Öz
Historiography is important in the field of the history of science as in
other fields. In the studies of history of science, which aims to determine
that different civilizations that have emerged throughout history reveal
different branches of science, it is seen that history is built with a certain
perspective and therefore, civilizations that have very important contributions
to the history of science are neglected as a missing link. The most obvious
example of this is the ignorance of the scientific achievements put forward
within the Islamic civilization. The works of Fuat Sezgin, who devotes himself
to the unveiling of the achievements of Islamic civilization in different
disciplines, are of great importance for the determination and presentation of
the contributions of Muslims in this field. In this study, within scope of
Sezgin's work translated into Turkish under the name of "İslam’da Bilim ve
Teknik” (Science and Technique in Islam), especially in the second volume
devoted to astronomy, with special references to meraga observatory, it will be
described how he handled observatories. And it’s also aimed to determine his
reference resources, basic concerns and stresses.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- İSKENDEROĞLU, M. (t.y.). Fuat Sezgin Oryantalizme Meydan Mı Okudu? İslam’da Bilim ve Teknik Üzerine Bir Değerlendirme. Erişim adresi: https://www.academia.edu/38970713/%C4%B0SKENDERO%C4%9ELU_Muammer._FUAT_SEZG%C4%B0N_ORYANTAL%C4%B0ZME_MEYDAN_MI_OKUDU_%C4%B0SLAMDA_B%C4%B0L%C4%B0M_VE_TEKN%C4%B0K_%C3%9CZER%C4%B0NDEN_B%C4%B0R_DE%C4%9EERLEND%C4%B0RME. (Erişim tarihi: 01.08.2019).FAZLIOĞLU, İ. (2004). “İki Ucu Müphem Körü: ‘Bilim” ile ‘Tarih’ ya da ‘Bilim Tarihi’”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. Cilt: II, Sayı:4, 9-27. KAYA, M. C. (2019). “Bir Ömrün Hülasası: Fuat Sezgin’in İslam Bilim Tarihine Bakışı”. Üsküdar. 2009/1, 103-109.KAYA, S. (2019). “İlhanlılar Döneminde Meraga ve Tebriz Gözlemevleri”. II. Atlas Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Tam Metin Kitabı. Gökhan Ofluoğlu ve Atabek Movlyanov (ed.), 357-360.KÖPRÜLÜ, F. (1942), “XIII. Asırda Merâga Rasathanesi Hakkında Bazı Notlar”. Belleten. Cilt: VI, Sayı: 23-24, 207-227MOHSENPOORMOBARAK ABAD, G, (2015). Tarihî ve Sosyo-Kültürel Yönleriyle Bir İlhanlı Başkenti: Meraga. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.SAYILI, A. (1956). “Nasîr-ud-Dîn-i-Tûsî ve Merâga Rasathanesi”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. Cilt: XIV, Sayı: 1-2, Mart-Mayıs 1956. SAYILI, A. (1960). The Observatory in Islam (2. Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. SEZGİN, F. (2008). İslam’da Bilim ve Teknik, Çev. Abdurrahman Aliy, Eckhard Neubauer, Cilt: II, 2. Baskı, İstanbul, İBB Kültür A. Ş. Yayınları. URAL. Ş. (2011). Bilim Tarihi. İstanbul: Çantay Kitabevi.VARDJAVAND, P. (1987). Kaveş-i Rasathaney-i Meraga. Tahran: Emir Kebir Yayınları.
Öz
Tarih yazıcılığı, diğer alanlarda olduğu gibi
bilim tarihi sahasında da önem arz etmektedir. Tarih boyunca ortaya çıkan
farklı medeniyetlerin farklı bilim dalları ortaya koyduklarını tespit etme
gayesi güden bilim tarihi çalışmalarında kimi zaman tarihin belli bir
perspektifle inşa edildiği ve bu sebeple bilim tarihine çok önemli katkıları
olan medeniyetlerin birer kayıp halka olarak ihmal edildikleri görülür. Bunun
en bariz örneği olarak İslam medeniyeti içerisinde ortaya konulan ilmî ve
bilimsel başarıların yok sayılması gösterilebilir. Kendisini İslam
medeniyetinin farklı bilim dallarındaki başarılarını gün yüzüne çıkarılmasına
adayan Fuat Sezgin’in çalışmaları Müslümanların bu alandaki katkılarının tespit
ve takdimi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada Sezgin’in “İslam’da
Bilim ve Teknik” adıyla Türkçeye çevrilen çalışmasında astronomiye ayırdığı
ikinci cildi çerçevesinde rasathaneleri özelde ise Meraga rasathanesini nasıl
ele aldığı; başvuru kaynakları, temel kaygı ve vurguları ortaya konulmaya
çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- İSKENDEROĞLU, M. (t.y.). Fuat Sezgin Oryantalizme Meydan Mı Okudu? İslam’da Bilim ve Teknik Üzerine Bir Değerlendirme. Erişim adresi: https://www.academia.edu/38970713/%C4%B0SKENDERO%C4%9ELU_Muammer._FUAT_SEZG%C4%B0N_ORYANTAL%C4%B0ZME_MEYDAN_MI_OKUDU_%C4%B0SLAMDA_B%C4%B0L%C4%B0M_VE_TEKN%C4%B0K_%C3%9CZER%C4%B0NDEN_B%C4%B0R_DE%C4%9EERLEND%C4%B0RME. (Erişim tarihi: 01.08.2019).FAZLIOĞLU, İ. (2004). “İki Ucu Müphem Körü: ‘Bilim” ile ‘Tarih’ ya da ‘Bilim Tarihi’”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. Cilt: II, Sayı:4, 9-27. KAYA, M. C. (2019). “Bir Ömrün Hülasası: Fuat Sezgin’in İslam Bilim Tarihine Bakışı”. Üsküdar. 2009/1, 103-109.KAYA, S. (2019). “İlhanlılar Döneminde Meraga ve Tebriz Gözlemevleri”. II. Atlas Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Tam Metin Kitabı. Gökhan Ofluoğlu ve Atabek Movlyanov (ed.), 357-360.KÖPRÜLÜ, F. (1942), “XIII. Asırda Merâga Rasathanesi Hakkında Bazı Notlar”. Belleten. Cilt: VI, Sayı: 23-24, 207-227MOHSENPOORMOBARAK ABAD, G, (2015). Tarihî ve Sosyo-Kültürel Yönleriyle Bir İlhanlı Başkenti: Meraga. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.SAYILI, A. (1956). “Nasîr-ud-Dîn-i-Tûsî ve Merâga Rasathanesi”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. Cilt: XIV, Sayı: 1-2, Mart-Mayıs 1956. SAYILI, A. (1960). The Observatory in Islam (2. Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. SEZGİN, F. (2008). İslam’da Bilim ve Teknik, Çev. Abdurrahman Aliy, Eckhard Neubauer, Cilt: II, 2. Baskı, İstanbul, İBB Kültür A. Ş. Yayınları. URAL. Ş. (2011). Bilim Tarihi. İstanbul: Çantay Kitabevi.VARDJAVAND, P. (1987). Kaveş-i Rasathaney-i Meraga. Tahran: Emir Kebir Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | İslam Bilim Tarihi ve Fuat Sezgin |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Aralık 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |
Cited By
HÜLEGÜ’NÜN İLHANLI HANEDANI’NA MEŞRU ZEMİN İNŞAASI
Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi
Çetin KAYA
https://doi.org/10.53718/gttad.914437
