Öz
This study, which deals
with the intellectual-people conflict, is limited to the dichotomy of this
subject in Y. K. Karaosmanoğlu’s novels. There are similar evaluations between
the approach of this dichotomy in Karaosmanoğlu’s novels and the approach of
Kadro Movement founded by an elitist intellectual group including Karaosmanoğlu. In this respect, methodologically, it is firstly
evaluated Kadro as an elitist intellectual movement, and then Karaosmanoğlu’s
all novels on the axis of intellectual-people dichotomy are analysed through
critical discourse analysis that is one of the qualitative analysis technique. Through
Y. K. Karaosmanoğlu’s novels, it is significant that the background of the
intellectual-people dichotomy is revealed by a scientific analysis, in order to
understand the different aspects of this dichotomy that is presently reflected.
The elitist intellectual in Karaosmanoğlu’s novels has a high-hat, prejudiced,
sarcastic and dismissive approach to the traditional people, traditional people
also keep themselves apart from this intellectual figure who sees them as
ignorant and underestimates their way of life. Karaosmanoğlu’s ideological
position causes limitations and prejudices in the viewpoint of this subject
Anahtar Kelimeler
Karaosmanoğlu Kadro Elitism Kemalism Intellectual Intellectual
Kaynakça
- AKŞİN, S. (2017). Jön Türkler ve İttihat ve Terakki (8. baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
- AYDEMİR, Ş. S. (1932a). İnkılap Heyecanı (Antuziasm). Kadro, 2, 5-8.
- AYDEMİR, Ş. S. (1932b). İnkılap Bitti mi?. Kadro, 3, 5-10.
- AYDEMİR, Ş. S. (1932c). Genç Nesil Meselesi. Kadro, 4, 5-9.
- AYDEMİR, Ş. S. (1932d). Yarı Münevverler Kulübü. Kadro, 8, 40-43.
- AYDEMİR, Ş. S. (1986). İnkılâp ve Kadro. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- AYDEMİR, Ş. S. (1999). Tek Adam Mustafa Kemal - 3. Cilt: 1922-1938. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- AYDEMİR, Ş. S. (2008). Suyu Arayan Adam (20. basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- BENDA, J. (2006). Aydınların İhaneti (çev. C. Soydemir). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- BELGE, B. A. (1932). İnkılabımız ve Hilafet. Kadro, 1, 37-40.
- BILLIG, Michael (2003). Critical Discourse Analysis and the Rhetoric of Critique. Critical Discourse Analysis: Theory and Interdisciplinarity (Ed. G. Weiss & R. Wodak). Hampshire: Palgrave Macmillan, 35-46.
- ERTAN, T. F. (1994). Kadrocular ve Kadro Hareketi (Görüşler, Yorumlar, Değerlendirmeler). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- GÖKALP, Z. (2006). Türkçülüğün Esasları, İstanbul: Bordo Siyah Klasik Yayınlar.
- GRAMSCI, A. (1986). Hapishane Defterleri: Tarih, Politika, Felsefe ve Kültür Sorunları Üzerine Seçme Metinler (çev. K. Somer). İstanbul: Onur Yayınları.
- HANİOĞLU, M. Ş. (1989). Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti ve Jön Türklük (2. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- HARRIS, G. (2010). The Communists and The Kadro Movement: Shaping Ideology in Ataturk’s Turkey, Piscataway: Gorgias Press.
- Kadro (1932). Kadro, 1, 3.
- KADRO (1933). Türk Edebiyatının İlk Original Eseri: Yaban. 15, 47-49.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (1932). Millî Tasarruf ve Halk Edebiyatı. Kadro, 2, 26-28.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (1993). Yaban (36. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (1999). Bir Sürgün. (4. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2001). Kiralık Konak (24. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2002). Panorama (2. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2003a). Atatürk: Biyografik Tahlil Denemesi (6. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2003b). Hüküm Gecesi (6. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2003c). Sodom ve Gomore (16. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2005). Ankara (22. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2016a). Hep O Şarkı (23. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2016b). Nur Baba (21. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARPAT, K. H. (2006). Aydınlar ve Kimlik: Tarihsel Bir Bakış. Doğu Batı, 9(35), 61-84.
- KAYALI, K. (2000). Türk Düşünce Dünyasının Bunalımı: Görüntüdeki Dinamizmin Gölgelediği Tıkanıklık. İstanbul: İletişim Yayınları.
- MARDİN, Ş. (1991). Türk Modernleşmesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
- MARDİN, Ş. (1994). Jön Türklerin Siyasi Fikirleri: 1895-1908 (5. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- MARDİN, Ş. (2010). Yeni Osmanlılar Düşüncesinin Doğuşu (9. Baskı). çev. M. Türköne, F. Unan ve İ. Erdoğan, İstanbul: İletişim Yayınları.
- MARDİN, Ş. (2011). Türkiye, İslam ve Sekülarizm (çev. E. Gen ve M. Bozluolcay). İstanbul: İletişim Yayınları.
- SAID, E. (1995). Entelektüel: Sürgün, Marjinal, Yabancı (çev. T. Birkan). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- SUNAR, L. (2004). Kadro Dergisi/Hareketi ve Etkileri. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 2(1), 511-526.
- TÖR, V. N. (1932a). Müstemleke İktısadiyatından Millet İktısadiyatına. Kadro, 1, 6-9.
- TÖR, V. N. (1932b). Ümmilikle Mücadele İçin Köy Kampları. Kadro, 1, 42-43.
- ÜLKEN, H. Z. (1992). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi (3. baskı). İstanbul: Ülken Yayınları.
- WEISS, G. & R. Wodak (2003). Introduction: Theory, Interdisciplinarity and Critical Discourse Analysis. Critical Discourse Analysis: Theory and Interdisciplinarity (Ed. G. Weiss & R. Wodak). Hampshire: Palgrave Macmillan, 1-32.,
Öz
Entelektüel-halk çatışmasının ele alındığı bu çalışma, Y. K. Karaosmanoğlu’nun
romanlarında yer alan bu konudaki ikilikle sınırlandırılmıştır. Karaosmanoğlu’nun
romanlarındaki bu ikiliğin ele alınışı ile kendisinin de içinde yer aldığı
elitist bir entelektüel grup tarafından kurulan Kadro Hareketi’nin bu konudaki
yaklaşımı arasında benzer değerlendirmeler bulunmaktadır. Bu açıdan yöntemsel
olarak, öncelikle elitist anlayışa sahip bir entelektüel hareket olarak Kadro
Hareketi’yle ilgili değerlendirmede bulunulmuş, akabinde Karaosmanoğlu’nun
bütün romanları, entelektüel-halk ikiliği ekseninde, nitel analiz
tekniklerinden eleştirel söylem analizi aracılığıyla tahlil edilmiştir. Y. K. Karaosmanoğlu’nun
romanları üzerinden, entelektüel-halk ikiliğine dair arka planın bilimsel bir
analizle ortaya konulması, yansımaları günümüzde de olan bu ikiliği farklı
yönleriyle anlamak açısından önemlidir. Karaosmanoğlu’nun romanlarındaki elitist
entelektüel figürü, geleneksel yaşam tarzına sahip olduğunu düşündüğü halk
kitlesine tepeden, önyargılı, alaycı ve küçümseyici bir bakışla yaklaşırken, geleneksel
halk kesimi de kendilerini cahil olarak gören ve yaşam biçimini küçümseyen bu
entelektüel figürüne karşı mesafeli davranmaktadır. Karaosmanoğlu’nun ideolojik
konumu ve sahip olduğu elitist bakış açısı, bu konudaki yaklaşımında
sınırlılıklara ve önyargılara neden olmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKŞİN, S. (2017). Jön Türkler ve İttihat ve Terakki (8. baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
- AYDEMİR, Ş. S. (1932a). İnkılap Heyecanı (Antuziasm). Kadro, 2, 5-8.
- AYDEMİR, Ş. S. (1932b). İnkılap Bitti mi?. Kadro, 3, 5-10.
- AYDEMİR, Ş. S. (1932c). Genç Nesil Meselesi. Kadro, 4, 5-9.
- AYDEMİR, Ş. S. (1932d). Yarı Münevverler Kulübü. Kadro, 8, 40-43.
- AYDEMİR, Ş. S. (1986). İnkılâp ve Kadro. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- AYDEMİR, Ş. S. (1999). Tek Adam Mustafa Kemal - 3. Cilt: 1922-1938. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- AYDEMİR, Ş. S. (2008). Suyu Arayan Adam (20. basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- BENDA, J. (2006). Aydınların İhaneti (çev. C. Soydemir). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- BELGE, B. A. (1932). İnkılabımız ve Hilafet. Kadro, 1, 37-40.
- BILLIG, Michael (2003). Critical Discourse Analysis and the Rhetoric of Critique. Critical Discourse Analysis: Theory and Interdisciplinarity (Ed. G. Weiss & R. Wodak). Hampshire: Palgrave Macmillan, 35-46.
- ERTAN, T. F. (1994). Kadrocular ve Kadro Hareketi (Görüşler, Yorumlar, Değerlendirmeler). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- GÖKALP, Z. (2006). Türkçülüğün Esasları, İstanbul: Bordo Siyah Klasik Yayınlar.
- GRAMSCI, A. (1986). Hapishane Defterleri: Tarih, Politika, Felsefe ve Kültür Sorunları Üzerine Seçme Metinler (çev. K. Somer). İstanbul: Onur Yayınları.
- HANİOĞLU, M. Ş. (1989). Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti ve Jön Türklük (2. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- HARRIS, G. (2010). The Communists and The Kadro Movement: Shaping Ideology in Ataturk’s Turkey, Piscataway: Gorgias Press.
- Kadro (1932). Kadro, 1, 3.
- KADRO (1933). Türk Edebiyatının İlk Original Eseri: Yaban. 15, 47-49.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (1932). Millî Tasarruf ve Halk Edebiyatı. Kadro, 2, 26-28.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (1993). Yaban (36. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (1999). Bir Sürgün. (4. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2001). Kiralık Konak (24. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2002). Panorama (2. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2003a). Atatürk: Biyografik Tahlil Denemesi (6. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2003b). Hüküm Gecesi (6. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2003c). Sodom ve Gomore (16. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2005). Ankara (22. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2016a). Hep O Şarkı (23. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARAOSMANOĞLU, Y. K. (2016b). Nur Baba (21. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- KARPAT, K. H. (2006). Aydınlar ve Kimlik: Tarihsel Bir Bakış. Doğu Batı, 9(35), 61-84.
- KAYALI, K. (2000). Türk Düşünce Dünyasının Bunalımı: Görüntüdeki Dinamizmin Gölgelediği Tıkanıklık. İstanbul: İletişim Yayınları.
- MARDİN, Ş. (1991). Türk Modernleşmesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
- MARDİN, Ş. (1994). Jön Türklerin Siyasi Fikirleri: 1895-1908 (5. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
- MARDİN, Ş. (2010). Yeni Osmanlılar Düşüncesinin Doğuşu (9. Baskı). çev. M. Türköne, F. Unan ve İ. Erdoğan, İstanbul: İletişim Yayınları.
- MARDİN, Ş. (2011). Türkiye, İslam ve Sekülarizm (çev. E. Gen ve M. Bozluolcay). İstanbul: İletişim Yayınları.
- SAID, E. (1995). Entelektüel: Sürgün, Marjinal, Yabancı (çev. T. Birkan). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- SUNAR, L. (2004). Kadro Dergisi/Hareketi ve Etkileri. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 2(1), 511-526.
- TÖR, V. N. (1932a). Müstemleke İktısadiyatından Millet İktısadiyatına. Kadro, 1, 6-9.
- TÖR, V. N. (1932b). Ümmilikle Mücadele İçin Köy Kampları. Kadro, 1, 42-43.
- ÜLKEN, H. Z. (1992). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi (3. baskı). İstanbul: Ülken Yayınları.
- WEISS, G. & R. Wodak (2003). Introduction: Theory, Interdisciplinarity and Critical Discourse Analysis. Critical Discourse Analysis: Theory and Interdisciplinarity (Ed. G. Weiss & R. Wodak). Hampshire: Palgrave Macmillan, 1-32.,
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sosyoloji |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Nisan 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 9 Sayı: 17 |
