Öz
Kitâb-ı Güzîde Eski Anadolu Türkçesi ile yazılmış dinî içerikli kitaplardan biridir. Ebû Nasr bin Tahir bin Muhammed es-Serahsî tarafından olga-bolga diliyle kaleme alınmıştır. Olga-bolga dili, hem Doğu Türkçesinin hem de Batı Türkçesinin dil özelliklerini temsil eden bir dildir. Karışık dilli olarak adlandırılan eserler bu dil ile verilmiştir. Eserin yazarı hakkında yeterince bilgi bulunmamaktadır. Kitâb-ı Güzîde 14. Yüzyılda Anadolu Türkçesine aktarılmıştır. Dinî bilgilere ve öğütlere çokça yer verildiği için Arapça ve Farsça sözcüklere rastlamak mümkündür. Eser hem Doğu Türkçesinin hem de Batı Türkçesinin dil özelliklerini taşıdığı için karışık dilli eserler içerisinde değerlendirilmektedir. Eserin farklı adlarla tanınan nüshaları bulunmaktadır. Türkler tarih boyunca farklı dinleri benimsemişlerdir. İslamiyet’i kabul etmeleriyle birlikte hem sosyal hem de kültürel açıdan birtakım değişiklikler yaşamışlardır. Bu değişim doğal olarak dile de yansımıştır. Karışık dilli eserlerden biri olan Kitâb-ı Güzîde adlı eser ise din ve inanç bakımından zengin bir söz varlığına sahiptir. Eser, Batı Türkçesine doğru yönelişin izlerini taşımakla birlikte aynı zamanda din değişikliğinin dile yansımasının da örneğini teşkil etmektedir. Çalışma oluşturulurken Serhat Küçük’ün “Kitâb-ı Güzîde Akâidü’l-İslâm” adlı eseri esas alınmıştır. Eser içerisindeki inançla ilgili olan sözcükler tarama yöntemiyle tespit edilmiştir. Belirlenen sözcüklerle ilgili açıklamalara yer verilmiş ve sözcüklerin metin içerisinde geçtiği yerlere dair örnek cümleler metin numaraları ile verilmiştir. Çalışma metne dayalı olduğu için bir inceleme niteliği taşımakta olup ulaşılan veriler sonucunda değerlendirmeler yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
Harran Üniversitesi
Teşekkür
Dergi ekibine başarılar dilerim
Kaynakça
- Caferoğlu, Ahmet (1993). Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Enderun Kitabevi.
- Clauson, Sir Gerard (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-CenturyTurkish. Press: Oxford University.
- Gürsoy, Naskali Muvaffak & Duranlı, Emine (1999). Altayca-Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Koç, Fatma (2020). “Karışık Dilli Eserlerin Fonetik Özellikleri Üzerine Bir Değerlendirme”. Millî Kültür Araştırmaları Dergisi, 4 (1): 55-68.
- Koç, Fatma (2020). “Kitâb-ı Güzîde’de Geçen Birleşik Fiiller Üzerine Bir Değerlendirme”. Diyalektolog Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 24: 263-281.
- Küçük, Serhat (2014). Kitâb-ı Güzîde. İstanbul: Kesit Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ekim 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 29 Mayıs 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 8 Sayı: 4 |
Kaynak Göster
Cited By
Mahmut Bin Şeyh Fahreddin’in Şükür-nâme Adlı Eserindeki Dinî Terimler
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
https://doi.org/10.33437/ksusbd.1359660
İlgi, katkı ve desteğiniz için teşekkür eder, iyi çalışmalar dileriz.
