Öz
Tarihi kent merkezi
ölçeğinde yapılan kentsel tasarım çalışmalarında, tasarımcıya yön veren en
önemli faktörlerden biri kent kimliğidir. Bu tür alanların tüm yönleri ile
analiz edilmesi ve kent kimlik öğelerinin belirlenmesi, kent kimliğinin doğru
bir şekilde algılanmasına katkı sağlayacaktır. Buçalışmada, Gaziantep tarihî
kent merkezi boyutunda koruma ve geliştirme stratejilerinin belirlenmesi,
mekânsal ve algısal organizasyonu güçlendirerek, ileride yapılacak kentsel
tasarım çalışmalarına yön verecek bir çerçeve oluşturmayı amaçlanmıştır.
Çalışmanın ilk bölümünde yapı, sokak ve meydanların fiziksel özelliklerini
belirleyebilmek için, tipoloji çalışması yapılmıştır. Çalışmanın ikinci
bölümünde ise koruma, koruma ve sağlıklaştırma, yeniden canlandırma ve geçiş
bölgesi olmak üzere dört müdahale bölgesi belirlenmiştir. Müdahale bölgeleri,
bir önceki bölümde yapılan tipoloji çalışması ile bulunan kent kimlik
öğelerinin özgünlük durumları ile alanda yapılan gözlem ve incelemeler sonucunda
tespit edilmiştir. Müdahale bölgeleri ve politikalarının
belirlenmesi ile amaçlanan, tarihî kent merkezi ve yakın çevresinde yapılacak
müdahalelerin belirli politikalar doğrultusunda gerçekleştirilmesini
sağlamaktır.Sonuç olarak,belirlenen koruma ve
geliştirme stratejileri doğrultusunda Gaziantep tarihi kent merkezi bütününde öneriler
geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Altınçekiç, H. Ç. (2000). İstanbul Metropolü'nde Meydanların Rekreasyonel İşlev Yönünden Önemi Üzerine Araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Fenbilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. (Basılmış)
- Aminde, H. J. (1994). Plätze in der Stadt. Berlin: Ostfildern-Ruit bei Stuttgart, Hatje.
- Anonim. (2012). Gaziantep Turizm Raporu. Gaziantep: Gaziantep Ticaret Odası.
- Bilsel, S. (2002). “Kent Kültürü- Kültürel Süreklilik- Kimlik Sorunsalı- ve Yaşanısalı Kentsel Mekan Kavramı Üzerine. Kentleşme ve Yerel Yönetimler Sempozyumu. 5, Cukurova Univ.-Adana Kent Konseyi-Yerel Gundem 21. s. 107-114.
- Carmona, M., Tiesdell, S., Heath, T., Oc, T. (2010). Public Places - Urban Spaces The Dimensions of Urban Desig. Oxford: Architectural Press.
- Çam, N. (1996). Gaziantep-Mimari. TDV İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Çelik, Z., Favro, D., Ingersoll, R. (2017). Şehirler ve Sokaklar. İstanbul: Kitap Yayınevi.
- Çevik, S. (1991). Mekan-Kimlik- Kimliklendirme. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi (Basılmış)
- Egeplan. (2009). Gaziantep kentsel sit koruma amaçlı imar planı revizyonu analitik etüt raporu. Ankara.
- İnceoğlu, M. (2007). Kentsel açık mekânların kalite açısından değerlendirilmesine yönelik bir yaklaşım: İstanbul meydanlarının incelenmesi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi (Basılmış)
- Jacobs, A. B. (1993). Great Streets. Cambridge: MIT Press.
- Kaypak, Ş. (2010). Antakya'nın Kent Kimliği Açısından İrdelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14): 373-392.
- Kazas, J. (2008). Endüstriyel Miras Kapsamındaki Alanların Kentsel Yenilemeyi Oluşturmadaki Rolünün İrdelenmesi “Ödemiş Örneği". Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi (Basılmış)
- Kiper, P. (2004). Küreselleşme Sürecinde Kentlerimize Giren Yeni Tüketim Mekanları ve Yitirilen Kent Kimlikleri. Planlama Dergisi, 4: 14-18.
- Kostof, S. (1991). The City Shaped: Urban Patterns and Meanings Through History. Boston: Bullfinch Press / Little, Brown.
- Krier, R. (1979). Urban Space. London: Academy Editions.
- Kuban, D. (1994). İstanbul Ani Çöküşü Yaşayan Bir Kent Oldu. Cumhuriyet Bilim ve Teknik, Ay 9, Gün 10 Sayfa 8.
- Kuban, D. (2001). Türkiye'de Kentsel Koruma. istanbul: Tarih vakfı yurt yayınları.
- Marshall, S. (2005). Streets&Patterns. London and New York: Spon Press.
- Mohojeri, N., Longley, P. A., Batty, M. (2012). Cıty Shape Andthe Fractalıty Of Street Patterns. Quaestiones Geographicae, 31 (2): 29-37.
- Moughtin, C. (2003). Urban Design: Street and Square. Oxford: Architectural Press.
- Özden, P. P. (2002). Yasal ve Yönetsel Çerçevesiyle Şehir Yenileme Planlaması ve Uygulaması: Türkiye Örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora tezi (Basılmış).
- Özkaymakcı, H. (2016). Mimari Tasarım Bağlamında Kentsel Yenileme Kavramı ve Karşıyaka Alaybey Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi (Basılmış).
- R.Fyfe, N. (1998). Images of the Street: Planning, Identity and Control in Public Space. London: Routledge.
- Rapoport, A. (1977). Human Aspects of Urban Form: Towards a Man—Environment Approach to Urban Form and Design. Oxford: Pergamon Press.
- Sağ, N. S. (2011). Dönüşüme Bağlı Kentsel Gelişmenin Yönetilmesinde Bir Araç Olarak Akıllı Büyüme; Konya Kenti Örneği. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora tezi (Basılmış).
- Schulz, C. N. (1984). Genius loci: paesaggio ambiente architettura (No. 72.01)
- Tandon, M., Sehgal , V. (2017). Traditional Indian religious streets:A spatial study of the streets of Mathura. Frontiers of Architectural Research, 6(4): 469-479.
- Ulu, A., ve Karakoç, İ. (2004). Kentsel Değişimin Kent Kimliğine Etkisi. Planlama Dergisi, 4(3): 59-66.
- Uslu, C., Altunkasa, M. F., Ünal, M. (2012). Kent Meydanları. Günay Mimarlık, 10: 34-39.
- Vitruvius. (2005). Mimarlık Üzerine On Kitap. İstanbul: Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı.
- Yenice, M. (2011). Tarihi Kent Merkezlerinde Sürdürülebilir Yenileme İçin Bir Model Önerisi; Konya Örneği. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi (Basılmış)
- Zucker, P. (1959). Town and Square, Form The Agora To The Village Green. New York: Columbia Press.
DETERMINATION OF PROTECTION AND DEVELOPMENT STRATEGIES OF HISTORICAL CITY CENTERS: A CASE STUDY OF GAZIANTEP
Öz
One of the most important factors shaping the designer is the city identity in the urban design studies carried out at the historical city center scale. Analyzing all aspects of such areas and identifying the elements of city identity will contribute to the correct perception of city identity. This study aims to create a framework of design which will strengthen the spatial and visual organization and direct the future urban design, determining conservation and development strategies based on Gaziantep historical city district. First, we have made a typology study in order to determine the physical characteristics of constructions, streets, and squares. By the authenticity of city identity factors and conducted observations and examinations in the area, we have designated four response areas in the border of the study space as follows conservation, conservation and rehabilitation, revitalization, and the transition zone. Th eaim of the response areas and policies certain is to ensure that the interventions to be carried out in the historical city center and its immediate surroundings are carried out in accordance with certain policies. As a result of the study, suggestions have been developed in the dimension of the historical center of Gaziantep in line with the protection and development strategies.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Altınçekiç, H. Ç. (2000). İstanbul Metropolü'nde Meydanların Rekreasyonel İşlev Yönünden Önemi Üzerine Araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Fenbilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. (Basılmış)
- Aminde, H. J. (1994). Plätze in der Stadt. Berlin: Ostfildern-Ruit bei Stuttgart, Hatje.
- Anonim. (2012). Gaziantep Turizm Raporu. Gaziantep: Gaziantep Ticaret Odası.
- Bilsel, S. (2002). “Kent Kültürü- Kültürel Süreklilik- Kimlik Sorunsalı- ve Yaşanısalı Kentsel Mekan Kavramı Üzerine. Kentleşme ve Yerel Yönetimler Sempozyumu. 5, Cukurova Univ.-Adana Kent Konseyi-Yerel Gundem 21. s. 107-114.
- Carmona, M., Tiesdell, S., Heath, T., Oc, T. (2010). Public Places - Urban Spaces The Dimensions of Urban Desig. Oxford: Architectural Press.
- Çam, N. (1996). Gaziantep-Mimari. TDV İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Çelik, Z., Favro, D., Ingersoll, R. (2017). Şehirler ve Sokaklar. İstanbul: Kitap Yayınevi.
- Çevik, S. (1991). Mekan-Kimlik- Kimliklendirme. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi (Basılmış)
- Egeplan. (2009). Gaziantep kentsel sit koruma amaçlı imar planı revizyonu analitik etüt raporu. Ankara.
- İnceoğlu, M. (2007). Kentsel açık mekânların kalite açısından değerlendirilmesine yönelik bir yaklaşım: İstanbul meydanlarının incelenmesi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi (Basılmış)
- Jacobs, A. B. (1993). Great Streets. Cambridge: MIT Press.
- Kaypak, Ş. (2010). Antakya'nın Kent Kimliği Açısından İrdelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14): 373-392.
- Kazas, J. (2008). Endüstriyel Miras Kapsamındaki Alanların Kentsel Yenilemeyi Oluşturmadaki Rolünün İrdelenmesi “Ödemiş Örneği". Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi (Basılmış)
- Kiper, P. (2004). Küreselleşme Sürecinde Kentlerimize Giren Yeni Tüketim Mekanları ve Yitirilen Kent Kimlikleri. Planlama Dergisi, 4: 14-18.
- Kostof, S. (1991). The City Shaped: Urban Patterns and Meanings Through History. Boston: Bullfinch Press / Little, Brown.
- Krier, R. (1979). Urban Space. London: Academy Editions.
- Kuban, D. (1994). İstanbul Ani Çöküşü Yaşayan Bir Kent Oldu. Cumhuriyet Bilim ve Teknik, Ay 9, Gün 10 Sayfa 8.
- Kuban, D. (2001). Türkiye'de Kentsel Koruma. istanbul: Tarih vakfı yurt yayınları.
- Marshall, S. (2005). Streets&Patterns. London and New York: Spon Press.
- Mohojeri, N., Longley, P. A., Batty, M. (2012). Cıty Shape Andthe Fractalıty Of Street Patterns. Quaestiones Geographicae, 31 (2): 29-37.
- Moughtin, C. (2003). Urban Design: Street and Square. Oxford: Architectural Press.
- Özden, P. P. (2002). Yasal ve Yönetsel Çerçevesiyle Şehir Yenileme Planlaması ve Uygulaması: Türkiye Örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora tezi (Basılmış).
- Özkaymakcı, H. (2016). Mimari Tasarım Bağlamında Kentsel Yenileme Kavramı ve Karşıyaka Alaybey Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi (Basılmış).
- R.Fyfe, N. (1998). Images of the Street: Planning, Identity and Control in Public Space. London: Routledge.
- Rapoport, A. (1977). Human Aspects of Urban Form: Towards a Man—Environment Approach to Urban Form and Design. Oxford: Pergamon Press.
- Sağ, N. S. (2011). Dönüşüme Bağlı Kentsel Gelişmenin Yönetilmesinde Bir Araç Olarak Akıllı Büyüme; Konya Kenti Örneği. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora tezi (Basılmış).
- Schulz, C. N. (1984). Genius loci: paesaggio ambiente architettura (No. 72.01)
- Tandon, M., Sehgal , V. (2017). Traditional Indian religious streets:A spatial study of the streets of Mathura. Frontiers of Architectural Research, 6(4): 469-479.
- Ulu, A., ve Karakoç, İ. (2004). Kentsel Değişimin Kent Kimliğine Etkisi. Planlama Dergisi, 4(3): 59-66.
- Uslu, C., Altunkasa, M. F., Ünal, M. (2012). Kent Meydanları. Günay Mimarlık, 10: 34-39.
- Vitruvius. (2005). Mimarlık Üzerine On Kitap. İstanbul: Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı.
- Yenice, M. (2011). Tarihi Kent Merkezlerinde Sürdürülebilir Yenileme İçin Bir Model Önerisi; Konya Örneği. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi (Basılmış)
- Zucker, P. (1959). Town and Square, Form The Agora To The Village Green. New York: Columbia Press.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Nisan 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |
Cited By
