Etrüsk Dağı, Doğu Anadolu Bölgesi’nde Van Gölü’nün kuzeydoğusunda
yer alır. Etrüsk Dağı Pliyosen yaşlıdır ve stratovolkan tipindedir. Etrüsk Volkan
Dağı; Nemrut, Süphan, Tendürek ve Ağrı Volkan Dağlarının oluşturduğu
güneybatı-kuzeydoğu uzanımlı çizgisel hat üzerinde yer almaktadır.
Bu çalışmanın amacı; Etrüsk Strato-volkanının jeomorfolojik evrimini ve
bu jeomorfolojik evrime etki eden faktörleri saptamaktır. Bu amaçla çeşitli
ölçeklerde jeoloji ve topoğrafya haritaları, Google Earth görüntüleri ile Coğrafi
Bilgi Sistemleri kullanılmıştır. Arazi çalışmalarında yapılan gözlemler görsellerle
desteklenmiş ve dijital ortam verileri ile kıyaslanmıştır. Elde edilen sonuçlar ilgili
literatür ile karşılaştırılarak jeomorfolojinin gelişimi ortaya konulmuştur. Etrüsk
Volkanı, Doğu Anadolu Bölgesi’nde Arabistan Plakasının Anadolu Yarımadası’nı
sıkıştırması ile ilişkili önemli jeomorfolojik birimlerden birisidir. Etrüsk Dağı’nın
en yüksek noktası 2943 m ile Kavşabulak Tepesi’dir. Merkezi püskürme
karakterinde olan Etrüsk Volkanı yaklaşık 9 km çapında büyük bir kaldera
oluşturmuştur. Volkanik patlamalar ile kalderanın güney duvarı parçalanmış
daha sonra flüvyal süreçlerin devreye girmesi ile şekillenip dış drenaja (Van
Gölü) açılmıştır. Etrüsk Kalderası tipik bir çökme kalderasıdır. Stratovolkanların
tipik morfolojik birimleri olan barancos ve planezlerin varlığı Etrüsk
Volkanı’nın Strato-volkan olduğunu kanıtlayan başlıca göstergelerdir. Jeolojik ve jeomorfolojik anlamda kendine özgü karakteristik özellikleri bulunan çalışma
alanı farklı süreçlerin oluşturduğu topografya özelliği arz etmektedir.
The Etrüsk Mountain is located in the northeast of Van Lake in Eastern
Anatolia. The Etrüsk Mountain is of Pliocene age and stratovolcano type. Etrüsk
Volcano Mountain is on a southwest-northeast trending linear line formed by
Nemrut, Süphan, Tendürek and Ağrı Volcano Mountains.
This study aims to determine the morphological evolution of Etrüsk Stratovolcano
and the factors effecting this morphological evolution. For this purpose,
geology and tophography maps, Google Earth images and Geographic
Information Systems (GIS) were use in the various scales. Field observation were
supported by visual and compared with digital media data. The results obtained
were compared with the related literatüre and the development of geomorphology
was revealed. The Etrüsk Volcano is one of the important geomorphological units
associated with the compression of the Arabian Plate on the Anatolian Peninsula
in the Eastern Anatolian Region. The highest point of the Etrüsk Mountain is the
Kavşabulak Hill with 2943 m. The Etrüsk Volcano, with its central eruption
character, formed a large caldera with a diameter of about 9 km. With the
volcanic eruptions, the southern wall of the caldera was disintegrated and later
was formed by the introduction of fluvial processes and was opened to the external
drainage (Lake Van). The caldera of Etrüsk is a typical collapse caldera. The
presence of Barancos and Planez, the typical morphological units of stratovolcanoes,
are the main indicators that prove that the Etrüsk Volcano is Stratovolcano.
The study area, which has its own characteristic features in geological
and geomorphological terms, has a topography characteristic formed by different
processes.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Human Geography |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | October 23, 2020 |
Published in Issue | Year 2020Issue: 20 |