Öz
This research was carried out in order to measure and evaluate the attitudes of university students toward persons with disabilities. The population of the study consists of 277 university students. Participants performed data form, which socio-demographic data was measured with, and Attitudes Scale toward Persons with Disabilities developed for the research titled “How society perceives persons with disabilities” by Administration for Disabled People (2009). Attitudes Scale toward Persons with Disabilities consists of 43 questions and six factors which are education environment, interpersonal relations, working life, family life, personal characteristics, Competency-independent living. As a result of the research, it was concluded that university students have positive attitudes toward persons with disabilities and these attitudes can be changeable according to its grade, level of income, being friend with disabilities, thought of prejudice toward the disabled in society. University students’ attitudes toward persons with disabilities differentiate according to some variables. It is recommended that in order to improve attitudes toward persons with disabilities within the scope of the study, coordinated studies should be done in all areas of communal living, programs should be performed to gain ability for empathy toward persons with disabilities who are in all age ranges living in society, and legal infrastructure supervision containing positive discrimination toward persons with disabilities should be done in order to provide equal opportunities.
Anahtar Kelimeler
Disabled University Students Attitudes towards Persons with Disabilities
Kaynakça
- AKYILDIZ, S. (2017), “Öğretmen Adaylarının Engelli Bireylere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi’’, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17 (39), ss. 141-175.
- ALTIPARMAK, S., YILDIRIM SARI, H. (2012), “Manisa İlinde Engelli Bireylere Karşı Toplumsal Tutum”, Anadolu Psikiyatri Dergisi; 13, ss. 110-116.
- ANTONAK, R. F. ve LIVNEH H. (2000), “Measurement of Attitudes towards Persons with Disabilities”, Disability and Rehabilitation, 22(5), ss. 211-224.
- BAŞBAKANLIK ÖZÜRLÜLER İDARESİ BAŞKANLIĞI (2009), Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor?, Ankara.
- BURCU, E. (2015), Engellilik Sosyolojisi, Anı Yayıncılık, Ankara.
- ÇAKIRER ÇALBAYRAM, N., AKER, M. N., AKKUŞ, B., DURMUŞ, F. K., TUTAR S., (2018), “Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumları”, Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7, (1), ss. 30-40.
- ÇOLAK M., ÇETİN C. (2014), “Öğretmenlerin Engelliliğe Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), ss. 191-211.
- ÇÖLLÜ, E. F. ve ÖZTÜRK, Y. E. (2006), “Örgütlerde İnançlar-Tutumlar Tutumların Ölçüm Yöntemleri ve Uygulama Örnekleri Bu Yöntemlerin Değerlendirilmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 9, (1-2), ss. 373 – 404.
- ENGELLİ VE YAŞLI İSTATİSTİK BÜLTENİ (2019), Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Haziran.
- EROĞLU, Ö. (2013), ‘Tutumlar’, s.127- 164, (Ed.) ŞİMŞEK, A., EROĞLU, Ö., Davranış Bilimleri, Eğitim Yayınevi, Konya.
- GEDİK Z., TOKER H. (2018), “Üniversite Öğrencilerinin Engelli Bireylere Yönelik Tutumları ve Sosyal Beğenirlik Düzeyleri”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8(1), ss. 111-116.
- KARAHAN GÜVEN, B. ve KURU, E. (2015), “Ortopedik, Görme ve İşitme Engelli Öğrenciler İçin Beden Eğitimi ve Spor Dersi Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması”, Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10 (1), ss. 36-46.
- KÖSTERELİOĞLU İ. (2013), “Engelli Bireylerin Eğitilmesine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (3), ss. 211-226.
- MAURYA, A. K. ve PARASAR, A. (2017), “Attitudes toward Persons with Disabilities: A Relationship of Age, Gender, and Education of Students”, The International Journal of Indian Psychology, September.
- ŞAHİN, H. ve BEKİR, H. (2016), “Üniversite Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(3), ss. 767-779.
- ŞENEL, H. G. (1996), “Yetersizliği Olan ve Olmayan Gençlerin Yetersizliğe Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması”, Özel Eğitim Dergisi, 2 (2), ss. 68-75.
- ÜNAL, V., YILDIZ, M. (2017), “Üniversite Gençliğinin Engellilere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi: Sivas Örneği”, The Journal of Academic Social Science Studies, 57, ss. 341-358.
- WHYTE, S. R., INGSTAD, B. (1995), "Disability and Culture: An Overview", (Ed., Whyte, S.R. ve Ingstad B.), Disability and Culture, California: University of California Press, 3-34.
- WORLD HEALTH ORGANİZATİON (WHO) (2011), World Report On Disability, WHO/NMH/VIP/11.01, Malta.
- WORLD HEALTH ORGANİZATİON (WHO) (2014), Disability: Draft WHO global disability action plan 2014–2021: Better health for all people with disabilities: Report by the Secretariat.
Öz
Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin engelli bireylere yönelik tutumunu ölçmek ve değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma kapsamında 277 üniversite öğrencisine ulaşılmıştır. Katılımcılara sosyo-demografik bilgilerinin ölçüldüğü veri formu ile Özürlüler İdaresi Başkanlığı tarafından (2009) “Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor?” adlı çalışma için geliştirilen Özürlülere Yönelik Tutum Ölçeği uygulanmıştır. Özürlülere Yönelik Tutum Ölçeği 43 maddeden ve altı boyuttan (eğitim ortamları, kişilerarası ilişkiler, çalışma yaşamı, aile yaşamı, kişisel özellikler, yetkinlik bağımsız yaşam) oluşmaktadır. Araştırmanın sonucunda engelli bireylere yönelik üniversite öğrencilerinin olumlu tutuma sahip olduğu sonucuna ulaşılmış olup, bu tutum sınıf, ailenin gelir düzeyi, engelli arkadaşı olma durumu, toplumda engelli bireylere yönelik önyargı olduğunu düşünme durumlarına göre farklılaşmamaktadır. Üniversite öğrencilerinin engellilere yönelik tutumları diğer bazı değişkenlere göre farklılaşmaktadır. Çalışma kapsamında engelli bireylere yönelik tutumların geliştirilmesi için toplumsal yaşamın her alanında koordineli çalışmaların yapılması, toplumda yaşayan bütün yaş aralıklarındaki bireylere empati yeteneğinin kazandırılması için programların yürütülmesi, fırsat eşitliğinin sağlanması için engelli bireylere yönelik pozitif ayrımcılık içeren hukuki altyapının ve denetimin güçlendirilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKYILDIZ, S. (2017), “Öğretmen Adaylarının Engelli Bireylere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi’’, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17 (39), ss. 141-175.
- ALTIPARMAK, S., YILDIRIM SARI, H. (2012), “Manisa İlinde Engelli Bireylere Karşı Toplumsal Tutum”, Anadolu Psikiyatri Dergisi; 13, ss. 110-116.
- ANTONAK, R. F. ve LIVNEH H. (2000), “Measurement of Attitudes towards Persons with Disabilities”, Disability and Rehabilitation, 22(5), ss. 211-224.
- BAŞBAKANLIK ÖZÜRLÜLER İDARESİ BAŞKANLIĞI (2009), Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor?, Ankara.
- BURCU, E. (2015), Engellilik Sosyolojisi, Anı Yayıncılık, Ankara.
- ÇAKIRER ÇALBAYRAM, N., AKER, M. N., AKKUŞ, B., DURMUŞ, F. K., TUTAR S., (2018), “Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumları”, Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7, (1), ss. 30-40.
- ÇOLAK M., ÇETİN C. (2014), “Öğretmenlerin Engelliliğe Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), ss. 191-211.
- ÇÖLLÜ, E. F. ve ÖZTÜRK, Y. E. (2006), “Örgütlerde İnançlar-Tutumlar Tutumların Ölçüm Yöntemleri ve Uygulama Örnekleri Bu Yöntemlerin Değerlendirilmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 9, (1-2), ss. 373 – 404.
- ENGELLİ VE YAŞLI İSTATİSTİK BÜLTENİ (2019), Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Haziran.
- EROĞLU, Ö. (2013), ‘Tutumlar’, s.127- 164, (Ed.) ŞİMŞEK, A., EROĞLU, Ö., Davranış Bilimleri, Eğitim Yayınevi, Konya.
- GEDİK Z., TOKER H. (2018), “Üniversite Öğrencilerinin Engelli Bireylere Yönelik Tutumları ve Sosyal Beğenirlik Düzeyleri”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8(1), ss. 111-116.
- KARAHAN GÜVEN, B. ve KURU, E. (2015), “Ortopedik, Görme ve İşitme Engelli Öğrenciler İçin Beden Eğitimi ve Spor Dersi Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması”, Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10 (1), ss. 36-46.
- KÖSTERELİOĞLU İ. (2013), “Engelli Bireylerin Eğitilmesine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (3), ss. 211-226.
- MAURYA, A. K. ve PARASAR, A. (2017), “Attitudes toward Persons with Disabilities: A Relationship of Age, Gender, and Education of Students”, The International Journal of Indian Psychology, September.
- ŞAHİN, H. ve BEKİR, H. (2016), “Üniversite Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(3), ss. 767-779.
- ŞENEL, H. G. (1996), “Yetersizliği Olan ve Olmayan Gençlerin Yetersizliğe Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması”, Özel Eğitim Dergisi, 2 (2), ss. 68-75.
- ÜNAL, V., YILDIZ, M. (2017), “Üniversite Gençliğinin Engellilere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi: Sivas Örneği”, The Journal of Academic Social Science Studies, 57, ss. 341-358.
- WHYTE, S. R., INGSTAD, B. (1995), "Disability and Culture: An Overview", (Ed., Whyte, S.R. ve Ingstad B.), Disability and Culture, California: University of California Press, 3-34.
- WORLD HEALTH ORGANİZATİON (WHO) (2011), World Report On Disability, WHO/NMH/VIP/11.01, Malta.
- WORLD HEALTH ORGANİZATİON (WHO) (2014), Disability: Draft WHO global disability action plan 2014–2021: Better health for all people with disabilities: Report by the Secretariat.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Nisan 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |
Cited By
A SYSTEMATIC REVIEW OF THE STUDIES FOCUSING ON ATTITUDES TOWARD INDIVIDUALS WITH DISABILITIES IN TURKIYE
Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
https://doi.org/10.35379/cusosbil.1421593
The Emotional and Physical Problems of People with Friedreich’s Ataxia and Their Perception about Discrimination
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
https://doi.org/10.33437/ksusbd.1330851
Investigation of Attitudes Towards Disabled Persons and Disability Awareness of University Students Providing Health Care
Journal of Basic and Clinical Health Sciences
https://doi.org/10.30621/jbachs.957180
Zihinsel Engelli Bireylerde Sporun Etkilerine Yönelik Farkındalık: Spor Yöneticisi Adayları Üzerine Bir Araştırma
CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi
https://doi.org/10.33459/cbubesbd.973598
ENGELLİ BİREYLERİN ÇALIŞMA YAŞAMINDA KARŞILAŞTIKLARI SORUNLARA YÖNELİK NİTEL BİR ARAŞTIRMA: ÇANAKKALE ÖRNEĞİ
İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Ebru KANYILMAZ POLAT
https://doi.org/10.46928/iticusbe.758135
