, Ali (2009). “Bâtıl İnanç ve Davranışlar Üzerine Psiko-Sosyolojik Bir Analiz”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi IX(3): 45-70.
- Moran, Berna (2007). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul: İletişim Yay.
- Moran, Berna (2014). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış – 2, İstanbul: İletişim Yay.
- Morris, Brian (2004). Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. Tayfun Atay), Ankara: İmge Yay.
- Naci, Feti (2000). Yüz Yılın 100 Romanı, İstanbul: Adam Yay.
- Örnek, Sedat Veyis (1966). Sivas ve Çevresinde Hayatın Çeşitli Safhalarıyla İlgili Bâtıl İnançların ve Büyüsel İşlemlerin Etnolojik Tetkiki, Ankara: Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yay.
- Şahin, Veysel (2014). Bilge Kadının Aynadaki Yüzü Halide Edip Adıvar’ın Romanlarında Yapı ve İzlek, Ankara: Akçağ Yay.
- Tunalı, İsmail (1976). Marksist Estetik, İstanbul: Altın Kitaplar Yay.
- Türkçe Sözlük (2005). Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
- Yalçın, Alemdar (2005). Siyasal ve Sosyal Değişmeler Açısından Cumhuriyet Dönemi Çağdaş Türk Romanı (1946- 2000), Ankara: Akçağ Yay.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 16 Şubat 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 19 Aralık 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 2 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
Cited By
YAŞAR KEMAL’İN DAĞIN ÖTE YÜZÜ ROMAN DİZİSİNDE YAŞAMA TUTUNMA ÇABASININ MARKSİST ELEŞTİRİ KURAMI BAĞLAMINDA TAHLİLİ
Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
https://doi.org/10.29029/busbed.1330143
İlgi, katkı ve desteğiniz için teşekkür eder, iyi çalışmalar dileriz.
