In psychology, personality is one of the most extensive concepts. Personality has been defıned by many theorists. Therefore, personality hasn ’t an exact defınition by which theorists agree on. Each theory and theorist has tried to identify different perspectives of personality. The reason for this matter results from its being a versatile and complex issue and also it ’s reminiscent of a number of features regarding human behaviors. Psychologists regard and define personality as a unique and a set of behaviors of the individual. In this context, psychology is concerned with human unique behaviors, emotions and way of thinking. Although there are many personality traits observed in individuals, Five Factor Model of personality (Big Five), coming out after researches, has been a very useful classification and has brought a new perspective to the concept of personality. The core of entity takes shape in the very fırst years of life. After the age of 6, the main lines of age appear, but its final shape rises by the end of the youth era. In the formation of personality, the most important environmental factor is family. Love, warmth and intimacy shown to the baby and satisfying his physical and psychological needs in the first years of life have a significant impact in winning his sense of basic trust. Personality develops as a result of individual’s continuous effort for interaction, and effort to adopt to environment. From the moment of birth, genetic and environmental influences are intertwined in the formation of personality. Various factors such as heredity, family life, living conditions out of family, expectations of society, learned abilities have importance in the formation of personality which is constantly under the influence of internal and external stimuli.
In this study, the concept of personality based on the Five Factor Theory of Personality has been examined in developmental context. Literature review has been conducted for this purpose.
Psikolojide kişilik, kapsamı en geniş kavramlardan birisidir. Kişiliğin, çok sayıda kuramcı tarafından tanımı yapılmıştır. Bu yüzden, kişilik kelimesinin bütün kuramcıların ve teorisyenlerin üzerinde anlaştığı bir tanımlanması yoktur. Her kuram ve her teorisyen kişiliği farklı bakış açılarıyla tanımlamaya çalışmıştır. Bu durumun nedeni, kişilik kavramının, çok yönlü ve karmaşık bir kavram olması ve insan davranışlarıyla ilgili çok sayıda özelliği çağrıştırmasıdır. Ruhbilimciler, kişiliği; bireyin kendine özgü ve ayrıca davranışlarının bütünü olarak görürler ve tanımlarlar. Bu bağlamda, kişilik piskolojisi, insanların kendilerine özgü davranış, duygu ve düşünce biçimleriyle ilgilenir. Bireylerde gözlemlenen birçok kişilik özelliği olmasına rağmen araştırmalar sonucu bulunan Beş Faktör Kişilik Modeli (Büyük Beşli) oldukça yararlı bir sınıflama olmuş ve kişilik kavramına yeni bir bakış açısı getirmiştir. Kişiliğin çekirdekleri yaşamın ilk yıllarında atılır. 6. yaştan sonra ana çizgileri belirir, ancak son biçimini alması gençlik çağının sonuna doğru olur. Kişiliğin biçimlenmesinde en önemli çevresel etken ailedir. Aile içinde yaşamın ilk yıllarında bebeğe gösterilecek sevgi, sıcaklık ve yakınlık, fiziksel ve psikolojik ihtiyaçlarının karşılanması onun temel güven duygusunu kazanmasında önemli etkiye sahiptir. Kişilik bireyin çevresiyle sürekli etkileşimi ve uyum çabası sonucu oluşur. Kişiliğin oluşumunda genetik ve çevresel etkiler doğum anından itibaren iç içe geçerler. Devamlı olarak içten ve dıştan gelen uyarıcıların etkisi altında olan kişiliğin oluşmasında kalıtım, aile yaşamı, aile dışındaki yaşam koşulları, toplumun beklentileri ve öğrenilmiş özellikler gibi çok çesitli etkenler rol oynamaktadır.
Bu çalışmada, Beş Faktör Kişilik Modeli’ne göre kişilik kavramı gelişimsel bağlamda ele alınarak incelenmiştir. Bu amaçla literatür taraması yapılmıştır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 15 Ekim 2015 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013Cilt: 3 Sayı: 6 |