Abstract
Balkan Savaşı’nın meydana
gelmeyeceğine dair gerek ulusal, gerekse uluslararası basının Osmanlı kamuoyunu
yanlış yönlendirme faaliyetleri Osmanlı Devleti bürokrasisinde netice vermiş,
bu yanlış algı ortamında Osmanlı Ordusu çok kısa zaman sonra vuku bulacak bir
savaşa oldukça hazırlıksız yakalanmıştır. Söz konusu savaşta Osmanlı Devleti, ilk
olarak 14.yüzyılda ayak bastığı ve belki de imparatorluk olmasında temel güç
kaynağını teşkil eden bir coğrafyayı kaybettiği gibi, aynı zamanda bu bölgede
kendisiyle manen güçlü bir bağı olan nüfus kitlesini de kaderi ile baş başa
bırakmıştır. Osmanlı açısından Balkan coğrafyasında kaybedilen bu harplerin
nedenleri arasında dini, siyasi, ekonomik faktörlerin önemi muhakkaktır. Fakat askerî
alanda yapılan hatalar, bu hazin neticenin bir diğer önemli nedenidir. Balkan
Savaşı’nın arifesinde başta yığınaklanma konusunda yanlış yapılması, askerî
eğitimin göz ardı edilmesi, teçhizat, donanımsal noksanlar, ordu içi
politizasyonun yansımalarının devam etmesi ve harp prensiplerine yeterince
riayet edilmemesi sonucunda yüzyıllardır hüküm sürülen çok önemli bir coğrafya
kaybedilmiştir. Üstelik nüfus hareketleri ile bölgenin demografik yapısı da değişmiştir.
Osmanlı için “Balkan Faciası” olarak hatırlanacak olan ve Balkanların siyasî
haritasını önemli ölçüde değiştiren Balkan Savaşları, yaptığı etkiler ile bir açıdan
I. Dünya Savaşı’nın hazırlayıcısı olmuştur. Bu makalede I. Balkan Savaşı’nın
Doğu harekât alanı “teşkilat-teçhizat-silah-tefekkürat-talim-harp prensipleri”
ana ekseninde ele alınarak askerî tarih açısından bulgular ortaya konacaktır.
References
- Akargün, S. E. (1992). Harp Tarihi Ders Kitabı-1. Ankara: Kara Harp Okulu Matbaası.Afyoncu, E. (2004). Sorularla Osmanlı İmparatorluğu I. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.Afyoncu, E. (2010). Sorularla Osmanlı İmparatorluğu IV. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.Archer, C. I., Ferris, J. R., Herwing, H. H., Travers, T. H. E. (2006). Dünya Savaş Tarihi (Özgün adı: World History of Warfare. C. Demirkan, Çev.). İstanbul: Akyüz Yayın Grubu.Atatürk, M. K., Conker. N. (2017). Zabit ve Kumandan ile Hasbihal-Zabit ve Kumandan. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.Bayat, M. (1983). Strateji-Tarih-Coğrafya İlişkileri. Birinci Askerî Tarih Semineri Bildiriler I içinde (ss. 61-69). Ankara: Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.Beşikçi, B. (2017). On Yıllık Harp ve Topyekün Seferberlik, Osmanlı Askerî Tarihi-Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri 1792-1918 (G. Yıldız, Ed.) içinde (ss.287-311). İstanbul: Timaş Yayınları. Büyükyumukoğlu, İ. (1983). Askerî Tarih’in Kaynakları. Birinci Askerî Tarih Semineri Bildiriler-I içinde (ss.103-112). Ankara: Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.Çakmak, F. (2012). Batı Rumeli’yi Nasıl Kaybettik-Garbî Rumeli’nin Sûreti Ziyaı ve Balkan Harbi’nde Garp Cephesi, (Yay. Haz. A. Tetik). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.Er, S. (2014). Balkan Harbi’nde Osmanlı Ordusu’nun Seferberlik Planı. Tarih Dergisi içinde (Sayı 59, ss.137-188). İstanbul. Erendil, M. (1990). Askerî Tarih ve Türklerde Askerî Tarih Çalışmaları. Ankara: Genkur. Basımevi.Ferik Ahmet Muhtar Paşa (2014). Kırım Harbi’nde Silistre Müdafaası 1953-1954 Tuna Seferi, (G. Yıldız, F. Tetik, Yay. Haz.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.Gencer, A. İ., Özel S. (2009). Türk İnkılâp Tarihi. İstanbul: Der Yayınları.Görgülü, İ. (2014). On Yıllık Harbin Kadrosu 1912–1922. Ankara: Türk Tarih Kurumu.Harp Tarihi Ders Notları-Birinci Kitap. (1983). Ankara: Harp Okulu Basımevi.İnalcık, H. (2013). Osmanlı ve Modern Türkiye-Araştırmalar. İstanbul: Timaş Yayınları.Karadaş, Y. (2014). Osmanlı Ordusu’nun Balkan Savaşı’ndaki Yenilgisinde Osmanlı Subaylarının Rolü. 100.Yılında Balkan Savaşları (1912-1913) İhtilaflı Duruşlar 1.Cilt içinde (ss. 641-650). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Karal, E., Z. (1996). Osmanlı Tarihi Cilt IX. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Kocatürk, K. (1999). Bir Subayın Anıları 1909-1999 Bitmemiş Senfoni. İstanbul: Kastaş Yayınevi.Lewis, B. (1993). Modern Türkiye’nin Doğuşu (M. Kıratlı, Çev.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Ortaylı, İ. (1998). Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfusu. İstanbul: İletişim Yayınları.Ortaylı, İ. (2012). Yakın Tarihin Gerçekleri-Osmanlı’nın Çöküşünden Küllerinden Doğan Cumhuriyet’e, İstanbul: Timaş Yayınları.Ortaylı, İ. (2014). İmparatorluğun Son Nefesi-Osmanlı’nın Yaşayan Mirası Cumhuriyet, İstanbul: Timaş Yayınları.Öğreten, A. (2014). Nizâm-ı Cedîte Dâir Askerî Lâyihalar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Reed, J. (2006). Balkanlarda Savaş (F.B. Aydar, S. Tamgüç, Çev.). İstanbul: Pencere Yayınları.Sabis, A.,İ (2016). Balkan Harbinde Neden Mağlup Olduk? (H.Saygılı, Yay. Haz.). İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayıncılık.Sediroğlu, S. C. (2008). Batı Trakya’da Türkler, Sorunları ve Bu Sorunlarda Çözüm Esasları. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Erzurum.Sediroğlu, S. C.(Aralık 2017). Balkan Savaşları Arifesinde Ordunun Siyasetle İştigali ve Politizasyonunun Balkan Savaşlarının Sonucuna Olan Etkisi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi içinde (Sayı: 63, ss. 470-490). Elazığ.Shaw, S, J. (2014). Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı İmparatorluğu-Savaşa Giriş, Atatürk Kültür, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Şayin, C. (2012). Askerî Tarih Araştırmalarında Yeni Bir Yaklaşım 3T (Teşkilat, Teçhizat, Tefekkürat). Osmanlı Askerî Tarihini Araştırmak: Yeni Kaynaklar, Yeni Yaklaşımlar (C. Şayin, G. Yıldız, Ed.) içinde (ss. 58-88). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları Uçarol, R. (2000). Siyasi Tarih (1799-1999). İstanbul: Filiz Kitabevi.Uzdil, M. B. (2006a). Balkan Savaşı’nda Çatalca ve Sağ Kanat Ordularının Harekâtı-Savaşın Siyasi ve Psikolojik İncelemeleri Cilt I,II, III, (Ö. Demireğen, N. Aslan Yay. Haz.). Ankara: Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.Uzdil, M. B. (2006b). Balkan Savaşı’nda Mürettep 1’inci Kolordunun Harekâtı, (A. Tetik, Ş. Büyükcan Yay. Haz.). Ankara: Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.Tarihte Türk ve Bulgar İlişkileri. (2004). Ankara: Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.Tunaya, T. Z. (1988). Türkiye’de Siyasal Partiler C.I-İkinci Meşrutiyet Dönemi, İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları.Yıldız, G. (2017). Kara Kuvvetleri. Osmanlı Askerî Tarihi-Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri 1792-1918, G. Yıldız (Ed.), içinde (ss.47-111). İstanbul: Timaş Yayınları. Yılmaz, S. (2017). Uluslararası Güvenlik-Teori, Pratik ve Gelecek. Ankara: Kaynak Yayınları.
ANALYSIS OF THE OTTOMAN EASTERN ARMY IN THE EAST OPERATION AREA OF THE FIRST BALKAN WAR, IN THE CONTEXT OF WAR HISTORY
Abstract
The
misdirection acts of both national and international press for the Ottoman
public opinion about that the Balkan War would not occur had succeeded in the
bureaucracy area of the Ottoman State and in this misperception atmosphere, the
Ottoman Army was caught very unprepared for a war that would take place very
soon. In this unprepared war, the Ottoman State left its geographical position
that firstly arrived in the 14th century, and perhaps that was the main source
of its power, and also in this region, Ottoman State left a mass of population
which owning a very strong moral connection with themselves. In terms of
Ottoman, amidst the causes of these wars that had been lost in Balkan
geography; the importance of religious, political and economic factors is
doubtless. But the wrongs those made in the military area have another
important cause of this distressing result. On the eve of the Balkan War,
crucial geography which has been ruling for centuries was lost mainly due to
wrong military force concentration, also the ignorance of military education,
equipment, hardware deficiencies, reflections of intra-military politics and
insufficient compliance with war principles. Moreover, by population movements,
demographic structure of the region had also changed. The Balkan Wars, which
would be remembered as the “the Balkan Tragedy” by the Ottomans, and which had
significantly changed the political map of the Balkans, had been a preparation
for a kind of World War I with its effects. In this article, the east operation
area of the First Balkan War will be examined on the main axis of “organization
equipment-guns-reflections-training-war principles” and findings that will be
put forth in terms of military history.
References
- Akargün, S. E. (1992). Harp Tarihi Ders Kitabı-1. Ankara: Kara Harp Okulu Matbaası.Afyoncu, E. (2004). Sorularla Osmanlı İmparatorluğu I. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.Afyoncu, E. (2010). Sorularla Osmanlı İmparatorluğu IV. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.Archer, C. I., Ferris, J. R., Herwing, H. H., Travers, T. H. E. (2006). Dünya Savaş Tarihi (Özgün adı: World History of Warfare. C. Demirkan, Çev.). İstanbul: Akyüz Yayın Grubu.Atatürk, M. K., Conker. N. (2017). Zabit ve Kumandan ile Hasbihal-Zabit ve Kumandan. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.Bayat, M. (1983). Strateji-Tarih-Coğrafya İlişkileri. Birinci Askerî Tarih Semineri Bildiriler I içinde (ss. 61-69). Ankara: Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.Beşikçi, B. (2017). On Yıllık Harp ve Topyekün Seferberlik, Osmanlı Askerî Tarihi-Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri 1792-1918 (G. Yıldız, Ed.) içinde (ss.287-311). İstanbul: Timaş Yayınları. Büyükyumukoğlu, İ. (1983). Askerî Tarih’in Kaynakları. Birinci Askerî Tarih Semineri Bildiriler-I içinde (ss.103-112). Ankara: Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.Çakmak, F. (2012). Batı Rumeli’yi Nasıl Kaybettik-Garbî Rumeli’nin Sûreti Ziyaı ve Balkan Harbi’nde Garp Cephesi, (Yay. Haz. A. Tetik). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.Er, S. (2014). Balkan Harbi’nde Osmanlı Ordusu’nun Seferberlik Planı. Tarih Dergisi içinde (Sayı 59, ss.137-188). İstanbul. Erendil, M. (1990). Askerî Tarih ve Türklerde Askerî Tarih Çalışmaları. Ankara: Genkur. Basımevi.Ferik Ahmet Muhtar Paşa (2014). Kırım Harbi’nde Silistre Müdafaası 1953-1954 Tuna Seferi, (G. Yıldız, F. Tetik, Yay. Haz.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.Gencer, A. İ., Özel S. (2009). Türk İnkılâp Tarihi. İstanbul: Der Yayınları.Görgülü, İ. (2014). On Yıllık Harbin Kadrosu 1912–1922. Ankara: Türk Tarih Kurumu.Harp Tarihi Ders Notları-Birinci Kitap. (1983). Ankara: Harp Okulu Basımevi.İnalcık, H. (2013). Osmanlı ve Modern Türkiye-Araştırmalar. İstanbul: Timaş Yayınları.Karadaş, Y. (2014). Osmanlı Ordusu’nun Balkan Savaşı’ndaki Yenilgisinde Osmanlı Subaylarının Rolü. 100.Yılında Balkan Savaşları (1912-1913) İhtilaflı Duruşlar 1.Cilt içinde (ss. 641-650). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Karal, E., Z. (1996). Osmanlı Tarihi Cilt IX. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Kocatürk, K. (1999). Bir Subayın Anıları 1909-1999 Bitmemiş Senfoni. İstanbul: Kastaş Yayınevi.Lewis, B. (1993). Modern Türkiye’nin Doğuşu (M. Kıratlı, Çev.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Ortaylı, İ. (1998). Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfusu. İstanbul: İletişim Yayınları.Ortaylı, İ. (2012). Yakın Tarihin Gerçekleri-Osmanlı’nın Çöküşünden Küllerinden Doğan Cumhuriyet’e, İstanbul: Timaş Yayınları.Ortaylı, İ. (2014). İmparatorluğun Son Nefesi-Osmanlı’nın Yaşayan Mirası Cumhuriyet, İstanbul: Timaş Yayınları.Öğreten, A. (2014). Nizâm-ı Cedîte Dâir Askerî Lâyihalar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Reed, J. (2006). Balkanlarda Savaş (F.B. Aydar, S. Tamgüç, Çev.). İstanbul: Pencere Yayınları.Sabis, A.,İ (2016). Balkan Harbinde Neden Mağlup Olduk? (H.Saygılı, Yay. Haz.). İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayıncılık.Sediroğlu, S. C. (2008). Batı Trakya’da Türkler, Sorunları ve Bu Sorunlarda Çözüm Esasları. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Erzurum.Sediroğlu, S. C.(Aralık 2017). Balkan Savaşları Arifesinde Ordunun Siyasetle İştigali ve Politizasyonunun Balkan Savaşlarının Sonucuna Olan Etkisi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi içinde (Sayı: 63, ss. 470-490). Elazığ.Shaw, S, J. (2014). Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı İmparatorluğu-Savaşa Giriş, Atatürk Kültür, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Şayin, C. (2012). Askerî Tarih Araştırmalarında Yeni Bir Yaklaşım 3T (Teşkilat, Teçhizat, Tefekkürat). Osmanlı Askerî Tarihini Araştırmak: Yeni Kaynaklar, Yeni Yaklaşımlar (C. Şayin, G. Yıldız, Ed.) içinde (ss. 58-88). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları Uçarol, R. (2000). Siyasi Tarih (1799-1999). İstanbul: Filiz Kitabevi.Uzdil, M. B. (2006a). Balkan Savaşı’nda Çatalca ve Sağ Kanat Ordularının Harekâtı-Savaşın Siyasi ve Psikolojik İncelemeleri Cilt I,II, III, (Ö. Demireğen, N. Aslan Yay. Haz.). Ankara: Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.Uzdil, M. B. (2006b). Balkan Savaşı’nda Mürettep 1’inci Kolordunun Harekâtı, (A. Tetik, Ş. Büyükcan Yay. Haz.). Ankara: Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.Tarihte Türk ve Bulgar İlişkileri. (2004). Ankara: Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.Tunaya, T. Z. (1988). Türkiye’de Siyasal Partiler C.I-İkinci Meşrutiyet Dönemi, İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları.Yıldız, G. (2017). Kara Kuvvetleri. Osmanlı Askerî Tarihi-Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri 1792-1918, G. Yıldız (Ed.), içinde (ss.47-111). İstanbul: Timaş Yayınları. Yılmaz, S. (2017). Uluslararası Güvenlik-Teori, Pratik ve Gelecek. Ankara: Kaynak Yayınları.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | April 23, 2019 |
| Published in Issue | Year 2019Volume: 9 Issue: 17 |
