Öz
Sosyal yeterlik, bireyin sosyal ilişki başlatmak va
sürdürmesi konusunda becerilerine ola inancıdır. Sosyal yeterliği etkileyen değişkenlerin ortaya
konması bu kavramın daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Bu araştırmanın
amacı, üniversite öğrencilerinde sosyal yeterliğin algılanan sosyal destek
açısından incelenmesidir. Araştırma grubunu 206 (%58.2.1) kadın, 148 (%41.8)
erkek olmak üzere toplam 354 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada
‘‘Sosyal Yeterlik ve Sosyal Sonuç Beklentileri Ölçeği’’ ve ‘‘Çok Boyutlu
Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’’ kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi
için Bağımsız örneklem t-testi, Pearson korelasyon analizi ve çoklu regresyon
analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularında, üniversite öğrencilerinin
cinsiyete göre sosyal yeterlik ve özel insana yönelik sosyal destek algılarının
anlamlı düzeyde farklılaştığı, aile ve arkadaşa yönelik sosyal destek algısının
anlamlı düzeyde farklılaşmadığı bulunmuştur. Araştırmada sosyal yeterlik ile
algılanan sosyal destek arasında pozitif yönde anlamlı düzeyde bir ilişki
bulunmuştur. Ayrıca, regresyon modelinde sosyal destek algısının sosyal
yeterliğin toplam varyansının yaklaşık %32’sini açıkladığı bulgulanmıştır.
Sonuç olarak üniversite öğrencilerinin sosyal destek algısı arttıkça sosyal
yeterlik düzeyi de artmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Sosyal yeterlik Sosyal sonuç beklentileri Sosyal destek Üniversite öğrencileri
Kaynakça
- Adams, S. W., Bowler, R. M., Russell, K., Brackbill, R. M., Li, J., ve Cone, J. E. (2019). PTSD and comorbid depression: Social support and self-efficacy in World Trade Center tower survivors 14-15 years after 9/11. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 11(2), 156-164. doi:10.1037/tra0000404.
- Ahmad, Z. R., Yasien, S., ve Ahmad, R. (2014). Relationship between perceived social self-efficacy and depression in adolescents. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 8(3), 65-74.
- Aktu, Y. (2016). Levinson’un kuramında ilk yetişkinlik döneminin yaşam yapısı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(2), 162-177. doi:10.18863/pgy.12690
- Bakioğlu, F., ve Türküm, A. S. (2017). Psychometric properties of adaptation of the social efficacy and outcome expectations scale to Turkish. European Journal of Educational Research, 6(2), 213-223. doi:10.12973/eu-jer.6.2.213
- Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84 (2), 191-215.
- Bandura, A. (1994). Self-efficacy. V.S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of Human Behavior (Vol. 4), içinde (s. 71-81). New York: Academic Press.
- Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freemen Company.
- Bozgeyikli, H., Doğan, H. ve Işıklar A. (2010). Üstün yetenekli öğrencilerin mesleki olgunluk düzeyleri İle algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasındaki İlişkinin incelenmesi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 28(1), 133-149.
- Cohen, S. (2004). Social relationships and health. American Psychologist, 59(8), 676-684.
- Çattık, M., ve Aksoy, V. (2018). Gelişimsel yetersizliği olan çocukların ebeveynlerinin sosyal destek, öz yeterlik ve yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 43(195), 65-77. doi:10.15390/EB.2018.7246
- Çimen, S. (2000). Ankara’da üniversite anaokullarına devam eden beş altı yaş çocuklarının psiko-sosyal gelişimlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Deniz, M., ve Bakioglu, F. (2017). Ergenlerde sır saklamanın duygusal özerklik, ahlaki olgunluk, yalnızlık, utangaçlık ve sosyal destek açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 1118-1133. doi:10.14686/buefad.338144
- Duru, E. (2008). Yalnızlığı yordamada sosyal destek ve sosyal bağlılığın rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 23(61), 15-24.
- Eker, D., Arkar, H., ve Yaldız, H. (2001). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 12, 17-25.
- Erözkan, A. (2013). The effect of communication skills and interpersonal problem solving skills on social self-efficacy. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(2), 739-745.
- Hermann, K. S., ve Betz, N. E. (2006). Path models of the relationships of instrumentality and expressiveness, social self-efficacy, and self-esteem to depressive symptoms in college students. Journal of Social and Clinical Psychology, 25, 1086-1106.
- Hetherington, E. M., ve Parke, R. D. (1986). Child psychology a contemporary viewpoint.(3rd Ed.), Mcgraw-Hill Book Company.
- Karademas, E. C. (2006). Self-efficacy, social support and well-being: The mediating role of optimism. Personality and İndividual Differences, 40(6), 1281-1290. doi:10.1016/j.paid.2005.10.019
- Karahan, T. F., Sardoğan, M. E., Özkamalı, E., ve Menteş, Ö. (2016). Lise öğrencilerinde sosyal yetkinlik beklentisi ve otomatik düşüncelerin, yaşanılan sosyal birim ve cinsiyet açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 35-45
- Kaşık, D. Z. (2009). Ergenlerde karar verme stilleri ve algılanan sosyal destek düzeylerinin sosyal yetkinlik beklentisi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Kulaksızoğlu, A. (2001). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi Yayınları.
- Levinson, D. J. (1986) A conception of adult development. American Psychologist, 41, 3-13.
- Saygın, Y. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi.
- Terzi, Ş. (2016). Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 1-11.
- Topçugil, N. (2002). Ankara defterdarlığı gündüz bakımevine devam eden 3-6 yaş grubundaki çocukların aile işlevselliğinin değerlendirilmesi ve aile işlevlerinin çocukların psikolojik, sosyal ve fiziksel gelişimleri üzerindeki etkisinin araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Traş, Z., ve Arslan, E. (2013). Ergenlerde sosyal yetkinliğin, algılanan sosyal destek açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 12(4), 1133-1140.
- Wang, L., Tao, H., Bowers, B. J., Brown, R., ve Zhang, Y. (2018). Influence of social support and self-Efficacy on resilience of early career registered nurses. Western Journal of Nursing Research, 40(5), 648-664. doi:10.1177/0193945916685712
- Wright, S. L., ve Perrone, K. M. (2010). An examination of the role of attachment and efficacy in life satisfaction. Counseling Psychologist, 38, 796-823. doi:10.1177/0011000009359204
- Wright, S. L., Wright D. A., ve Jenkins-Guarnieri (2013). Development of the Social Efficacy and Social Outcome Expectations Scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 46(3), 218-231. doi:10.1177/0748175613484042 Yıldırım, İ. (2000). Akademik başarını yordayıcısı olarak yalnızlık sınav kaygısı ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(18), 167-176.
- Yıldırım, İ., ve Ergene, T. (2003). Lise son sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının yordayıcısı olarak sınav kaygısı, boyun eğici davranışlar ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25), 224-234.
- Yılmaz, E., Yılmaz, E., ve Karaca, F. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Genel Tıp Dergisi, 18(2), 71-79.
- Zimmet, G. D., Powel, S. S., ve Farley, G. K. (1988). The Multidimensional Scale of Perceived Social Support. Journal of Personality Assessment, 52, 30-41.
Öz
Social self-efficacy is the belief in an
individual's ability to initiate and maintain a social relationship.
Determining the variables affecting social self-efficacy will provide a better
understanding of this concept. The aim of this research is to examine the
relations between perceived social support and social efficacy of the
university students. The research group consisted of 354 university students
206 (58,2%) women and 148 (41,8%) men. In the study, ‘‘Social Efficacy and
Social Outcome Expectations Scale’’ and ‘‘Multi-Dimensional Perceived Social
Support Scale’’ were used. Independent sample t-test, Pearson correlation
analysis and multiple regression analysis were used to analyze the data.
According to the findings of the study, it was found that social efficacy and
private human social support perceptions of the university students differed
significantly according to gender, and the perception of family and friend
social support did not differ significantly. In the study, a significant
positive relationship was found between social efficacy and perceived social
support. In addition, it was found that the perception of social support in the
regression model accounted for about 32% of the total variance of social
efficacy. As a result, as the social support perception of university students’
increases, the level of social efficacy increases.
Anahtar Kelimeler
Social efficacy Social outcome expectation Social support University students
Kaynakça
- Adams, S. W., Bowler, R. M., Russell, K., Brackbill, R. M., Li, J., ve Cone, J. E. (2019). PTSD and comorbid depression: Social support and self-efficacy in World Trade Center tower survivors 14-15 years after 9/11. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 11(2), 156-164. doi:10.1037/tra0000404.
- Ahmad, Z. R., Yasien, S., ve Ahmad, R. (2014). Relationship between perceived social self-efficacy and depression in adolescents. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 8(3), 65-74.
- Aktu, Y. (2016). Levinson’un kuramında ilk yetişkinlik döneminin yaşam yapısı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(2), 162-177. doi:10.18863/pgy.12690
- Bakioğlu, F., ve Türküm, A. S. (2017). Psychometric properties of adaptation of the social efficacy and outcome expectations scale to Turkish. European Journal of Educational Research, 6(2), 213-223. doi:10.12973/eu-jer.6.2.213
- Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84 (2), 191-215.
- Bandura, A. (1994). Self-efficacy. V.S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of Human Behavior (Vol. 4), içinde (s. 71-81). New York: Academic Press.
- Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freemen Company.
- Bozgeyikli, H., Doğan, H. ve Işıklar A. (2010). Üstün yetenekli öğrencilerin mesleki olgunluk düzeyleri İle algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasındaki İlişkinin incelenmesi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 28(1), 133-149.
- Cohen, S. (2004). Social relationships and health. American Psychologist, 59(8), 676-684.
- Çattık, M., ve Aksoy, V. (2018). Gelişimsel yetersizliği olan çocukların ebeveynlerinin sosyal destek, öz yeterlik ve yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 43(195), 65-77. doi:10.15390/EB.2018.7246
- Çimen, S. (2000). Ankara’da üniversite anaokullarına devam eden beş altı yaş çocuklarının psiko-sosyal gelişimlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Deniz, M., ve Bakioglu, F. (2017). Ergenlerde sır saklamanın duygusal özerklik, ahlaki olgunluk, yalnızlık, utangaçlık ve sosyal destek açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 1118-1133. doi:10.14686/buefad.338144
- Duru, E. (2008). Yalnızlığı yordamada sosyal destek ve sosyal bağlılığın rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 23(61), 15-24.
- Eker, D., Arkar, H., ve Yaldız, H. (2001). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 12, 17-25.
- Erözkan, A. (2013). The effect of communication skills and interpersonal problem solving skills on social self-efficacy. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(2), 739-745.
- Hermann, K. S., ve Betz, N. E. (2006). Path models of the relationships of instrumentality and expressiveness, social self-efficacy, and self-esteem to depressive symptoms in college students. Journal of Social and Clinical Psychology, 25, 1086-1106.
- Hetherington, E. M., ve Parke, R. D. (1986). Child psychology a contemporary viewpoint.(3rd Ed.), Mcgraw-Hill Book Company.
- Karademas, E. C. (2006). Self-efficacy, social support and well-being: The mediating role of optimism. Personality and İndividual Differences, 40(6), 1281-1290. doi:10.1016/j.paid.2005.10.019
- Karahan, T. F., Sardoğan, M. E., Özkamalı, E., ve Menteş, Ö. (2016). Lise öğrencilerinde sosyal yetkinlik beklentisi ve otomatik düşüncelerin, yaşanılan sosyal birim ve cinsiyet açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 35-45
- Kaşık, D. Z. (2009). Ergenlerde karar verme stilleri ve algılanan sosyal destek düzeylerinin sosyal yetkinlik beklentisi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Kulaksızoğlu, A. (2001). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi Yayınları.
- Levinson, D. J. (1986) A conception of adult development. American Psychologist, 41, 3-13.
- Saygın, Y. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi.
- Terzi, Ş. (2016). Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 1-11.
- Topçugil, N. (2002). Ankara defterdarlığı gündüz bakımevine devam eden 3-6 yaş grubundaki çocukların aile işlevselliğinin değerlendirilmesi ve aile işlevlerinin çocukların psikolojik, sosyal ve fiziksel gelişimleri üzerindeki etkisinin araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Traş, Z., ve Arslan, E. (2013). Ergenlerde sosyal yetkinliğin, algılanan sosyal destek açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 12(4), 1133-1140.
- Wang, L., Tao, H., Bowers, B. J., Brown, R., ve Zhang, Y. (2018). Influence of social support and self-Efficacy on resilience of early career registered nurses. Western Journal of Nursing Research, 40(5), 648-664. doi:10.1177/0193945916685712
- Wright, S. L., ve Perrone, K. M. (2010). An examination of the role of attachment and efficacy in life satisfaction. Counseling Psychologist, 38, 796-823. doi:10.1177/0011000009359204
- Wright, S. L., Wright D. A., ve Jenkins-Guarnieri (2013). Development of the Social Efficacy and Social Outcome Expectations Scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 46(3), 218-231. doi:10.1177/0748175613484042 Yıldırım, İ. (2000). Akademik başarını yordayıcısı olarak yalnızlık sınav kaygısı ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(18), 167-176.
- Yıldırım, İ., ve Ergene, T. (2003). Lise son sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının yordayıcısı olarak sınav kaygısı, boyun eğici davranışlar ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25), 224-234.
- Yılmaz, E., Yılmaz, E., ve Karaca, F. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Genel Tıp Dergisi, 18(2), 71-79.
- Zimmet, G. D., Powel, S. S., ve Farley, G. K. (1988). The Multidimensional Scale of Perceived Social Support. Journal of Personality Assessment, 52, 30-41.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Psikoloji |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2019 |
| Kabul Tarihi | 11 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 11 Sayı: 18 |
