Öz
Öz
Cumhuriyet Dönemi’nde hukuk alanında
inkılaplar yapılırken önce yerli bir Medeni Kanun hazırlanmaya çalışılmıştır.
Yeterince devrimci görülmeyen bu çaba, dönemin yöneticileri tarafından yarıda
kesilmiştir. 1926 yılında devrimci bir yol izlenerek İsviçre Medeni Kanunu’nun
toptan tercümesi kararlaştırılmıştır. Böylece toplumun yaşantı ve değerleri
dikkate alınmak yerine başka bir toplumun yasalarını tercüme ederek kabul yolu
tercih edilmiştir. Bu durum, bazı eleştirilere sebep olmuştur.
Türkiye’de hukuk devrimleri
gerçekleştirilirken Lozan Antlaşması’na bağlı olarak, Avrupa’dan getirilen
hukukçu danışmanlardan yararlanılması Lozan Antlaşması’nda Avrupalı devletlere
taviz ve taahhüt verildiği eleştirisini beraberinde getirmiştir.
Türk Medeni Kanunu (TMK) sadece
hukukçulardan oluşan bir komisyon tarafından tercüme edildiği için sosyal,
kültürel, ekonomik yönleri ayrıntılı olarak tartışılamamıştır. Tercüme metni
TBMM’de madde madde görüşülmeden topluca kabul edilmiştir. TMK’nin dilinde
Arapça ve Farsça kelimeler yoğun bir şekilde kullanılmış ve tercümesinde
hatalar yapılmıştır. TMK’nin dili, hazırlık ve uygulanma aşamasında acele
edilmesi, ayrıntılı görüşülmemesi ve uygulanabilirliği kayda değer eleştirilere
zemin hazırlamıştır. Vurgulanan bu eleştirilerden farklı olarak diğer kanunlara
nazaran daha derli toplu olan ve hukuksal alanda birliği sağlayan TMK, hakime
verdiği takdir yetkisinden dolayı hızlı çözümler üretebilmiş bu da TMK hakkında
olumlu değerlendirmelere sebep olmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- KAYNAKÇATBMM ZABIT CERİDESİ, Devre: II, Cilt: 6, Gün; 25. 2. 1340 (1924) s. 329-335.
- TBMM ZABIT CERİDESİ, Devre: II, Cilt: 22, Gün; 17. 2. 1926. s.1-3, 86, 230- 234.
- AKİPEK, Jale G. (1973), Türk Medeni Hukuku I. Cilt I. Cüz, Anakara, Sevinç Matbaası.
- AKYOL, Taha (2012), Atatürk’ün İhtilal Hukuku, 1. Baskı, İstanbul, Doğan Kitap.
- ARIK, Kemal Fikret (1963a), Türk Medeni Hukuku, Genel Prensipler, C. I, Ankara, Balkanoğlu Matbaacılık.
- ARIK, Kemal Fikret (1963b), “Medeni Kanun ve Yapılan Bazı Tenkidler”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (SBFD), C. 18, Sy. 1, ss 193-213.
- ATAAY, Aytekin (1978), “Neden İsviçre Medeni Kanunu (İsviçre Medeni Kanunu’nun Türkiye Tarafından İktibası Nedenleri)”, Medeni Kanun 50.Yıl Sempozyumu I. Tebliğler, ss. 59-72.
- BARAN, Fikret (1999), Atatürk Devrimleri İçinde Türk Medeni Kanunu’nun Yeri ve Önemi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Elazığ.
- BAŞGİL, Ali Fuat (1960), Esas Teşkilat Hukuku C. I, İstanbul.
- BOZKURT, Mahmut Esat (1944), “Türk Medeni Kanunu Nasıl Hazırlandı?” Medeni Kanun’un XV. Yıl Dönümü İçin, İstanbul, Kenan Matbaası.
- BOZKURT, Gülnihal (2010), Batı Hukukunun Türkiye’de Benimsenmesi (1839- 1939), 2. Baskı, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- DURAL, Mustafa, Özer Seliçi (1975), Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu, İstanbul, Üniversiteliler Yayınevi.
- FINDIKOĞLU, Ziyaeddin Fahri (1958), “Medeni Kanunumuz Etrafında Bazı Sosyolojik Meseleler”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (SBFD), C. 13, Sy.1, ss.180-190.
- GOTTHARD Jaschke (1972), Yeni Türkiye’de İslamlık, Çev. Hayrullah Örs, 1. Basım, Ankara, Bilgi Yayınevi.
- GÜRİZ, Adnan, Peter Benedict (1974), Türk Hukuku ve Toplumu Üzerine İncelemeler, Ankara, Türkiye Kalkınma Vakfı Yayınları.
- GÜRSOY, Kemal T. (1964), Bankacılar İçin Medeni Hukuk ve Borçlar Hukuku Bilgisi, 2. Baskı, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
- İMRE, Zahit (1971), Mendi Hukuka Giriş, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayınları.
- KARAL, Enver Ziya (tarihsiz), Büyük Osmanlı Tarihi, C. IV, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- ÖZSUNAY, Ergun (1978), “Türkiye’de Yabancı Hukukun Benimsenmesi Hareketi İçinde Türk Medeni Kanunu’nun Anlamı ve Önemi”, Medeni Kanun 50. yıl Sempozyumu, I. Tebliğler, ss. 399-414.
- SAYMEN, Ferit Hakkı (1960), Türk Medeni Hukuku C. I, 3. Baskı, İstanbul, İsmail Akgün Matbaası.
- SOYSAL, İsmail (2000), Türkiye’nin Siyasal Anlaşmaları C. I (1920-1945), 3. Baskı, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- TANÖR, Bülent (2006), Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, 14. Baskı, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
- TEKİNAY, Selahattin Sulhi (1970), Medeni Hukuka Giriş Dersleri, İstanbul, Fakülteler Matbaası.
- VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet (1940), Kanunlaştırma Hareketleri ve Tanzimat (Tanzimatın Yüzüncü Yıldönümü Münasebetile Neşredilen Kitaptan Alınmış Ayrı Baskı ), İstanbul, Maarif Matbaası.
- VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet (1968), Türk Medeni Hukuku, Umumi Esaslar, Cilt I Cüz 1, 7. Baskı, İstanbul, Sermet Matbaası.
- VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet (1965), Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku, C. II, 5. Baskı, İstanbul, Nurgök Matbaası.
- VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet (1975), Türk Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu Terim ve Sözcükler Kılavuzu, C. 3, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi.
Öz
When revolutions
were carried out in the field of law in the Republican Period, firstly a Civil
Code was drafted. This effort, not considered revolutionary enough, was
interrupted by the rulers of the period. In 1926 a revolutionary method was
followed and translation of the whole Swiss Civil Code was decided on. Thus,
translating the laws of another society was preferred rather than taking into
account the experience and values of Turkish society. This has caused some
criticism.
While making legal
reforms in Turkey depending on the Treaty of Lausanne, statutory advisors
brought from Europe were benefited and this has brought about the claims that
concession and commitment were offered to European states in the Treaty of
Lausanne. As the Turkish Civil Code (TMK) was translated only by a commission
consisting of jurists, the social, cultural and economic aspects were not
discussed in detail. The text of the translation was accepted collectively
without consideration of the articles one by one in the Grand National Assembly
of Turkey (TBMM).The language used in Turkish Civil Code had a lot of Arabic
and Persian words and errors were observed in translation. Its language, urgency
during preparation and implementation period, no detailed discussion and the impracticality
laid the groundwork for criticism. Despite these defos, Turkish Civil Code,
being more sophisticated than the other laws and providing a legal context, has
been able to produce quick solutions because of its discretionary authority
that has led to favorable evaluations.
Anahtar Kelimeler
Turkish Civil Code Revolution Westernization Criticism Society
Kaynakça
- KAYNAKÇATBMM ZABIT CERİDESİ, Devre: II, Cilt: 6, Gün; 25. 2. 1340 (1924) s. 329-335.
- TBMM ZABIT CERİDESİ, Devre: II, Cilt: 22, Gün; 17. 2. 1926. s.1-3, 86, 230- 234.
- AKİPEK, Jale G. (1973), Türk Medeni Hukuku I. Cilt I. Cüz, Anakara, Sevinç Matbaası.
- AKYOL, Taha (2012), Atatürk’ün İhtilal Hukuku, 1. Baskı, İstanbul, Doğan Kitap.
- ARIK, Kemal Fikret (1963a), Türk Medeni Hukuku, Genel Prensipler, C. I, Ankara, Balkanoğlu Matbaacılık.
- ARIK, Kemal Fikret (1963b), “Medeni Kanun ve Yapılan Bazı Tenkidler”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (SBFD), C. 18, Sy. 1, ss 193-213.
- ATAAY, Aytekin (1978), “Neden İsviçre Medeni Kanunu (İsviçre Medeni Kanunu’nun Türkiye Tarafından İktibası Nedenleri)”, Medeni Kanun 50.Yıl Sempozyumu I. Tebliğler, ss. 59-72.
- BARAN, Fikret (1999), Atatürk Devrimleri İçinde Türk Medeni Kanunu’nun Yeri ve Önemi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Elazığ.
- BAŞGİL, Ali Fuat (1960), Esas Teşkilat Hukuku C. I, İstanbul.
- BOZKURT, Mahmut Esat (1944), “Türk Medeni Kanunu Nasıl Hazırlandı?” Medeni Kanun’un XV. Yıl Dönümü İçin, İstanbul, Kenan Matbaası.
- BOZKURT, Gülnihal (2010), Batı Hukukunun Türkiye’de Benimsenmesi (1839- 1939), 2. Baskı, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- DURAL, Mustafa, Özer Seliçi (1975), Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu, İstanbul, Üniversiteliler Yayınevi.
- FINDIKOĞLU, Ziyaeddin Fahri (1958), “Medeni Kanunumuz Etrafında Bazı Sosyolojik Meseleler”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (SBFD), C. 13, Sy.1, ss.180-190.
- GOTTHARD Jaschke (1972), Yeni Türkiye’de İslamlık, Çev. Hayrullah Örs, 1. Basım, Ankara, Bilgi Yayınevi.
- GÜRİZ, Adnan, Peter Benedict (1974), Türk Hukuku ve Toplumu Üzerine İncelemeler, Ankara, Türkiye Kalkınma Vakfı Yayınları.
- GÜRSOY, Kemal T. (1964), Bankacılar İçin Medeni Hukuk ve Borçlar Hukuku Bilgisi, 2. Baskı, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
- İMRE, Zahit (1971), Mendi Hukuka Giriş, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayınları.
- KARAL, Enver Ziya (tarihsiz), Büyük Osmanlı Tarihi, C. IV, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- ÖZSUNAY, Ergun (1978), “Türkiye’de Yabancı Hukukun Benimsenmesi Hareketi İçinde Türk Medeni Kanunu’nun Anlamı ve Önemi”, Medeni Kanun 50. yıl Sempozyumu, I. Tebliğler, ss. 399-414.
- SAYMEN, Ferit Hakkı (1960), Türk Medeni Hukuku C. I, 3. Baskı, İstanbul, İsmail Akgün Matbaası.
- SOYSAL, İsmail (2000), Türkiye’nin Siyasal Anlaşmaları C. I (1920-1945), 3. Baskı, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- TANÖR, Bülent (2006), Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, 14. Baskı, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
- TEKİNAY, Selahattin Sulhi (1970), Medeni Hukuka Giriş Dersleri, İstanbul, Fakülteler Matbaası.
- VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet (1940), Kanunlaştırma Hareketleri ve Tanzimat (Tanzimatın Yüzüncü Yıldönümü Münasebetile Neşredilen Kitaptan Alınmış Ayrı Baskı ), İstanbul, Maarif Matbaası.
- VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet (1968), Türk Medeni Hukuku, Umumi Esaslar, Cilt I Cüz 1, 7. Baskı, İstanbul, Sermet Matbaası.
- VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet (1965), Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku, C. II, 5. Baskı, İstanbul, Nurgök Matbaası.
- VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet (1975), Türk Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu Terim ve Sözcükler Kılavuzu, C. 3, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ekim 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018Cilt: 8 Sayı: 16 |
Cited By
Discussions and Developments During the Preparation of The Turkish Civil Laws Accepted in 1926, 2001
Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1295927
ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK ROMANINDA BOŞANMA HADİSELERİ TEMELİNDE AİLE HUKUKU VE KADIN
Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.32321/cutad.825495
Miras Hukukunda Cari İlkeler Bağlamında Türk Mer’i Hukuku ve İslam Hukuku
Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Nusret DEDE
https://doi.org/10.33931/abuifd.902434
