Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi

Öz

Sokratik konuşma, bir kişinin konuşup diğerlerinin dinlediği manada bir konuşma biçimi değil, bir grup insanın bir araya gelerek tartışmaya mahal veren bir sorun üzerinde karşılıklı olarak süre giden bir konuşma şeklidir. Zira Sokrates için konuşma, birinin konuşup diğer(ler)inin dinlediği tarzda olursa bu, konuşma değil ancak konferans olabilir. Dolayısıyla konuşma, en az iki kişinin mevcut bulunduğu bir ortamda karşılıklı işbirliği şeklinde olagelen bir sohbet etmedir. Başka bir ifadeyle Sokrates'in ortaya koyduğu konuşma biçimi, karşılıklı fikir alışverişi şeklinde diyalog yollu gerçekleşen diyalektik yöntemdir. Bu şekilde gerçekleşen Sokrates'in konuşmalarında tartışmayı ya da sorun olan mevzuyu açan hep muhatap olmuştur. Sokrates burada sorularıyla muhataplarını yönlendirmekte; onların doğruyu bulmalarını, bilgisizliklerinin farkına varmalarını sağlamakta ve bildikleri zannettikleri şeyleri aslında bilmediklerini göstermektedir. Bu nedenle onun sorduğu sorular, kendisini onaylatmak şeklinde değil karşısındaki kişinin zihninde olanı ortaya dökmeye yöneliktir. Herkesin zihninde var olan düşünceler farklı farklı olması nedeni ile Sokrates'in sorgulama biçimi, açık uçlu olmaktadır. İşte bu çalışmada amaç, Sokrates'in konuşma yöntemi bağlamında, onun açık uçlu sorgulama şeklinin nasıllığını serimlemektir.