Öz
Sünbül Sinan is the founder of the Sünbülliye arm of the Khalwatiyya sect. He as affiliated to Jamâl Halveti on the path of Sufism. After his death, he became a sheikh at the Koca Mustafa Pasha dervish convent. From this date until his death, he continued to show the right way in this dervish convent which is memorialized by his name. He comprehended the Bayezid II, Sultan Selim the Stern and Süleyman the Magnificent, and died in Istanbul in 1529. His funeral prayer was made by Kemalpaşazade in the Fatih Mosque and buried to the burial chamber of the dervish convent. Our study was prepared on the basis of an Arabic copy of the book written by Sünbül Sinan. In our book, our author deal with the seven levels of the human soul, and in this context, he takes attention to four subjects in general at each stage. The first is the name and characteristic of the level, the second is thesituation of the person who is in this level, the third is that the name of which prophet is suitable for this level, and the fourth is that which star this level is matched with. In this work, it was tried to reveal the issues related to levels of human soul in the context of Sünbül Sinan’s book, “Atvâr-ı Seb‘a”.
Anahtar Kelimeler
Sünbül Sinan Khalwatiyya Seven Attitudes The Levels of Human Soul Pilgrim
Kaynakça
- BAĞDATLI, İsmail Paşa. (1955). Hediyyetü’l-Ârifîn Esmâü’l-Müellifin ve Âsârü’l-Musannifin. tashih: İbnülemin, Mahmûd Kemal İnal, Avni Aktuç. MEB Yay: Ankara.
- BÂLÎ EFENDİ, Sofyalı. (2013). Tasavvufta 7 Makam 7 Nefs Allah Yolunda Mertebeler ve Nefsin Halleri. Hayykitap: İstanbul.
- BOSTANCI, Ali Haydar. (1996). Tasavvufta Etvâr-ı Seb‘a ve Sofyalı Bâlî Efendi’nin Etvâr-ı Seb‘ası, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, tasavvuf Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
- BUHÂRÎ, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail. (2001). Sahihu’l-Buhârî. Tahkik, Muhammed Zuheyr en-Nâsır. Daru’n-Necât: Dımaşk.
- BURSALI, Mehmet Tahir. (1972). Osmanlı Müellifleri. Haz. Ali Fikri Yavuz, İsmail Özen. İdeal Yayıncılık: İstanbul.
- CELEB, Halil. (2014). Sofyalı Bali Efendi Hayatı, Eserleri ve Tasavvuf Anlayışı. Gece Kitaplığı: İstanbul.
- ÇELEBİ, Kâtip. (1967). Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, nşr.: Kilisli Muallim RifatŞerafettin Yaltkaya. MEB Yay: Ankara.
- EBÛ DÂVUD, Süleyman b. Eş’as b. İshak el-Ezdi es-Sicistani. (1998). Kitâbü’s-Sünen thk. Muhammed Avvame. Darü’l-Kıble li’s-Sekafeti’l-İslamiyye: Cidde.
- GÜNDÜZ, İrfan. (1984). Gümüşhanevi Ahmed Ziyaüddin Hayatı, Eserleri, Tarikat Anlayışı ve Halidiyye Tarikatı. Seha Neşriyat: İstanbul.
- HARİRÎZÂDE, Mehmet Kemâleddin, Tıbyânu Vesâili’l-Hakaik fi Beyâni Selâsili’t-Terâik. İstanbul. Süleymaniye Kütüphanesi. İbrahim Efendi. no: 430.
- HULVÎ, Cemaleddin. (1993). Lemezât-ı Hulviyye. haz. Mehmet Serhan Tayşi. İstanbul. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları. (İFAV).
- İBN MÂCE, Ebu Abdillah el-Kazvinî. (1982). Sünen-i İbn Mâce Tercemesi ve Şerhi. tercüme ve şerh: Haydar Hatipoğlu. Kahraman Yayınları: İstanbul.
- KARA, Mustafa. (1992). “Bâlî Efendi, Sofyalı”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 5. Ankara. ss. 20-21.
- KEHHÂLE, Ömer Rızâ. (1993). Mu’cemü’l-Müellifîn Terâcimu Musannifi’l-Kütübi’l-Arabiyye. Müessesetü’r-Risâle: Beyrut.
- MUSLU, Ramazan. (2007). Halvetiyye’de Atvar-ı Seb’a Geleneği ve Sofyalı Bâlî’nin Atvar-ı Seb’a Risâlesi. Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, Yıl. 8, S. 18. ss. 43-63.
- MUSLU, Ramazan. (2012). Seyr u Sülûk Metodları. Editör, Kadir Özköse, Tasavvuf El Kitabı. Grafiker Yayınları: Ankara.
- ÖZTÜRK, Yaşar Nuri. (1998). Kur’ân-ı Kerim ve Sünnete Göre Tasavvuf. Yeni Boyut Yayınları: İstanbul.
- SÜNBÜL, Sinan. (1828). Risaletün Şerifetün fî Beyani Atvari’s-Seb’ati fî Tarikati’t-Tasavvûfî ve’z-Zühdi. Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, Dvd No:1788, Arşiv No: 06 Mil Yz A 8942/2.
- TİRMİZÎ, Ebû İsa Muhamed b. İsa. (1998). Sünenü’t-Tirmizî, I-V. thk. Beşşar Avvad Ma’ruf. Dâru Garbi’l-İslâmî: Beyrut.
- TÜRER, Osman. (1995). Ana Hatlarıyla Tasavvuf Tarihi. Seha Neşriyat: İstanbul.
- TÜRER, Osman. (2003). Letâif-i Hamse. Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 27. Ankara. ss. 143.
- ULUDAĞ, Süleyman. (1991). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. Marifet Yayınları: İstanbul.
- ULUDAĞ, Süleyman. (2006). .Nefis. Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 32. Ankara. ss. 526- 529.
- VASSÂF, Hüseyin. (2006). Sefîne-i Evliyâ. haz. Mehmet Akkuş, Ali Yılmaz. İstanbul Kitabevi Yayınları.
- VELİKÂHYAOĞLU, Nazif. (1999). Sünbüliye Tarikatı ve Kocamustafapaşa Külliyesi. Çağrı Yayınları: İstanbul.
- VİCDÂNÎ, Sadık. (1995). Tomar-ı Turuk-ı Aliyye Tarikatler ve Silsileleri. (Tomar-ı Halvetiyye). Yayına Hazırlayan: İrfan Gündüz. Enderun Kitabevi: İstanbul.
- YAZICI, Tahsin. (1956). Fetihten Sonra İstanbul’da İlk Halvetî Şeyhleri, Çelebi Muhammed Cemaleddin, Sünbül Sinan ve Merkez Efendi. İstanbul Enstitüsü Dergisi. İstanbul Matbaası: İstanbul.
- YILMAZ, Hasan Kamil. (2007). Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar.Ensar Neşriyat: İstanbul.
- YÛSUF, b. Ya‘kūb. (1290). Menâkıb-ı Şerîf ve Tarîkatnâme-i Pîrân ve Meşâyih-i Tarîkat-ı Aliyye-i Halvetiyye. Matba-i Amire: İstanbul.
- YÜCER, Hür Mahmut. (2010). Sünbül Sinan. Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 38. Ankara. ss. 135-136.
- YÜCER, Hür Mahmut. (2010). Sünbüliyye. Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 38. Ankara. ss. 136-140.
Öz
Sünbül Sinan, Halvetiyye tarikatının Sünbüliyye kolunun kurucusudur. Tasavvuf yolunda Cemâl Halvetî’ye intisap etti. Onun vefatından sonra Koca Mustafa Paşa Dergâhında postnişin oldu. Bu tarihten itibaren vefatına kadar, kendi adıyla anılacak olan bu dergâhta irşad faaliyetini sürdürdü. II. Bayezid, Yavuz Sultan Selim ve Kanûnî Sultan Süleyman dönemlerini idrak etti, 1529’da İstanbul’da vefat etti. Cenaze namazı Fâtih Camii’nde Kemalpaşazâde tarafından kıldırıldı ve dergâhının hazîresine defnedildi. Çalışmamız, Sünbül Sinan’ın risalesinin Arapça yazma nüshası esas alınarak hazırlandı. Müellifimiz, risalesinde nefsin yedi mertebesini ele alır ve bu bağlamda her bir mertebede genel olarak dört hususa dikkat çeker. Birincisi, mertebenin ismi ve özelliği, ikincisi, bu mertebede bulunan kişinin içinde bulunduğu durum, üçüncüsü, bu mertebenin hangi peygamber ismine denkgeldiği, dördüncüsü ise bu mertebenin hangi yıldız ile eşleştiği. Bu çalışmamızda, Sünbül Sinan’ın Atvâr-ı Seb‘a adlı risalesi bağlamında nefis mertebeleri ile ilgili hususlar ortaya konmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Sünbül Sinan Halvetiyye Atvâr-ı Seb’a Nefis Mertebeleri Salik
Kaynakça
- BAĞDATLI, İsmail Paşa. (1955). Hediyyetü’l-Ârifîn Esmâü’l-Müellifin ve Âsârü’l-Musannifin. tashih: İbnülemin, Mahmûd Kemal İnal, Avni Aktuç. MEB Yay: Ankara.
- BÂLÎ EFENDİ, Sofyalı. (2013). Tasavvufta 7 Makam 7 Nefs Allah Yolunda Mertebeler ve Nefsin Halleri. Hayykitap: İstanbul.
- BOSTANCI, Ali Haydar. (1996). Tasavvufta Etvâr-ı Seb‘a ve Sofyalı Bâlî Efendi’nin Etvâr-ı Seb‘ası, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, tasavvuf Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
- BUHÂRÎ, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail. (2001). Sahihu’l-Buhârî. Tahkik, Muhammed Zuheyr en-Nâsır. Daru’n-Necât: Dımaşk.
- BURSALI, Mehmet Tahir. (1972). Osmanlı Müellifleri. Haz. Ali Fikri Yavuz, İsmail Özen. İdeal Yayıncılık: İstanbul.
- CELEB, Halil. (2014). Sofyalı Bali Efendi Hayatı, Eserleri ve Tasavvuf Anlayışı. Gece Kitaplığı: İstanbul.
- ÇELEBİ, Kâtip. (1967). Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, nşr.: Kilisli Muallim RifatŞerafettin Yaltkaya. MEB Yay: Ankara.
- EBÛ DÂVUD, Süleyman b. Eş’as b. İshak el-Ezdi es-Sicistani. (1998). Kitâbü’s-Sünen thk. Muhammed Avvame. Darü’l-Kıble li’s-Sekafeti’l-İslamiyye: Cidde.
- GÜNDÜZ, İrfan. (1984). Gümüşhanevi Ahmed Ziyaüddin Hayatı, Eserleri, Tarikat Anlayışı ve Halidiyye Tarikatı. Seha Neşriyat: İstanbul.
- HARİRÎZÂDE, Mehmet Kemâleddin, Tıbyânu Vesâili’l-Hakaik fi Beyâni Selâsili’t-Terâik. İstanbul. Süleymaniye Kütüphanesi. İbrahim Efendi. no: 430.
- HULVÎ, Cemaleddin. (1993). Lemezât-ı Hulviyye. haz. Mehmet Serhan Tayşi. İstanbul. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları. (İFAV).
- İBN MÂCE, Ebu Abdillah el-Kazvinî. (1982). Sünen-i İbn Mâce Tercemesi ve Şerhi. tercüme ve şerh: Haydar Hatipoğlu. Kahraman Yayınları: İstanbul.
- KARA, Mustafa. (1992). “Bâlî Efendi, Sofyalı”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 5. Ankara. ss. 20-21.
- KEHHÂLE, Ömer Rızâ. (1993). Mu’cemü’l-Müellifîn Terâcimu Musannifi’l-Kütübi’l-Arabiyye. Müessesetü’r-Risâle: Beyrut.
- MUSLU, Ramazan. (2007). Halvetiyye’de Atvar-ı Seb’a Geleneği ve Sofyalı Bâlî’nin Atvar-ı Seb’a Risâlesi. Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, Yıl. 8, S. 18. ss. 43-63.
- MUSLU, Ramazan. (2012). Seyr u Sülûk Metodları. Editör, Kadir Özköse, Tasavvuf El Kitabı. Grafiker Yayınları: Ankara.
- ÖZTÜRK, Yaşar Nuri. (1998). Kur’ân-ı Kerim ve Sünnete Göre Tasavvuf. Yeni Boyut Yayınları: İstanbul.
- SÜNBÜL, Sinan. (1828). Risaletün Şerifetün fî Beyani Atvari’s-Seb’ati fî Tarikati’t-Tasavvûfî ve’z-Zühdi. Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, Dvd No:1788, Arşiv No: 06 Mil Yz A 8942/2.
- TİRMİZÎ, Ebû İsa Muhamed b. İsa. (1998). Sünenü’t-Tirmizî, I-V. thk. Beşşar Avvad Ma’ruf. Dâru Garbi’l-İslâmî: Beyrut.
- TÜRER, Osman. (1995). Ana Hatlarıyla Tasavvuf Tarihi. Seha Neşriyat: İstanbul.
- TÜRER, Osman. (2003). Letâif-i Hamse. Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 27. Ankara. ss. 143.
- ULUDAĞ, Süleyman. (1991). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. Marifet Yayınları: İstanbul.
- ULUDAĞ, Süleyman. (2006). .Nefis. Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 32. Ankara. ss. 526- 529.
- VASSÂF, Hüseyin. (2006). Sefîne-i Evliyâ. haz. Mehmet Akkuş, Ali Yılmaz. İstanbul Kitabevi Yayınları.
- VELİKÂHYAOĞLU, Nazif. (1999). Sünbüliye Tarikatı ve Kocamustafapaşa Külliyesi. Çağrı Yayınları: İstanbul.
- VİCDÂNÎ, Sadık. (1995). Tomar-ı Turuk-ı Aliyye Tarikatler ve Silsileleri. (Tomar-ı Halvetiyye). Yayına Hazırlayan: İrfan Gündüz. Enderun Kitabevi: İstanbul.
- YAZICI, Tahsin. (1956). Fetihten Sonra İstanbul’da İlk Halvetî Şeyhleri, Çelebi Muhammed Cemaleddin, Sünbül Sinan ve Merkez Efendi. İstanbul Enstitüsü Dergisi. İstanbul Matbaası: İstanbul.
- YILMAZ, Hasan Kamil. (2007). Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar.Ensar Neşriyat: İstanbul.
- YÛSUF, b. Ya‘kūb. (1290). Menâkıb-ı Şerîf ve Tarîkatnâme-i Pîrân ve Meşâyih-i Tarîkat-ı Aliyye-i Halvetiyye. Matba-i Amire: İstanbul.
- YÜCER, Hür Mahmut. (2010). Sünbül Sinan. Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 38. Ankara. ss. 135-136.
- YÜCER, Hür Mahmut. (2010). Sünbüliyye. Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 38. Ankara. ss. 136-140.
Ayrıntılar
| Konular | Din Araştırmaları |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 |
Cited By
Abdullah Salâhî’nin Mir’ât-ı Esmâ Risâlesi
Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.21054/deuifd.1356165
Niyâzî-i Mısrî ve Yaşadığı Dönemin Özellikleri
Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Bilal GÖK
https://doi.org/10.17050/kafkasilahiyat.905158
Halvetiyye Geleneğindeki Nefis Mertebeleri Anlayışının Hadislerdeki Dayanakları (Yusuf Sünbül Sinân’ın Etvâr-ı Sebʻa Risâlesi Özelinde)
Amasya İlahiyat Dergisi
Muammer BAYRAKTUTAR
https://doi.org/10.18498/amailad.682262
BİR EDEBÎ TÜR OLARAK ATVÂR-I SEB’A VE MANZUM İKİ ÖRNEĞİ
İslami İlimler Dergisi
İlyas KAYAOKAY
https://doi.org/10.34082/islamiilimler.630677
Nidâî-i Ankaravî’nin Risâle-i Tarikat-ı Nidâî Adlı Eseri
Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
ATİLA GÖKDEMİR
https://doi.org/10.33931/abuifd.618059
