Öz
The qualifications that teachers should have have become one of the frequently discussed topics of educational research, especially with Shulman's landmark studies. However, despite the transformation in the purpose and content of history teaching since the second half of the 20th century, it is seen that the studies on the qualifications that history teachers should have are extremely limited. In this study, it is aimed to reveal the qualities that a good history teacher should have according to high school students. Case study, one of the qualitative research designs, was used in the study. The study group of the research consists of 108 high school students studying in the 12th grade of two different secondary education institutions located in the city center of Tokat. Research data were collected with an open-ended question form developed by the researchers. The obtained data were subjected to content analysis. In the research, high school students emphasized that the methods used in history lessons should be enriched, and the methods and techniques that history teachers can use; They gave many examples such as the use of visual materials, field trips, active learning strategies, and case studies. The emphasis made by the participants that history teachers should not be boring and have a high level of expression draws attention. According to the participants, a good history teacher should focus on Turkish history, especially Ottoman and Republican history. They should attach importance to the acquisition of national and cultural values in their lessons and ensure this by remaining impartial. At the end of the research, it was seen that many of the qualities that students want to see in history teachers are closely related to the responsibilities that contemporary history teaching approaches impose on teachers.
Anahtar Kelimeler
History Education History teacher teacher competencies Students Opinions
Kaynakça
- Ajayi, A. O. (2015). Towards effective teaching and learning of history in Nigerian secondary school. International Journal of Recent Research in Social Sciences and Humanities, 2(2), 137-142.
- MEB, O. (2022). Tarih öğretmenlerinin derslerinde aktif öğrenme yöntem ve tekniklerini kullanmalarına yönelik deneyimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 26(2), 431-444.
- Anderson, B. (2017). Hayali cemaatler: Milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması. Metis.
- Bal, M. S., & Yiğittir, S. (2011). Tarih ve sosyal bilgiler derslerinde uygulanan etkinliklerin yöntem ve teknikler açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 18, s. 137-151.
- Barton, K. C. (2001). A sociocultural perspective on children’’s understanding of historical change: Comparative findings from Northern Ireland and the United States. American Educational Research Journal, 38(4), s. 881-913.
- Barton, K. C., & Levstik, L. S. (2008). History. In J. Arthur, C. Hahn, and I. Davies (Edt.), Handbook of education for citizenship and democracy (s. 355-366). Sage.
- Bozkurt, N. (2015). Tarih öğretmeni adaylarının özel alan yeterlik algılarının değerlendirilmesi. Uşak Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), s. 65-86, Doi: 10.12780/uusbd.38966
- Bozkurt, N. (2016). Tarih öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisine yönelik özgüvenlerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), s. 153- 167.
- Carretero, M. (2011). Constructing patriotism: Teaching history and memories in global worlds. IAP.
- Carretero, M., & Bermudez, A. (2012). Constructing histories. In J. Valsiner (Edt.), Oxford handbook of culture and psychology (s. 625-646). Oxford University.
- Carretero, M., & van Alphen, F. (2017). History, collective memories or national memories? How the representation of the past is framed by master narratives. In B. Wagoner (Edt.), Oxford handbook of culture and memory (s. 283–304). Oxford University.
- Carretero, M., Asensio, M., & Rodríguez Moneo, M. (2013). History education and the construction of national identities. IAP.
- Crookall, R. E. (1975). Handbook for history teachers in Africa. Evans.
- Çulha Özbaş, B. (2016). İyi bir tarih öğretmeninin nitelikleri. M. Safran (Edt.), Tarih nasıl öğretilir? (s. 431–436). Yeni İnsan.
- Çulha Özbaş, B., & Aktekin, S. (2013). Tarih öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine ilişkin inançlarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 211-228.
- Demircioğlu, E., & Kekeç, M. (2020) Tarih pedagoji programı öğrencilerinin ideal tarih öğretmeniyle ilgili görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 13(72), 599-609.
- Demircioğlu, İ. H. (2010) Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Anı.
- Demircioğlu, İ. H., & Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
- Dilek, D. (2007) Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi. Nobel.
- Er Tuna, Y. (2019). Lise öğrencilerinin gözüyle tarih öğretmeni: Bir metafor analizi. Turkish History Education Journal, 8(2), 562-588. http://doi.org/10.17497/tuhed.587661
- Erkan, S. (2011). Üniversitelerdeki tarih öğreniminin bugünkü durumu. M. Öz (Edt.), Cumhuriyet döneminde Türkiye’de tarihçilik ve tarih yazıcılığı (s. 237-289). Türk Tarih Kurumu.
- Genç, İ. (2016). Tarih uygulama öğretmenlerinin kullandıkları öğretim stratejilerinin değerlendirilmesi: Tarih öğretmen adaylarının görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi.
- Grant, S. G. (2003). History lessons: Teaching, learning, and testing in U.S. High school classrooms. Lawrence Erlbaum Associates.
- Gündüz, T. (2011). Tarih bölümlerinin programlarına dair. M. Öz (Edt.), Cumhuriyet döneminde Türkiye’de tarihçilik ve tarih yazıcılığı (s. 227-236). Türk Tarih Kurumu.
- John, P. (1991). The professional craft knowledge of the history teacher. Teaching History 64, s. 8-12 Kabapınar, Y. (2019) Kanıt temelli öğrenme: Tanım, kapsam, yaklaşımlar. Y. Kabapınar (Edt.), Kimlik Belirleyen Derslerde Kanıt Temelli Öğrenme (s. 29-54). Pegema.
- Karabağ, G. (2016). Tarih öğretmeninin mesleki becerilerini şekillendiren unsurlar. In M. Safran (Edt.), Tarih nasıl öğretilir? (s. 437–440). Yeni İnsan.
- McMillan, J. H. ve Schumacher, S. (2010). Research in education: Evidence-based inquiry. London: Pearson.
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2011). Tarih öğretmeni özel alan yeterlikleri. Milli Eğitim Bakanlığı. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/13160709_TARYH.pdf
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2022). Ortaöğretim Tarih Dersi (9. 10. ve 11. Sınıflar) Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=1223
- Millî Eğitim Bakanlığı. (MEB). (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Milli Eğitim Bakanlığı.http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf
- Nalbantoğlu, A. (2019). Tarih öğretmenlerinin derslerde kullandıkları yöntem-teknikler hakkındaki görüşleri Erzurum ili örneği. Journal of Institute of Economic Development and Social Researches, 5 (18), s. 181-194.
- Okumuş, O. (2019). Tarih öğretiminde sosyal medya ortamlarının kullanımına ilişkin tarih öğretmenlerinin görüşleri. Turkish History Education Journal, 8(2), s. 499-535.
- Öztürk, İ. H. (2016) Avrupa tarihi konularının öğretimi. M. Safran (Edt.), Tarih nasıl öğretilir? (s. 371-378). Yeni İnsan. Schon, D. (1983) The reflective practitioner: How professionals think in action. New York: Basic Books.
- Shulman, L. S. (1986). Those who understand: knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(2), s. 4-14. http://doi.org/10.3102/0013189X015002004
- Shulman, L. S. (1987). Knowledge and teaching: foundations of new reform. Harvard Educational Review, 57(1), s. 1-22. http://doi.org/10.17763/haer.57.1.j463w79r56455411
- Somyürek, S. (2014). Öğretim sürecinde Z kuşağının dikkatini çekme: Artırılmış gerçeklik. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 4 (1), s.63-80. http://doi.org/10.17943/etku.88319
- Teaching Profession Law. (2022, 3 Şubat). 7354 Sayılı Kanun. Resmî Gazete (Sayı: 31750).
- Tokdemir, M. A. (2007). Tarih öğretmenlerinin değerler ve değer eğitimi hakkındaki görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi.
- Ulusoy, K. (2009). Öğretmen adaylarının, okul deneyimindeki uygulama öğretmenlerinin tarih konularını işleyişleri ile ilgili görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 1-17.
- Yeşil, R. (2010). Tarih derslerinde yapılan bazı öğretim uygulamalarına göre öğrencilerin öz ilgi ve öz yetenek algıları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 63-80.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
- Yıldırım, T. (2018). Tarih öğretmen adaylarının programdaki değerlere ilişkin değer hiyerarşileri, gerekçeleri ve önerileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 296-320. http://doi.org/10.26466/opus.404219
- Yıldırım, T., & Yazıcı, F. (2017). Tarih alan yeterlik algısı ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Studies 12(17), s. 589-604. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11836
Öz
Öğretmenlerin hangi niteliklere sahip olması gerektiği, özellikle Shulman’ın milat niteliğindeki çalışmalarıyla birlikte eğitim araştırmalarının sıkça tartışılan konularından biri haline gelmiştir. Fakat tarih öğretiminin amaç ve içeriğinde, 20. yüzyılın ikinci yarısından bu yana yaşanan dönüşüme rağmen, tarih öğretmenlerinin sahip olması gereken niteliklere dair yapılan çalışmaların son derece sınırlı olduğu görülmektedir. Bu araştırmada lise öğrencilerine göre, iyi bir tarih öğretmeninin sahip olması gereken niteliklerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışmasından yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Tokat il merkezinde yer alan iki farklı ortaöğretim kurumunun 12. sınıflarında öğrenim gören 108 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen açık uçlu soru formu ile toplanmıştır. Elde edilen veriler ise içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmada lise öğrencileri, tarih derslerinde kullanılan yöntemlerin zenginleştirilmesi gerektiğine vurgu yapmış, tarih öğretmenlerinin kullanabilecekleri yöntem ve tekniklere; görsel materyal kullanımı, alan gezileri, aktif öğrenme stratejileri, örnek olay kullanımı gibi pek çok örnek vermişlerdir. Katılımcılar tarafından tarih öğretmenlerinin sıkıcı olmaması ve anlatım gücünün yüksek olması gerektiğine yapılan vurgu ise dikkat çekmektedir. Katılımcılara göre iyi bir tarih öğretmeni içerikte Türk tarihine, özellikle de Osmanlı ve Cumhuriyet tarihine ağırlık vermelidir. Derslerinde ulusal ve kültürel değerlerin kazandırılmasına önem vermeli, bunu da tarafsız kalarak sağlamalıdır. Araştırma sonunda öğrencilerin tarih öğretmenlerinde görmek istedikleri niteliklerin pek çoğunun, çağdaş tarih öğretim yaklaşımlarının öğretmenlere yükledikleri sorumluluklarla yakından ilişkili olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Tarih Öğretimi Tarih Öğretmeni Öğretmen Yeterlikleri Öğrenci Görüşleri
Kaynakça
- Ajayi, A. O. (2015). Towards effective teaching and learning of history in Nigerian secondary school. International Journal of Recent Research in Social Sciences and Humanities, 2(2), 137-142.
- MEB, O. (2022). Tarih öğretmenlerinin derslerinde aktif öğrenme yöntem ve tekniklerini kullanmalarına yönelik deneyimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 26(2), 431-444.
- Anderson, B. (2017). Hayali cemaatler: Milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması. Metis.
- Bal, M. S., & Yiğittir, S. (2011). Tarih ve sosyal bilgiler derslerinde uygulanan etkinliklerin yöntem ve teknikler açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 18, s. 137-151.
- Barton, K. C. (2001). A sociocultural perspective on children’’s understanding of historical change: Comparative findings from Northern Ireland and the United States. American Educational Research Journal, 38(4), s. 881-913.
- Barton, K. C., & Levstik, L. S. (2008). History. In J. Arthur, C. Hahn, and I. Davies (Edt.), Handbook of education for citizenship and democracy (s. 355-366). Sage.
- Bozkurt, N. (2015). Tarih öğretmeni adaylarının özel alan yeterlik algılarının değerlendirilmesi. Uşak Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), s. 65-86, Doi: 10.12780/uusbd.38966
- Bozkurt, N. (2016). Tarih öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisine yönelik özgüvenlerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), s. 153- 167.
- Carretero, M. (2011). Constructing patriotism: Teaching history and memories in global worlds. IAP.
- Carretero, M., & Bermudez, A. (2012). Constructing histories. In J. Valsiner (Edt.), Oxford handbook of culture and psychology (s. 625-646). Oxford University.
- Carretero, M., & van Alphen, F. (2017). History, collective memories or national memories? How the representation of the past is framed by master narratives. In B. Wagoner (Edt.), Oxford handbook of culture and memory (s. 283–304). Oxford University.
- Carretero, M., Asensio, M., & Rodríguez Moneo, M. (2013). History education and the construction of national identities. IAP.
- Crookall, R. E. (1975). Handbook for history teachers in Africa. Evans.
- Çulha Özbaş, B. (2016). İyi bir tarih öğretmeninin nitelikleri. M. Safran (Edt.), Tarih nasıl öğretilir? (s. 431–436). Yeni İnsan.
- Çulha Özbaş, B., & Aktekin, S. (2013). Tarih öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine ilişkin inançlarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 211-228.
- Demircioğlu, E., & Kekeç, M. (2020) Tarih pedagoji programı öğrencilerinin ideal tarih öğretmeniyle ilgili görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 13(72), 599-609.
- Demircioğlu, İ. H. (2010) Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Anı.
- Demircioğlu, İ. H., & Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
- Dilek, D. (2007) Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi. Nobel.
- Er Tuna, Y. (2019). Lise öğrencilerinin gözüyle tarih öğretmeni: Bir metafor analizi. Turkish History Education Journal, 8(2), 562-588. http://doi.org/10.17497/tuhed.587661
- Erkan, S. (2011). Üniversitelerdeki tarih öğreniminin bugünkü durumu. M. Öz (Edt.), Cumhuriyet döneminde Türkiye’de tarihçilik ve tarih yazıcılığı (s. 237-289). Türk Tarih Kurumu.
- Genç, İ. (2016). Tarih uygulama öğretmenlerinin kullandıkları öğretim stratejilerinin değerlendirilmesi: Tarih öğretmen adaylarının görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi.
- Grant, S. G. (2003). History lessons: Teaching, learning, and testing in U.S. High school classrooms. Lawrence Erlbaum Associates.
- Gündüz, T. (2011). Tarih bölümlerinin programlarına dair. M. Öz (Edt.), Cumhuriyet döneminde Türkiye’de tarihçilik ve tarih yazıcılığı (s. 227-236). Türk Tarih Kurumu.
- John, P. (1991). The professional craft knowledge of the history teacher. Teaching History 64, s. 8-12 Kabapınar, Y. (2019) Kanıt temelli öğrenme: Tanım, kapsam, yaklaşımlar. Y. Kabapınar (Edt.), Kimlik Belirleyen Derslerde Kanıt Temelli Öğrenme (s. 29-54). Pegema.
- Karabağ, G. (2016). Tarih öğretmeninin mesleki becerilerini şekillendiren unsurlar. In M. Safran (Edt.), Tarih nasıl öğretilir? (s. 437–440). Yeni İnsan.
- McMillan, J. H. ve Schumacher, S. (2010). Research in education: Evidence-based inquiry. London: Pearson.
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2011). Tarih öğretmeni özel alan yeterlikleri. Milli Eğitim Bakanlığı. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/13160709_TARYH.pdf
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2022). Ortaöğretim Tarih Dersi (9. 10. ve 11. Sınıflar) Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=1223
- Millî Eğitim Bakanlığı. (MEB). (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Milli Eğitim Bakanlığı.http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf
- Nalbantoğlu, A. (2019). Tarih öğretmenlerinin derslerde kullandıkları yöntem-teknikler hakkındaki görüşleri Erzurum ili örneği. Journal of Institute of Economic Development and Social Researches, 5 (18), s. 181-194.
- Okumuş, O. (2019). Tarih öğretiminde sosyal medya ortamlarının kullanımına ilişkin tarih öğretmenlerinin görüşleri. Turkish History Education Journal, 8(2), s. 499-535.
- Öztürk, İ. H. (2016) Avrupa tarihi konularının öğretimi. M. Safran (Edt.), Tarih nasıl öğretilir? (s. 371-378). Yeni İnsan. Schon, D. (1983) The reflective practitioner: How professionals think in action. New York: Basic Books.
- Shulman, L. S. (1986). Those who understand: knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(2), s. 4-14. http://doi.org/10.3102/0013189X015002004
- Shulman, L. S. (1987). Knowledge and teaching: foundations of new reform. Harvard Educational Review, 57(1), s. 1-22. http://doi.org/10.17763/haer.57.1.j463w79r56455411
- Somyürek, S. (2014). Öğretim sürecinde Z kuşağının dikkatini çekme: Artırılmış gerçeklik. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 4 (1), s.63-80. http://doi.org/10.17943/etku.88319
- Teaching Profession Law. (2022, 3 Şubat). 7354 Sayılı Kanun. Resmî Gazete (Sayı: 31750).
- Tokdemir, M. A. (2007). Tarih öğretmenlerinin değerler ve değer eğitimi hakkındaki görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi.
- Ulusoy, K. (2009). Öğretmen adaylarının, okul deneyimindeki uygulama öğretmenlerinin tarih konularını işleyişleri ile ilgili görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 1-17.
- Yeşil, R. (2010). Tarih derslerinde yapılan bazı öğretim uygulamalarına göre öğrencilerin öz ilgi ve öz yetenek algıları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 63-80.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
- Yıldırım, T. (2018). Tarih öğretmen adaylarının programdaki değerlere ilişkin değer hiyerarşileri, gerekçeleri ve önerileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 296-320. http://doi.org/10.26466/opus.404219
- Yıldırım, T., & Yazıcı, F. (2017). Tarih alan yeterlik algısı ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Studies 12(17), s. 589-604. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11836
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Tarih Eğitimi |
| Bölüm | Araştırma ve İnceleme Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 10 Ocak 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | |
| Gönderilme Tarihi | 19 Temmuz 2023 |
| Kabul Tarihi | 6 Kasım 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 13 Sayı: 1 |
DUYURULAR:
1- APA7 Yazım Kuralları:
Mayıs 2024 sayısından itibaren dergimiz kaynak gösterme ve alıntı yapma konusunda APA 7 (American Psychological Association) sistemini uygulacaktır. Daha fazla bilgi için lütfen TUHED şablonu ve yazım kurallarını inceleyiniz.
2- Erken Görünüm:
TUHED'in yeni yayın politikasına göre, değerlendirme süreci tamamlanan makaleler erken görünüm formatında yayınlanacaktır. Erken görünüm olarak yayınlanacak makalelere DOI ve sayfa numası tanımlanacaktır.
3- Tam Metin İngilizce Yayın Politikası:
Mayıs 2021 sayısından itibaren Araştırma-İnceleme ve Yayın Kritiği türündeki Türkçe çalışmaların tam metin İngilizce çevirisiyle birlikte yayınlanması sistemine geçilecektir. Buna göre yazarlar dergimize Türkçe başvuruda bulunabilecek ancak hakem değerlerndirme süreci sonrasında yayına kabul edilen çalışmaların tam metin İngilizce nüshasının düzenlenerek sisteme yüklenmesi istenilecektir. İngilizce olarak yapılan başvuruların incelenmesi ise İngilizce yapılacaktır.
4- Etik Kurul Onayı:
25 Şubat 2020 tarihli ULAKBİM kararı gereği İnsanlar üzerindeki çalışmalar için (yaş sınırlaması olmaksızın) Etik Kurul Onayı alınmış olmalı, bu onay makalenin ilk ve son sayfaları ile Yöntem bölümünde kurum, tarih ve sayı bilgisi verilerek belirtilmeli ve imzalı Etik Kurul Onayı makale ile birlikte sisteme yüklenmelidir. Çalışmanın etik kurul onayı gerektirmediği durumlarda bu durum yine Yöntem bölümünde açıkça ifade edilmelidir. 2020 itibariyle bu şartları yerine getirmeyen çalışmalar değerlendirilmeye alınmayacaktır.
Permissions beyond the scope of this license are available at COPYRIGHT