1. Etik - Yayın Etiği

İzmir İktisat Dergisi’ne çalışmalarını gönderen yazarlar etik kurallara uyma yükümlüdür ve etik ihlal yapmadıklarını beyan etmiş sayılmaktadırlar.Etik ihlal içeren çalışmalar değerlendirme sürecine alınmadan reddedilecek ve yazarlarının diğer başvuruları da değerlendirilmemektedir. Etik ihlal tespit edilmesi halinde konuya ilişkin rapor yazara ve gerekli görülmesi halinde ilgili kurumlara gönderilmektedir.İzmir İktisat Dergisi, çalışmaların yayın sürecinde, yazarların, hakemlerin ve editörlerin aşağıda yer alan "bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı genel eylemler"de bulunmamasını beklemektedir.

1.1. Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Genel Eylemler

(Yükseköğretim Kurulu Üniversiteler Arası Kurul Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi'nden alınmıştır)

1) İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini, bilimsel etik kurallarına uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,
2) Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,
3) Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
4) Mükerrer Yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
5) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak belirli sınav değerlendirmelerinde ve akademik teşvik ve terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
6) Haksız Yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri makale yazarlarına eklemek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
7) Diğer Etik İhlali Türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 8)

İzmir İktisat Dergisi ilgili tarafların "bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı genel eylemler" dışında aşağıda yer alan sorumluluklara da uymasını bekler.

1.2. Yazarların Sorumlulukları
1) Sunulan makalenin yazar(lar)ın orijinal çalışması olduğunu;
2) Tüm yazarların bu çalışmaya bireysel olarak katılmış olduklarını ve bu çalışma için her türlü sorumluluğu aldıklarını;
3) Tüm yazarların sunulan makalenin son halini gördüklerini ve onayladıklarını;
4) Makalenin başka bir yerde basılmadığını veya basılmak için sunulmadığını;
5) Makalede bulunan metnin, şekillerin ve dokümanların diğer şahıslara ait olan Telif Haklarını ihlal etmediğini taahhüt ederler.

1.3. Hakemliklerin Sorumlulukları
1) Nesnel ve tarafsız bir değerlendirme yapmalıdır.
2) Yazarlarla, çalışmayla, kurumlarla veya varsa fon sağlayıcılarla çıkar çatışması içinde olmamalıdır. Olduğunu fark ettiğinde hakemlikten çekilmelidirler.
3) Gönderilen makaleyi değerlendirmeye yetkin olmadığı kanaatine sahip olduğunda ya da makul süre içinde değerlendirmeyi tamamlayamayacağını öngördüğünde hakemlikten çekilmelidirler.
4) Gizliliği ihlal etmemeli, ilgili yazar(lar), editör ya da hakemler dışında üçüncü kişilerle makaleyi paylaşmamalıdırlar.
5) Değerlendirmesini tamamladığı ancak henüz yayımlanmayan bir makaleye ait herhangi bir veriyi kullanmamalıdırlar.

1.4. Editörlerin Sorumlulukları
1) Bir makaleyi kabul etmek, reddetmek ya da düzeltilmesi için tekrar göndermek konusunda sorumludurlar.
2) Dergide yayımlanan makalelerin, özgün nitelikte bilimsel ve teknik araştırmalar, derlemeler, teknik notlar ve sanayi Ar-Ge projelerinin sonuçları olmasını takip ederler.
3) Yazarlarla, çalışmayla, kurumlarla veya varsa fon sağlayıcılarla çıkar çatışması içinde olmamalıdır. Olduğunu fark ettiğinde editörlükten çekilmelidirler.
4) Gizliliği ihlal etmemeli, ilgili yazar(lar), diğer editör(ler) ya da hakemler dışında üçüncü kişilerle makaleyi paylaşmamalıdırlar.
5) Yayına kabul ettiği ancak henüz yayımlanmayan bir makaleye ait herhangi bir veriyi kullanmamalıdırlar.
6) Hakemlerin isimlerini yazarlardan saklamalıdırlar.

2. Etik - Araştırma Etiği

Aşağıdaki araştırma etiği hakkındaki mesleki ahlak kuralları, araştırmanın amaçlarına katkıda bulunur, iş birliği için gerekli değerleri destekler, araştırmacıların kamuya olan sorumluluğunu garantiye alır, kamu desteği ile güvenilirlik sağlar ve çeşitli ahlaki ve sosyal değerleri güçlendirir:
1. Açıklık: Diğer bir deyimle araştırmacı kullandığı verileri, malzemeleri, teçhizatları, kaynakları ve bulguları toplumla paylaşmak zorundadır. Eleştirilere ve yeni fikirlere açık olmalıdır.
2. Dürüstlük ve Gerçeklik: Araştırmacı bulgularını uydurmamalı, başka bir yerden çalmamalı ya da yanlış yorumlamamalıdır. Sonuçları, metotları, prosedürleri doğru raporlamalı ve meslektaşlarını, sponsorları ve kamuyu yanıltmamalıdır. Araştırmayı kötüye kullanıyorsa, bu da bilim etiğine aykırı bir davranıştır
3. Zarar Vermeme: Araştırmacının ilgilendiği objeye veya konuya bir zarar vermemesi gerekir. Buna bağlı olarak araştırmacı insanların mahremiyetine ve sırlarına saygılı olmalı ve araştırmasında izin verilmediği sürece şahıs isimlerini kullanmamalıdır. Ayrıca araştırmacı kendi kimliğini de saklamamalıdır.
4. Fikri Mülkiyet: Patent, telif hakkı ve diğer fikri mülkiyetlere saygılı olunması gerekir. İzinsiz veri, yöntem ve sonuçlar kullanılmamalı ve katkıda bulunanlar mutlaka referans gösterilmelidir.
5. Gizlilik: Gizli iletişimler, personel kayıtları, ticari ve askeri sırlar, hasta kayıtları korunmalıdır.
6. Objektif Olmak: Taraflı deney tasarımı, veri analizi ve yorumdan kaçınılmalıdır.
7. Bütünlük ve Tutarlılık 
9. Sosyal sorumluluk: Sosyal hasarlara yol açabilecek araştırmalardan kaçınılmalıdır.
10. Ayrımcılık: Bilimsel yetki ve bütünlük ile ilişkisi olmayan cinsiyet, ırk, köken ve diğer faktörleri kullanarak ayrımcılık yapılmaması gerekir.
11. Kanuna Uygunluk: İlgili kanunların bilinip, bunlara uyulması lazımdır.
12. Hayvanlara Özen Gösterme: Araştırma sırasında kullanılan hayvanlara gereken ilgi ve saygı gösterilmeli. İyi tasarlanmamış ve gereksiz hayvan deneyleri yapılmamalıdır.
13. İnsanları Koruma: İnsani konularda yürütülen araştırmalarda risk ve zarar minimize edilmeli, insan onuru, mahremiyeti ve otonomisi korunmalı. Çocuk, gelişimle veya kavramayla ilgili engelli, huzur evinde yaşayan, evsiz veya kanuni bir statüsü olmayan savunmasız kişileri içeren araştırmalarda özel önlemler alınmalıdır. Araştırmanın yükü de faydaları da adil bir şekilde dağıtılmalıdır.
Ulusal ve uluslararası düzenlemeler, yönetmeliklerle çerçevesi çizilmiş olan insan ve hayvanlarda yapılacak araştırmaların planlanması ve uygulanması, araştırma etiğinin en önemli başlıklarıdır. Araştırma etiği daha çok tıbbi araştırmalar için kullanılmakta olan bir kavramdır ancak kuşkusuz, sosyal bilimlerde yürütülen araştırmalar da daha farklı bir boyutta araştırma etiğinin ilgi alanına girmektedir.

3. Etik - Yasal/Özel Etik Kurul İzin Belgesi Alınması

TR Dizin Etik Kurallarla ilgili AÇIKLAMA ve BİLGİLENDİRME Kriterlerde geçmiş yıllarda yer alan Etik Kurallarla ilgili maddeler 2020 yılında açıklamalarla detaylandırılmış, araştırma alanında etik kurul izni gerektiren çalışmalar için izinlerin alındığı varsayılarak “izinle ilgili bilgilere makalede yer verilmesi” hususu kriterlere eklenmişti.


Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir:


1) Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar

2) İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,

3) İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,

4) Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,

5) Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,


Ayrıca;
• Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi, başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi ve kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi
 gerekmektedir
• 2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş (makalede belirtilmelidir), bir önceki yıl dergiye yayın başvurusunda bulunulmuş, kabul edilmiş ama henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir.

• Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilmektedir.

• Dergilerde yayımlanacak makalelerde etik kurul izini ve/veya yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği makalede belirtilmiş olmalıdır. Eğer bu izinlerin alınması gerekli ise, izinin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı açıkça sunulması gerekmektedir.

• Çalışma insan ve hayvan deneklerinin kullanımını gerektiriyor ise çalışmanın uluslararası deklerasyon, kılavuz vb. uygun gerçekleştirildiği beyan edilmelidir.