Derleme
TÜRKİYE’DE KATILIMCI YÖNETİM VE YÖNETİŞİMİN UYGULANABİLİRLİĞİNİN 11. KALKINMA PLANI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ
Öz
Türk kamu yönetiminin uzun yıllardan beri konuşulan ve tartışılan önemli sorunları olduğu bilinmektedir. Bu sorunların temelinde, geleneksel kamu yönetiminin işlevsiz ilkelerinin yer aldığı bir gerçektir. Başta, aşırı merkeziyetçilik, yönetimde gizlilik ve dışa kapalılık olmak üzere verimsizlik ve hesap vermekten uzak bir yönetim anlayışı bu sorunların önemlilerini oluşturmaktadır. Zaman zaman kamu yönetimi ile ilgili reform çalışmalarında bu sorunlar gündeme gelse de, çözüme yönelik olarak somut adımların atıldığı ve etkili sonuçlar alındığını söylemek mümkün değildir. Oysaki günümüz modern devletlerinde geleneksel kamu yönetimi anlayışı tamamen değişmiş durumdadır. Bu anlayışın yerini etkin, şeffaf, hesap verebilir, demokratik ve kalıtımı esas alan yönetişim temelli anlayış almıştır. Türkiye’de son dönemlerde, özellikle de 2023 hedefleri doğrultusunda mevcut sorunlara yönelik olarak ciddi ve planlı adımlar atıldığı gözlemlenmektedir. Bu adımların önemlilerinden birisi de, 2019-2023 yıllarını kapsayan On Birinci Kalkınma Planı’nda bu konunun, önceki planlardan farklı bir boyutta ele alınmış olmasıdır. Planda, katılımcılık ve iyi yönetişime geniş yer verilmiş ve bununla ilgili temel ilkeler belirlenmiştir. Bu yüzden çalışmanın amacını; Türk kamu yönetimine uygulanmak istenen demokrasi ve iyi yönetişim anlayışlarının On Birinci Kalkınma Planı ekseninde değerlendirilmesi ve bir takım önerilerin geliştirilmesi oluşturmaktadır. Çalışmada konuyla ilgili detaylı bir literatür taraması yapılmış, elde edilen bilgiler ışığında kalkınma planında öngörülenler farklı bir perspektiften değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ARNSTEIN, Sherry R. (1969), “A Ladder of Citizen Participation”, Journal of the American Institute of Planners, 35, pp.216-224.
- KOCAOĞLU UÇAR, B. ve SAYLAM, A. (2017), “Türkiye’de Vatandaş Katılımı: Milli Eğitim Bakanlığı Örneği”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 2, ss. 123-144.
- BINGHAM, L.B., NABATCHİ, T. and O’LEARY, R. (2005), “The New Governance: Practices and Processes of Stakeholder and Citizen Participation in the Work of Government”, Public Administration Review, Vol: 65, Issue: 5, pp.547-558.
- ÇAMUR, Ö. ve AYDIN, A.H. (2019), “Türkiye’de Merkezileşme ve Yerelleşme Sorununun Giderilmesinde Adaletin Rolü”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:9, Cilt: 9, Sayı: 18, ss.1177-1197.
- ÇUKURÇAYIR, Mehmet, Akif (2002), Siyasal Katılma ve Yerel Demokrasi, Çizgi Kitabevi, Konya.
- DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI (DPT) (2007), Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013: Kamuda İyi Yönetişim Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
- DİNÇER, Ö. ve YILMAZ, C. (2003), Değişimin Yönetimi İçin Yönetimde Değişim, Ankara.
- EROĞLU, H.T. (2006), “Yönetime Katılma Biçimleri ve Yerel Yönetimlerde Demokratik Mekanizmalar”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, ss.191-206.
- ERYILMAZ, B. (2018), Kamu Yönetimi: Düşünceler, Yapılar, Fonksiyonlar, Politikalar, 11. Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları. EUROPEAN COMMISSION (2018), eGovernment Benchmark 2018 Securing eGovernment for all, ISBN: 978-92-79-96523-4 DOI: 10.2759/52526, https://ec.europa.eu/information_society/newsroom/image/document/2018-47/egovernment_benchmark_country_factsheets_F2463381-9183-E89F-B9D5A1F8E90A0FE7_55490.pdf. Erişim Tarihi: 10 Haziran 2020
- İZCİ F, ve SARITÜRK, M. (2019), “Demokratik Toplumlarda Halkın Yönetime Katılımı: Yönetime Katılım ve Yönetim İlişkisi”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 3, ss. 498-517.
- KAHRAMAN, Y., VURGUN L. ve ÖZTOP S. (2012), “Yönetişim Anlayışı ve Değerlerin Yönetim Kültürüne Etkisi”, Yönetişim ve Yönetim Ekseninde Kamu Yönetimi (Ed: F. N. Genç), Bursa, Ekin Basım Yayın Dağıtım, ss.111-136.
- KALKINMA BAKANLIĞI (2013), Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018, Ankara.
- KAPUCU, N. (2012), “Sivil Toplumun Kamu Politikalarına Etkin Katılımı: Yeni Kamu İşletmeciliğinden Yönetişime Geçiş ve Devlet-Birey İlişkileri”, Yönetişim ve Yönetim Ekseninde Kamu Yönetimi (Ed. F. N. Genç), Bursa: Ekin, Basım, ss. 31-47.
- KAYIKÇI, S. (2018), “Yönetişimin Kamu Kurumlarında Uygulanabilirliği: Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Örneği”, Ombudsman Akademik, Özel Sayı 1, ss. 163-181.
- KERSBERGEN K.V. and WAARDEN, F.V. (2004), “’Governance’ as a Bridge between Disciplines: Cross-disciplinary Inspiration Regarding Shifts in Governance and Problems of Governability, Accountability ans Legitimacy”, European Journal of Political Research, Vol: 43, Issue: 2, pp. 143-171.
- KIRILMAZ, M (2014), “Türk Kamu Yönetiminde Stratejik Yönetimin İçselleştirilmesi Sorunu: Stratejik Plan Model Önerisi”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 458, ss. 285-321.
- MACPHERSON, C.B. (1977), The Life and Times od Liberal Democracy, New York: Oxford University.
- OECD (2001), Citizens as Partners: OECD Handbook on Information, Consultation and Public Participation in Policy-Making, France: OECD Publications Service.
- ÖKMEN, M., BAŞTAN, S. ve YILMAZ, A. (2004), “Kamu Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar ve Bir Yönetişim Faktörü Olarak Yerel Yönetimler”, Kamu Yönetimi: Kuramdan Uygulamaya, (Ed. M. Ökmen ve A. Yılmaz) Gazi Kitabevi, Ankara, ss. 24-80.
- ÖMÜRGÖNÜLŞEN, U. (1997), “The Emergence Of A New Approach To The Public Sector: The New Public Management”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 52, Sayı: 1, ss.517-565.
- QUİCK, K.S. and BRYSON J.M. (2016), “Public Participation”, Handbook in Theories of Governance (Ed: J. Torbing and C. Ansell), Edward Elgar Press, Chapter 11.
- PATEMAN, C. (1970), Participation and Democratic Theory, Cambridge University Press. RHODES, R.A.W. (1996), “The New Governance: Governing without Government”, Political Studies, Volume: 44, Issue: 4, pp. 652-667.
- RUIGE, A., ÜSKENT, S. ve MICKA,P. (2014), Yönetişim ve Katılım Rehberi, Stratejik Yerel Yönetişim Projesi, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel MüdürlüğüNo:1/4.
- SMOUTS, M.C. (1998), “The Proper Use of Governance in International Relations”, International Social Science of Journal, Volume: 50, Issue: 155, pp.81-89.
- TAŞ, İ.E. ve DURGUN, S. (2017), “Avrupa İdari Alanı İlkeleri Kapsamında Türkiye’de Yapılan Mevzuat Değişiklikleri: 5176 ve 4982 Sayılı Kanun Örnekleri”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 1, ss. 154-170.
- T.C. CUMHURBAŞKANLIĞI STRATEJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI (2019), Onbirinci Kalkınma Planı 2019-2023, Ankara.
- T.C. ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI (2016), 2016-2019 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı, http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/Swkoy+2016-2019-Ulusal-e-Devlet-Stratejisi-ve-Eylem-Plani.pdf Erişim Tarihi 03 Haziran 2020).
- TEKELİ, İ., (2003), “Yönetim Kavramı Yanısıra Yönetişim Kavramının Gelişmesinin Nedenleri Üzerine”, Türkiye’de Kamu Yönetimi, (Ed. H. Yayman, B. Aykaç, ve Ş.Durgun), Ankara, Yargı Yayın Evi.
- TEKELİ, İ. (2012), Türkiye için STK'lar ve Katılımcı Demokrasi Yazıları, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- TÖRENLİ, N. (2005), “E-Devletin Ekonomi-Politiğine Giriş: Kullanıcı Dostu Ortamlarda Sanallaşan Kamu Hizmetleri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 60, Sayı: 1, ss. 191-224.
- TOKSÖZ, F. (2008), İyi Yönetişim El Kitabı, Tesev Yayınları, İstanbul.
- TRANSPARENCY INTERNATIONAL (2019), Exporting Corruption: Progress Report 2020: AAWAAING Enforcement of the OECD Anti-Bribery Convention, https://www.transparency.org/en/publications/exporting-corruption-2020 Erişim Tarihi 10 Temmuz 2020.
- ULUSLARARASI ŞEFFAFLIK DERNEĞİ, https://en.seffaflik.org/cpi2019/, E.T. 05.09.2020.
- UN (UNİTED NATİONS), (2020), E-Government Survey 2020: Digital Government in the Decade of Action for Sustainable Development, Newyork, https://publicadministration.un.org/en/ Erişim Tarihi: 20 Kasım 2020.
- WORLD BANK (1989), Sub-Saharan Africa: From Crisis to Sustainable Growth, Washington D.C.
- WORLD BANK (1992), Governance and Development, Washington D.C.
- YILDIRIM, İ. (2004), Demokrasi Sivil Toplum Kuruluşları ve Yönetişim, İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
- YILDIRIM, A. (2014), “Yerellik İlkesi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı: 5, ss. 130-140.
- YILDIRIM, Ö. K. (2018), “Türkiye’de İyi Yönetişim”, Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, Sayı: 6, ss..273-289. YÜKSEL, M. (2000), “Yönetişim Kavramı Üzerine”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 3, ss.145-159.
EVALUATION OF PARTICIPATORY ADMINISTRATION AND GOOD GOVERNANCE PRACTICES IN TURKEY IN THE FRAMEWORK OF THE ELEVENTH DEVELOPMENT PLAN
Öz
It is widely recognised that Turkish public administration has significant issues that have been the subject of public debate for a long time. Traditional public administration principles are ineffective in light of these issues. Early on, the main issues were over-centralisation, confidentiality in administration, and being cut off. Although concrete steps have been taken, no precise results have been produced as a result. However, in today's modern states, the traditional understanding of public administration has been completely overturned. An approach based on ineffective, opaque, accountable, democratic, and participatory governance was replaced by an understanding based on effective, transparent, accountable, and participatory governance. Turkish President Erdoğan stated that serious and well-thought-out steps had been taken in recent years, particularly in relation to Turkey's goals for 2023. An essential step toward resolving this issue is approaching it differently than the previous Eleventh Development Plan (2019-2023). The Plan includes participation and good governance, and its basic principles are defined. As a result, the current study aims to evaluate the Turkish public administration's use of democracy and suitable governance methods for the Eleventh Development Plan, as well as to develop several new proposals. A thorough literature review was conducted, and alternative projections were evaluated in the development plan based on the data obtained.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ARNSTEIN, Sherry R. (1969), “A Ladder of Citizen Participation”, Journal of the American Institute of Planners, 35, pp.216-224.
- KOCAOĞLU UÇAR, B. ve SAYLAM, A. (2017), “Türkiye’de Vatandaş Katılımı: Milli Eğitim Bakanlığı Örneği”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 2, ss. 123-144.
- BINGHAM, L.B., NABATCHİ, T. and O’LEARY, R. (2005), “The New Governance: Practices and Processes of Stakeholder and Citizen Participation in the Work of Government”, Public Administration Review, Vol: 65, Issue: 5, pp.547-558.
- ÇAMUR, Ö. ve AYDIN, A.H. (2019), “Türkiye’de Merkezileşme ve Yerelleşme Sorununun Giderilmesinde Adaletin Rolü”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:9, Cilt: 9, Sayı: 18, ss.1177-1197.
- ÇUKURÇAYIR, Mehmet, Akif (2002), Siyasal Katılma ve Yerel Demokrasi, Çizgi Kitabevi, Konya.
- DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI (DPT) (2007), Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013: Kamuda İyi Yönetişim Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
- DİNÇER, Ö. ve YILMAZ, C. (2003), Değişimin Yönetimi İçin Yönetimde Değişim, Ankara.
- EROĞLU, H.T. (2006), “Yönetime Katılma Biçimleri ve Yerel Yönetimlerde Demokratik Mekanizmalar”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, ss.191-206.
- ERYILMAZ, B. (2018), Kamu Yönetimi: Düşünceler, Yapılar, Fonksiyonlar, Politikalar, 11. Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları. EUROPEAN COMMISSION (2018), eGovernment Benchmark 2018 Securing eGovernment for all, ISBN: 978-92-79-96523-4 DOI: 10.2759/52526, https://ec.europa.eu/information_society/newsroom/image/document/2018-47/egovernment_benchmark_country_factsheets_F2463381-9183-E89F-B9D5A1F8E90A0FE7_55490.pdf. Erişim Tarihi: 10 Haziran 2020
- İZCİ F, ve SARITÜRK, M. (2019), “Demokratik Toplumlarda Halkın Yönetime Katılımı: Yönetime Katılım ve Yönetim İlişkisi”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 3, ss. 498-517.
- KAHRAMAN, Y., VURGUN L. ve ÖZTOP S. (2012), “Yönetişim Anlayışı ve Değerlerin Yönetim Kültürüne Etkisi”, Yönetişim ve Yönetim Ekseninde Kamu Yönetimi (Ed: F. N. Genç), Bursa, Ekin Basım Yayın Dağıtım, ss.111-136.
- KALKINMA BAKANLIĞI (2013), Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018, Ankara.
- KAPUCU, N. (2012), “Sivil Toplumun Kamu Politikalarına Etkin Katılımı: Yeni Kamu İşletmeciliğinden Yönetişime Geçiş ve Devlet-Birey İlişkileri”, Yönetişim ve Yönetim Ekseninde Kamu Yönetimi (Ed. F. N. Genç), Bursa: Ekin, Basım, ss. 31-47.
- KAYIKÇI, S. (2018), “Yönetişimin Kamu Kurumlarında Uygulanabilirliği: Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Örneği”, Ombudsman Akademik, Özel Sayı 1, ss. 163-181.
- KERSBERGEN K.V. and WAARDEN, F.V. (2004), “’Governance’ as a Bridge between Disciplines: Cross-disciplinary Inspiration Regarding Shifts in Governance and Problems of Governability, Accountability ans Legitimacy”, European Journal of Political Research, Vol: 43, Issue: 2, pp. 143-171.
- KIRILMAZ, M (2014), “Türk Kamu Yönetiminde Stratejik Yönetimin İçselleştirilmesi Sorunu: Stratejik Plan Model Önerisi”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 458, ss. 285-321.
- MACPHERSON, C.B. (1977), The Life and Times od Liberal Democracy, New York: Oxford University.
- OECD (2001), Citizens as Partners: OECD Handbook on Information, Consultation and Public Participation in Policy-Making, France: OECD Publications Service.
- ÖKMEN, M., BAŞTAN, S. ve YILMAZ, A. (2004), “Kamu Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar ve Bir Yönetişim Faktörü Olarak Yerel Yönetimler”, Kamu Yönetimi: Kuramdan Uygulamaya, (Ed. M. Ökmen ve A. Yılmaz) Gazi Kitabevi, Ankara, ss. 24-80.
- ÖMÜRGÖNÜLŞEN, U. (1997), “The Emergence Of A New Approach To The Public Sector: The New Public Management”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 52, Sayı: 1, ss.517-565.
- QUİCK, K.S. and BRYSON J.M. (2016), “Public Participation”, Handbook in Theories of Governance (Ed: J. Torbing and C. Ansell), Edward Elgar Press, Chapter 11.
- PATEMAN, C. (1970), Participation and Democratic Theory, Cambridge University Press. RHODES, R.A.W. (1996), “The New Governance: Governing without Government”, Political Studies, Volume: 44, Issue: 4, pp. 652-667.
- RUIGE, A., ÜSKENT, S. ve MICKA,P. (2014), Yönetişim ve Katılım Rehberi, Stratejik Yerel Yönetişim Projesi, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel MüdürlüğüNo:1/4.
- SMOUTS, M.C. (1998), “The Proper Use of Governance in International Relations”, International Social Science of Journal, Volume: 50, Issue: 155, pp.81-89.
- TAŞ, İ.E. ve DURGUN, S. (2017), “Avrupa İdari Alanı İlkeleri Kapsamında Türkiye’de Yapılan Mevzuat Değişiklikleri: 5176 ve 4982 Sayılı Kanun Örnekleri”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 1, ss. 154-170.
- T.C. CUMHURBAŞKANLIĞI STRATEJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI (2019), Onbirinci Kalkınma Planı 2019-2023, Ankara.
- T.C. ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI (2016), 2016-2019 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı, http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/Swkoy+2016-2019-Ulusal-e-Devlet-Stratejisi-ve-Eylem-Plani.pdf Erişim Tarihi 03 Haziran 2020).
- TEKELİ, İ., (2003), “Yönetim Kavramı Yanısıra Yönetişim Kavramının Gelişmesinin Nedenleri Üzerine”, Türkiye’de Kamu Yönetimi, (Ed. H. Yayman, B. Aykaç, ve Ş.Durgun), Ankara, Yargı Yayın Evi.
- TEKELİ, İ. (2012), Türkiye için STK'lar ve Katılımcı Demokrasi Yazıları, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- TÖRENLİ, N. (2005), “E-Devletin Ekonomi-Politiğine Giriş: Kullanıcı Dostu Ortamlarda Sanallaşan Kamu Hizmetleri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 60, Sayı: 1, ss. 191-224.
- TOKSÖZ, F. (2008), İyi Yönetişim El Kitabı, Tesev Yayınları, İstanbul.
- TRANSPARENCY INTERNATIONAL (2019), Exporting Corruption: Progress Report 2020: AAWAAING Enforcement of the OECD Anti-Bribery Convention, https://www.transparency.org/en/publications/exporting-corruption-2020 Erişim Tarihi 10 Temmuz 2020.
- ULUSLARARASI ŞEFFAFLIK DERNEĞİ, https://en.seffaflik.org/cpi2019/, E.T. 05.09.2020.
- UN (UNİTED NATİONS), (2020), E-Government Survey 2020: Digital Government in the Decade of Action for Sustainable Development, Newyork, https://publicadministration.un.org/en/ Erişim Tarihi: 20 Kasım 2020.
- WORLD BANK (1989), Sub-Saharan Africa: From Crisis to Sustainable Growth, Washington D.C.
- WORLD BANK (1992), Governance and Development, Washington D.C.
- YILDIRIM, İ. (2004), Demokrasi Sivil Toplum Kuruluşları ve Yönetişim, İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
- YILDIRIM, A. (2014), “Yerellik İlkesi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı: 5, ss. 130-140.
- YILDIRIM, Ö. K. (2018), “Türkiye’de İyi Yönetişim”, Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, Sayı: 6, ss..273-289. YÜKSEL, M. (2000), “Yönetişim Kavramı Üzerine”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 3, ss.145-159.
Toplam 39 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Ekim 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 |
Cited By
An Overview of Transdisciplinary and Bottom-up Approach for Urban Resilience: The Case of Turkey
Environmental Science & Sustainable Development
https://doi.org/10.21625/essd.v9i3.1093
Sivil Aktörlerin Yerel Politika Oluşturmada Etkinliği: Hakkari Örneği
Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi
https://doi.org/10.21076/vizyoner.1133065
