Araştırma Makalesi
Yıl 2018,
Cilt: 8 Sayı: 16, 557 - 570, 01.10.2018
Öz
Sovyet
ihtilali yirminci yüzyılın etkili ve önemli olaylarının başında gelmektedir. Bu
yalnızca Rusya açısından değil, diğer dünya devletleri için de geçerlidir.
Sovyetlerin ihtilali gerçekleştirmesi, sosyalist yapılara ilham olurken;
ihtilal sonrasında elde edilen refah, dikkatleri Sovyetlerde gerçekleştirilen
pratikler üzerine çekmiştir. Türkiye düşünsel açıdan ihtilalden etkilenen ülkelerin başında gelmektedir. Kadro
Dergisi, bunlardan biridir. Dergi yazarlarının sosyalist geçmişleri, dikkatlerini
Sovyet pratiğine yöneltmiştir. Bu bağlamda çalışmada amaç, aktör ve araç olarak
nitelendirilen ihtilalin temel kolonları, Kadrocular tarafından sıklıkla
gündeme getirilmiştir. Sovyet uygulamaları, yeni Cumhuriyetin özgün koşullarına
uyarlanarak öne çıkarılmıştır. Sovyet ihtilalinin Türk düşün yapısına etkisini
Kadro Dergisi üzerinden ortaya çıkarmaya çalışan bu çalışmada, Kadrocuların
sınıfsız bir toplum düzenine geçme amacında, bunu gerçekleştirecek temel aktör
olarak devletin ve araç olarak planlamada büyük oranda Sovyet uygulamalarından
ilham alındığı gösterilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AHMAD, Feroz (2009), Modern Türkiye’nin Oluşumu, Çeviren: Yavuz Alogan, İstanbul, Kaynak Yayınları
- ASAF, Burhan (1932a), “İnkılâbımızın Sesi”, Kadro, Sy. 11, ss. 33-37
- ASAF, Burhan (1932b), “İnkilabımız ve Hilafet”, Kadro, Sy. 1, ss. 37-40
- ASAF, Burhan (1934), “1933-1934 Bir Yılbaşı Bilançosu”, Kadro, Sy. 25, ss. 24-29
- AYDEMİR, Şevket Süreyya (2011), İnkılap ve Kadro, İstanbul, Remzi Kitabevi
- BORA, Tanıl (2017), Cereyanlar Türkiye’de Siyasi İdeolojiler, İstanbul, İletişim Yayınları
- EKİZ, Cengiz ve SOMEL, Ali (2005), Türkiye’de Planlama ve Planlama Anlayışının Değişmesi, Ankara Üniversitesi, SBF-GETA, Tartışma Metinleri, No 81, Ankara
- GÖKDENİZ, Kutay (2016),” Ekim Devrimi’nden Federasyon’a Rusya’da Devrim Yapılanması”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.15, Sy.57, ss. 440-462
- HALİL, Neşet (1932), “İnkilap ve Kadro”, Kadro, Sy. 10, ss. 44-46
- HAMDİ, Ahmet (1933), “ Kapitalizm (Emperyalizm) İle Millet İktisat Rejimi ve Ferdiyetçilik İle Devletçiliğin Manaları”, Kadro, Sy.18, ss. 43-49
- HAYRETTİN, Tahir (1932), “Ayarlı Millet ve Plan”, Kadro, Sy. 18, ss. 54-58
- HUSREV, İsmail (1932), “Plan Mefhumu Hakkında”, Kadro, Sy. 7, ss. 36-43
- HUSREV, İsmail (1934), “Millet İçinde Sınıf Mes’elesi II.”, Kadro, Sy. 26, ss. 20-26
- KADRİ, Yakup (1932), “Ankara Moskova Roma”, Kadro, Sy. 12, ss. 33-35
- KADRO, (1934-1935), “Kadro”, Kadro, Sy. 35-36, ss. 5-7
- LENİN, V. İ, (1993), Seçme Eserler Cilt.I., Çev. Saliha N. Kaya ve İsmail Yarkın, Ankara, İnter Yayınları
- NEDİM, Vedat (1932a), “Sınıflaşmamak ve İktisat Siyaseti”, Kadro, Sy. 11, ss. 17-21
- NEDİM, Vedat (1932b), “Müstemleke İktısadiyatından Millet İktısadiyatına”, Kadro, Sy. 2, ss. 9-14
- NEDİM, Vedat (1932c), “Müstemleke İktisadiyatından Millet İktisadiyatına”, Kadro, Sy. 1, ss. 6-9
- NEDİM, Vedat (1933a), “Milli Kurtuluş Hareketleri ve Buhran”, Kadro, Sy. 18, ss. 18-24
- NEDİM, Vedat (1933b), “Sanayileşme Davası”, Kadro, Sayı: 24, 17-21
- NEDİM, Vedat (1933c), “Devletin Yapıcılık ve İdarecilik Kudretine İnanmak Gerektir”, Kadro, Sy.15, ss. 13-19
- NEDİM, Vedat (1933d), “Türk Devletçiliği İhtibas Devletçiliği Değildir…”, Kadro, Sy.17, ss. 16-21
- NEDİM, Vedat (1933e), “Bizde Hususi Teşebbüsün Zaferi”, Kadro, Sy. 13, ss. 10-16
- NEDİM, Vedat (1933f), “Devletçilik Karşısında Zümre Menfaati ve Münevver Mukavemeti”, Kadro, Sy. 21, ss. 15-20
- OKTAY, Ahmet (1998), “Türk Solu Ve Kültür”, Toplum ve Bilim, Sy78, ss: 38-58
- ÖZDER, Ferruh (2017), “Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı Ekseninde Atatürk Dönemi Türk-Sovyet Ekonomik ve Ticari İlişkileri”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sy. 60, ss. 143-170
- SUNAR, Lütfi (2004), “Kadro Dergisi/Hareketi Ve Etkileri: Türk Devlet İdeolojisi Ve Sol Kemalizmin Oluşumu Bağlamında Bir Analiz”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. 2, Sy.1, ss. 511-526
- SÜREYYA, Şevket (1932a), “Milli Kurtuluş Hareketinin Ana Prensipleri”, Kadro, Sy. 8, ss. 6-12
- SÜREYYA, Şevket (1932b), “Plan Mefhumu Hakkında”, Kadro, Sy.5, ss.5-12
- SÜREYYA, Şevket (1933a), “Don Kişotun Yeldeğirmenlerile Muharebesine Kürsü Politikacılığına ve Cavit Bey İktisatçılığına Dair…”, Kadro, Sy.17, ss. 9-15
- SÜREYYA, Şevket (1933b), “Beynelmilel Fikir Hareketleri Arasında Türk Nasyonalizmi. III: Türk Nasyonalizmi”, Kadro, Sy. 20, ss.4-11
- SÜREYYA, Şevket (1933c), “Makinaların Muhacereti”, Kadro, Sy. 23, ss. 6-11
- SÜREYYA, Şevket (1933d), “Milli İktisat Planı ve Şeker Sanayimiz”, Kadro, Sy. 24, ss.5-16
- SÜREYYA, Şevket (1934-1935), “Sosyal Milliyetçiliğin Zaferi”, Kadro, Sy. 35-36, ss.8-22
- SÜREYYA, Şevket (1934a), “Yürüyen Devlet”, Kadro, Sy.25, ss. 5-12
- SÜREYYA, Şevket (1934b), “Yeni Devletin İktisadi Fonksiyonları”, Kadro, Sy. 29, ss.5-14
- TEKELİ, İlhan ve İLKİN, Selim (2009), Uygulamaya Geçerken Türkiye’de Devletçiliğin Oluşumu, İstanbul, Bilge Kültür Sanat
- TÜRKEŞ, Mustafa (1999), Ulusçu Sol Bir Akım: Kadro Hareketi (1932-1934), Ankara, İmge Kitabevi
- TÜRKEŞ, Mustafa (2015), “Kadro Dergisi”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Kemalizm 2. Cilt, 8. Baskı, Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (Ed.), İstanbul, İletişim Yayıncılık, ss. 464-476.
- UYAR, Hakkı (1997), “Resmi İdeoloji Ya Da Alternatif Resmi İdeoloji Oluşturmaya Yönelik İki Dergi: Ülke ve Kadro”, Toplum ve Bilim, Sy.74, ss.181-193
- YANARDAĞ, Merdan (2012), Kadro Hareketi, İstanbul, Destek Yayınevi
- YUCA, Sami (2011), “Kadro Hareketi ve Kemalizm”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.1, Sy. 2, ss.137-166
Yıl 2018,
Cilt: 8 Sayı: 16, 557 - 570, 01.10.2018
Öz
The Soviet Revolution was one of the most
efficient and important events of the twentieth century. This is valid not only
for Russia but also for other world countries. While the revulsion in the
Soviets was an inspiration for socialist structures, the welfare that was
obtained after the revolution attracted the attention on the practice performed
in the Soviets. Turkey was one of the countries that was affected by this
revolution in intellectual respect. The Kadro Journal was one of these. The
socialist background of the authors of the journal caused that their attention
was focused on the Soviet practice. In this context, the aim of working was
mentioned by the staff of the Kadro Journal as the basic columns of the
revolution and as the actors and aims. The Soviet practices were brought to the
forefront by applying them to the specific conditions of the new Republic. In
this study, which tries to reveal the influence of the Soviet Revolutions on
the Turkish thought structure through the Kadro Journal, it has been
demonstrated that the Kadro Staff were inspired by the Soviet practices in a
large way in the transition to class free society through planning and the
state that is the main actor to accomplish this.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AHMAD, Feroz (2009), Modern Türkiye’nin Oluşumu, Çeviren: Yavuz Alogan, İstanbul, Kaynak Yayınları
- ASAF, Burhan (1932a), “İnkılâbımızın Sesi”, Kadro, Sy. 11, ss. 33-37
- ASAF, Burhan (1932b), “İnkilabımız ve Hilafet”, Kadro, Sy. 1, ss. 37-40
- ASAF, Burhan (1934), “1933-1934 Bir Yılbaşı Bilançosu”, Kadro, Sy. 25, ss. 24-29
- AYDEMİR, Şevket Süreyya (2011), İnkılap ve Kadro, İstanbul, Remzi Kitabevi
- BORA, Tanıl (2017), Cereyanlar Türkiye’de Siyasi İdeolojiler, İstanbul, İletişim Yayınları
- EKİZ, Cengiz ve SOMEL, Ali (2005), Türkiye’de Planlama ve Planlama Anlayışının Değişmesi, Ankara Üniversitesi, SBF-GETA, Tartışma Metinleri, No 81, Ankara
- GÖKDENİZ, Kutay (2016),” Ekim Devrimi’nden Federasyon’a Rusya’da Devrim Yapılanması”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.15, Sy.57, ss. 440-462
- HALİL, Neşet (1932), “İnkilap ve Kadro”, Kadro, Sy. 10, ss. 44-46
- HAMDİ, Ahmet (1933), “ Kapitalizm (Emperyalizm) İle Millet İktisat Rejimi ve Ferdiyetçilik İle Devletçiliğin Manaları”, Kadro, Sy.18, ss. 43-49
- HAYRETTİN, Tahir (1932), “Ayarlı Millet ve Plan”, Kadro, Sy. 18, ss. 54-58
- HUSREV, İsmail (1932), “Plan Mefhumu Hakkında”, Kadro, Sy. 7, ss. 36-43
- HUSREV, İsmail (1934), “Millet İçinde Sınıf Mes’elesi II.”, Kadro, Sy. 26, ss. 20-26
- KADRİ, Yakup (1932), “Ankara Moskova Roma”, Kadro, Sy. 12, ss. 33-35
- KADRO, (1934-1935), “Kadro”, Kadro, Sy. 35-36, ss. 5-7
- LENİN, V. İ, (1993), Seçme Eserler Cilt.I., Çev. Saliha N. Kaya ve İsmail Yarkın, Ankara, İnter Yayınları
- NEDİM, Vedat (1932a), “Sınıflaşmamak ve İktisat Siyaseti”, Kadro, Sy. 11, ss. 17-21
- NEDİM, Vedat (1932b), “Müstemleke İktısadiyatından Millet İktısadiyatına”, Kadro, Sy. 2, ss. 9-14
- NEDİM, Vedat (1932c), “Müstemleke İktisadiyatından Millet İktisadiyatına”, Kadro, Sy. 1, ss. 6-9
- NEDİM, Vedat (1933a), “Milli Kurtuluş Hareketleri ve Buhran”, Kadro, Sy. 18, ss. 18-24
- NEDİM, Vedat (1933b), “Sanayileşme Davası”, Kadro, Sayı: 24, 17-21
- NEDİM, Vedat (1933c), “Devletin Yapıcılık ve İdarecilik Kudretine İnanmak Gerektir”, Kadro, Sy.15, ss. 13-19
- NEDİM, Vedat (1933d), “Türk Devletçiliği İhtibas Devletçiliği Değildir…”, Kadro, Sy.17, ss. 16-21
- NEDİM, Vedat (1933e), “Bizde Hususi Teşebbüsün Zaferi”, Kadro, Sy. 13, ss. 10-16
- NEDİM, Vedat (1933f), “Devletçilik Karşısında Zümre Menfaati ve Münevver Mukavemeti”, Kadro, Sy. 21, ss. 15-20
- OKTAY, Ahmet (1998), “Türk Solu Ve Kültür”, Toplum ve Bilim, Sy78, ss: 38-58
- ÖZDER, Ferruh (2017), “Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı Ekseninde Atatürk Dönemi Türk-Sovyet Ekonomik ve Ticari İlişkileri”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sy. 60, ss. 143-170
- SUNAR, Lütfi (2004), “Kadro Dergisi/Hareketi Ve Etkileri: Türk Devlet İdeolojisi Ve Sol Kemalizmin Oluşumu Bağlamında Bir Analiz”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. 2, Sy.1, ss. 511-526
- SÜREYYA, Şevket (1932a), “Milli Kurtuluş Hareketinin Ana Prensipleri”, Kadro, Sy. 8, ss. 6-12
- SÜREYYA, Şevket (1932b), “Plan Mefhumu Hakkında”, Kadro, Sy.5, ss.5-12
- SÜREYYA, Şevket (1933a), “Don Kişotun Yeldeğirmenlerile Muharebesine Kürsü Politikacılığına ve Cavit Bey İktisatçılığına Dair…”, Kadro, Sy.17, ss. 9-15
- SÜREYYA, Şevket (1933b), “Beynelmilel Fikir Hareketleri Arasında Türk Nasyonalizmi. III: Türk Nasyonalizmi”, Kadro, Sy. 20, ss.4-11
- SÜREYYA, Şevket (1933c), “Makinaların Muhacereti”, Kadro, Sy. 23, ss. 6-11
- SÜREYYA, Şevket (1933d), “Milli İktisat Planı ve Şeker Sanayimiz”, Kadro, Sy. 24, ss.5-16
- SÜREYYA, Şevket (1934-1935), “Sosyal Milliyetçiliğin Zaferi”, Kadro, Sy. 35-36, ss.8-22
- SÜREYYA, Şevket (1934a), “Yürüyen Devlet”, Kadro, Sy.25, ss. 5-12
- SÜREYYA, Şevket (1934b), “Yeni Devletin İktisadi Fonksiyonları”, Kadro, Sy. 29, ss.5-14
- TEKELİ, İlhan ve İLKİN, Selim (2009), Uygulamaya Geçerken Türkiye’de Devletçiliğin Oluşumu, İstanbul, Bilge Kültür Sanat
- TÜRKEŞ, Mustafa (1999), Ulusçu Sol Bir Akım: Kadro Hareketi (1932-1934), Ankara, İmge Kitabevi
- TÜRKEŞ, Mustafa (2015), “Kadro Dergisi”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Kemalizm 2. Cilt, 8. Baskı, Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (Ed.), İstanbul, İletişim Yayıncılık, ss. 464-476.
- UYAR, Hakkı (1997), “Resmi İdeoloji Ya Da Alternatif Resmi İdeoloji Oluşturmaya Yönelik İki Dergi: Ülke ve Kadro”, Toplum ve Bilim, Sy.74, ss.181-193
- YANARDAĞ, Merdan (2012), Kadro Hareketi, İstanbul, Destek Yayınevi
- YUCA, Sami (2011), “Kadro Hareketi ve Kemalizm”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.1, Sy. 2, ss.137-166
Toplam 43 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ekim 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018Cilt: 8 Sayı: 16 |
Cited By
Cumhuriyetin ilk yıllarında kent olgusunun Kadro Dergisi üzerinden incelenmesi
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
https://doi.org/10.31795/baunsobed.1350032
