Abstract
Bulanık-Malazgirt
(Muş) Havzası, Türkiye’nin Doğu Anadolu
Bölgesi’nin “Yukarı Murat-Van Bölümü” içinde ve bu bölümün orta kesimlerinde
yer alır. Bulanık-Malazgirt
Havzası, hidrografik bakımdan Fırat Nehri akaçlama havzasına dahil olup, bu
havzanın yukarı kısmında yer alan Murat Nehri alt havzasında yer alır. Yörenin
suları Murat Nehri ve kolları tarafından Fırat Nehri’ne oradan da Basra
Körfezi’ne boşaltılır. Havzanın hidrografik özellikleri, sahanın iklim, jeoloji
ve jeomorfolojik faktörleri tarafından şekillendirilmiştir. Doğu Anadolu
Bölgesi’nde önemli bir konumda bulunan Bulanık-Malazgirt (Muş) Havzası’nın hidrografik
özelliklerini, Coğrafi bir bakışla ortaya koyan herhangi bir çalışma mevcut
değildir. Bu çerçevede bu çalışmanın amacı, Bulanık-Malazgirt Havzası’nın
hidrografik özelliklerini, Coğrafi bir bakışla ortaya koymaktır. Bu amaç
doğrultusunda inceleme sahasına ait Sayısal Yükselti Modeli (DEM), sayısal
topoğrafya haritaları, jeoloji haritaları ve sayısal hidrografik veriler
Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile analiz edilmiştir. Ayrıca akarsuların akım
miktarları ve rejimleri ile ilgili analizlerin yapılmasında, DSİ (Devlet Su
İşleri Müdürlüğü)’nin akım gözlem istasyonları verileri; yeraltı suları ile
ilgili analizler için ise DSİ’nin Malazgirt, Bulanık ve Patnos Ovaları
Hidrolojik Etüt Raporu (1978) verilerinden yararlanılmıştır. Yapılan çalışma
sonucunda Bulanık-Malazgirt Havzası’nda akarsu ağının sıklık derecesi
bakımından her tarafta aynı özelliğe sahip olmadığı, drenaj tipleri bakımından
zenginlik gösterdiği, akım-rejim koşulları üzerinde iklim şartlarının
belirleyici olduğu, ova ve havza tabanlarının yeraltı suyu bakımından zengin
olduğu görülmüştür.
References
- AKYOL, İbrahim Hakkı, (1947), Türkiye’de Akarsu Sistemleri ve Rejimleri, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: IX-X, Sayfa: 1-36, Ankara.
- AKYOL, İbrahim Hakkı, (1944), Türkiye'de Basınç, Rüzgarlar ve Yağış Rejimi, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 5-6, Sayfa: 1-22, Ankara.
- ARDOS, Mehmet, (1996), Türkiye’de Kuvaterner Jeomorfolojisi, Çantay Kitabevi, İstanbul.
- ARINÇ, Kenan, (1997), Süte Depresyonu’nda Bazı Coğrafi Gözlemler, Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, Sayfa: 369-410.
- ATALAY, İbrahim, (1987), Türkiye Jeomorfolojisine Giriş, E. Ü. Edebiyat Fak. Yay. No 8, İzmir.
- ATALAY, İbrahim, (1986), Uygulamalı Hidrografya, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 38, İzmir
- ATALAY, İbrahim, (2010). Uygulamalı Klimatoloji, META Basım Matbaacılık Hizmetleri, Bornova /İzmir.
- ERİNÇ, Sırrı, (1953), Doğu Anadolu Coğrafyası, İ.Ü. Coğr. Ens. Yayını, No: 572, İstanbul.
- ERİNÇ, Sırrı, (1957), Türkiye’deki Akarsu Rejimlerine Toplu Bakış, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 17, Sayfa: 93-117, İstanbul.
- ERİNÇ, Sırrı., (2010), Jeomorfoloji II, DER Yayınları, İstanbul.
- HOŞGÖREN, M. Y. 1992. Hidrografya'nın Ana Çizgileri I (3. Baskı), İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 2619.
- ŞENGÜLER, İ., TOPRAK, S., (1991), Varto, Hınıs, Bulanık, Malazgirt yöresi linyitlerinin petrografik özellikleri, Türkiye Jeoloji Bülteni, C. 34, 15-22.
- ÖZTEKİN, Neriman, EROL, Oğuz, (1970), Türkiye Akarsu Rejimlerine Yağış, Yer Şekli ve Yapısının Etkisi, Türkiye Jeomorfoloji Dergisi, Sayı:2, Sayfa: 36-50.
- DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, (2014), Malazgirt, Bulanık, Muş, Hınıs, Varto, Ağrı, Erzurum İstasyonları Meteoroloji Veriler.
- DSİ. GENEL MÜD. JEOTEKNİK HİZMETLER VE YERALTI SULARI DAİRESİ BAŞKANLIĞI, (1978), Malazgirt, Bulanık ve Patnos Ovaları Hidrojeolojik Etüt Raporu, DSİ Matbaası, Ankara.
- DSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, (2016), Yıllık Ortalama Akarsu Akım Verileri.
- HARİTA GENEL KOMUTANLIĞI, (2015), 1/50.000 Ölçekli Topoğrafya Haritaları.
- MADEN TETKİK ve ARAMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ, (2015), 1/250.000 Ölçekli Diri Fay Haritaları, 1/25.000 ve 1/100.000 Ölçekli Jeoloji Haritaları
Abstract
Bulanık-Malazgirt
Basin (Muş) exists in the middle of this section and in the “Upper Murat-Van Department "
of Eastern Anatolia Region. Bulanık-Malazgirt Basin (Muş) is included Euphrates
River drainage basin hydrographically and it exists in downstream of Murat
River at the top of this basin. Waters of the region are discharged to
Euphrates River and from there to
Persian Gulf by Murat River and its arms. Hydrographic properties of the basin
were shaped by climate,
geology and geomorphological factors of the field. The hydrographic
properties of Bulanık-Malazgirt Basin (Muş) that exist in an important position in the
Eastern Anatolia Region were’nt searced geographically. The purpose of this
work in this framework, The hydrographic
properties of Bulanık-Malazgirt Basin are to search geographically. In accordance with this purpose, Digital
Elevation Model (DEM), digital topography maps, geological maps and numerical
hydrographic data field of examination were analyzed with
Geographical Information Systems (GIS). In addition to analyzes related to flow
quantities and regimes of rivers were made with data of the flow monitoring
stations of DSİ and analyzes of
underground waters were made with Malazgirt, Bulanık and Patnos Plain
Hydrological Survey Report (1978). At the end of your
work frequency of streaming web in Bulanık-Malazgirt Basin is not the same
everywhere. The basin is fertile in terms of drainage types and climate
conditions are decisive on the flow-regime conditions. Plains and basin floors
are fertile in terms of groundwater.
References
- AKYOL, İbrahim Hakkı, (1947), Türkiye’de Akarsu Sistemleri ve Rejimleri, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: IX-X, Sayfa: 1-36, Ankara.
- AKYOL, İbrahim Hakkı, (1944), Türkiye'de Basınç, Rüzgarlar ve Yağış Rejimi, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 5-6, Sayfa: 1-22, Ankara.
- ARDOS, Mehmet, (1996), Türkiye’de Kuvaterner Jeomorfolojisi, Çantay Kitabevi, İstanbul.
- ARINÇ, Kenan, (1997), Süte Depresyonu’nda Bazı Coğrafi Gözlemler, Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, Sayfa: 369-410.
- ATALAY, İbrahim, (1987), Türkiye Jeomorfolojisine Giriş, E. Ü. Edebiyat Fak. Yay. No 8, İzmir.
- ATALAY, İbrahim, (1986), Uygulamalı Hidrografya, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 38, İzmir
- ATALAY, İbrahim, (2010). Uygulamalı Klimatoloji, META Basım Matbaacılık Hizmetleri, Bornova /İzmir.
- ERİNÇ, Sırrı, (1953), Doğu Anadolu Coğrafyası, İ.Ü. Coğr. Ens. Yayını, No: 572, İstanbul.
- ERİNÇ, Sırrı, (1957), Türkiye’deki Akarsu Rejimlerine Toplu Bakış, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 17, Sayfa: 93-117, İstanbul.
- ERİNÇ, Sırrı., (2010), Jeomorfoloji II, DER Yayınları, İstanbul.
- HOŞGÖREN, M. Y. 1992. Hidrografya'nın Ana Çizgileri I (3. Baskı), İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 2619.
- ŞENGÜLER, İ., TOPRAK, S., (1991), Varto, Hınıs, Bulanık, Malazgirt yöresi linyitlerinin petrografik özellikleri, Türkiye Jeoloji Bülteni, C. 34, 15-22.
- ÖZTEKİN, Neriman, EROL, Oğuz, (1970), Türkiye Akarsu Rejimlerine Yağış, Yer Şekli ve Yapısının Etkisi, Türkiye Jeomorfoloji Dergisi, Sayı:2, Sayfa: 36-50.
- DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, (2014), Malazgirt, Bulanık, Muş, Hınıs, Varto, Ağrı, Erzurum İstasyonları Meteoroloji Veriler.
- DSİ. GENEL MÜD. JEOTEKNİK HİZMETLER VE YERALTI SULARI DAİRESİ BAŞKANLIĞI, (1978), Malazgirt, Bulanık ve Patnos Ovaları Hidrojeolojik Etüt Raporu, DSİ Matbaası, Ankara.
- DSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, (2016), Yıllık Ortalama Akarsu Akım Verileri.
- HARİTA GENEL KOMUTANLIĞI, (2015), 1/50.000 Ölçekli Topoğrafya Haritaları.
- MADEN TETKİK ve ARAMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ, (2015), 1/250.000 Ölçekli Diri Fay Haritaları, 1/25.000 ve 1/100.000 Ölçekli Jeoloji Haritaları
Details
| Subjects | Human Geography |
|---|---|
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | November 4, 2017 |
| Published in Issue | Year 2017 |
Cited By
CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) Teknikleri Kullanılarak Muş İlinin Bazı Toprak Özelliklerinin Genel Değerlendirmesi
Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Mustafa YAŞAR
https://doi.org/10.18506/anemon.832152
