Öz
Plato’s political thoughts are usually interpreted only within the boundaries of his statement “philosopher king” presented in Republic and thus he is accused of being an advocator of utopic and totalitarian government. This perspective, on the one hand, dismisses that the main purpose of Republic is the establishment of individual and social justice and criticizing the unjust political regimes on the political ethical basis. On the other hand, it ignores that the statement of philosopher king is revised in Plato’s later works Statesman and Laws. That Plato’s ethical and political views do not have a systematic totality forms a basis for these erroneous views. In Plato, there is neither a political area isolated from the theoretical pursuit of philosophy nor there is an area of ethical and political facts which are clearly distinguished from each other. Because of this reason, the hardest problem that we face while examining the relation between ethics and politics in Plato is that these fields are completely intermingled. On the other hand, we have to take in the account that Plato purposefully decide making no distinction in practical area (between ethics and politics). Thus, the primary aim of this article is to determine what kind of relation is Plato established between ethics and politics in the main concepts and presuppositions of his philosophical system, starting with the concept of justice.
Anahtar Kelimeler
Plato Political Ethics Justice Philosopher King Governance by Law
Kaynakça
- Ağaoğulları, Mehmet Ali. Kent Devletinden İmparatorluğa. Ankara: İmge Kitapevi, 2004.
- Annas, Julia. “Politics and Ethics in Plato’s Republic” in Politeia. Klassiker Auslegen, Editör: O. Höffe, 105-121. Berlin: Akademie Verlag, 2011.
- Annas, Julia. An Introduction to Plato’s Republic. Oxford: Oxford University Press, 1981.
- Aristoteles. Nikomakhos’a Etik. Çeviren: Saffet Babür, Ankara: Ayraç Yayınevi, 1998.
- Baumanns, Peter. Einführung in die praktische Philosophie. Stuttgart: Friedrich Frommann Verlag, 1977.
- Boyacı, Nihal Petek. “Platon” Siyaset Felsefesi Tarihi. Platon’dan Zezek’e içinde, Editör: A. Tunçel ve K. Gülenç, 23-47. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2017.
- Davidson, Thomas. Greklerde Eğitim Düşüncesi. Çeviren: A. Aydoğan, İstanbul: Say Yayınları, 2008.
- Despotopoulos, Konstantinos. “Die politische Philosophie Platons,” Archiv für Rechts- und Sozialphilosophie 73, no. 2 (1987): 179-194.
- Frede, Dorothea. “Der Begriff der eudaimonia in Platos Philebos,” Zeitschrift für philosophische Forschung 53, (1999): 329-354.
- Frede, Dorothea. “Die ungerechten Verfassungen und die ihnen entsprechenden Menschen” in Platon, Politeia, Klassiker Auslegen, Editör: O. Höffe, 193-209. Berlin: Akademie Verlag, 2011.
- Hadot, Pierre. İlkçağ Felsefesi Nedir?. Çeviren: Muna Cedden, Ankara: Dost Yayınevi, 2011.
- Hadot, Pierre. Ruhani Alıştırmalar ve Antik Felsefe. Çeviren: Kübra Gürkan, İstanbul: Pinhan Yayınları, 2012.
- Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Felsefe Tarihi 2. Platon’dan Ortaçağ Felsefesine. Çeviren: D. Barış Kılınç, İstanbul: NotaBene Yayınlan, 2019.
- Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Vorlesungen über die Geschichte der Philosophie II. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1971.
- Horn, Christoph, Jörn Müller and Joachim Söder (ed.). Platon-Handbuch. Leben – Werk – Wirkung. Stuttgart: J.B. Metzler’sche Verlagsbuchhandlung und Carl Ernst Poeschel Verlag, 2009.
- Horn, Christoph. Antike Lebenskunst. Glück und Moral von Sokrates bis zu den Neuplatonikern. München: C. H. Beck Verlag, 1998.
- Howald, Ernst, Alois Dempf and Theodor Litt. Geschichte der Ethik vom Altertum bis zum Beginn des 20. Jahrhunderts. München/Wien: R. Oldenbourg Verlag, 1981.
- Höffe, Otfried. “Einführung in Platons Politeia” in Platon, Politeia, Klassiker Auslegen, Editör: O. Höffe, 1-21. Berlin: Akademie Verlag, 2011.
- Höffe, Otfried. Ethik und Politik. Grundmodelle und -probleme der praktischen Philosophie. Frankfurt: Suhrkamp Taschenbuch Verlag, 1979.
- Höffe, Otfried. Gerechtigkeit. Eine philosophische Einführung. München: C.H. Beck Verlag, 2010.
- Kant, Immanuel. Ahlâk Metafiziğinin Temellendirilmesi. Çeviren: İoanna Kuçuradi, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 1995.
- Kant, Immanuel. Grundlegung zur Metaphysik der Sitten. Sonderausgabe, Band 6. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1983.
- Klosko, George. The Development of Plato’s Political Theory. Oxford: Oxford University Press, 2007.
- Küçükalp, Derda. “Erdem Etiği ve Politika,” Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi XXVII, sayı: 1 (2008): 71-83.
- Küçükalp, Derda. “Siyaset Etiği” Etik ve Etik Sorunlar içinde, Editör: Celal Türer, 113-139. Ankara: Nobel Yayınevi, 2019.
- Ladwig, Bernd. Gerechtigkeitstheorien zur Einführung. Hamburg: Junius Verlag, 2011.
- Maurer, Reinhart. “Poltische Wissenschaft nach Platon: Zum Problem Technokratie,” Der Staat 15, no. 1 (1976): 53-87.
- Maurer, Reinhart. Platons ‘Staat’und die Demokratie. Historisch-systematische Überlegungen zur politischen Ethik. Berlin: Walter de Gruyter, 1970.
- Nozick, Robert. Anarşi, Devlet ve Ütopya. Çeviren: Alişan Oktay, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006.
- Perls, Hugo. Lexikon der Platonischen Begriffe. Bern/München: Francke Verlag, 1973.
- Platon. Bütün Yapıtları. Çeviren: Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları, 2010.
- Platon. Bütün Yapıtları. İstanbul: Say Yayınları, 2010.
- Platon. Diyaloglar. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2010.
- Platon. Sämtliche Werke. Franhfurt am Main: Insel Verlag, 1991.
- Popper, Karl. Die offene Gesellschaft und ihre Feinde I. Der Zauber Platons. München: Francke Verlag, 1975.
- Rowe, Christopher. “Platon: İdeal Devlet Biçiminin Arayışı” Siyasal Düşüncenin Temelleri içinde, Editör: Brian Redhead, 15-30. İstanbul: Alfa Basım Yayın, 2001.
- Ruby, Christian. Siyaset Felsefesine Giriş. Çeviren: A. Ufuk Kılıç, İstanbul: İletişim Yayınları, 2014.
- Schweidler, Walter. Der gute Staat. Politische Ethik von Platon bis zur Gegenwart. Stuttgart: Reclam, 2004.
- Spaemann, Robert. “Die Philosophenkönige” in Platon, Politeia, Klassiker Auslegen, Editör: O. Höffe, 121-135. Berlin: Akademie Verlag, 2011.
- Stemmer, Peter. “Der Grundriß der platonischen Ethik,” Zeitschrift für Philosophische Forschung 42, (1988): 529-569.
- Strauss, Leo. “Plato” in History of Political Philosophy, Editör: Leo Strauss and Joseph Cropsey, 33-89. London: The University of Chicago Press, 1987.
- Strauss, Leo. Politika Felsefesi Nedir?. Çeviren: S. Zelyut Hünler, İstanbul: Paradigma Yayınları, 2000.
- Taylor, C. C. W. “Plato’s Totalitarianism” in Plato 2 Ethics, Politics, Region and The Soul, Editör: Gail Fine, 280-296. Oxford: Oxford University Press, 1999.
- Topakkaya, Arslan. “Adalet Kavramı Bağlamında Aristoteles-Platon Karşılaştırması,” Flsf, SDÜ Felsefe Bl. Dergisi sayı: 6 (Güz 2008): 27-49.
- White, Nicholas P. “The Classification of Goods in Plato’s Republic,” Journal of the History of Philosophy 22, (1984): 393-422.
- Wolf, Ursula. Die Suche nach dem guten Leben. Einführung in Platons Frühdialoge. Hamburg: Rowohlt Verlag, 1996.
Öz
Platon’un siyasi görüşleri sıklıkla Devlet’te ortaya koyulan “filozof kral” önermesinin sınırları dahilinde yorumlanmakta ve buradan hareketle Platon, ütopik ve aynı zamanda totaliter bir yönetim taraftarı olarak suçlanmaktadır. Bu bakış açısı bir yandan Devlet’in asıl amacının birey ve toplumda adaletin tesis edilmesi ve siyasi etik temelde adil olmayan rejimlerin esaslı bir eleştirisinin yapılması olduğunu ihmal ederken, diğer yandan filozof kral önermesinin son dönem eserleri Devlet Adamı ve Yasalar’da revize edilmiş olmasını göz ardı etmektedir. Elbette Platon’un ahlak ve siyaset anlayışının sistematik bir bütünlükte olmayışı sözünü ettiğimiz hatalı yorumlara zemin hazırlamaktadır. Zira Platon’da henüz ne felsefenin teorik uğraşlarından bağımsız bir şekilde konumlandırılmış pratik bir saha ne de açık olarak sınırları birbirinden ayırt edilmiş etik-politik olgular alanı mevcuttur. Bu sebeple Platon’da ahlak ve siyaset ilişkisini araştırırken karşımıza çıkan en büyük güçlük, düşünürün yaşadığı dönemde bu iki sahanın nerdeyse tümüyle iç içe geçmiş olmasıdır. Öte yandan Platon’un pratik sahada (ahlaki ve siyasi olan arasında) bir ayrımı tercih etmeme ihtimalini de hesaba katmak zorundayız. İşte bu yazının öncellikli amacı Platon’un, başta adalet kavramında olmak üzere felsefi sisteminin temel kavram ve varsayımlarında ahlak ile siyaset arasında nasıl bir ilişki tesis ettiğini ortaya koymaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ağaoğulları, Mehmet Ali. Kent Devletinden İmparatorluğa. Ankara: İmge Kitapevi, 2004.
- Annas, Julia. “Politics and Ethics in Plato’s Republic” in Politeia. Klassiker Auslegen, Editör: O. Höffe, 105-121. Berlin: Akademie Verlag, 2011.
- Annas, Julia. An Introduction to Plato’s Republic. Oxford: Oxford University Press, 1981.
- Aristoteles. Nikomakhos’a Etik. Çeviren: Saffet Babür, Ankara: Ayraç Yayınevi, 1998.
- Baumanns, Peter. Einführung in die praktische Philosophie. Stuttgart: Friedrich Frommann Verlag, 1977.
- Boyacı, Nihal Petek. “Platon” Siyaset Felsefesi Tarihi. Platon’dan Zezek’e içinde, Editör: A. Tunçel ve K. Gülenç, 23-47. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2017.
- Davidson, Thomas. Greklerde Eğitim Düşüncesi. Çeviren: A. Aydoğan, İstanbul: Say Yayınları, 2008.
- Despotopoulos, Konstantinos. “Die politische Philosophie Platons,” Archiv für Rechts- und Sozialphilosophie 73, no. 2 (1987): 179-194.
- Frede, Dorothea. “Der Begriff der eudaimonia in Platos Philebos,” Zeitschrift für philosophische Forschung 53, (1999): 329-354.
- Frede, Dorothea. “Die ungerechten Verfassungen und die ihnen entsprechenden Menschen” in Platon, Politeia, Klassiker Auslegen, Editör: O. Höffe, 193-209. Berlin: Akademie Verlag, 2011.
- Hadot, Pierre. İlkçağ Felsefesi Nedir?. Çeviren: Muna Cedden, Ankara: Dost Yayınevi, 2011.
- Hadot, Pierre. Ruhani Alıştırmalar ve Antik Felsefe. Çeviren: Kübra Gürkan, İstanbul: Pinhan Yayınları, 2012.
- Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Felsefe Tarihi 2. Platon’dan Ortaçağ Felsefesine. Çeviren: D. Barış Kılınç, İstanbul: NotaBene Yayınlan, 2019.
- Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Vorlesungen über die Geschichte der Philosophie II. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1971.
- Horn, Christoph, Jörn Müller and Joachim Söder (ed.). Platon-Handbuch. Leben – Werk – Wirkung. Stuttgart: J.B. Metzler’sche Verlagsbuchhandlung und Carl Ernst Poeschel Verlag, 2009.
- Horn, Christoph. Antike Lebenskunst. Glück und Moral von Sokrates bis zu den Neuplatonikern. München: C. H. Beck Verlag, 1998.
- Howald, Ernst, Alois Dempf and Theodor Litt. Geschichte der Ethik vom Altertum bis zum Beginn des 20. Jahrhunderts. München/Wien: R. Oldenbourg Verlag, 1981.
- Höffe, Otfried. “Einführung in Platons Politeia” in Platon, Politeia, Klassiker Auslegen, Editör: O. Höffe, 1-21. Berlin: Akademie Verlag, 2011.
- Höffe, Otfried. Ethik und Politik. Grundmodelle und -probleme der praktischen Philosophie. Frankfurt: Suhrkamp Taschenbuch Verlag, 1979.
- Höffe, Otfried. Gerechtigkeit. Eine philosophische Einführung. München: C.H. Beck Verlag, 2010.
- Kant, Immanuel. Ahlâk Metafiziğinin Temellendirilmesi. Çeviren: İoanna Kuçuradi, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 1995.
- Kant, Immanuel. Grundlegung zur Metaphysik der Sitten. Sonderausgabe, Band 6. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1983.
- Klosko, George. The Development of Plato’s Political Theory. Oxford: Oxford University Press, 2007.
- Küçükalp, Derda. “Erdem Etiği ve Politika,” Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi XXVII, sayı: 1 (2008): 71-83.
- Küçükalp, Derda. “Siyaset Etiği” Etik ve Etik Sorunlar içinde, Editör: Celal Türer, 113-139. Ankara: Nobel Yayınevi, 2019.
- Ladwig, Bernd. Gerechtigkeitstheorien zur Einführung. Hamburg: Junius Verlag, 2011.
- Maurer, Reinhart. “Poltische Wissenschaft nach Platon: Zum Problem Technokratie,” Der Staat 15, no. 1 (1976): 53-87.
- Maurer, Reinhart. Platons ‘Staat’und die Demokratie. Historisch-systematische Überlegungen zur politischen Ethik. Berlin: Walter de Gruyter, 1970.
- Nozick, Robert. Anarşi, Devlet ve Ütopya. Çeviren: Alişan Oktay, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006.
- Perls, Hugo. Lexikon der Platonischen Begriffe. Bern/München: Francke Verlag, 1973.
- Platon. Bütün Yapıtları. Çeviren: Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları, 2010.
- Platon. Bütün Yapıtları. İstanbul: Say Yayınları, 2010.
- Platon. Diyaloglar. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2010.
- Platon. Sämtliche Werke. Franhfurt am Main: Insel Verlag, 1991.
- Popper, Karl. Die offene Gesellschaft und ihre Feinde I. Der Zauber Platons. München: Francke Verlag, 1975.
- Rowe, Christopher. “Platon: İdeal Devlet Biçiminin Arayışı” Siyasal Düşüncenin Temelleri içinde, Editör: Brian Redhead, 15-30. İstanbul: Alfa Basım Yayın, 2001.
- Ruby, Christian. Siyaset Felsefesine Giriş. Çeviren: A. Ufuk Kılıç, İstanbul: İletişim Yayınları, 2014.
- Schweidler, Walter. Der gute Staat. Politische Ethik von Platon bis zur Gegenwart. Stuttgart: Reclam, 2004.
- Spaemann, Robert. “Die Philosophenkönige” in Platon, Politeia, Klassiker Auslegen, Editör: O. Höffe, 121-135. Berlin: Akademie Verlag, 2011.
- Stemmer, Peter. “Der Grundriß der platonischen Ethik,” Zeitschrift für Philosophische Forschung 42, (1988): 529-569.
- Strauss, Leo. “Plato” in History of Political Philosophy, Editör: Leo Strauss and Joseph Cropsey, 33-89. London: The University of Chicago Press, 1987.
- Strauss, Leo. Politika Felsefesi Nedir?. Çeviren: S. Zelyut Hünler, İstanbul: Paradigma Yayınları, 2000.
- Taylor, C. C. W. “Plato’s Totalitarianism” in Plato 2 Ethics, Politics, Region and The Soul, Editör: Gail Fine, 280-296. Oxford: Oxford University Press, 1999.
- Topakkaya, Arslan. “Adalet Kavramı Bağlamında Aristoteles-Platon Karşılaştırması,” Flsf, SDÜ Felsefe Bl. Dergisi sayı: 6 (Güz 2008): 27-49.
- White, Nicholas P. “The Classification of Goods in Plato’s Republic,” Journal of the History of Philosophy 22, (1984): 393-422.
- Wolf, Ursula. Die Suche nach dem guten Leben. Einführung in Platons Frühdialoge. Hamburg: Rowohlt Verlag, 1996.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Eskiçağ Felsefesi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Eylül 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 20 |
