Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Abstract

Milli mücadelenin başarıya ulaşmasında önemli katkıları bulunan Kâzım Karabekir, Mondros Mütarekesi’nin imzalandığı 1918 yılında Tekirdağ’da 14. Kolordu Komutanı iken kendi isteği üzerine 1919 yılının Mart ayında Doğu Anadolu’daki 15. Kolordu Komutanlığına atanmıştır. Kâzım Karabekir, Mütareke şartları gereğince Osmanlı ordusunun silahlarıyla terhis edilme şartını, bölgenin coğrafi şartlarını öne sürerek geciktirmeyi ve bölgedeki Ermenilerinin yıkıcı faaliyetlerinin önüne geçmeyi amaçlamıştır. Doğu Anadolu’da onun himayesinde Erzurum Kongresi düzenlenmiş ve Şark Cephesi Komutanı olarak İstiklâl Savaşına katılmış, Elviye-i Selase’nin kurtarılmasında büyük başarı göstermiştir. Şark Cephesi Komutanı olarak Sarıkamış, Kars, Erzurum ve çevre illerden topladığı sahipsiz çocukları himayesine alarak onların hayata tutunmalarına vesile olmuştur. Himayesinde bulunan çocukların eğitilmelerine ve yaşam becerisi kazanmalarına önem veren Kâzım Karabekir, bu becerinin ana sınıflarından başladığına inanmıştır. Memleketteki çocuk israfının bir nebze önüne geçip, sahipsiz çocuklara manevi babalık ta yapmış olan Kâzım Karabekir, Sarıkamış’ta tesis ettirdiği ana sınıfının modellenmesinde bölgede bulunan Amerikan okullarını temel almıştır. Ana mektebi olarak adlandırılan ana sınıflarında masa, sandalye, yapılacak etkinlikler, etkinliklerin çocuklar üzerindeki kazanımlarından duvardaki renk ve tabloların içeriğine varıncaya kadar büyük bir hassasiyet gösteren Kâzım Karabekir’in amacı, söz konusu çocukları üreten ve meslek sahibi iyi insanlar olarak ülkesine kazandırmak olmuştur.