Öz
Şiir, tiyatro ve roman gibi edebiyatın farklı alanlarında
ürünler veren Ali Ahmed Bâkesîr Endonezya’da doğmuş, anavatanı olan Yemen’in
Hadramût bölgesinde temel eğitimini almış sonrasında ise Mısır’a yerleşmiştir. Bu
makalede Bâkesîr’in şairlik yönü ele alınmış, modern Arap edebiyatındaki
serbest şiir hareketi içindeki yerine değinilmiştir. Zira serbest şiir, XX.
yüzyıldan itibaren Arap şiirinde ortaya çıkan değişimin en somut örneğidir. Hadramût
gibi şiirin kadim havzalarından birinde, şairlerin arasında yetişen, onlardan
dersler alan, küçük yaşlardan itibaren bu sanat dalına ilgi duyup şiirler yazan
Bâkesîr, edebiyat dünyasında şairliğinden ziyade tiyatroculuğu ve romancılığı
ile ön plana çıkmıştır. Bu algının oluşmasında, Mısır’a geldikten sonra tiyatroya
ağırlık vermesinin ve yazdığı şiirlerinin hayatta iken dîvân halinde basılmamasının
payı büyüktür. Oysa o, edebi hayatının herhangi bir döneminde şiirden tamamen
kopmamış, yazdığı şiirler Arap dünyasının önemli dergi ve gazetelerinde
yayımlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ABBÂS, İhsan (1998), İtticâhâtu’ş-şi‘ri’l-‘Arabiyyi’l-mu‘âsır, Âlemu’l-ma‘rife, Kuveyt. ADALAR, Derya (2007), “Apollo Grubu: Bir Modern Arap Şiiri Ekolü”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, C. 47, Sy. 2, ss. 61-81. BÂKESÎR, Ali Ahmed (1987), Dîvân-u Ali Ahmed Bâkesîr Ezhâru’r-rubâ fî şi‘ri’s-sıbâ (1. Baskı), Thk. Muhammed Ebû Bekr Humeyd, ed-Dâru’l-Yemeniyye li’n-neşri ve’t-tevzî‘. ----------, (2008) Sihru ‘Aden ve fahru’l-Yemen (1. Baskı), Thk. Muhammed Ebû Bekr Humeyd, Dâru Hadramût li’d-dirâsât ve’n-neşr, el-Mukalla. ----------, (trs. a), Fennu’l-mesrahiyye min hilâli tecâribi’ş-şahsiyye, Mektebetu Mısır, Kahire. ----------, (trs. b), Humâm fî bilâdi’l-Ahkâf, Mektebetu Mısr, Kâhire. ----------, (trs. c), Akhenaton ve Nefertîti, Mektebetu Mısır, Kahire. BEDEVÎ, Abduh (1981) “Ali Ahmed Bâkesîr şâ‘iran ğınâiyyan”, “Havliyyâtu kulliyyeti’l-âdâb”, Câmi‘atu Kuveyt, Sy.2. ----------, (trs.), “Ali Bâkesîr sûratun ‘an kurbin”, Ali Ahmed Bâkesîr fî mir’âti ‘asrihi, Haz. Muhammed Ebû Bekr Humeyd, Mektebetu Mısır, Kahire. CEYLAN, Zafer (2015), “Modern Arap Edebiyatında İlk Serbest Şiir Deneyimleri”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, C. 55, Sy. 1, ss. 185-206. el-CUDA‘, Ahmed (2000) Mu‘cemu’l-udebâi’l-İslâmiyyîne’l-mu‘âsırîn I-III (1. Baskı), 2. Cilt, Dâru’d-diyâ li’n-neşr ve’t-tevzî‘, Ammân. ----------, (trs.), “Hâza’r-raculu min Hadramût”, Ali Ahmed Bâkesîr fî mir’âti ‘asrihi, Haz. Muhammed Ebû Bekr Humeyd, Mektebetu Mısır, Kahire. el-CUNDÎ, Enver (trs.), “Bâkesîr imlâkul mesrahiyyeti’l-‘Arabiyye”, Ali Ahmed Bâkesîr fî mir’âti ‘asrihi, Haz. Muhammed Ebû Bekr Humeyd), Mektebetu Mısır, Kahire. ÇETİN, Nihad M. (2011), Eski Arap Şiiri (2. Baskı), Kapı Yay., İstanbul. ÇİFTÇİ, Faruk (2006) “Ebu’l-‘Atâhiyenin Şiirlerinde Zühd Anlayışı”, Nüsha: Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, C. 6, Sy. 23, ss. 75-96. DAYF, Şevkî (trs.), el-Edebu’l-‘Arabiyyu’l-mu‘âsır fî Mısr (10. Baskı), Dâru’l-me‘ârif, Kahire. EBU ŞÂDİ, Ahmed Zekî (2013), el-Yenbu‘, Müessesetu Hindâvî li’t-ta‘lîmi ve’s-sekâfe, Kahire. ER, Rahmi (2012), Çağdaş Arap Edebiyatı Seçkisi, Vadi Yay., Ankara. HAFÂCÎ, Muhammed Abdulmun‘im (1992), Dirâsât fi’l-edebi’l-‘Arabiyyi’l-hadîs ve medârisihi I-II, 2. Cilt, Dâru’l-cîl, Beyrut. http://www.bakatheer.com/poems_details.php?id=140 Erişim tarihi: 18.05.2016. http://www.bakatheer.com/poems_details.php?id=45, Erişim tarihi: 10.03.2016. http://www.bakatheer.com/poems_details.php?id=5, Erişim tarihi: 07.01.2016. el-HUSAYNÎ, Abdulkavî Muhammed Ahmed (2010), Şi‘ru Ali Ahmed Bâkesîr er-ru’yetu ve’l-fenn, el-Hey’etu’l-‘âmmet li’l-kitâb, San‘a. İMRUU’L-KAYS, (trs.), Dîvânu İmrii’l-Kays (5. Baskı), Thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhîm, Dâru’l-me‘arif, Kâhire. el-KATT, Abdulkâdir (1988), el-İtticâhu’l-vicdânî fi’ş-şi‘ri’l-‘Arabiyyi’l-mu’asır, Mektebetu’ş-şebâb, Kahire. el-KAYRAVÂNÎ, Ebu Ali el-Hasen ibn-i Raşîk (1981), el-‘Umde fî mehâsini’ş-şi‘ri ve âdâbihi ve nakdihi I-II, Thk. Muhammed Muhyiddin Abdulhamid, 2. Cilt, Dâru’l-cîl, Beyrut. el-KAZVÎNÎ, el-Hatîb (2003), el-Îdâh fî ‘ulûmi’l-belağâ, el-me‘ânî ve’l-beyân ve’l-bedî‘ (1. Baskı), Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, Beyrut. KUDÂME b. CA‘FER, Ebu’l-Ferac (1302/1885), Nakdu’ş-şi‘r, (1. Baskı), Matbaatu’l-cevâib, İstanbul. el-MEKÂLİH, Abdulaziz (trs.), Ali Ahmed Bâkesîr râidu’t-tahdîs fi-ş‘iri’l-‘Arabiyyi’l-mu‘âsır, Dâru’l-kelime, San‘a. el-MELÂİKE, Nâzik (1967), Kadâya’ş-şi‘ri’l-mu‘âsır, (3. Baskı), Mektebetu’n-nahda. MOREH, Shmuel (2003), “Modern Arap Edebiyatında Mensur Şiir”, (Çev.: Şener Şahin), Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 12, Sy. 1, ss. 297-329. er-REYHÂNÎ, Emîn (2014), er-Reyhâniyyât, Müessesetu Hindâvî, Kahire. SHAKESPEARE, William (trs.), Romeo ve Juliet, Çev. Ali Ahmed Bâkesîr, Mektebetu Mısr, Kahire. ŞAHİN, Şener (2005), Emîn er-Reyhânî ve Mehcer Edebiyatı’ndaki Yeri, Uludağ Üniversitesi Sosyal Billimler Enstitüsü Doktora Tezi, Bursa. et-TANTÂVÎ, Abdullah (1977), Dirâse fî edebi Bâkesîr (1. Baskı), el-Beydâ li’n-neşr, Halep. YILMAZ, İbrahim (2009), Arap Edebiyatında Arûz, Araştırma Yay., Ankara. ez-ZİRİKLÎ, Hayruddîn (2002), el-A‘lâm I-VIII, (15. Baskı), 4. Cilt, Dâru’l-‘ilm li’l-melâyîn, Beyrut.
Öz
Ali Ahmad Bakathir, who has products in different areas of literature such as poetry, drama and novel, was born in Indonesia, received his basic education inthe Hadramaut region of Yemen, his homeland, and afterwards settled in Egypt.
In this article, the poetic side of Bakathir is addressed, and his position within the
free verse movement in the modern Arabic literature is mentioned. Because, free
verse is the most concrete example of the change, emerged in Arabic poetry starting
from the 20th century. Bakathir, who grew up inside a group of poets, took lessons
from them, wrote poems by having interest in this branch of art starting from his
early ages in Hadramaut, which is among the very old bases of poetry, came to
the forefront with his products in theatre and novelty rather than the poetry, in the
world of literature. In formation of this perception, his focusing on theater and
not being printed of his poems in the form of divan have significant share. In fact,
he had never broken away from the poetry at any point in his literary life, on the
contrary the poems that he wrote have been published in important journals and
newspapers of the Arabic world.
Anahtar Kelimeler
Ali Ahmed Bakathir Arabic Language and Literature Poetry Free Verse
Kaynakça
- ABBÂS, İhsan (1998), İtticâhâtu’ş-şi‘ri’l-‘Arabiyyi’l-mu‘âsır, Âlemu’l-ma‘rife, Kuveyt. ADALAR, Derya (2007), “Apollo Grubu: Bir Modern Arap Şiiri Ekolü”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, C. 47, Sy. 2, ss. 61-81. BÂKESÎR, Ali Ahmed (1987), Dîvân-u Ali Ahmed Bâkesîr Ezhâru’r-rubâ fî şi‘ri’s-sıbâ (1. Baskı), Thk. Muhammed Ebû Bekr Humeyd, ed-Dâru’l-Yemeniyye li’n-neşri ve’t-tevzî‘. ----------, (2008) Sihru ‘Aden ve fahru’l-Yemen (1. Baskı), Thk. Muhammed Ebû Bekr Humeyd, Dâru Hadramût li’d-dirâsât ve’n-neşr, el-Mukalla. ----------, (trs. a), Fennu’l-mesrahiyye min hilâli tecâribi’ş-şahsiyye, Mektebetu Mısır, Kahire. ----------, (trs. b), Humâm fî bilâdi’l-Ahkâf, Mektebetu Mısr, Kâhire. ----------, (trs. c), Akhenaton ve Nefertîti, Mektebetu Mısır, Kahire. BEDEVÎ, Abduh (1981) “Ali Ahmed Bâkesîr şâ‘iran ğınâiyyan”, “Havliyyâtu kulliyyeti’l-âdâb”, Câmi‘atu Kuveyt, Sy.2. ----------, (trs.), “Ali Bâkesîr sûratun ‘an kurbin”, Ali Ahmed Bâkesîr fî mir’âti ‘asrihi, Haz. Muhammed Ebû Bekr Humeyd, Mektebetu Mısır, Kahire. CEYLAN, Zafer (2015), “Modern Arap Edebiyatında İlk Serbest Şiir Deneyimleri”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, C. 55, Sy. 1, ss. 185-206. el-CUDA‘, Ahmed (2000) Mu‘cemu’l-udebâi’l-İslâmiyyîne’l-mu‘âsırîn I-III (1. Baskı), 2. Cilt, Dâru’d-diyâ li’n-neşr ve’t-tevzî‘, Ammân. ----------, (trs.), “Hâza’r-raculu min Hadramût”, Ali Ahmed Bâkesîr fî mir’âti ‘asrihi, Haz. Muhammed Ebû Bekr Humeyd, Mektebetu Mısır, Kahire. el-CUNDÎ, Enver (trs.), “Bâkesîr imlâkul mesrahiyyeti’l-‘Arabiyye”, Ali Ahmed Bâkesîr fî mir’âti ‘asrihi, Haz. Muhammed Ebû Bekr Humeyd), Mektebetu Mısır, Kahire. ÇETİN, Nihad M. (2011), Eski Arap Şiiri (2. Baskı), Kapı Yay., İstanbul. ÇİFTÇİ, Faruk (2006) “Ebu’l-‘Atâhiyenin Şiirlerinde Zühd Anlayışı”, Nüsha: Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, C. 6, Sy. 23, ss. 75-96. DAYF, Şevkî (trs.), el-Edebu’l-‘Arabiyyu’l-mu‘âsır fî Mısr (10. Baskı), Dâru’l-me‘ârif, Kahire. EBU ŞÂDİ, Ahmed Zekî (2013), el-Yenbu‘, Müessesetu Hindâvî li’t-ta‘lîmi ve’s-sekâfe, Kahire. ER, Rahmi (2012), Çağdaş Arap Edebiyatı Seçkisi, Vadi Yay., Ankara. HAFÂCÎ, Muhammed Abdulmun‘im (1992), Dirâsât fi’l-edebi’l-‘Arabiyyi’l-hadîs ve medârisihi I-II, 2. Cilt, Dâru’l-cîl, Beyrut. http://www.bakatheer.com/poems_details.php?id=140 Erişim tarihi: 18.05.2016. http://www.bakatheer.com/poems_details.php?id=45, Erişim tarihi: 10.03.2016. http://www.bakatheer.com/poems_details.php?id=5, Erişim tarihi: 07.01.2016. el-HUSAYNÎ, Abdulkavî Muhammed Ahmed (2010), Şi‘ru Ali Ahmed Bâkesîr er-ru’yetu ve’l-fenn, el-Hey’etu’l-‘âmmet li’l-kitâb, San‘a. İMRUU’L-KAYS, (trs.), Dîvânu İmrii’l-Kays (5. Baskı), Thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhîm, Dâru’l-me‘arif, Kâhire. el-KATT, Abdulkâdir (1988), el-İtticâhu’l-vicdânî fi’ş-şi‘ri’l-‘Arabiyyi’l-mu’asır, Mektebetu’ş-şebâb, Kahire. el-KAYRAVÂNÎ, Ebu Ali el-Hasen ibn-i Raşîk (1981), el-‘Umde fî mehâsini’ş-şi‘ri ve âdâbihi ve nakdihi I-II, Thk. Muhammed Muhyiddin Abdulhamid, 2. Cilt, Dâru’l-cîl, Beyrut. el-KAZVÎNÎ, el-Hatîb (2003), el-Îdâh fî ‘ulûmi’l-belağâ, el-me‘ânî ve’l-beyân ve’l-bedî‘ (1. Baskı), Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, Beyrut. KUDÂME b. CA‘FER, Ebu’l-Ferac (1302/1885), Nakdu’ş-şi‘r, (1. Baskı), Matbaatu’l-cevâib, İstanbul. el-MEKÂLİH, Abdulaziz (trs.), Ali Ahmed Bâkesîr râidu’t-tahdîs fi-ş‘iri’l-‘Arabiyyi’l-mu‘âsır, Dâru’l-kelime, San‘a. el-MELÂİKE, Nâzik (1967), Kadâya’ş-şi‘ri’l-mu‘âsır, (3. Baskı), Mektebetu’n-nahda. MOREH, Shmuel (2003), “Modern Arap Edebiyatında Mensur Şiir”, (Çev.: Şener Şahin), Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 12, Sy. 1, ss. 297-329. er-REYHÂNÎ, Emîn (2014), er-Reyhâniyyât, Müessesetu Hindâvî, Kahire. SHAKESPEARE, William (trs.), Romeo ve Juliet, Çev. Ali Ahmed Bâkesîr, Mektebetu Mısr, Kahire. ŞAHİN, Şener (2005), Emîn er-Reyhânî ve Mehcer Edebiyatı’ndaki Yeri, Uludağ Üniversitesi Sosyal Billimler Enstitüsü Doktora Tezi, Bursa. et-TANTÂVÎ, Abdullah (1977), Dirâse fî edebi Bâkesîr (1. Baskı), el-Beydâ li’n-neşr, Halep. YILMAZ, İbrahim (2009), Arap Edebiyatında Arûz, Araştırma Yay., Ankara. ez-ZİRİKLÎ, Hayruddîn (2002), el-A‘lâm I-VIII, (15. Baskı), 4. Cilt, Dâru’l-‘ilm li’l-melâyîn, Beyrut.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sanat ve Edebiyat |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 4 Kasım 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017Cilt: 7 Sayı: 14 |
Cited By
Salâh Cerrâr’ın el-Menâmâtu’l-Eyyûbiyye Adlı Makâmesinde Filistin Meselesi
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.1502227
