Öz
Rituals formed related to the place, where the dead are buried have been among
important subjects in folklore. It is known that for different expectations, many
shrines are accepted as sacred, and visited.
There are hundreds of shrines in Muş province. Thereupon, some practices
have been formed related to the shrines of the scholars who directed spiritual life
of the people in Mus. In this study, only the shrines whose sand is believed to be
curative have been examined such as Şeyitlik, Zerzemi, Şeyh Reşit Shrines. These
sacred places are believed to cure some illnesses if visited.
There is no information in written sources about an important amount of the
shrines mentioned in this study, or only their names are mentioned. Hence, our study
is based on a field study. Sources of information are the people who live around
shrines or those who have visited these places in various times.
Kaynakça
- Asna, İbrahim Burçin (2017). Alevi İnancında Araştırılmamış Kutsal Bir Mekân Örneği: Baba Mansur/Kurhüseyin Dergahı, Unidap Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı Bildiri Kitabı C.II, Erzurum, Muş Alparslan Üniversitesi Yayınları.
- Ekmekçi, Mansur (2014), Muş Halk Kültürü, Adana, Muş Kültür Müdürlüğü Yayınları.
- Günay, Ünver (2001), Ziyaret Fenomeni Üzerine Bir Din Bilim Araştırması Kayseri Örneği, Kayseri, Erciyes Üniversitesi Matbaası.
- Keskin, Yahya Mustafa (1999), Turhal, Yeşilyurt ve Sulusaray İlçelerindeki Halk Dindarlığının Bir Boyutunu Oluşturan Ziyaret, İnanç ve Uygulamaları, Elazığ, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. S. 4, 185-201.
- Malinowski, Bronislaw (2000), Büyü, Bilim ve Din, Çev. Saadet Özkal, İstanbul, Kabalcı Yayınları.
- Özkan, Aysun (2009), Türbe Ziyaretlerinin Psiko-Sosyolojik Boyutu Eyüp Sultan Türbesi Örneği. İstanbul, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Uslu, Ayşe (2018), Muş Merkez Efsaneleri, Muş Alparslan Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Lisans Tezi.
- Yalçınkaya, Fatoş (2008), Muş’ta Yatırlar ve Yatırlarla ilgili anlatılan Menkıbeler, Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Yeğin, Hüseyin İbrahim (2015), Türbe Ziyaretlerinin Psiko-Sosyal Sebepleri: Hayrettin Tokadi Türbesi, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1). ss. 277-302.
- Sözlü kaynaklarK1: Melek Pekbay, 49, Ev Hanımı, Korkut.K2: S. Y., 35, Çiftçi, BulanıkK3: Naime Yıldırım, 45, Ev Hanımı, Muş Merkez.K4: A.K., 58, Emekli, Varto.K5: Mele Ğ., 65, Emekli, Bulanık.K6: B.M., 48, Ev Hanımı, Malazgirt.K7: Mehmet Sait Selvi, 40, İşçi, Bulanık.K8: İ. S. Yuca, 37, Eğitimci, Muş.K9: S. Koçlardan, 65, Emekli İmam, Varto.K10: S. I., 67, Emekli, Bulanık.
Öz
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’nin de her yöresinde türbelere bağlı pratikler
oluşmuştur. Ölülerin gömüldüğü mekâna veya kutsal kabul edilen mekâna bağlı
olarak oluşan ritüeller folklorda önemli inceleme konuları arasında yer almaktadır.
Farklı beklenti ve gerekçelerle pek çok türbe kutsal kabul edilip ziyaret edildiği
bilinmektedir.
Muş ili sınırları içerisinde yüzlerce kutsal mekân bulunmaktadır. Muş’un manevi
hayatına yön vermiş olan âlimlerin türbelerine bağlı çeşitli ritüeller gerçekleştirilmektedir.
Çalışmamızda sadece toprağının sağaltıcı özelliği olduğuna
inanılan türbeler incelenmiştir. Şeyitlik, Zerzemi, Şeyh Yusuf, Şeyh Reşit türbeleri
bu şekilde toprağının şifa kaynağı olduğu inancı bulunmaktadır Çoğunlukla bu
kutsal mekânların ziyaretinde insanlara belli hastalık veya rahatsızlıklara karşı
şifa vereceği ve buna bağlı olarak da fayda sağlayacağı beklentisidir.
Çalışmaya konu olan türbelerin önemli bir kısmıyla ilgili olarak yazılı kaynaklarda
ya hiç bilgi bulunmamakta ya da sadece türbelerin isimleri geçmektedir.
Dolayısıyla çalışmamız tamamen alan araştırmasına dayanmaktadır. Kaynak kişiler
ise daha çok türbe çevresinde yaşayan veya türbeleri farklı zamanlarda ziyaret
eden kimselerdir.
Kaynakça
- Asna, İbrahim Burçin (2017). Alevi İnancında Araştırılmamış Kutsal Bir Mekân Örneği: Baba Mansur/Kurhüseyin Dergahı, Unidap Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı Bildiri Kitabı C.II, Erzurum, Muş Alparslan Üniversitesi Yayınları.
- Ekmekçi, Mansur (2014), Muş Halk Kültürü, Adana, Muş Kültür Müdürlüğü Yayınları.
- Günay, Ünver (2001), Ziyaret Fenomeni Üzerine Bir Din Bilim Araştırması Kayseri Örneği, Kayseri, Erciyes Üniversitesi Matbaası.
- Keskin, Yahya Mustafa (1999), Turhal, Yeşilyurt ve Sulusaray İlçelerindeki Halk Dindarlığının Bir Boyutunu Oluşturan Ziyaret, İnanç ve Uygulamaları, Elazığ, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. S. 4, 185-201.
- Malinowski, Bronislaw (2000), Büyü, Bilim ve Din, Çev. Saadet Özkal, İstanbul, Kabalcı Yayınları.
- Özkan, Aysun (2009), Türbe Ziyaretlerinin Psiko-Sosyolojik Boyutu Eyüp Sultan Türbesi Örneği. İstanbul, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Uslu, Ayşe (2018), Muş Merkez Efsaneleri, Muş Alparslan Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Lisans Tezi.
- Yalçınkaya, Fatoş (2008), Muş’ta Yatırlar ve Yatırlarla ilgili anlatılan Menkıbeler, Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Yeğin, Hüseyin İbrahim (2015), Türbe Ziyaretlerinin Psiko-Sosyal Sebepleri: Hayrettin Tokadi Türbesi, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1). ss. 277-302.
- Sözlü kaynaklarK1: Melek Pekbay, 49, Ev Hanımı, Korkut.K2: S. Y., 35, Çiftçi, BulanıkK3: Naime Yıldırım, 45, Ev Hanımı, Muş Merkez.K4: A.K., 58, Emekli, Varto.K5: Mele Ğ., 65, Emekli, Bulanık.K6: B.M., 48, Ev Hanımı, Malazgirt.K7: Mehmet Sait Selvi, 40, İşçi, Bulanık.K8: İ. S. Yuca, 37, Eğitimci, Muş.K9: S. Koçlardan, 65, Emekli İmam, Varto.K10: S. I., 67, Emekli, Bulanık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sanat ve Edebiyat |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ekim 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018Cilt: 8 Sayı: 16 |
