Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Bilişsel Esneklik Psikoeğitim Programının Ortaokul Öğrencilerinin Bilişsel Esneklik Düzeylerine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 12 - 21, 30.06.2023

Nezir Ekinci Ayşe Doğtekin

https://doi.org/10.47770/ukmead.1249764
Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerini artırmak için uygulanacak olan psikoeğitim programının etkisini incelemektir. Bu amaca yönelik olarak bilişsel esneklik düzeylerini artırmak üzere bilişsel esneklik psikoeğitim programı geliştirilmiştir. Psikoeğitim programının çalışma grubunu İç Anadolu bölgesinde bulunan bir ortaokula devam eden 7. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışma grubu 9 kız, 11 erkek öğrenciden oluşmaktadır. Katılımcıların yaş ortalaması 13’tür. Çalışmada veri toplama aracı olarak Bilişsel Esneklik Ölçeği kullanılmıştır. Hazırlanan psiko-eğitim programı 8 hafta süresince deney grubuna uygulanmış ve programın etkililiği incelenmiştir. Kontrol grubu için herhangi bir müdahale çalışması yapılmamıştır. Programın uygulandığı 8 haftanın sonunda deney grubunda yer alan öğrencilerin bilişsel esneklik düzeylerinin kontrol grubundaki öğrencilere göre anlamlı düzeyde yükseldiği görülmüş ve programın etkililiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular literatür kapsamında tartışılmıştır. Ayrıca hem uygulama hem de araştırma alanları için bulgulara dayalı olarak önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bilişsel esneklik Psikoeğitim Türkiye

Kaynakça

  • Akarpınar, R. B. (2005). Mevlâna Celâleddin Rûmî’nin mesnevi ve rubâiyyat’ında “meyve” ve “üzüm” sembolleri. Bilig, (32), 145-164.
  • Akın, G. (2021). Ergenlerde bilişsel esneklik, affetme ve mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Altunkol, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklikleri ile algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Altunkol, F. (2017). Bilişsel esneklik eğitim programının lise öğrencilerinin bilişsel esneklik ile algılanan stres düzeylerine ve stresle başa çıkma tarzlarına etkisi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Asıcı, E., & İkiz, F. (2015). Mutluluğa giden bir yol: Bilişsel esneklik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(35), 191-211.
  • Ayva, A.B. (2018). Macera terapisi temelli grupla danışmanlığın üniversite öğrencilerinde bilişsel esneklik ve belirsizliğe tahammülsüzlüğe etkisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Batting, W.T. (1979). Are the important “individual differences” between or within individuals? Journal of Research in Personality, 13, 546‐558. https://doi.org/10.1016/0092-6566(79)90015-1
  • Bedel, A., & Ulubey, E. (2015). Ergenlerde başa çıkma stratejilerini açıklamada bilişsel esnekliğin rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 291-300.
  • Bertiz, Y. (2018). Farklı bı̇lı̇şsel esneklı̇k düzeyı̇ne sahı̇p öğrencı̇lerı̇n uzaktan eğı̇tı̇me karşı motı̇vasyon düzeylerı̇nı̇n ı̇ncelenmesı̇. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Brown, N. W. (2018). Psychoeducational groups: Process and practice, (4. ed). New York, NY: Routledge.
  • Bilgin, M. (2009). Developing a cognitive flexibility scale: Validity and reliability studies. Social Behavior And Personality, 37(3), 343-354.
  • Bilgin, M. (2017). Ergenlerin beş faktör kişilik özelliği ile bilişsel esneklik ilişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 945- 954. https://doi.org/10.17755/esosder.285296
  • Buğa, A., Özkamalı, E., Altunkol, F., & Çekiç, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerine göre sosyal problem çözme tarzlarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 48-58.
  • Canas, J., Quesada, J., Antolí, A., & Fajardo, I. (2003). Cognitive flexibility and adaptability to environmental changes in dynamic complex problem-solving tasks. Ergonomics, 46(5), 482-501. https://doi.org/10.1080/0014013031000061640
  • Canas, J. J., Fajardo, I., & Salmeron, L. (2006). Cognitive flexibility. International encyclopedia of ergonomics and human factors, 1(3), 297-301.
  • Ciairano, S., Bonino, S., & Miceli, R. (2006). Cognitive flexibility and social competence from childhood to early adolescence. Cognitie, Creier, Comportament/Cognition, Brain, Behavior, 10(3).
  • Çelikkaleli, Ö. (2014). Ergenlerde bilişsel esneklik ile akademik, sosyal ve duygusal yetkinlik inançları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39 (176), 347-354. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3467
  • Çelikkaleli, Ö. (2014a). Bilişsel Esneklik Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39 (176), 339-346. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3466
  • Çobanoğlu, A. (2013). Harmanlanmış öğrenmenı̇n öğrencı̇lerı̇n erı̇şı̇lerı̇ne, algıladıkları bı̇lı̇şsel esneklı̇k düzeylerı̇ne ve öz düzenleyı̇cı̇ öğrenme becerı̇lerı̇ne etkı̇sı̇. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Çuhadaroğlu, A. (2011). Bilişsel esnekliğin yordayıcıları. Doktora Tezi, Ankara Ünı̇versı̇tesi, Eğitı̇m Bı̇lı̇mlerı̇ Enstı̇tüsü, Ankara.
  • Deak, G. O. (2003). The development of cognitive flexibility and language abilities. Advances in Child Development and Behavior, 31, 271–327. http://dx.doi.org/10.1016/S0065-2407(03)31007-9
  • Demirci, O., & Güneri, E. (2020). Bilişsel esnekliğin bilişsel duygu düzenleme üzerindeki etkisi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(39), 651-684. https://doi.org/10.21550/sosbilder.624377
  • Demirtaş, A. S. (2019). Stresli durumlarda bilişsel kontrol ve bilişsel esneklik: Bir ölçek uyarlama çalışması. Psikoloji Çalışmaları, 39(2), 345-368. https://doi.org/10.26650/SP2019-0028
  • Dennis, J. P., & Vander Wal, J. S. (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validity. Cognitive therapy and research, 34(3), 241-253.
  • Diril, A. (2011). Lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerinin sosyo-demografik değişkenler ve öfke düzeyi ile öfke ifade tarzları arasındaki ilişki açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Dunleavy, K. N., & Martin, M. M. (2006). A Convergent Validity Study of the Decision-Making Collaboration Scale. North American Journal of Psychology, 8(2), 339–344.
  • Ereyi, B. (2016). Ergenlerde bı̇lı̇şsel esneklı̇k düzeyı̇ ve problem çözme becerı̇sı̇nı̇n mı̇zahı kavramayla ı̇lı̇şkı̇sı̇. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Hillier, A., Alexander, J. K., & Beversdorf, D. Q. (2006). The effect of auditory stressors on cognitive flexibility. Neurocase, 12(4), 228-231.
  • Hullman, G. A. (2007). Communicative adaptability scale: Evaluating its use as an ‘other-report’measure. Communication Reports, 20(2), 51-74.
  • Gülek, S. (2021). Akılcı duygusal davranışçı yaklaşım temelli iletişim becerileri programının yetişkinlerin iletişim becerileri ve bilişsel esneklik düzeylerine etkisi (Master's thesis, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü). Gülüm, I. Ve Dağ, İ. (2012). Tekrarlayıcı Düşünme Ölçeği ve Bilişsel Esneklik Envanterinin Türkçeye uyarlanması, geçerliliği ve güvenilirliği. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13(3).
  • Jonassen, D.H. ve Grabowski, B. (1993). Handbook of individual differences, learning and instruction. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
  • Kabataş, M. (2020). Ergenlerde bı̇lı̇şsel esneklı̇k ve başarı amaç yönelı̇mlerı̇ ı̇lı̇şkı̇sı̇nde problemlı̇ ı̇nternet kullanımının aracı rolü. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kara, N. Ş. (2020). Spor yapan ve yapmayan bireylerde yaşamın anlamı, affetme esnekliği, bilişsel esneklik ile psikolojik belirtilerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sakarya.
  • Koesten , J., Schrodt, P. & Ford, D. J. (2009). Cognitive Flexibility as a Mediator of Family Communication Environments and Young Adults' Well-Being. Health Communication.
  • Kreuter, E. A., & Moltner, K. M. (2014). Treatment and management of maladaptive schemas. Springer. Kulaksızoğlu, A. (2009). Ergenlik psikolojisi (11. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi .
  • Martaval (2016, Mayıs 8). Birbirimizle İletişim Kurmayı Ne Zaman Unuttuk? [Video]. https://m.youtube.com/watch?v=cCWlzIzxahw adresinden elde edilmiştir.
  • Martin, M. M., Anderson, C. M. (1998). The cognitive flexibility scale: Three validity studies. Communication Reports, (11), 1.
  • Martin, M. M., & Rubin, R. B. (1994). Development of a communication flexibility measure. Southern Journal of Communication, 59(2), 171-178.
  • Martin, M. M., & Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological reports, 76(2), 623-626.
  • Martin, M. M., Anderson, C. M., & Thweatt, K. S. (1998). Individuals’ perceptions of their communication behaviors: A validity study of the relationship between the Cognitive Flexibility Scale and the Communication Flexibility Scale with aggressive communication traits. Journal of social behavior and personality, 13(3), 531-540.
  • Martin, M. M., Staggers, S. M., & Anderson, C. M. (2011). The relationships between cognitive flexibility with dogmatism, intellectual flexibility, preference for consistency, and self-compassion. Communication Research Reports, 28(3), 275-280. https://doi.org/10.1080/08824096.2011.587555
  • Moore, A., & Malinowski, P. (2009). Meditation, mindfulness and cognitive flexibility. Consciousness and cognition, 18(1), 176-186.
  • Nazarzadeh, R. S., Fazeli, M., Aval, M. M., & Shourch, R. M. (2015). Effectiveness of Cognitive-Behavior Therapy on Cognitive Flexibility in Perfectionist. Psychology, 6(14), 1780.
  • Özbak, E. (2021). Bı̇lı̇şsel esneklı̇k ı̇le depresı̇f belı̇rtı̇ler arasındakı̇ ı̇lı̇şkı̇de duygu düzenleme becerı̇lerı̇nı̇n aracı rolünün ı̇ncelenmesı̇. Yüksek Lisans Tezi, Trabzon Ünı̇versı̇tesı̇,
Lı̇sansüstü Eğitı̇m Enstı̇tüsü, Trabzon.
  • Özcan, D. A., & Esen, B. K. (2016). Ergenlerin bilişsel esneklik düzeyleri ile öz yeterliklerinin incelenmesi. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 7(24), 1-10.
  • Ritter, S. M., Damian, R. I., Simonton, D. K., van Baaren, R. B., Strick, M., Derks, J., & Dijksterhuis, A. (2012). Diversifying experiences enhance cognitive flexibility. Journal of experimental social psychology, 48(4), 961-964. https://doi.org/10.1016/j.jesp.2012.02.009
  • Sarıkaya, N. (2019). Ergenlerde kişilerarası problem çözmenin bilişsel esneklik ve öz anlayış açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Satan, A. A. (2014). Dini inanç ve bilişsel esneklik düzeylerinin öznel iyi oluş düzeyine olan etkisi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(7), 56-74.
  • Spiro, R.J., Feltovich, P.J., Jacobson, M.J., ve Coulson, R.L. (1992). Cognitive flexibility, constructivism, and hypertext: random access instruction for advanced knowledge acquisition in ill-structured domains. Duffy, T. M. ve Jonassen, D. (Eds.). Constructivism and the technology of instruction: A conversation (s.57-75). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  • Stevens, A. D. (2009). Social problem-solving and cognitive flexibility: Relations to social skills and problem behavior of at-risk young children. Seattle Pacific University.
  • Tekin, I. (2018). Savunmacı kötümserliğin akademik başarı, bilişsel esneklik, kaygı ve kişilik açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Turan, N., Durgun, H., Kaya, H., Ertaş, G., & Kuvan, D. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin stres durumları ile bilişsel esneklik düzeyleri arasındaki ilişki. Jaren, 5(1), 59-66. doi:10.5222/jaren.2019.43265
  • Tutuş, A. (2019). 11- 14 yaş arasında olan ergenlerin stresle başa çıkma tarzları ve bı̇lı̇şsel esneklı̇k düzeylerı̇ arasındakı̇ ı̇lı̇şkı̇nı̇n araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • Türe, H. B., & Sarıçam, H. (2016). Öğretmen adaylarının bilişsel esneklik düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. In 1st Euroasian Congress on Positive Psychology, Bildiri Kitapçığı (Vol. 165).
  • Yelpaze, İ., & Yakar, L. (2019). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumu ve bilişsel esnekliklerinin incelenmesi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 9(54), 913-935.
  • Yeniçeri, İ. (2021). Çocukluk çağı ruhsal travmaları ile depresyon, anksiyete, stres arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin aracı rolü ve bilişsel esneklik eğitim programının etkililiğinin sınanması. Doktora Tezi, Trabzon Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon.
  • Zahal, O. (2014). Özel yetenek sınavına giren adayların öğrenme stilleri ve bilişsel esneklik düzeyleri ile sınav başarıları arasındaki ilişki. Doktora Tezi, İnönü Ünı̇versı̇tesı̇
Eğitı̇m Bı̇lı̇mlerı̇ Enstı̇tüsü,Malatya.

The Effect of Cognitive Flexibility Psychoeducation Program on Secondary School Students' Cognitive Flexibility Levels

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 12 - 21, 30.06.2023

Nezir Ekinci Ayşe Doğtekin

https://doi.org/10.47770/ukmead.1249764
Cited By: 1

Öz

The aim of this research is to examine the effect of the psychoeducation program to be applied to increase the cognitive flexibility levels of secondary school students. For this purpose, a cognitive flexibility psychoeducation program has been developed. The study group of the program consists of 7th grade students attending secondary school. The study group consists of 9 female and 11 male students. The average age of the participants is 13. The Cognitive Flexibility Scale was used as a data collection tool in the study. The psycho-education program was applied to the experimental group for 8 weeks. No intervention studies were conducted for the control group. At the end of the 8 weeks in which the program was applied, it was observed that the cognitive flexibility levels of the students in the experimental group increased significantly compared to the students in the control group, and the effectiveness of the program was determined. The findings obtained as a result of the research were discussed within the scope of the literature and suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Cognitive Flexibility Psychoeducation Türkiye

Kaynakça

  • Akarpınar, R. B. (2005). Mevlâna Celâleddin Rûmî’nin mesnevi ve rubâiyyat’ında “meyve” ve “üzüm” sembolleri. Bilig, (32), 145-164.
  • Akın, G. (2021). Ergenlerde bilişsel esneklik, affetme ve mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Altunkol, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklikleri ile algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Altunkol, F. (2017). Bilişsel esneklik eğitim programının lise öğrencilerinin bilişsel esneklik ile algılanan stres düzeylerine ve stresle başa çıkma tarzlarına etkisi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Asıcı, E., & İkiz, F. (2015). Mutluluğa giden bir yol: Bilişsel esneklik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(35), 191-211.
  • Ayva, A.B. (2018). Macera terapisi temelli grupla danışmanlığın üniversite öğrencilerinde bilişsel esneklik ve belirsizliğe tahammülsüzlüğe etkisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Batting, W.T. (1979). Are the important “individual differences” between or within individuals? Journal of Research in Personality, 13, 546‐558. https://doi.org/10.1016/0092-6566(79)90015-1
  • Bedel, A., & Ulubey, E. (2015). Ergenlerde başa çıkma stratejilerini açıklamada bilişsel esnekliğin rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 291-300.
  • Bertiz, Y. (2018). Farklı bı̇lı̇şsel esneklı̇k düzeyı̇ne sahı̇p öğrencı̇lerı̇n uzaktan eğı̇tı̇me karşı motı̇vasyon düzeylerı̇nı̇n ı̇ncelenmesı̇. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Brown, N. W. (2018). Psychoeducational groups: Process and practice, (4. ed). New York, NY: Routledge.
  • Bilgin, M. (2009). Developing a cognitive flexibility scale: Validity and reliability studies. Social Behavior And Personality, 37(3), 343-354.
  • Bilgin, M. (2017). Ergenlerin beş faktör kişilik özelliği ile bilişsel esneklik ilişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 945- 954. https://doi.org/10.17755/esosder.285296
  • Buğa, A., Özkamalı, E., Altunkol, F., & Çekiç, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerine göre sosyal problem çözme tarzlarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 48-58.
  • Canas, J., Quesada, J., Antolí, A., & Fajardo, I. (2003). Cognitive flexibility and adaptability to environmental changes in dynamic complex problem-solving tasks. Ergonomics, 46(5), 482-501. https://doi.org/10.1080/0014013031000061640
  • Canas, J. J., Fajardo, I., & Salmeron, L. (2006). Cognitive flexibility. International encyclopedia of ergonomics and human factors, 1(3), 297-301.
  • Ciairano, S., Bonino, S., & Miceli, R. (2006). Cognitive flexibility and social competence from childhood to early adolescence. Cognitie, Creier, Comportament/Cognition, Brain, Behavior, 10(3).
  • Çelikkaleli, Ö. (2014). Ergenlerde bilişsel esneklik ile akademik, sosyal ve duygusal yetkinlik inançları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39 (176), 347-354. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3467
  • Çelikkaleli, Ö. (2014a). Bilişsel Esneklik Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39 (176), 339-346. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3466
  • Çobanoğlu, A. (2013). Harmanlanmış öğrenmenı̇n öğrencı̇lerı̇n erı̇şı̇lerı̇ne, algıladıkları bı̇lı̇şsel esneklı̇k düzeylerı̇ne ve öz düzenleyı̇cı̇ öğrenme becerı̇lerı̇ne etkı̇sı̇. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Çuhadaroğlu, A. (2011). Bilişsel esnekliğin yordayıcıları. Doktora Tezi, Ankara Ünı̇versı̇tesi, Eğitı̇m Bı̇lı̇mlerı̇ Enstı̇tüsü, Ankara.
  • Deak, G. O. (2003). The development of cognitive flexibility and language abilities. Advances in Child Development and Behavior, 31, 271–327. http://dx.doi.org/10.1016/S0065-2407(03)31007-9
  • Demirci, O., & Güneri, E. (2020). Bilişsel esnekliğin bilişsel duygu düzenleme üzerindeki etkisi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(39), 651-684. https://doi.org/10.21550/sosbilder.624377
  • Demirtaş, A. S. (2019). Stresli durumlarda bilişsel kontrol ve bilişsel esneklik: Bir ölçek uyarlama çalışması. Psikoloji Çalışmaları, 39(2), 345-368. https://doi.org/10.26650/SP2019-0028
  • Dennis, J. P., & Vander Wal, J. S. (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validity. Cognitive therapy and research, 34(3), 241-253.
  • Diril, A. (2011). Lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerinin sosyo-demografik değişkenler ve öfke düzeyi ile öfke ifade tarzları arasındaki ilişki açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Dunleavy, K. N., & Martin, M. M. (2006). A Convergent Validity Study of the Decision-Making Collaboration Scale. North American Journal of Psychology, 8(2), 339–344.
  • Ereyi, B. (2016). Ergenlerde bı̇lı̇şsel esneklı̇k düzeyı̇ ve problem çözme becerı̇sı̇nı̇n mı̇zahı kavramayla ı̇lı̇şkı̇sı̇. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Hillier, A., Alexander, J. K., & Beversdorf, D. Q. (2006). The effect of auditory stressors on cognitive flexibility. Neurocase, 12(4), 228-231.
  • Hullman, G. A. (2007). Communicative adaptability scale: Evaluating its use as an ‘other-report’measure. Communication Reports, 20(2), 51-74.
  • Gülek, S. (2021). Akılcı duygusal davranışçı yaklaşım temelli iletişim becerileri programının yetişkinlerin iletişim becerileri ve bilişsel esneklik düzeylerine etkisi (Master's thesis, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü). Gülüm, I. Ve Dağ, İ. (2012). Tekrarlayıcı Düşünme Ölçeği ve Bilişsel Esneklik Envanterinin Türkçeye uyarlanması, geçerliliği ve güvenilirliği. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13(3).
  • Jonassen, D.H. ve Grabowski, B. (1993). Handbook of individual differences, learning and instruction. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
  • Kabataş, M. (2020). Ergenlerde bı̇lı̇şsel esneklı̇k ve başarı amaç yönelı̇mlerı̇ ı̇lı̇şkı̇sı̇nde problemlı̇ ı̇nternet kullanımının aracı rolü. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kara, N. Ş. (2020). Spor yapan ve yapmayan bireylerde yaşamın anlamı, affetme esnekliği, bilişsel esneklik ile psikolojik belirtilerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sakarya.
  • Koesten , J., Schrodt, P. & Ford, D. J. (2009). Cognitive Flexibility as a Mediator of Family Communication Environments and Young Adults' Well-Being. Health Communication.
  • Kreuter, E. A., & Moltner, K. M. (2014). Treatment and management of maladaptive schemas. Springer. Kulaksızoğlu, A. (2009). Ergenlik psikolojisi (11. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi .
  • Martaval (2016, Mayıs 8). Birbirimizle İletişim Kurmayı Ne Zaman Unuttuk? [Video]. https://m.youtube.com/watch?v=cCWlzIzxahw adresinden elde edilmiştir.
  • Martin, M. M., Anderson, C. M. (1998). The cognitive flexibility scale: Three validity studies. Communication Reports, (11), 1.
  • Martin, M. M., & Rubin, R. B. (1994). Development of a communication flexibility measure. Southern Journal of Communication, 59(2), 171-178.
  • Martin, M. M., & Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological reports, 76(2), 623-626.
  • Martin, M. M., Anderson, C. M., & Thweatt, K. S. (1998). Individuals’ perceptions of their communication behaviors: A validity study of the relationship between the Cognitive Flexibility Scale and the Communication Flexibility Scale with aggressive communication traits. Journal of social behavior and personality, 13(3), 531-540.
  • Martin, M. M., Staggers, S. M., & Anderson, C. M. (2011). The relationships between cognitive flexibility with dogmatism, intellectual flexibility, preference for consistency, and self-compassion. Communication Research Reports, 28(3), 275-280. https://doi.org/10.1080/08824096.2011.587555
  • Moore, A., & Malinowski, P. (2009). Meditation, mindfulness and cognitive flexibility. Consciousness and cognition, 18(1), 176-186.
  • Nazarzadeh, R. S., Fazeli, M., Aval, M. M., & Shourch, R. M. (2015). Effectiveness of Cognitive-Behavior Therapy on Cognitive Flexibility in Perfectionist. Psychology, 6(14), 1780.
  • Özbak, E. (2021). Bı̇lı̇şsel esneklı̇k ı̇le depresı̇f belı̇rtı̇ler arasındakı̇ ı̇lı̇şkı̇de duygu düzenleme becerı̇lerı̇nı̇n aracı rolünün ı̇ncelenmesı̇. Yüksek Lisans Tezi, Trabzon Ünı̇versı̇tesı̇,
Lı̇sansüstü Eğitı̇m Enstı̇tüsü, Trabzon.
  • Özcan, D. A., & Esen, B. K. (2016). Ergenlerin bilişsel esneklik düzeyleri ile öz yeterliklerinin incelenmesi. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 7(24), 1-10.
  • Ritter, S. M., Damian, R. I., Simonton, D. K., van Baaren, R. B., Strick, M., Derks, J., & Dijksterhuis, A. (2012). Diversifying experiences enhance cognitive flexibility. Journal of experimental social psychology, 48(4), 961-964. https://doi.org/10.1016/j.jesp.2012.02.009
  • Sarıkaya, N. (2019). Ergenlerde kişilerarası problem çözmenin bilişsel esneklik ve öz anlayış açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Satan, A. A. (2014). Dini inanç ve bilişsel esneklik düzeylerinin öznel iyi oluş düzeyine olan etkisi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(7), 56-74.
  • Spiro, R.J., Feltovich, P.J., Jacobson, M.J., ve Coulson, R.L. (1992). Cognitive flexibility, constructivism, and hypertext: random access instruction for advanced knowledge acquisition in ill-structured domains. Duffy, T. M. ve Jonassen, D. (Eds.). Constructivism and the technology of instruction: A conversation (s.57-75). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  • Stevens, A. D. (2009). Social problem-solving and cognitive flexibility: Relations to social skills and problem behavior of at-risk young children. Seattle Pacific University.
  • Tekin, I. (2018). Savunmacı kötümserliğin akademik başarı, bilişsel esneklik, kaygı ve kişilik açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Turan, N., Durgun, H., Kaya, H., Ertaş, G., & Kuvan, D. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin stres durumları ile bilişsel esneklik düzeyleri arasındaki ilişki. Jaren, 5(1), 59-66. doi:10.5222/jaren.2019.43265
  • Tutuş, A. (2019). 11- 14 yaş arasında olan ergenlerin stresle başa çıkma tarzları ve bı̇lı̇şsel esneklı̇k düzeylerı̇ arasındakı̇ ı̇lı̇şkı̇nı̇n araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • Türe, H. B., & Sarıçam, H. (2016). Öğretmen adaylarının bilişsel esneklik düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. In 1st Euroasian Congress on Positive Psychology, Bildiri Kitapçığı (Vol. 165).
  • Yelpaze, İ., & Yakar, L. (2019). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumu ve bilişsel esnekliklerinin incelenmesi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 9(54), 913-935.
  • Yeniçeri, İ. (2021). Çocukluk çağı ruhsal travmaları ile depresyon, anksiyete, stres arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin aracı rolü ve bilişsel esneklik eğitim programının etkililiğinin sınanması. Doktora Tezi, Trabzon Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon.
  • Zahal, O. (2014). Özel yetenek sınavına giren adayların öğrenme stilleri ve bilişsel esneklik düzeyleri ile sınav başarıları arasındaki ilişki. Doktora Tezi, İnönü Ünı̇versı̇tesı̇
Eğitı̇m Bı̇lı̇mlerı̇ Enstı̇tüsü,Malatya.
Toplam 57 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Üzerine Çalışmalar
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Nezir Ekinci 0000-0002-2065-2992

Ayşe Doğtekin 0000-0002-7357-8407

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 5 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Ekinci, N., & Doğtekin, A. (2023). Bilişsel Esneklik Psikoeğitim Programının Ortaokul Öğrencilerinin Bilişsel Esneklik Düzeylerine Etkisi. Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 12-21. https://doi.org/10.47770/ukmead.1249764

Cited By

The relationships between cognitive flexibility, perfectionism, optimism, self-compassion and psychological well-being: A mixed study
Current Psychology
https://doi.org/10.1007/s12144-024-05775-2
 Kapak Resmi İndir