Öz
This article, Immanuel Kant who pioneering in knowledge philosophy is on. Kant attemped a synthesis between the conflict empiricism and rationalism, which had many adherents in period. The German philosopher who needs both experience and reason for the possibility of universal and necessary knowledge states that knowledge has two roots arising from a single source. These is sensibility and understanding. The senses form the material of knowledge and the understanding provides what will organize and unify this material. In this way Kant, distinguishes between phenomenon and numenon and states that only the knowledge of the phenomenon field can be obtained. The knowledge of the numen field is a blind spot for us, that is, it is not possible to have the knowledge of this field. A genuine knowledge is possible in the sensible world.
Anahtar Kelimeler
knowledge synthetic a priori sensibility understanding trancendental philosophy
Kaynakça
- Referans1 Akarsu, B. (2014). Çağdaş Felsefe: Kant’tan Günümüze Felsefe Akımları, İnkılap Kitabevi.
- Referans2 Berkeley, G. (1996). İnsan Bilgisinin İlkeleri Üzerine, (Çev, H. Turan). Bilim ve Sanat Yayınları.
- Referans3 Cevizci, A. (2019). Felsefe Tarihi: Thales’ten Baudrillard’a, Say Yayınları.
- Referans4 Descartes, R. (2018). Meditasyonlar, (Çev, E. Sunar). Say Yayınları.
- Referans5 Eco, U. (2005). ‘Kant ve Ornitorenk’, (Çev, Y. Tezgiden – A. Kaftan,). Cogito, 41- 42, 121- 152.
- Referans6 Erişirgil, M. E (1997). Kant ve Felsefesi, İnsan Yayınları.
- Referans7 Gökberk, M. (1979). Felsefenin Evrimi, Milli Eğitim Basımevi.
- Referans8 Gökberk, M. (2012). Felsefe Tarihi, Remzi Kitapevi.
- Referans9 Gözkan, H. B. (2020). Kant’ın Şemsiyesi: Kant’ın Teorik Felsefesi Üzerine Yazılar, Yapı Kredi Yayınları.
- Referans10 Heimsoeth, H. (2007). Kant’ın Felsefesi, (Çev, T. Mengüşoğlu). Doğu Batı Yayınları.
- Referans11 Hume, D. (2020). İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme, (Çev, E. Baylan). BilgeSu Yayıncılık.
- Referans12 Kant, I. (2019). Arı Usun Eleştirisi, (Çev, A. Yardımlı). İdea Yayınları.
- Referans13 Kant, I. (2015). Seçilmiş Yazılar, (Çev, N. Bozkurt). Sentez Yayıncılık.
- Referans14 Kant, I. (2015a). Gelecekte Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena, (Çev, İ. Kuçuradi, – Y. Örnek). Türkiye Felsefe Kurumu.
- Referans15 Leibniz, G. W. (2015). Monadoloji: ya da Felsefenin İlkeleri, (Çev, L. Özşar). Biblos Kitap.
- Referans16 Locke, J. (2017). İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme, (Çev, V. Hacıkadiroğlu). Kabalcı Yayıncılık.
- Referans17 Mengüşoğlu, T. (2014). Kant ve Scheler’de İnsan Problemi, Doğu Batı Yayınları.
- Referans18 Nutku, U. (2016). Yeniçağ Felsefesinde Apriori Problemi, Doğu Batı Yayınları.
- Referans19 Öktem, Ü. (2004). David Hume ve Immanuel Kant’ın Kesin Bilgi Anlayışı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakülte Dergisi, 2, 29 – 55.
- Referans20 Özlem, D. (2014). Kant Üstüne Yazılar, Notos Kitap.
- Referans21 Recki, B. (2005). ‘Kant ve Aydınlanma’, (Çev, H. Çörekçioğlu). Cogito,41- 42, 192-213.
- Referans22 Reyhani, N. (2005). Kant’ın Sentetik Birlik Fikri. Cogito, 41-42, 97-119.
- Referans23 Scruton, R. (2018). Modern Felsefenin Kısa Tarihi, (Çev, U. Özmakas – Ü. Hüsrev Yolsal). Dipnot Yayınları.
- Referans24Spinoza, De B. (2011). Ethica: Geometrik Yöntemle Kanıtlanmış ve Beş Bölüme Ayrılmış Ahlak, (Çev, Ç. Dürüşken). Kabalcı Yayınevi.
- Referans25Taşkın, A. (2002). Immanuel Kant’da Bilginin Kaynağı Problemi. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 279- 294.
Öz
Bu makale, Bilgi Felsefesi’nde (epistemoloji) çığır açan Immanuel Kant üzerinedir. Kant kendi döneminde birçok taraftarı olan ampirizm ve rasyonalizm çatışması arasında bir sentez girişiminde bulunmuştur. Evrensel ve zorunlu olan bilginin imkânı için hem deneye hem de akla ihtiyaç duyan Alman filozof bilginin tek bir kaynaktan doğan iki kökü olduğunu dile getirir. Bunlar duyarlık ve anlama yetisi (anlak)’dir. Duyular bilginin malzemesini oluşturur, anlama yetisi ise bu malzemeyi düzenleyecek, birleştirecek olan şeyi sağlar. Bu minvalde Kant, fenomen ve numen arasında bir ayrıma giderek yalnızca fenomen alanın bilgisine sahip olunabileceğini ifade eder. Numen alanın bilgisi ise bizim için kör bir noktadır, yani bu alanın bilgisine sahip olmak mümkün değildir. Halis bir bilgi duyulur dünyada (mundus sensibilis) mümkündür.
Anahtar Kelimeler
bilgi sentetik a priori duyarlık anlama yetisi transandantal felsefe
Kaynakça
- Referans1 Akarsu, B. (2014). Çağdaş Felsefe: Kant’tan Günümüze Felsefe Akımları, İnkılap Kitabevi.
- Referans2 Berkeley, G. (1996). İnsan Bilgisinin İlkeleri Üzerine, (Çev, H. Turan). Bilim ve Sanat Yayınları.
- Referans3 Cevizci, A. (2019). Felsefe Tarihi: Thales’ten Baudrillard’a, Say Yayınları.
- Referans4 Descartes, R. (2018). Meditasyonlar, (Çev, E. Sunar). Say Yayınları.
- Referans5 Eco, U. (2005). ‘Kant ve Ornitorenk’, (Çev, Y. Tezgiden – A. Kaftan,). Cogito, 41- 42, 121- 152.
- Referans6 Erişirgil, M. E (1997). Kant ve Felsefesi, İnsan Yayınları.
- Referans7 Gökberk, M. (1979). Felsefenin Evrimi, Milli Eğitim Basımevi.
- Referans8 Gökberk, M. (2012). Felsefe Tarihi, Remzi Kitapevi.
- Referans9 Gözkan, H. B. (2020). Kant’ın Şemsiyesi: Kant’ın Teorik Felsefesi Üzerine Yazılar, Yapı Kredi Yayınları.
- Referans10 Heimsoeth, H. (2007). Kant’ın Felsefesi, (Çev, T. Mengüşoğlu). Doğu Batı Yayınları.
- Referans11 Hume, D. (2020). İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme, (Çev, E. Baylan). BilgeSu Yayıncılık.
- Referans12 Kant, I. (2019). Arı Usun Eleştirisi, (Çev, A. Yardımlı). İdea Yayınları.
- Referans13 Kant, I. (2015). Seçilmiş Yazılar, (Çev, N. Bozkurt). Sentez Yayıncılık.
- Referans14 Kant, I. (2015a). Gelecekte Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena, (Çev, İ. Kuçuradi, – Y. Örnek). Türkiye Felsefe Kurumu.
- Referans15 Leibniz, G. W. (2015). Monadoloji: ya da Felsefenin İlkeleri, (Çev, L. Özşar). Biblos Kitap.
- Referans16 Locke, J. (2017). İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme, (Çev, V. Hacıkadiroğlu). Kabalcı Yayıncılık.
- Referans17 Mengüşoğlu, T. (2014). Kant ve Scheler’de İnsan Problemi, Doğu Batı Yayınları.
- Referans18 Nutku, U. (2016). Yeniçağ Felsefesinde Apriori Problemi, Doğu Batı Yayınları.
- Referans19 Öktem, Ü. (2004). David Hume ve Immanuel Kant’ın Kesin Bilgi Anlayışı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakülte Dergisi, 2, 29 – 55.
- Referans20 Özlem, D. (2014). Kant Üstüne Yazılar, Notos Kitap.
- Referans21 Recki, B. (2005). ‘Kant ve Aydınlanma’, (Çev, H. Çörekçioğlu). Cogito,41- 42, 192-213.
- Referans22 Reyhani, N. (2005). Kant’ın Sentetik Birlik Fikri. Cogito, 41-42, 97-119.
- Referans23 Scruton, R. (2018). Modern Felsefenin Kısa Tarihi, (Çev, U. Özmakas – Ü. Hüsrev Yolsal). Dipnot Yayınları.
- Referans24Spinoza, De B. (2011). Ethica: Geometrik Yöntemle Kanıtlanmış ve Beş Bölüme Ayrılmış Ahlak, (Çev, Ç. Dürüşken). Kabalcı Yayınevi.
- Referans25Taşkın, A. (2002). Immanuel Kant’da Bilginin Kaynağı Problemi. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 279- 294.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Felsefe |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ekim 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |
