Öz
Arap dilindeki ifade zenginliği tartışılmaz bir konudur. Bu dilin son vahiy dili olması da bunu tescillemiştir. Ancak bu zenginlik bazen cümlelerde asıl amacın anlaşılmasını zorlaştırmaktadır. Arap dilinde asıl anlamın anlaşılması ve her kelimenin cümle içerisinde yüklenmiş olduğu misyonunun bilinmesi için devreye cümle tahlili girmektedir. Cümle tahlili ile muhatabın asıl amacı kavrayıp kavramadığı da ortaya çıkmaktadır.
Cümle tahlilinde dikkat edilmesi gereken en önemli husus öncelikle bir bütün olarak cümlenin ve cümlede geçen kelimelerin anlamını bilmektir. Diğer bir husus da cümlede geçen öğelerin cümledeki konumu itibarı ile hak ettiği i’râbı gösterecek isimlendirmelerle bunu açıkça ortaya koymaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Kur’ân-ı Kerîm
- el-Aşkar, Muhammed b. Suleyman b. ‘Abdillâh, Mu ’cemu ‘ulûmi’l-luğati’l- ‘Arabiyye, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut 1995.
- el-Câmî, ‘Abdurrahmân b. Ahmed (ö. 898/1492), el-Fevâ’idu’z-Ziyâ’iyye, İstanbul, 1300/1882.
- el-Curcânî, ‘Abdulkâhir b. ‘Abdirrahmân b. Muhammed (ö. 471/1078), Delâ’ilu’l-İ‘câz fi ‘İlmi’l-Me‘ânî, nşr. Muhammed Reşîd Rizâ, Beyrut, 1409/1988.
- Mahmûd es-Sâfi, el-Cedwel fi i’râbi’l-Kur’ân ve sarfuhu ve beyânuhu, Dâru’r-Reşîd, Beyrut ts.
- es-Seyyid eş-Şerîf ‘Alî b. Muhammed el-Curcânî, Kitâbu’t-ta’rîfât, Dâru’n-Nefâis, 2003
- Mustafâ el-Galâyînî, Câmi‘u ’d-durûsi’l- ‘Arabiyye, nşr. Şerîf el-Ensârî, Beyrut 1966.
- en-Nehhâsî, Ebû Ca’fer Ahmed b. Muhammed b. İsmâil, İ’râbu’l-Kur’ân, Dâru’l- mârife, Beyrut 2008.
- İbn ‘Akîl, Bahâ’uddîn ‘Abdullâh el-Hemedânî, (ö. 769/1367), Şerhu İbn ‘Akîl, I-II nşr. Muhammed Muhyiddîn ‘Abdulhamîd, ys. ts.
- İbn Fâris, Ahmed b. Zekeriyyâ er-Râzî, (ö. 395/1004), es-Sâhibî fi Fıkhi’l-Luğati’l- ‘Arabiyye ve Mesâ ’ilihâ ve Suneni’l- ‘Arab fi Kelâmihâ, nşr. ‘Omer Fârûk et- Tabbâ‘, Beyrut, 1414/1993.
- İbn Hişâm, Cemâluddîn ‘Abdullâh b. Yûsuf b. Ahmed b. ‘Abdillâh el-Ensârî (ö. 761/1360), Evdahu’l-Mesâlik ilâ Elfiyyeti İbn Mâlik, I-III, nşr. Muhammed Muhyiddîn ‘Abdulhamîd, 5. bs., Beyrut, 1966.
- ---------JMuğni’l-Lebîb ‘an Kutubi’l-E‘ârîb, I-II, nşr. Muhammed Muhyiddîn ‘Abdulhamîd, Kahire, ts.
- ---------Şerhu Şuzûri’z-Zeheb, nşr. Muhammed Muhyiddîn ‘Abdulhamîd, y.y., ts.
- İbn Manzûr, Cemâluddîn Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mukerrem, (ö. 711/1311), Lisânu’l- ‘Arab, I-XVIII, nşr. Emîn Muhammed ‘Abdulvahhâb-Muhammed es-Sâdık el- ‘Ubeydî, Beyrut, 1416/1996.
- İbn Ya‘îş, Muvaffakuddîn Ebu’l-Bekâ b. Ya‘îş b. ‘Alî, (ö. 643/1244), Şerhu ’l-Mufassal li’z- Zemahşerî, nşr. İmîl Bedî’ Ya’kûb, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 2001.
- İmîl Bedî’ Ya‘kûb, ‘Kâmûsu’l-mustalahâti’l-luğaviyye ve’l-edebiyye, Dâru’l-‘İlm, Beyrut 1987.
- el-Kefevî, Eyyûb b. Mûsâ el-Huseynî Ebu’l-Bekâ, (ö. 1094/1683), el-Külliyyât (el-Mu ’cem fi’l-mustalahât ve’l-furûki’l-lugavîyye), thk. ‘Adnân Dervîş-Muhammed el-Mısrî, Beyrut 1993.
- el-Meylânî, Muhammed b. ‘Abdirrahîm (ö.?), Şerhu’l-Muğnî, İstanbul, 1390/1970.
- es-Sabbân, Muhammed b. ‘Alî (ö. 1206/1792), Hâşiyetu ’s-Sabbân ‘alâ Şerhi’l-Eşmûnî ‘alâ Elfiyyeti İbn Mâlik, I-IV, Kahire, ts.
- Sîbeveyh, Ebû Bişr ‘Amr b. ‘Osmân b. Kanber (ö. 180/796), el-Kitâb, I-V, nşr.
- ‘Abdusselâm Muhammed Hârûn, 3. bs., Kahire, 1988. eş-Şerîf el-Curcânî, ‘Alî b. Muhammed (ö. 816/1413), Kitâbu’t-Ta‘rîfât, İstanbul, 1327/1909.
- ez-Zemahşerî, Ebu’l-Kâsim Mahmûd b. ‘Omer, el-Mufassal fi ‘İlmi’l-Luğa, nşr. Muhammed ‘İzzuddîn es-Sa‘îdî, Beyrut, 1410/1990.
Öz
Richness of expression in Arabic language is an indisputable fact. The fact that this language is the language of the final revelation has registered it too. However, this wealth sometimes makes it difficult to understand the main objective of sentences. In Arabic, to understand the real meaning and to know the mission of each word undertaken in the sentence, sentence analysis comes into play. Whether the addressee has comprehend the main purpose revives by the analysis of the sentence occurs.
The chief point in sentence analysis is first of all to know the meaning of the sentence as a whole and that of the words in the sentence. Another issue is revealing this by the undertaken denominations that will indicate the elements of the sentence as their role in the sentence.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Kur’ân-ı Kerîm
- el-Aşkar, Muhammed b. Suleyman b. ‘Abdillâh, Mu ’cemu ‘ulûmi’l-luğati’l- ‘Arabiyye, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut 1995.
- el-Câmî, ‘Abdurrahmân b. Ahmed (ö. 898/1492), el-Fevâ’idu’z-Ziyâ’iyye, İstanbul, 1300/1882.
- el-Curcânî, ‘Abdulkâhir b. ‘Abdirrahmân b. Muhammed (ö. 471/1078), Delâ’ilu’l-İ‘câz fi ‘İlmi’l-Me‘ânî, nşr. Muhammed Reşîd Rizâ, Beyrut, 1409/1988.
- Mahmûd es-Sâfi, el-Cedwel fi i’râbi’l-Kur’ân ve sarfuhu ve beyânuhu, Dâru’r-Reşîd, Beyrut ts.
- es-Seyyid eş-Şerîf ‘Alî b. Muhammed el-Curcânî, Kitâbu’t-ta’rîfât, Dâru’n-Nefâis, 2003
- Mustafâ el-Galâyînî, Câmi‘u ’d-durûsi’l- ‘Arabiyye, nşr. Şerîf el-Ensârî, Beyrut 1966.
- en-Nehhâsî, Ebû Ca’fer Ahmed b. Muhammed b. İsmâil, İ’râbu’l-Kur’ân, Dâru’l- mârife, Beyrut 2008.
- İbn ‘Akîl, Bahâ’uddîn ‘Abdullâh el-Hemedânî, (ö. 769/1367), Şerhu İbn ‘Akîl, I-II nşr. Muhammed Muhyiddîn ‘Abdulhamîd, ys. ts.
- İbn Fâris, Ahmed b. Zekeriyyâ er-Râzî, (ö. 395/1004), es-Sâhibî fi Fıkhi’l-Luğati’l- ‘Arabiyye ve Mesâ ’ilihâ ve Suneni’l- ‘Arab fi Kelâmihâ, nşr. ‘Omer Fârûk et- Tabbâ‘, Beyrut, 1414/1993.
- İbn Hişâm, Cemâluddîn ‘Abdullâh b. Yûsuf b. Ahmed b. ‘Abdillâh el-Ensârî (ö. 761/1360), Evdahu’l-Mesâlik ilâ Elfiyyeti İbn Mâlik, I-III, nşr. Muhammed Muhyiddîn ‘Abdulhamîd, 5. bs., Beyrut, 1966.
- ---------JMuğni’l-Lebîb ‘an Kutubi’l-E‘ârîb, I-II, nşr. Muhammed Muhyiddîn ‘Abdulhamîd, Kahire, ts.
- ---------Şerhu Şuzûri’z-Zeheb, nşr. Muhammed Muhyiddîn ‘Abdulhamîd, y.y., ts.
- İbn Manzûr, Cemâluddîn Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mukerrem, (ö. 711/1311), Lisânu’l- ‘Arab, I-XVIII, nşr. Emîn Muhammed ‘Abdulvahhâb-Muhammed es-Sâdık el- ‘Ubeydî, Beyrut, 1416/1996.
- İbn Ya‘îş, Muvaffakuddîn Ebu’l-Bekâ b. Ya‘îş b. ‘Alî, (ö. 643/1244), Şerhu ’l-Mufassal li’z- Zemahşerî, nşr. İmîl Bedî’ Ya’kûb, Beyrut, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 2001.
- İmîl Bedî’ Ya‘kûb, ‘Kâmûsu’l-mustalahâti’l-luğaviyye ve’l-edebiyye, Dâru’l-‘İlm, Beyrut 1987.
- el-Kefevî, Eyyûb b. Mûsâ el-Huseynî Ebu’l-Bekâ, (ö. 1094/1683), el-Külliyyât (el-Mu ’cem fi’l-mustalahât ve’l-furûki’l-lugavîyye), thk. ‘Adnân Dervîş-Muhammed el-Mısrî, Beyrut 1993.
- el-Meylânî, Muhammed b. ‘Abdirrahîm (ö.?), Şerhu’l-Muğnî, İstanbul, 1390/1970.
- es-Sabbân, Muhammed b. ‘Alî (ö. 1206/1792), Hâşiyetu ’s-Sabbân ‘alâ Şerhi’l-Eşmûnî ‘alâ Elfiyyeti İbn Mâlik, I-IV, Kahire, ts.
- Sîbeveyh, Ebû Bişr ‘Amr b. ‘Osmân b. Kanber (ö. 180/796), el-Kitâb, I-V, nşr.
- ‘Abdusselâm Muhammed Hârûn, 3. bs., Kahire, 1988. eş-Şerîf el-Curcânî, ‘Alî b. Muhammed (ö. 816/1413), Kitâbu’t-Ta‘rîfât, İstanbul, 1327/1909.
- ez-Zemahşerî, Ebu’l-Kâsim Mahmûd b. ‘Omer, el-Mufassal fi ‘İlmi’l-Luğa, nşr. Muhammed ‘İzzuddîn es-Sa‘îdî, Beyrut, 1410/1990.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Ekim 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013Cilt: 3 Sayı: 6 |
