XIX. The second half of the century was the period when the Ottoman Empire faced many problems in the political, military, administrative, economic and social fields. In this period, a statement and/or instruction was prepared by statesmen and important personalities in order to solve the problems in the aforementioned areas and Sultan II. It was presented to Abdulhamid. One of these statements and instructions was prepared by Bursa Deputy Governor Yusuf Bahaeddin. During her visit to Anatolia, Yusuf Bahaeddin saw the indifference and ignorance of the people in education. In order to get rid of this bad situation, she thought that basic education institutions should be expanded all over Anatolia and the primary schools that were opened before should be reformed. Report prepared by Yusuf Bahaeddin for the dissemination of primary schools and the improvement of existing schools; It consisted of the titles of introduction, construction of primary schools and education-teaching method in schools, education revenues and education commission. The instruction, on the other hand, consisted of the duties of teachers, inspectors, teachers, class heads, students, the rewards and punishments given to students, and the general structure of the schools. In this study, the issues identified in the report and the instruction were evaluated and tried to be brought into consideration.
Dergimizin 2022 yılı 24. (Güz) sayısında yayımlanan “Osmanlı Devleti’nde Temel Eğitim Kurumlarının Yaygınlaştırılması: Bursa Vali Muavini Yusuf Bahaeddin’in Lâyihası ve Tâlimatı Üzerine Bir Değerlendirme” başlıklı makale, yazar Abdullah Cengiz’in talebi üzerine düzeltme notları (kaynak/ atıf gösterme) ile birlikte yeniden yayımlanmıştır. Düzeltme notlarında yazar tarafından bazı paragrafların sonuna kaynak ekleme yapılmış olup çalışma içeriğinde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Dergipark kuralları gereği sayı yayımlandıktan en çok 5 gün sonrasına kadar düzeltme yapılabildiğinden, çalışma üzerinde düzeltilmesi mümkün olmayan bu hususla ilgili düzeltme notları ile birlikte yazının güncel hâlinin yayımlanması uygun görülmüştür. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yayın Kurulu Yazarın Düzeltme Notu: 1. Çalışmanın giriş kısmındaki 3. paragrafın sonuna atıf/kaynak eklenmiştir. 2. Çalışmanın “MAÂRİF NEZARETİ’NİN LÂYİHA VE TÂLİMATA KARŞI TUTUMU” başlığı altındaki paragrafların sonuna atıf/kaynak eklenmiştir. 3. Çalışmanın “LÂYİHANIN İÇERİĞİ” başlığı altındaki paragrafların sonuna atıf/kaynak eklenmiştir. 4. Çalışmanın “TÂLİMATIN İÇERİĞİ” başlığı altındaki paragrafların sonuna atıf/kaynak eklenmiştir. 5. Çalışmanın “LÂYİHA VE TÂLİMATIN DEĞERLENDİRİLMESİ” başlığı altındaki paragrafların sonuna atıf/kaynak eklenmiştir. Not: Bu çalışmada Yusuf Bahaeddin tarafından hazırlanan ve Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi’nde Mütenevvi Maruzat Evrakı (Y.MTV.) Belge No: 115 Dosya No:39’da kayıtlı olan tâlimat ve lâyiha değerlendirilmiştir. Bu nedenle (BOA, Y.MTV, 115/39) kaynağı çalışmanın mezkûr başlıklar altındaki paragrafların sonuna eklenmiştir.
XIX. yüzyılın ikinci yarısı Osmanlı Devleti’nin siyasî, askerî, idarî, ekonomik ve sosyal alanda birçok sorunla karşı karşıya kaldığı dönem olmuştur. Bu dönemde mezkûr alanlardaki sorunların halledilmesi için devlet adamları ve önemli şahsiyetler tarafından çözüm önerilerinin bulunduğu lâyiha ve/veya tâlimat hazırlanarak Sultan II. Abdülhamid’e sunulmuştur. Bu lâyiha ve tâlimatlardan birini de Bursa Vali Muavini Yusuf Bahaeddin hazırlamıştır. Yusuf Bahaeddin, Anadolu’daki ziyareti esnasında halkın eğitime olan ilgisizliğini görmüştür. Halkın bu kötü durumdan kurtulması amacıyla Anadolu’nun her yerinde temel eğitim kurumlarının yaygınlaştırılması ve daha önce açılan ibtidâî mekteplerin de ıslah edilmesi gerektiğini düşünmüştür. İbtidâî mekteplerin yaygınlaştırılması ve mevcut mekteplerin ıslahı için Yusuf Bahaeddin tarafından hazırlanan lâyiha; mukaddime, ibtidâî mekteplerin yapımı ve mekteplerdeki eğitim-öğretim usulü, maârif gelirleri ve maârif komisyonu başlıklarından oluşmuştur. Tâlimat ise muallimlerin, müfettişlerin, bevvapların, sınıf başlarının, talebelerin vazifelerinden ve talebelere verilen ödül ve ceza konularından ayrıca mekteplerin genel yapısından meydana gelmiştir. Bu çalışmada lâyiha ve tâlimatta tespit edilen konular değerlendirilerek dikkate sunulmaya çalışılmıştır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Revision |
Authors | |
Early Pub Date | October 27, 2023 |
Publication Date | October 28, 2023 |
Published in Issue | Year 2023Issue: 26 |