Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

LOGIC AS SCIENCE OR ART IN THE ISLAMIC WORLD IN TERMS OF DIFFERENT REACTIONS AND EVALUATIONS

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 16, 395 - 404, 01.10.2018
https://doi.org/10.29029/busbed.456501

Öz

Logic, which regulates the rules of correct thinking, was systematized by Aristotle
and reached the present day. As known, there are two aspects of logic, the oretical and practical. The first is the detection of the way of thinking, which is
called “logical thinking”. In this sense, logic is regarded as ‘science’. The second
aspect is the exercising of this established science. In this sense, logic is regarded
as an art and technique (science). In this context, the reason for the debate of
“Is logic a science or an art?” is based on these two aspects. This debate has
continued for years.
It is said that Aristotle does not include logic in his science classification. The
idea that he regards logic as an instrument of indispensable and provable science
instead of seeing logic as a science is widespread. It is stated that this idea has
strong influence among the Islamic thinkers. In fact, when these two aspects of logic
are considered, it can be said that logic is an art because it has its own specific
issues and has a science and a methodology in itself.

Kaynakça

  • 1. Ali Sedad, Mîzanu’l-Ukûl fi’l-Mantık ve’l-Usûl. İstanbul 13032. Ebu’l- Beka, Eyyub bin Musa, el-Külliyat. Beyrut 19923. İbn Hazm Endülüsî, et-Takrib li haddi’l-Mantık ve’l-Medhali İleyh, (Neşr. İhsan Abbas), Beyrut, Tarihsiz, 4. Emiroğlu, İbrahim. Klasik Mantığa Giriş, Ankara 2004, 5. Keklik, Nihat. Mantık Tarihi ve Farabî Mantığı, İstanbul 1969, 6. Kazvinî, Necmeddin Ali bin Ömer el-Kâtıbî. Risaletu’ş-Şemsiyye fi’l-Kavaidi’l-Mantıkîyye, İstanbul h.1290, 7. Ali Sedat, Mizanu’l-Ukul fi’l-Mantık ve’l-Usûl, İstanbul 1303,8. Bingöl, Abdulkuddûs. Gelenbevi’nin Mantık Anlayışı, İstanbul 1993,9. Neşşar, Abdulhak. El-Mantıku’l-Kadîm Beyne’l-Müeyyidihi ve Muaridihi fi’l-Fikri’-İslâmî, Arabistan 1996, 10. Ali Haydar, Hediyecik, (İsagoci Tercümesi), İstanbul 1309, 11. Öner, Necati. Klasik Mantık, Ankara 1998, 12. Emiroğlu, İbrahim. Klasik mantığa Giriş, Ankara 2011,13. Atademir, H. Rağıp. Aristo’nun Mantık ve İlim Anlayışı, Ankara 1974, 14. Mehdi Muhakkik, Mantık ve Mebahisu’l-Elfaz, Tahran 1370, s. 1-215. Özel, Aytekin. Giritli Sırrı Paşanın Mantık Anlayışı, Uludağ ün. İlh. Fak Dergisi 16. Köz, İsmail. Aristoteles Mantığı ile Felsefe-Bilim İlişkisi, AÜİFD, Cilt XL/LL 200217. Ülken, Hilmi Ziya. Mantık Tarihi18. Cevizci Ahmet. Felsefe Tarihi, İst. 201119. Hasırcı, Nazım. İbn Teymiyye’nin Mantık Eleştirisi, İst. 201020. Topçu, Nurettin. Mantık 21. Ayık, Hasan. Doğu Mantık Anlayışı22. Toktaş, Fatih. İslam Düşüncesinde Felsefe Eleştirileri,23. Çelebi, İlyas. İslam İnanç Sisteminde Akılcılık24. STREET, Tony. İslam Mantık Tarihi 25. KÖZ, İsmail. Modern Türk Düşüncesinde Mantık Çalışmaları

FARKLI TEPKİ VE DEĞERLENDİRMELER EKSENİNDE İSLÂM DÜNYASINDA BİLİM YA DA SANAT OLARAK MANTIK

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 16, 395 - 404, 01.10.2018
https://doi.org/10.29029/busbed.456501

Öz

Doğru düşünmenin kurallarını düzenleyen Mantık, Aristoteles tarafından sistemleştirilmiş
olup günümüze kadar ulaşmıştır. Bilindiği gibi Mantığın teorik ve
pratik olmak üzere iki yönü vardır. Bunlardan ilki mantıklı düşünme denen düşünme
tarzının tespitidir. Bu yönüyle mantık ‘bilim’ olarak kabul edilir. Diğeri ise onun
uygulanmasıdır. Bu yönüyle mantık, bir sanat ve teknik olarak kabul edilir. Mantık
bilim midir, sanat mıdır? diye yapılan tartışmaların sebebi bu iki yönlülükten
kaynaklanmaktadır. Bu tartışma yıllar boyunca devam etmiş ve günümüze değin
güncelliğini korumuştur. Aristoteles’in bilimler sınıflamasında mantık ilminin yer
almadığı söylenmektedir. Aristoteles’in, mantığı bilim olarak değil, zorunlu ve
pozitif bilimler için bir araç/âlet gördüğü genel olarak kabul görmektedir. İslâm
bilginlerinde de bu fikir ağırlıklı olarak görülmektedir. Aslında Mantığın bu iki
yönü düşünüldüğünde kendine özgü konularının olması hem kendi içinde bir bilim,
hem de metodoloji olması yönüyle bir sanat olduğu söylenebilir. 

Kaynakça

  • 1. Ali Sedad, Mîzanu’l-Ukûl fi’l-Mantık ve’l-Usûl. İstanbul 13032. Ebu’l- Beka, Eyyub bin Musa, el-Külliyat. Beyrut 19923. İbn Hazm Endülüsî, et-Takrib li haddi’l-Mantık ve’l-Medhali İleyh, (Neşr. İhsan Abbas), Beyrut, Tarihsiz, 4. Emiroğlu, İbrahim. Klasik Mantığa Giriş, Ankara 2004, 5. Keklik, Nihat. Mantık Tarihi ve Farabî Mantığı, İstanbul 1969, 6. Kazvinî, Necmeddin Ali bin Ömer el-Kâtıbî. Risaletu’ş-Şemsiyye fi’l-Kavaidi’l-Mantıkîyye, İstanbul h.1290, 7. Ali Sedat, Mizanu’l-Ukul fi’l-Mantık ve’l-Usûl, İstanbul 1303,8. Bingöl, Abdulkuddûs. Gelenbevi’nin Mantık Anlayışı, İstanbul 1993,9. Neşşar, Abdulhak. El-Mantıku’l-Kadîm Beyne’l-Müeyyidihi ve Muaridihi fi’l-Fikri’-İslâmî, Arabistan 1996, 10. Ali Haydar, Hediyecik, (İsagoci Tercümesi), İstanbul 1309, 11. Öner, Necati. Klasik Mantık, Ankara 1998, 12. Emiroğlu, İbrahim. Klasik mantığa Giriş, Ankara 2011,13. Atademir, H. Rağıp. Aristo’nun Mantık ve İlim Anlayışı, Ankara 1974, 14. Mehdi Muhakkik, Mantık ve Mebahisu’l-Elfaz, Tahran 1370, s. 1-215. Özel, Aytekin. Giritli Sırrı Paşanın Mantık Anlayışı, Uludağ ün. İlh. Fak Dergisi 16. Köz, İsmail. Aristoteles Mantığı ile Felsefe-Bilim İlişkisi, AÜİFD, Cilt XL/LL 200217. Ülken, Hilmi Ziya. Mantık Tarihi18. Cevizci Ahmet. Felsefe Tarihi, İst. 201119. Hasırcı, Nazım. İbn Teymiyye’nin Mantık Eleştirisi, İst. 201020. Topçu, Nurettin. Mantık 21. Ayık, Hasan. Doğu Mantık Anlayışı22. Toktaş, Fatih. İslam Düşüncesinde Felsefe Eleştirileri,23. Çelebi, İlyas. İslam İnanç Sisteminde Akılcılık24. STREET, Tony. İslam Mantık Tarihi 25. KÖZ, İsmail. Modern Türk Düşüncesinde Mantık Çalışmaları
Toplam 1 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Felsefe
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Hüseyin Çaldak 0000-0003-2390-3862

Yayımlanma Tarihi 1 Ekim 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018Cilt: 8 Sayı: 16

Kaynak Göster

APA Çaldak, H. (2018). FARKLI TEPKİ VE DEĞERLENDİRMELER EKSENİNDE İSLÂM DÜNYASINDA BİLİM YA DA SANAT OLARAK MANTIK. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 395-404. https://doi.org/10.29029/busbed.456501