Araştırma Makalesi
Yıl 2017,
, 223 - 236, 30.11.2017
Öz
Due to the development of the economic life, the cities of the Caucasus were transformed into Tabriz arts and trade centers at the same time. A survey of the documents available to investigate Tabriz’s economic situation at that time indicates that XI. And XIII. In the centuries, the city of Tabriz was the most important city in terms of craftsmanship and trade in the Caucasus cities. There were artisans in every art field in Tabriz. Here, there were artisans who made copper, curtains, shoes, shoes, shoemakers, tailors, painters, various household goods. In the sources, there are also market names (eg nal-carpets, coppersmiths) associated with each artifact.
Kaynakça
- ABDOLHOSEYN, N. (1368). Asnad ve Mukatibat-ı Tarihi-yi İran. (Neşir, Muhammed Rıza). Tahran.
- AHMED, A. (2016). Ahiliğin Yayılma Alanı ve Azerbaycan. Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Sayı 78. Ankara.
- ALİZADE, A. A. (1967). Muhammed ibn Hinduşah Nahçivaninin Düstur el-Katib fi Tayin el-Meratib Eseri Yakın ve Ortadoğu Memleketlerinin Sosyal ve Ekonomik Tarihinin Bir Kaynağı Gibi. VI. Türk Tarih Kongresi ‘ne Sunulan Bildiriler. Ankara.
- AYDOĞMUŞOĞLU, C. (2007). Tarihte Tebriz. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
- Azerbeycan Tarihi. Uzak Keçmişten 1870’li Yıllara Kadar (1996). Azerbaycan Yayınevi: Bakü.
- BARBARO, J. (2006). Sefernâme-ye Veniziyan der İran (Şeş Sefername). (çev. Tufan Gündüz). Doğu’da Venedik Elçileri. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
- BARTHOLD, W. (1975). Azerbaycan ve Ermenistan. (Çev: İsmail Aka). A.Ü. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, C. VIII-XII. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- BEHRAM, M. (1349). Cografiya-yıTarihi ve Asare Basteni-yi Tebriz. Tebriz.
- BEHRAMİ, M. (1327). Sanayi-i İran. Tahran.
- BİLGİLİ, A. S. (2011). Tebriz. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 40. İstanbul.
- BOSWORTH, C. E. (1968). The Political and Dynastic History of Iranian World (A.D. 1000– 1217). The Cambridge History of Iran, Vol. V, The Seljug and Mongol Period. Cambridge.
- BUNİYATOV, Z. M. (1978). Gosudarstvo Atabekov Azerbaydjana (1136-1225). Baku.
- CA‘FERÎ, Ca‘fer b. Muhammed b. Hasan (1338). Tarih-i Yezd, (haz. İrec Afşar). Tahran.
- CÜVEYNİ, Ata Melik Cüveyni (1317). Tarih-i Cihangüşa-yı Cüveyni. Tahran.
- EBU’L-FARAC Muhammed İbn İshak İbn en-Nedim (1348). el-Fihrist. Kahire.
- EL- KAZVÎNÎ, Zekeriya b. Muhammed el- Kazvînî (1967). Asâr’ül- Bilâd ve Ahbâr el- İbad, (M. J. de Goeje, Leiden E. J. Brill). Mektebe Mişkât’il- İslâmiyye.
- El-HAMEVİ, Ebû Abdullah Şihabüddin Yakut b. Abdullah Yakut el-Hamevi (1969). Mu’cemü’l- Buldan, C. I. Tahran.
- El-Ömeri, Şihabeddin b. Fazlullah (2014). Türkler Hakkında Gördüklerim ve Duyduklarım (Mesâlikü’l-Ebsâr). Selenge Yayınları: İstanbul.
- ERDEBİLÎ, İbn Bezzaz Erdebilî (1373). Safvetü’s-Safâ der Tercüme-i Ahvâl ve Akvâl ve Kerâmât-ı Şeyh Safiyüddin İshak Erdebilî, (tsh. Gulam Rıza Mecd Tabatabaî). Tebriz.
- ERDEBİLÎ, Tevekkülî, b. İsmail b. Bezzaz Erdebilî, Saffetü’s-Safâ, Süleymaniye Kütüphanesi. Ayasofya Bölümü, No. 2123.
- ET-TABERİ, Ebu Ca’fer İbn Cerir Muhammed b. Cerir b. Yezid el-Amüli et-Taberi el-Bağdadi (1992). Tarihü’l-Umem vel Mülük, C. I, (çev. Zakir Kadiri Ugan- Ahmet Temir). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- HÂND ŞAH Mehmed bin Seyyid Burhaneddin Hând Şah (1258). Ravzatü’s-Safa, C. V. Çaphane-i Pîruz-ı Evvel. Tahran.
- HONDMİR, Gıyasüddin b. Hümamüddin el-Hüseyni (1333). Tarih-u Habibü’s-Siyer fi Ahbar-u Efrad- ı Beşer, C. III. Tahran.
- HÜSREV, Nasır-ı Hüsrev (1994). Sefername, (Trc. Abdülvehhab Tarzi). İstanbul.
- İBN BATTUTA, Ebu Abdullah Muhammed İbn Battuta Tanci (2016). İbn Battûta Seyahatnamesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- İbn-i Bezzâz, (1994). Safvetü’s-safâ, (mukaddime ve tashîh: Gulâm-Rızâ Tabâtabâî). Mecd, Dânişgâh-i Âzâd İslâmî.
- İSFEHANİ, Fazlullah İbn Ruzbe Han, Tarih-i Âlem Âray-i Emini. Fatih. Millet Ktb. Farsça Yzm. nr.4431.
- KABİYANPURUN, A. (1346). Tarih-i Umumi-ye Azerbaycan. Rızaniyye (Urumiye).
- KACAR, Ç. (1997). Gadim ve Orta Asrlar Azarbaycanın Görkemli Şahsiyyetleri. Bakü.
- KÂŞÂNÎ, Abdullah Muhammed b. Ebî Tâhir ‘Abdullah Kâşânî (1348). Târîh-i Olcaytu Sultân, (neşr. Mehîn Hambelî). Tahran.
- MAHMUDOV, Y. (1996). Azerbaycan Tarihi İntibah Devri. Bakü.
- MEMMEDLİ, H. (2008). Ahîlik ve Onun Azerbaycandakı İzleri. Türkün Sesi Makaleler Toplusu. Bakü.
- MEMMEDOV, R. (1977). Nahçıvan Şeherinin Tarihi Oçerki. Bakü.
- MERÇİL, E. (2000). Türkiye Selçuklularında Meslekler. Ankara: TTK Yayınları.
- MİNORSKİY, V. F. (1963). İstoriya Şirvana i Derbenta X-XI vekov. Moskova.
- MİRHOND, Muhammed bin Havendşah bin Mahmud (1339). Ravzatü’s-Safa fi Sireti’l-Enbiya ve’l-Mülûk ve’l-Hulefa, C. IV. Tahran.
- MUSAYEVA, A. (1987). Şark Elyazma Katalokları Esasında Azerbaycanlı Müelliflerin Elyazmalarının Toplu Kataloğu, (Kısaltma: Azerbaycan Toplu Kataloğu). Azerbaycan Bilimler Akademisi Elyazmalar Enstitüsü. Bakü, No. 61.
- NASIR-I HÜSREV, Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev el-Mervazi el-Kubadiyani (1967). Sefernâme, (çev. Abdülvehap Tarzi). İstanbul.
- ONULLAHİ, S. M. ( 1982). XIII. XVII. Asırlarda Tebriz Şeherinin Tarihi. Bakü.
- PIRIYEV, Vaqif Ziyaeddin oğlu (2003). Azerbaycan XIII-XV. Asırlarda. Bakü.
- PIRIYEV, Vaqif Ziyaeddin oğlu (2006). Azerbaycan’ın Tarixi-siyasi Coğrafyası. Bakü: Müellim Neşriyyatı.
- POLO, M. (2015). Geziler Kitabı, (çev. Ö. Cemal Güngören). İstanbul.
- REŞİDÜDDİN, Ebü’l-Hayr (Ebü’l-Fazl) Hace Reşidüddin Fazlullah b. Ebi’l-Hayr b. Ali Hemedani (1386). Camiu’t-Tevarih, (Tarih-i Âl-i Selçuk). Tahran.
- SHAHMAR, S. (2014). Osmanlı ve İran Minyatürlerinde Figür Anlayışın Etnografik Açıdan İncelemesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
- SÜMER, F. (1999). Safevi Devleti’nin Kurulusu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü. Ankara: TTK Yayınları.
- ŞERİFLİ, Memmedali (1978). IX. Asrın _kinci Yarısı-XI. Asırlarda Azerbaycan Feodal Devletleri. Bakü.
- TEBRÎZÎ, Hâfız Hüseyin Kerbelâî (1344/1965). Ravzâtü’l-Cinân ve Cennâtü’l-Cenân, (Nşr. Ca‘fer Sultan el-Kurrâî). Tahran.
- TERBİYET, M. (1987). Danişmendani-Azerbaycan (Azerbaycanın Görkəmli Elm. Sənət Adamları). Bakü.
- VİLSON, K. (1317). Tarih-i Sanayi-i İran, (çev. Abdullah Feryar). Tahran.
- WİLSON, A. T. (1930). Earthquakes in Persia. Bulletin Of the School of Oriental Studies. University of London, Vol. 6, No. I. p. 104.
- YEZDÎ, Şerefüddîn Alî b. Şemsiddîn Alî Râzî-i (1980). Zafername. C. I, (çev. Zafer Çiftçi). İstanbul.
- YOLOĞLU, G. (2011). Ahilerin Şanlı Tarihine Gölge Salanlaer. Ahilik Uluslararası Sempozyumu Kalite Merkezli Bir Yaşam. Bildiri Kitabı. Kayseri.
- KRIMSKİY, A. (1981). Nizami i Ego Sovremenniki. Bakü.
Yıl 2017,
, 223 - 236, 30.11.2017
Öz
İktisadi hayatın gelişimine bağlı olarak Kafkasya şehirleri, aynı zamanda Tebriz sanatkârlık ve ticaret merkezine dönüşmüştü. Devrin kaynaklarında Tebriz’in iktisadi durumunu araştırmak için elde bulunan belgelerin araştırması gösteriyor ki XI. ve XIII. yüzyıllarda Tebriz şehri Kafkasya şehirleri içinde sanatkârlık ve ticaret acısından en önemli şehirdi. Tebriz’de her sanat dalında sanatkârlar vardı. burada bakırcılar, sarraflar, nalbantlar, ayakkabıcılar, demirciler, terziler, boyacılar, kalaycı çeşitli ev eşyası yapan sanatkârlar çalışıyordu. Kaynaklarda da her bir sanat dalıyla ilgili olarak pazar adlarına (örneğin; nal-sazan (nalyapan) bakırcılar, sarraflar) rastlanır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ABDOLHOSEYN, N. (1368). Asnad ve Mukatibat-ı Tarihi-yi İran. (Neşir, Muhammed Rıza). Tahran.
- AHMED, A. (2016). Ahiliğin Yayılma Alanı ve Azerbaycan. Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Sayı 78. Ankara.
- ALİZADE, A. A. (1967). Muhammed ibn Hinduşah Nahçivaninin Düstur el-Katib fi Tayin el-Meratib Eseri Yakın ve Ortadoğu Memleketlerinin Sosyal ve Ekonomik Tarihinin Bir Kaynağı Gibi. VI. Türk Tarih Kongresi ‘ne Sunulan Bildiriler. Ankara.
- AYDOĞMUŞOĞLU, C. (2007). Tarihte Tebriz. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
- Azerbeycan Tarihi. Uzak Keçmişten 1870’li Yıllara Kadar (1996). Azerbaycan Yayınevi: Bakü.
- BARBARO, J. (2006). Sefernâme-ye Veniziyan der İran (Şeş Sefername). (çev. Tufan Gündüz). Doğu’da Venedik Elçileri. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
- BARTHOLD, W. (1975). Azerbaycan ve Ermenistan. (Çev: İsmail Aka). A.Ü. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, C. VIII-XII. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- BEHRAM, M. (1349). Cografiya-yıTarihi ve Asare Basteni-yi Tebriz. Tebriz.
- BEHRAMİ, M. (1327). Sanayi-i İran. Tahran.
- BİLGİLİ, A. S. (2011). Tebriz. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 40. İstanbul.
- BOSWORTH, C. E. (1968). The Political and Dynastic History of Iranian World (A.D. 1000– 1217). The Cambridge History of Iran, Vol. V, The Seljug and Mongol Period. Cambridge.
- BUNİYATOV, Z. M. (1978). Gosudarstvo Atabekov Azerbaydjana (1136-1225). Baku.
- CA‘FERÎ, Ca‘fer b. Muhammed b. Hasan (1338). Tarih-i Yezd, (haz. İrec Afşar). Tahran.
- CÜVEYNİ, Ata Melik Cüveyni (1317). Tarih-i Cihangüşa-yı Cüveyni. Tahran.
- EBU’L-FARAC Muhammed İbn İshak İbn en-Nedim (1348). el-Fihrist. Kahire.
- EL- KAZVÎNÎ, Zekeriya b. Muhammed el- Kazvînî (1967). Asâr’ül- Bilâd ve Ahbâr el- İbad, (M. J. de Goeje, Leiden E. J. Brill). Mektebe Mişkât’il- İslâmiyye.
- El-HAMEVİ, Ebû Abdullah Şihabüddin Yakut b. Abdullah Yakut el-Hamevi (1969). Mu’cemü’l- Buldan, C. I. Tahran.
- El-Ömeri, Şihabeddin b. Fazlullah (2014). Türkler Hakkında Gördüklerim ve Duyduklarım (Mesâlikü’l-Ebsâr). Selenge Yayınları: İstanbul.
- ERDEBİLÎ, İbn Bezzaz Erdebilî (1373). Safvetü’s-Safâ der Tercüme-i Ahvâl ve Akvâl ve Kerâmât-ı Şeyh Safiyüddin İshak Erdebilî, (tsh. Gulam Rıza Mecd Tabatabaî). Tebriz.
- ERDEBİLÎ, Tevekkülî, b. İsmail b. Bezzaz Erdebilî, Saffetü’s-Safâ, Süleymaniye Kütüphanesi. Ayasofya Bölümü, No. 2123.
- ET-TABERİ, Ebu Ca’fer İbn Cerir Muhammed b. Cerir b. Yezid el-Amüli et-Taberi el-Bağdadi (1992). Tarihü’l-Umem vel Mülük, C. I, (çev. Zakir Kadiri Ugan- Ahmet Temir). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- HÂND ŞAH Mehmed bin Seyyid Burhaneddin Hând Şah (1258). Ravzatü’s-Safa, C. V. Çaphane-i Pîruz-ı Evvel. Tahran.
- HONDMİR, Gıyasüddin b. Hümamüddin el-Hüseyni (1333). Tarih-u Habibü’s-Siyer fi Ahbar-u Efrad- ı Beşer, C. III. Tahran.
- HÜSREV, Nasır-ı Hüsrev (1994). Sefername, (Trc. Abdülvehhab Tarzi). İstanbul.
- İBN BATTUTA, Ebu Abdullah Muhammed İbn Battuta Tanci (2016). İbn Battûta Seyahatnamesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- İbn-i Bezzâz, (1994). Safvetü’s-safâ, (mukaddime ve tashîh: Gulâm-Rızâ Tabâtabâî). Mecd, Dânişgâh-i Âzâd İslâmî.
- İSFEHANİ, Fazlullah İbn Ruzbe Han, Tarih-i Âlem Âray-i Emini. Fatih. Millet Ktb. Farsça Yzm. nr.4431.
- KABİYANPURUN, A. (1346). Tarih-i Umumi-ye Azerbaycan. Rızaniyye (Urumiye).
- KACAR, Ç. (1997). Gadim ve Orta Asrlar Azarbaycanın Görkemli Şahsiyyetleri. Bakü.
- KÂŞÂNÎ, Abdullah Muhammed b. Ebî Tâhir ‘Abdullah Kâşânî (1348). Târîh-i Olcaytu Sultân, (neşr. Mehîn Hambelî). Tahran.
- MAHMUDOV, Y. (1996). Azerbaycan Tarihi İntibah Devri. Bakü.
- MEMMEDLİ, H. (2008). Ahîlik ve Onun Azerbaycandakı İzleri. Türkün Sesi Makaleler Toplusu. Bakü.
- MEMMEDOV, R. (1977). Nahçıvan Şeherinin Tarihi Oçerki. Bakü.
- MERÇİL, E. (2000). Türkiye Selçuklularında Meslekler. Ankara: TTK Yayınları.
- MİNORSKİY, V. F. (1963). İstoriya Şirvana i Derbenta X-XI vekov. Moskova.
- MİRHOND, Muhammed bin Havendşah bin Mahmud (1339). Ravzatü’s-Safa fi Sireti’l-Enbiya ve’l-Mülûk ve’l-Hulefa, C. IV. Tahran.
- MUSAYEVA, A. (1987). Şark Elyazma Katalokları Esasında Azerbaycanlı Müelliflerin Elyazmalarının Toplu Kataloğu, (Kısaltma: Azerbaycan Toplu Kataloğu). Azerbaycan Bilimler Akademisi Elyazmalar Enstitüsü. Bakü, No. 61.
- NASIR-I HÜSREV, Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev el-Mervazi el-Kubadiyani (1967). Sefernâme, (çev. Abdülvehap Tarzi). İstanbul.
- ONULLAHİ, S. M. ( 1982). XIII. XVII. Asırlarda Tebriz Şeherinin Tarihi. Bakü.
- PIRIYEV, Vaqif Ziyaeddin oğlu (2003). Azerbaycan XIII-XV. Asırlarda. Bakü.
- PIRIYEV, Vaqif Ziyaeddin oğlu (2006). Azerbaycan’ın Tarixi-siyasi Coğrafyası. Bakü: Müellim Neşriyyatı.
- POLO, M. (2015). Geziler Kitabı, (çev. Ö. Cemal Güngören). İstanbul.
- REŞİDÜDDİN, Ebü’l-Hayr (Ebü’l-Fazl) Hace Reşidüddin Fazlullah b. Ebi’l-Hayr b. Ali Hemedani (1386). Camiu’t-Tevarih, (Tarih-i Âl-i Selçuk). Tahran.
- SHAHMAR, S. (2014). Osmanlı ve İran Minyatürlerinde Figür Anlayışın Etnografik Açıdan İncelemesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
- SÜMER, F. (1999). Safevi Devleti’nin Kurulusu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü. Ankara: TTK Yayınları.
- ŞERİFLİ, Memmedali (1978). IX. Asrın _kinci Yarısı-XI. Asırlarda Azerbaycan Feodal Devletleri. Bakü.
- TEBRÎZÎ, Hâfız Hüseyin Kerbelâî (1344/1965). Ravzâtü’l-Cinân ve Cennâtü’l-Cenân, (Nşr. Ca‘fer Sultan el-Kurrâî). Tahran.
- TERBİYET, M. (1987). Danişmendani-Azerbaycan (Azerbaycanın Görkəmli Elm. Sənət Adamları). Bakü.
- VİLSON, K. (1317). Tarih-i Sanayi-i İran, (çev. Abdullah Feryar). Tahran.
- WİLSON, A. T. (1930). Earthquakes in Persia. Bulletin Of the School of Oriental Studies. University of London, Vol. 6, No. I. p. 104.
- YEZDÎ, Şerefüddîn Alî b. Şemsiddîn Alî Râzî-i (1980). Zafername. C. I, (çev. Zafer Çiftçi). İstanbul.
- YOLOĞLU, G. (2011). Ahilerin Şanlı Tarihine Gölge Salanlaer. Ahilik Uluslararası Sempozyumu Kalite Merkezli Bir Yaşam. Bildiri Kitabı. Kayseri.
- KRIMSKİY, A. (1981). Nizami i Ego Sovremenniki. Bakü.
Toplam 53 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 |
Cited By
