Abstract
In this article, the construction of public works in cooperation with the state-citizen during fifty years period of time between 1866 and 1916 in the period of Tanzimat in Bingöl, Genc, Kiğı are focused on. These public works are a government offıce, a prison, mosques, churches, schools, construction of bridges, their refurbishment, the provision of the telegraph line and road construction. Political, military, administrative or social conditions which started with Tanzimat era were effective in accomplishing these works. As a result of some emerging new problems during the last period of the Ottoman Empire, some precautions were taken. These were: government offices were built to keep public under control because of some of the emerging uprisings; prisons were built to keep those caused riots; the construction of telegraph lines were made to meet the need of quick communication for public disorder problems; the constructions of roads were performed to overcome the pertinent transportation difficulties; churches were built to satisfy non-Muslims; schools, mosques and churches were built or refurbished to satisfy different parts of the community and meet their educational and worship needs. However, at the end of research, second and third level administrative units such as around Bingöl, has been understood to get benefit from the activities of public works tventy-ffty years delay.
Keywords
References
- ACAR, Abdurrahman, “XX. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Kiğı Kazasından Bir Kesit”, Bingöl Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi, Yıl. 1, Sayı. 2, Bahar 2008, s. 133-136.
- AKGUNDÜZ, Ahmed, Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri, c. 3, İstanbul 1991.
- Ali Cevad, Memâlik-i Osmâniyye ’nin Tarih Coğrafya Lugâti, c. III, Kısm-ı evvel, Kasbar Matbaası, İstanbul 1314.
- BA, Dahiliye Emniyet-i Umumiye 2. Şube Evrakı (DH.EUM. 2.Şb.), nr. 2/37.
- BA, Dahiliye İdare Kısmı Evrakı (DH.İD), nr. 30-2/54, 169/1.
- BA, Dahiliye Mebani-i Emiriyye Hapishaneler Kısmı Müteferrik Evrakı (DH.MB.HPS. M), nr. 5/25, 7/6, 11/43, 14/20, 14/33, 15/54, 20/80, 43/31.
- BA, Dahiliye Mektubi Kalemi (DH. MKT), nr. 1435/114, 1446/1, 1487/47, 1561/69, 1636/55, 1688/89, 1727/101, 2139/13, 1455/56, 1448/59, 1455/56, 1448/59, 1471/84, 1630/106, 1675/18, 1700/91, 1617/109, 1700/91, 1714/109, 1815/47, 1914/101, 2531/16, 1158/36, 1217/21, 1218/27, 1379/66, 1403/31, 1446/1, 1446/1, 1455/13, 1467/12, 1471/84, 1479/7, 1479/9, 1700/91, 1714/109, 2365/62, 1768/12, 1986/91, 2055/94, 550/79, 706/21.
- BA, Dahiliye Tesrî-i Muâmelât ve Islahât Komisyonu Evrakı (DH.TMIK.S.), nr. 55/46, 62/59.
- BA, Dahiliye Umur-ı Mahalliye-i Vilayat Müdiriyeti Evrakı (DH.UMVM.), nr. 21/40, 26/40.
- BA, Dahiliye, Mebâni-i Emiriyye Hapishaneler Müdiriyeti (DH. MB. HPS.), nr. 31/21, 32/24, 35/4, 43/10, 43/31, 68/47, 72/27.
- BA, Dosya Usulü İradeler Tasnifi (DUİT.), nr. 129/75.
- BA, İbnülemin Tasnifi (İE.), nr. 1313 Ca. 24/2.
- BA, İrade Adliye ve Mezahib Evrakı (İ. AZN.), nr. 53/1321 Ş-02.
- BA, İrade Dahiliye Evrakı (İ. DH.), nr. 1010/79742.
- BA, Maarif Mektubi Kalemi Evrakı (MF. MKT)., nr. 1/58, 6/110, 225/25, 297/20, 322/64, 342/48, 537/53.
- BA, Tapu Defteri (TD), nr. 64.
- BA, Yıldız Perakende Evrakı (BA, Y. PRK. A.), nr. 4/88.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Cevdet Tasnifi Adliye Evrakı ( BA, C. ADL.), nr. 3/79, 3/86, 41/2462, 114-2/19, 162-1/43, 5527/92.
- ÇADIRCI, Musa, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1997.
- ÇAĞLAYAN, Ercan, “Osmanlı Arşiv Belgeleri Işığında Çapakçur ve Kiğı Ermenilerinin Din Özgürlüğüne Bir Bakış ”, II. Bingöl Sempozyumu, Bingöl Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi Yayınları, Bingöl Şubat 2007, s. 171-194.
- ÇAĞLAYAN, Ercan, “Osmanlı Toplumunda Bir Arada Yaşama Sanatı: Çapakçur’da Açılan Ermeni Mektebi’ne Dair Belgeler”, Bingöl Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi, Yıl. 1, Sayı. 2, Bahar 2008, s. 137-142.
- DEMİR, Abdullah, “XVI. Yüzyılda Safevi ve Osmanlı Döneminde Genc Beyleri”, II. Bingöl Sempozyumu (25-27 Temmuz 2008), Bingöl Belediyesi Kültür Yayınları, Bingöl 2009, s. 209-216.
- DERİNGİL, Selim, İktidarın Sembolleri ve İdeoloji II. Abdülhamit Dönemi (1876-1909), Çev. Gül Çağalı Güven, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2007.
- ENGELHARD, Türkiye ve Tanzimât Devlet-i Osmâniyyenin Târîh-i Islâhâtı, Mütercimi: Ali Reşâd, Kanâat Kütübhânesi, İstanbul 1328 (1911).
- ERASLAN, Cezmi, Doğruları ve Yanlışlarıyla Sultan II. Abdülhamit, İstanbul 1996.
- KARAL, Enver Ziya Osmanlı Tarihi, c. V, VII, Ankara 1988.
- KODAMAN, Bayram, Abdullah Saydam, “Tanzimat Devri Eğitim Sistemi”, 150. Yılında Tanzimat, Haz. Hakkı Dursun Yıldız, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 1992.
- KODAMAN, Bayram, Abdülhamit Devri Eğitim Sistemi, Ankara 1991.
- M. Nasrullah, M. Rüşdü, M. Eşref, Osmanlı Atlası, XX. Yüzyıl Başları, Haz. Rahmi Tekin, Yaşar Baş, İstanbul 2003.
- MERT, Özcan, “II. Mahmut Döneminde Taşradaki Merkeziyetçilik Politikası”, Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, c. 13, s. 720-729.
- ORTAYLI, İlber, Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi, Ankara 2008.
- ÖZDURAL, Alpay, “Sinan's Arsin”: A Survey of Ottoman Architectural Metrology. In Muqarnas”, An Annual on the Visual Culture of the Islamic World. Gülru Necipoglu (ed.) E.J. Brill, vol. XV, 1998 Leiden, Page (101-115) 106’dan naklen
- http://tr.wikipedia.org/wiki/Ar%C5%9F%C4%B1n.
- ÖZDURAL, Alpay, Sinan's Arşin, A survey of Ottoman architectural metrology, In Muqarnas, vol. 15 (1998). Page 106’dan naklen
- http://tr.wikipedia.org/wiki/Ar%C5%9F%C4%B1n.
- Sâlnâme-i Vilâyet-i Bitlis, 1316.
- Salnâme-i Vilâyet-i Erzurum, 1318.
- SÖYLEMEZ, M. Mahfuz, “Bitlis Vilayet Salnamelerine göre Ginc Sancağı”, I. Bingöl Sempozyumu (10-11 Haziran 2006), Bingöl 2007, s. 61-81.
- TOP, Mehmet “Bingöl’deki Mimari Doku Üzerine Bir Değerlendirme”, I. Bingöl Sempozyumu, Bingöl Belediyesi Kültür Yayınları, Bingöl 2007, s. 171194.
- YAZICI, Nesimi, “Tanzimat Döneminde Osmanlı Haberleşme Kurumu”, 150. Yılında Tanzimat, Haz. Hakkı Dursun Yıldız, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 1992, s. 139-210.
- YOLALICI, M. Emin, “Osmanlılarda Çağdaş Belediyecilik”, Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, c. 13, s. 739-749.
Abstract
Bu makalede, Tanzimat devrinde, 1866-1916 yılları arasında, devlet- vatandaş işbirliği ile elli yıllık bir dönem süresince Bingöl, Genc, Kiğı çevresinde gerçekleştirilen bayındırlık çalışmaları üzerinde durulmuştur. Söz konusu çalışmalar, hükümet konağı, hapishane, cami, kilise, okul, köprü onarımı veya inşası, telgraf hattı çekilmesi ve yol yapımı ile ilgilidir. Faaliyetlerin gerçekleşmesinde, devrin siyasî, askerî, idarî veya sosyal şartları etkili olmuştur. Çünkü Osmanlı devletinin son döneminde, taşrada ortaya çıkan idari bozulmalar ve düzensizlikler hükümet konaklarını, asayiş ihlalleri hapishaneleri, haberleşme gereksinimi, telgraf hattı inşasını, ulaşımdaki güçlükler yol yapımını, dış güçlerin etkisiyle Gayrimüslimlerin hassaslaşması, toplumun bu kısmını memnun etme eğilimini, eğitim ve ibadet için okul, cami, kilise yapımını ve onarımını, ihtiyaçlar sıralamasında öne çıkarmıştır. Bununla beraber, araştırma sonucunda, Bingöl çevresi gibi, ikinci ve üçüncü derecedeki idarî birimlerin, 2050 yıl gecikmeli olarak bayındırlık faaliyetlerinden yararlanmaya başladığı anlaşılmıştır.
Keywords
References
- ACAR, Abdurrahman, “XX. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Kiğı Kazasından Bir Kesit”, Bingöl Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi, Yıl. 1, Sayı. 2, Bahar 2008, s. 133-136.
- AKGUNDÜZ, Ahmed, Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri, c. 3, İstanbul 1991.
- Ali Cevad, Memâlik-i Osmâniyye ’nin Tarih Coğrafya Lugâti, c. III, Kısm-ı evvel, Kasbar Matbaası, İstanbul 1314.
- BA, Dahiliye Emniyet-i Umumiye 2. Şube Evrakı (DH.EUM. 2.Şb.), nr. 2/37.
- BA, Dahiliye İdare Kısmı Evrakı (DH.İD), nr. 30-2/54, 169/1.
- BA, Dahiliye Mebani-i Emiriyye Hapishaneler Kısmı Müteferrik Evrakı (DH.MB.HPS. M), nr. 5/25, 7/6, 11/43, 14/20, 14/33, 15/54, 20/80, 43/31.
- BA, Dahiliye Mektubi Kalemi (DH. MKT), nr. 1435/114, 1446/1, 1487/47, 1561/69, 1636/55, 1688/89, 1727/101, 2139/13, 1455/56, 1448/59, 1455/56, 1448/59, 1471/84, 1630/106, 1675/18, 1700/91, 1617/109, 1700/91, 1714/109, 1815/47, 1914/101, 2531/16, 1158/36, 1217/21, 1218/27, 1379/66, 1403/31, 1446/1, 1446/1, 1455/13, 1467/12, 1471/84, 1479/7, 1479/9, 1700/91, 1714/109, 2365/62, 1768/12, 1986/91, 2055/94, 550/79, 706/21.
- BA, Dahiliye Tesrî-i Muâmelât ve Islahât Komisyonu Evrakı (DH.TMIK.S.), nr. 55/46, 62/59.
- BA, Dahiliye Umur-ı Mahalliye-i Vilayat Müdiriyeti Evrakı (DH.UMVM.), nr. 21/40, 26/40.
- BA, Dahiliye, Mebâni-i Emiriyye Hapishaneler Müdiriyeti (DH. MB. HPS.), nr. 31/21, 32/24, 35/4, 43/10, 43/31, 68/47, 72/27.
- BA, Dosya Usulü İradeler Tasnifi (DUİT.), nr. 129/75.
- BA, İbnülemin Tasnifi (İE.), nr. 1313 Ca. 24/2.
- BA, İrade Adliye ve Mezahib Evrakı (İ. AZN.), nr. 53/1321 Ş-02.
- BA, İrade Dahiliye Evrakı (İ. DH.), nr. 1010/79742.
- BA, Maarif Mektubi Kalemi Evrakı (MF. MKT)., nr. 1/58, 6/110, 225/25, 297/20, 322/64, 342/48, 537/53.
- BA, Tapu Defteri (TD), nr. 64.
- BA, Yıldız Perakende Evrakı (BA, Y. PRK. A.), nr. 4/88.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Cevdet Tasnifi Adliye Evrakı ( BA, C. ADL.), nr. 3/79, 3/86, 41/2462, 114-2/19, 162-1/43, 5527/92.
- ÇADIRCI, Musa, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1997.
- ÇAĞLAYAN, Ercan, “Osmanlı Arşiv Belgeleri Işığında Çapakçur ve Kiğı Ermenilerinin Din Özgürlüğüne Bir Bakış ”, II. Bingöl Sempozyumu, Bingöl Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi Yayınları, Bingöl Şubat 2007, s. 171-194.
- ÇAĞLAYAN, Ercan, “Osmanlı Toplumunda Bir Arada Yaşama Sanatı: Çapakçur’da Açılan Ermeni Mektebi’ne Dair Belgeler”, Bingöl Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi, Yıl. 1, Sayı. 2, Bahar 2008, s. 137-142.
- DEMİR, Abdullah, “XVI. Yüzyılda Safevi ve Osmanlı Döneminde Genc Beyleri”, II. Bingöl Sempozyumu (25-27 Temmuz 2008), Bingöl Belediyesi Kültür Yayınları, Bingöl 2009, s. 209-216.
- DERİNGİL, Selim, İktidarın Sembolleri ve İdeoloji II. Abdülhamit Dönemi (1876-1909), Çev. Gül Çağalı Güven, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2007.
- ENGELHARD, Türkiye ve Tanzimât Devlet-i Osmâniyyenin Târîh-i Islâhâtı, Mütercimi: Ali Reşâd, Kanâat Kütübhânesi, İstanbul 1328 (1911).
- ERASLAN, Cezmi, Doğruları ve Yanlışlarıyla Sultan II. Abdülhamit, İstanbul 1996.
- KARAL, Enver Ziya Osmanlı Tarihi, c. V, VII, Ankara 1988.
- KODAMAN, Bayram, Abdullah Saydam, “Tanzimat Devri Eğitim Sistemi”, 150. Yılında Tanzimat, Haz. Hakkı Dursun Yıldız, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 1992.
- KODAMAN, Bayram, Abdülhamit Devri Eğitim Sistemi, Ankara 1991.
- M. Nasrullah, M. Rüşdü, M. Eşref, Osmanlı Atlası, XX. Yüzyıl Başları, Haz. Rahmi Tekin, Yaşar Baş, İstanbul 2003.
- MERT, Özcan, “II. Mahmut Döneminde Taşradaki Merkeziyetçilik Politikası”, Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, c. 13, s. 720-729.
- ORTAYLI, İlber, Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi, Ankara 2008.
- ÖZDURAL, Alpay, “Sinan's Arsin”: A Survey of Ottoman Architectural Metrology. In Muqarnas”, An Annual on the Visual Culture of the Islamic World. Gülru Necipoglu (ed.) E.J. Brill, vol. XV, 1998 Leiden, Page (101-115) 106’dan naklen
- http://tr.wikipedia.org/wiki/Ar%C5%9F%C4%B1n.
- ÖZDURAL, Alpay, Sinan's Arşin, A survey of Ottoman architectural metrology, In Muqarnas, vol. 15 (1998). Page 106’dan naklen
- http://tr.wikipedia.org/wiki/Ar%C5%9F%C4%B1n.
- Sâlnâme-i Vilâyet-i Bitlis, 1316.
- Salnâme-i Vilâyet-i Erzurum, 1318.
- SÖYLEMEZ, M. Mahfuz, “Bitlis Vilayet Salnamelerine göre Ginc Sancağı”, I. Bingöl Sempozyumu (10-11 Haziran 2006), Bingöl 2007, s. 61-81.
- TOP, Mehmet “Bingöl’deki Mimari Doku Üzerine Bir Değerlendirme”, I. Bingöl Sempozyumu, Bingöl Belediyesi Kültür Yayınları, Bingöl 2007, s. 171194.
- YAZICI, Nesimi, “Tanzimat Döneminde Osmanlı Haberleşme Kurumu”, 150. Yılında Tanzimat, Haz. Hakkı Dursun Yıldız, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 1992, s. 139-210.
- YOLALICI, M. Emin, “Osmanlılarda Çağdaş Belediyecilik”, Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, c. 13, s. 739-749.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | April 15, 2011 |
| Published in Issue | Year 2011Volume: 1 Issue: 1 |
