Öz
This study aims to examine the political behavior of Zazas living in Turkey
in the frame of their sectarian differences during the AK Party era. The voting
behavior of Sunni and Alevi Zazas in general and local elections (municipal
presidency, provincial council membership, municipal council membership),
referendums and presidential election results between 2002 and 2017 were
examined during this period. Considering the purpose and scope of the work, Tunceli
was chosen as the representative of Turkey's Alevi Zazas and Bingol as Turkey's
Sunni Zazas. This study is concluded as follows: In all general and local
elections, Sunni Zazas voted for the AK Party; Alevi Zazas voted for the
leftist parties and ethnic Kurdish parties. In the referendums, while Sunnis Zazas voted "yes" in
favor of the AK Party and therefore the government; Alevi Zazas voted
"no". In the presidential elections, Sunni Zazas voted for Recep
Tayyip Erdoğan, who is also a candidate for the AK Party and also its former
chairman, while Alevi Zazas voted for Selahattin Demirtas, the candidate of the
ethnic Kurdish movement, for the most part.
Anahtar Kelimeler
Political Participation Electoral Behavior Alevi Zazas Sunni Zazas AK Party
Kaynakça
- Başbuğ, H. (1984), İki Türk Boyu Zazalar ve Kurmançlar, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü
- BBC Türkçe, Türkiye'deki Referandumlar ve Katılım Oranları, http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-39614996
- Bingöl, Y. (2009). "Siyaset ve Güven İlişkisi: Bingöl İli Örneğinde 1950-2007 Genel Seçimleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 1-27
- Bruinessen, M. V. (2001), Kürtlük, Türklük, Alevilik-Etnik ve Dinsel Kimlik Mücadeleleri. 3. Baskı, Çev. Hakan Yurdakul, İstanbul: İletişim Yayınları
- Campbell, A. Converse, P.E. Miller, W.E. And Stokes, D.E. (1960). The American Voter, New York: Wiley
- Çağlayan, E. (2016). Zazalar: Tarih, Kültür ve Kimlik. İstanbul: İstanbul Bilgi Üni. Yayınları , Çiçek, C. (2015). Ulus, Din, Sınıf, Türkiye'de Kürt Mutabakatının İnşası, İstanbul: İletişim
- Dalton, R. J. (2008) Citizen Politics, Public Opinion And Political Parties in Advanced Industrial Democracies, 5th Ed. Cq Press, Washington
- Downs, A. (1957). An Economic Theory of Democracy, New York: Harper And Row
- Gökalp, Z. (1992), Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler, İstanbul: Sosyal Yayınlar
- Hür, A. (2013). “Alevistan, Zazaistan ve Kürdistan”, Radikal Gazetesi, 17/03/2013, (erişim: 10 Aralık 2016)
- Malmisanij (1996). Kırd, Kırmanc, Dımıli veya Zaza Kürtleri, , İstanbul: Deng Yayınları
- Oran, B. (2006). Türkiye’de Azınlıklar, 3. Baskı, İstanbul: İletişim
- Pamukçu, E. (1992). Dersim Zaza Ayaklanmasının Tarihsel Kökenleri, İstanbul: Yön
- Sevgen, N. (2003). Zazalar ve Kızılbaşlar, 2. Baskı, Ankara: Kalan Yay
- Tankut, H. R. (2000). Zazalar Üzerine Sosyolojik Tetkikler, Ankara: Kalan Yay
- Türkdoğan, O. (2010). Türk Toplumunda Zazalar ve Kürtler, İstanbul: Timaş, 11. Baskı, 2010
- Türkiye İstatistik Kurumu, Milletvekili Seçim İstatistikleri, (http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1061)
- Verba, S. Nie, N. H. & J.-O.Kim (1978). Participation and Political Equality: A Seven-Nation Comparison. , Chicago: University Of Chicago Press
- Yazıcı, M. (2012). .“Aleviliğe Etnik Yaklaşımlar: Zazalar-Alevilik İlişkisi” (2012), Iı. Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu (04-06 Mayıs 2012), Bingöl Üniversitesi Yayınları, Bingöl, S.408-425
- Yeğen, M. (1999). Devlet Söyleminde Kürt Sorunu, İstanbul: İletişim
- Yüksek Seçim Kurulu, https://sonuc.ysk.gov.tr/module/GirisEkrani.jsf
Öz
Bu çalışma Türkiye’de yaşayan Zazaların AK Parti döneminde mezhepsel
farklılıkları çerçevesinde siyasal davranışlarını incelemeyi amaçlamaktadır.
Çalışmada halen devam eden AK Parti iktidarı süresince 2002 – 2017 yılları arasında yapılan genel ve yerel
seçimler (belediye başkanlığı; il genel meclisi üyeliği, belediye meclisi
üyeliği), referandumlar ve cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları doğrultusunda Sünni
ve Alevi Zazaların seçmen davranışları incelenmiştir. Çalışmanın amacı ve
kapsamı düşünülerek Sünni ve Alevi Zazalarını temsilen nüfusunun çoğunluğu
Sünni Zazalardan oluşan Bingöl ile Alevi Zazaların nüfusun çoğunluğunu
oluşturduğu Tunceli illeri seçilmiştir. Çalışmanın bulguları
değerlendirildiğinde; Sünni Zazalar tüm genel ve yerel seçimlerde AK Parti’ye;
Alevi Zazalar ise sol partilere ve etnik Kürt partilerine oy vermiştir. Referandumlarda
Sünni Zazalar AK Parti’nin ve dolayısıyla hükümetin tercihi doğrultusunda “Evet
” oyu kullanırken; Alevi Zazalar “Hayır” demiştir. Cumhurbaşkanlığı
seçimlerinde ise Sünni Zazalar AK Parti’nin adayı, aynı zamanda eski genel
başkanı olan Recep Tayyip Erdoğan’ı tercih ederken, Alevi Zazalar büyük
çoğunlukla etnik Kürt hareketinin adayı Selahattin Demirtaş’a oy vermişlerdir.
Anahtar Kelimeler
Siyasal Katılım Seçmen Davranışları Alevi Zazalar Sünni Zazalar Türkiye
Kaynakça
- Başbuğ, H. (1984), İki Türk Boyu Zazalar ve Kurmançlar, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü
- BBC Türkçe, Türkiye'deki Referandumlar ve Katılım Oranları, http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-39614996
- Bingöl, Y. (2009). "Siyaset ve Güven İlişkisi: Bingöl İli Örneğinde 1950-2007 Genel Seçimleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 1-27
- Bruinessen, M. V. (2001), Kürtlük, Türklük, Alevilik-Etnik ve Dinsel Kimlik Mücadeleleri. 3. Baskı, Çev. Hakan Yurdakul, İstanbul: İletişim Yayınları
- Campbell, A. Converse, P.E. Miller, W.E. And Stokes, D.E. (1960). The American Voter, New York: Wiley
- Çağlayan, E. (2016). Zazalar: Tarih, Kültür ve Kimlik. İstanbul: İstanbul Bilgi Üni. Yayınları , Çiçek, C. (2015). Ulus, Din, Sınıf, Türkiye'de Kürt Mutabakatının İnşası, İstanbul: İletişim
- Dalton, R. J. (2008) Citizen Politics, Public Opinion And Political Parties in Advanced Industrial Democracies, 5th Ed. Cq Press, Washington
- Downs, A. (1957). An Economic Theory of Democracy, New York: Harper And Row
- Gökalp, Z. (1992), Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler, İstanbul: Sosyal Yayınlar
- Hür, A. (2013). “Alevistan, Zazaistan ve Kürdistan”, Radikal Gazetesi, 17/03/2013, (erişim: 10 Aralık 2016)
- Malmisanij (1996). Kırd, Kırmanc, Dımıli veya Zaza Kürtleri, , İstanbul: Deng Yayınları
- Oran, B. (2006). Türkiye’de Azınlıklar, 3. Baskı, İstanbul: İletişim
- Pamukçu, E. (1992). Dersim Zaza Ayaklanmasının Tarihsel Kökenleri, İstanbul: Yön
- Sevgen, N. (2003). Zazalar ve Kızılbaşlar, 2. Baskı, Ankara: Kalan Yay
- Tankut, H. R. (2000). Zazalar Üzerine Sosyolojik Tetkikler, Ankara: Kalan Yay
- Türkdoğan, O. (2010). Türk Toplumunda Zazalar ve Kürtler, İstanbul: Timaş, 11. Baskı, 2010
- Türkiye İstatistik Kurumu, Milletvekili Seçim İstatistikleri, (http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1061)
- Verba, S. Nie, N. H. & J.-O.Kim (1978). Participation and Political Equality: A Seven-Nation Comparison. , Chicago: University Of Chicago Press
- Yazıcı, M. (2012). .“Aleviliğe Etnik Yaklaşımlar: Zazalar-Alevilik İlişkisi” (2012), Iı. Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu (04-06 Mayıs 2012), Bingöl Üniversitesi Yayınları, Bingöl, S.408-425
- Yeğen, M. (1999). Devlet Söyleminde Kürt Sorunu, İstanbul: İletişim
- Yüksek Seçim Kurulu, https://sonuc.ysk.gov.tr/module/GirisEkrani.jsf
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Nisan 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018Cilt: 8 Sayı: 15 |
