Öz
Araştırmanın amacı intihar davranışında bulunan vakaların sorun geçmişini, başvurdukları profesyonel destek kaynaklarının varlığını, iyilik halinin sağlanmasında bu desteklerin etki düzeyini ve mevcut ihtiyaçları belirlemek; bir halk sağlığı sorunu olan intiharın, çözümüne yönelik sosyal hizmet ve sosyal yardım ağının yapısı ve eksikliklerini genelci sosyal hizmet bakış açısı ile tespit etmektir. Nitel yönelimli planlanan bu araştırmada, amaçlı örnekleme tekniği ile belirlenen vakalar ve yakınları ile yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılarak görüşülmüştür. 31 vakaya ulaşılmış; 21’i intihar girişimcisi olmak üzere toplamda 55 kişi ile görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırmada intihar davranışında bulunan bireyler ve yakınlarına yöneltilen sorular neticesinde elde edilen veriler ışığında vaka raporları hazırlanmıştır. Veriler araştırmacı tarafından kategorize edilerek, betimsel açıdan analiz edilmiştir. Bu sayede veriler tanımlanmış ve aralarında bağlantı kurulan veriler literatür desteği ile bir araya getirilmiştir. Veriler değerlendirildiğinde; 29 vakada intihar davranışına neden olan sorunların uzun süreli geçmişe sahip olduğu, vakaların ve ailelerinin karmaşık problemlerinin bulunduğu görülmektedir. Görüşmelerde ilgililerin tamamının herhangi bir sağlık kurumunda sosyal çalışmacı ile temas geçmişinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Kronik hastalık öyküleri, bağımlılık öyküleri, öfke kontrol problemleri, kronikleşmiş ailevi problemleri ve uzun süreli maddi sıkıntıları bulunan bu kişiler; psikolojik destek ve danışma amacıyla dahi sağlık kurumlarında sosyal çalışmacılar ile iletişime geçmemiştir. Bu durum hem vakaların tespiti, hizmet kalitesi ve hizmetlerin kişilere ulaşımı hem de personel sayısı ve yetkinliği konusunda eksikliklerin olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adıgüzel, V. (2018). Çocukluk çağı travmalarının bipolar bozukluk tanısı olan hastalarda saldırganlık ve intihar davranışı ile ilişkisi [Yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Akçay, S. & Taşkın, M. (2019). İntihar ve toplumsal cinsiyet: Sosyal hizmet perspektifinden bir değerlendirme. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 2278-2299. DOI: 10.26466/opus.605613
- Akın, E. & Berkem, M. (2013). İntihar girişiminde bulunan ergenlerde olumsuz yaşam olayları: vaka kontrol çalışması. Fırat Tıp Dergisi, 18(1), 26-29.
- Alptekin, K. (2008). Sosyal hizmet bakış açısından genç yetişkinlerde intihar girişimlerinin incelenmesi: Bir model önerisi [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Arslantatar, İ. & Atasü Topçuoğlu, R. (2021). Duchenne musküler distrofili hastalarına bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve aile yılmazlık düzeyleri arasındaki ilişki. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 17, 14-37. DOI:10.46218/tshd.865150
- Aslan, M. & Hocaoğlu, Ç. (2014). Yaşlılarda intihar davranışı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 6(3), 294-309.
- Aslantürk, H. (2019). Tıbbi sosyal hizmet alanında yazılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 13, 52-65.
- Atila, M. & Çelikkaya, S. (2020). Ekonomik krizlerin toplumsal izdüşümü: Türkiye’de yaşanan ekonomik krizlerin işsizlik, suç ve intiharlara yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 245-258. DOI:10.21076/vizyoner.651410
- Aytaç, I. A. & Rankin, B. H. (2009). Economic crisis and marital problems in Turkey: testing the family stress model. Journal of Marriage and the Family,71(3), 756-767.
- Bağlı, M. (2004). Batman intiharları bağlamında özgürlüğün ve geleneksel toplumsal yapının kentsel kurgusu. Kriz Dergisi, 12(1), 21-40.
- Batıgün, A. D. (2008). İntihar olasılığı ve cinsiyet: iletişim becerileri, yaşamı sürdürme nedenleri, yalnızlık ve umutsuzluk açısından bir inceleme. Türk Psikoloji Dergisi, 23(62), 65-75.
- Batıgün, A. D. & Şahin, N. H. (2003). Öfke, dürtüsellik ve problem çözme becerilerindeki yetersizlik gençlik intiharlarının habercisi olabilir mi?. Türk Psikoloji Dergisi, 18(51), 37-52.
- Çetiner, Ş. G. (2006). Aile içi şiddet yaşayan kadınlarda cinsel sorunlar ve intihar olasılığı [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Fertelli, T. K. & Tuncay, F. Ö. (2019). İnmeli bireye bakım verenlerde bakım yükü, sosyal destek ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. JAREN Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi, 5(2), 107-115. DOI:10.5222/jaren.2019.52386
- Fidan, T., Ceyhun, H. & Kırpınar, İ. (2011). İntihar girişimi olan ve olmayan gençlerin başa çıkma tutumları ve aile işlevselliği açısından değerlendirilmesi. Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi, 48, 195-200.
- Garbioğlu, A., Balcı, I., Akkaya, H. & Karbeyaz, K. (2020). Covid-19 sürecinin ruhsal etkileri ve intihar ilişkisi. T. Ergönen (Ed.), Adli tıp ve covid-19 içinde (ss. 9-12). Türkiye Klinikleri.
- Gitterman, A. & Germain, C. B. (2008). The life model of social work practice: advances in theory and practice. Columbia University Press.
- Güneş, T. & Tuncay, T. (2018). Türkiye’de gelişmekte olan bir uygulama alanı: halk sağlığı sosyal hizmeti. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 12, 26-51.
- Güngör, F. (2019). İslam medeniyetinin sadık muhafızı: Malik Bin Nebi (1. baskı). Çıra Genç Yayınları.
- IBM Corp. Released 2013. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 22.0. Armonk, NY: IBM Corp.
- International Federation of Social Work (12 Nisan 2020). Definiton of Social Work (2014). https://www.ifsw.org/sosyal-hizmet-nedir/
- Karaoğlu, K. M. (2016). Ekonomik güç ve intihar olasılığı arasındaki ilişki: problem çözme becerileri, evlilik uyumu ve algılanan stres açısından bir inceleme [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12575/33667
- Kleinman, J. (2019). Çin’de intiharlar ve toplumsal acılar. K. Sayar (Ed.), Kültür ve ruh sağlığı: küreselleşme koşullarında kültürel psikiyatri içinde (ss. 227-239). Metis Yayınları.
- Köskün, T. (2019). Yakınları intihar eden kişilerde travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası gelişim ile ilişkili değişkenler [Doktora tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. http://adudspace.adu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11607/3761?locale-attribute=en
- Marsh, I. (2017). İntihar: Foucault, tarih ve hakikat (Çev. Y. Aşçı Dalar, 2. baskı). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. (Orijinal çalışma 2010 yılında yayımlandı.)
- Sağlık Bakanlığı (9 Mart 2020). İntiharı Önleme Günü (2018). https://khgm.saglik.gov.tr/TR,46896/10-eylul-dunya-intihari-onleme-gunu.html
- Sarıpınar, A. (2015). Siirt ilinde kadın intiharları [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/53483.pdf
- Şenol, V., Ünalan, D., Avşaroğulları, L. & İkizceli, İ. (2005). İntihar girişimi nedeniyle Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Anabilim Dalına başvuran olguların incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6(1), 19-29.
- Şıklar, Z., Savar, S., Sarıoğlu, S., Tıraş, Ü. & Dallar, Y. (2004). Hastanemize başvuran ergen intihar olgularının değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri J Pediatr, 13, 129-132.
- Teater, B. (2015). Sosyal hizmet kuram ve yöntemleri: uygulama için bir giriş (Çev. A. Karatay, 1. baskı). Nika Yayınları. (Orijinal çalışma 2014 yılında yayımlandı.)
- Teğin, N. (2014). Siirt ilinde intihar girişimi ve intihar olayları üzerine sosyolojik bir araştırma [Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. https://openaccess.firat.edu.tr/xmlui/handle/11508/15099
- Turan, N. (1987). İntihar girişiminde bulunanlar ve yakınlarıyla ilgili bir inceleme. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu Dergisi, 5(2-3), 119-131.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. baskı). Seçkin Yayınları.
- Yıldırım, B., Acar, M. & Tuncay, T. (2013). Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 24(1), 169-189.
- Yıldız, T. (2018). İntihar girişimiyle gelen hastaların yakınlarının intihara yönelik tutumlarının incelenmesi [Yüksek lisans tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi]. https://acikerisim.medipol.edu.tr/
- Zastrow, C. (2015). Genelci sosyal hizmet uygulaması. D. B. Çiftçi (Ed.). Sosyal hizmete giriş içinde (ss. 92-162). Nika Yayınları.
Öz
Purpose of the research to determine the problem history of the cases with suicidal behavior, the availability of professional support resources they consult, the level of effectiveness of these supports in ensuring well-being and current needs; to determine the structure and deficiencies of the social service and social assistance network for the solution of suicide, which is a public health problem, with a generalist social work perspective. In this study, which was planned with a qualitative approach, the cases determined by the purposive sampling technique and their relatives were interviewed using semi-structured interview forms. 31 cases were reached, a total of 55 people, 21 of whom were suicide attempters, were interviewed. In the study, case reports were prepared in the light of the data obtained as a result of the questions directed to the individuals who committed suicide and their relatives. The data were categorized by the researcher and analyzed descriptively. In this way, the data were defined and the data that were linked between them were brought together with the support of the literature. When the data is evaluated, it is seen that the problems causing suicidal behavior in 29 cases have a long history, and the cases and their families have complex problems. During the interviews, it was determined that not all of the relevant persons had a history of contact with a social worker in any health institution. These people, who have a history of chronic disease, a history of addiction, anger control problems, chronic family problems and long-term financial difficulties; he did not contact social workers in health institutions even for psychological support and counseling. This situation shows that there are deficiencies in both the detection of cases, the quality of service and the access of services to people, as well as the number and competence of personnel.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adıgüzel, V. (2018). Çocukluk çağı travmalarının bipolar bozukluk tanısı olan hastalarda saldırganlık ve intihar davranışı ile ilişkisi [Yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Akçay, S. & Taşkın, M. (2019). İntihar ve toplumsal cinsiyet: Sosyal hizmet perspektifinden bir değerlendirme. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 2278-2299. DOI: 10.26466/opus.605613
- Akın, E. & Berkem, M. (2013). İntihar girişiminde bulunan ergenlerde olumsuz yaşam olayları: vaka kontrol çalışması. Fırat Tıp Dergisi, 18(1), 26-29.
- Alptekin, K. (2008). Sosyal hizmet bakış açısından genç yetişkinlerde intihar girişimlerinin incelenmesi: Bir model önerisi [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Arslantatar, İ. & Atasü Topçuoğlu, R. (2021). Duchenne musküler distrofili hastalarına bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve aile yılmazlık düzeyleri arasındaki ilişki. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 17, 14-37. DOI:10.46218/tshd.865150
- Aslan, M. & Hocaoğlu, Ç. (2014). Yaşlılarda intihar davranışı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 6(3), 294-309.
- Aslantürk, H. (2019). Tıbbi sosyal hizmet alanında yazılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 13, 52-65.
- Atila, M. & Çelikkaya, S. (2020). Ekonomik krizlerin toplumsal izdüşümü: Türkiye’de yaşanan ekonomik krizlerin işsizlik, suç ve intiharlara yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 245-258. DOI:10.21076/vizyoner.651410
- Aytaç, I. A. & Rankin, B. H. (2009). Economic crisis and marital problems in Turkey: testing the family stress model. Journal of Marriage and the Family,71(3), 756-767.
- Bağlı, M. (2004). Batman intiharları bağlamında özgürlüğün ve geleneksel toplumsal yapının kentsel kurgusu. Kriz Dergisi, 12(1), 21-40.
- Batıgün, A. D. (2008). İntihar olasılığı ve cinsiyet: iletişim becerileri, yaşamı sürdürme nedenleri, yalnızlık ve umutsuzluk açısından bir inceleme. Türk Psikoloji Dergisi, 23(62), 65-75.
- Batıgün, A. D. & Şahin, N. H. (2003). Öfke, dürtüsellik ve problem çözme becerilerindeki yetersizlik gençlik intiharlarının habercisi olabilir mi?. Türk Psikoloji Dergisi, 18(51), 37-52.
- Çetiner, Ş. G. (2006). Aile içi şiddet yaşayan kadınlarda cinsel sorunlar ve intihar olasılığı [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
- Fertelli, T. K. & Tuncay, F. Ö. (2019). İnmeli bireye bakım verenlerde bakım yükü, sosyal destek ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. JAREN Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi, 5(2), 107-115. DOI:10.5222/jaren.2019.52386
- Fidan, T., Ceyhun, H. & Kırpınar, İ. (2011). İntihar girişimi olan ve olmayan gençlerin başa çıkma tutumları ve aile işlevselliği açısından değerlendirilmesi. Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi, 48, 195-200.
- Garbioğlu, A., Balcı, I., Akkaya, H. & Karbeyaz, K. (2020). Covid-19 sürecinin ruhsal etkileri ve intihar ilişkisi. T. Ergönen (Ed.), Adli tıp ve covid-19 içinde (ss. 9-12). Türkiye Klinikleri.
- Gitterman, A. & Germain, C. B. (2008). The life model of social work practice: advances in theory and practice. Columbia University Press.
- Güneş, T. & Tuncay, T. (2018). Türkiye’de gelişmekte olan bir uygulama alanı: halk sağlığı sosyal hizmeti. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 12, 26-51.
- Güngör, F. (2019). İslam medeniyetinin sadık muhafızı: Malik Bin Nebi (1. baskı). Çıra Genç Yayınları.
- IBM Corp. Released 2013. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 22.0. Armonk, NY: IBM Corp.
- International Federation of Social Work (12 Nisan 2020). Definiton of Social Work (2014). https://www.ifsw.org/sosyal-hizmet-nedir/
- Karaoğlu, K. M. (2016). Ekonomik güç ve intihar olasılığı arasındaki ilişki: problem çözme becerileri, evlilik uyumu ve algılanan stres açısından bir inceleme [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12575/33667
- Kleinman, J. (2019). Çin’de intiharlar ve toplumsal acılar. K. Sayar (Ed.), Kültür ve ruh sağlığı: küreselleşme koşullarında kültürel psikiyatri içinde (ss. 227-239). Metis Yayınları.
- Köskün, T. (2019). Yakınları intihar eden kişilerde travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası gelişim ile ilişkili değişkenler [Doktora tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. http://adudspace.adu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11607/3761?locale-attribute=en
- Marsh, I. (2017). İntihar: Foucault, tarih ve hakikat (Çev. Y. Aşçı Dalar, 2. baskı). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. (Orijinal çalışma 2010 yılında yayımlandı.)
- Sağlık Bakanlığı (9 Mart 2020). İntiharı Önleme Günü (2018). https://khgm.saglik.gov.tr/TR,46896/10-eylul-dunya-intihari-onleme-gunu.html
- Sarıpınar, A. (2015). Siirt ilinde kadın intiharları [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/53483.pdf
- Şenol, V., Ünalan, D., Avşaroğulları, L. & İkizceli, İ. (2005). İntihar girişimi nedeniyle Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Anabilim Dalına başvuran olguların incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6(1), 19-29.
- Şıklar, Z., Savar, S., Sarıoğlu, S., Tıraş, Ü. & Dallar, Y. (2004). Hastanemize başvuran ergen intihar olgularının değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri J Pediatr, 13, 129-132.
- Teater, B. (2015). Sosyal hizmet kuram ve yöntemleri: uygulama için bir giriş (Çev. A. Karatay, 1. baskı). Nika Yayınları. (Orijinal çalışma 2014 yılında yayımlandı.)
- Teğin, N. (2014). Siirt ilinde intihar girişimi ve intihar olayları üzerine sosyolojik bir araştırma [Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. https://openaccess.firat.edu.tr/xmlui/handle/11508/15099
- Turan, N. (1987). İntihar girişiminde bulunanlar ve yakınlarıyla ilgili bir inceleme. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu Dergisi, 5(2-3), 119-131.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. baskı). Seçkin Yayınları.
- Yıldırım, B., Acar, M. & Tuncay, T. (2013). Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri ve kanıta dayalı değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 24(1), 169-189.
- Yıldız, T. (2018). İntihar girişimiyle gelen hastaların yakınlarının intihara yönelik tutumlarının incelenmesi [Yüksek lisans tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi]. https://acikerisim.medipol.edu.tr/
- Zastrow, C. (2015). Genelci sosyal hizmet uygulaması. D. B. Çiftçi (Ed.). Sosyal hizmete giriş içinde (ss. 92-162). Nika Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ekim 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022Sayı: 24 |
Cited By
MEDYAYA YANSIYAN TAMAMLANMIŞ 15-19 YAŞ ARALIĞINDAKİ İNTİHARLARIN ANALİZİ VE SOSYAL HİZMETİN ÖNLEYİCİ ROLÜ
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi
https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1276329
- Makale Dosyaları
