Öz
İslam bilim tarihi kısa
bir özeti çıkarılması güç alanlardan biridir. Devasa bir medeniyetin mirası,
birkaç ciltlik kitaplara sığamayacak genişlikte bir yelpazeye sahiptir. Bu
durum alan üzerinde çalışma yapan araştırmacı ve bilim adamlarını örneklemler
üzerinde çalışma zorunluluğuna itmektedir. İslam bilim tarihinin önemli bir
yerini teşkil eden sanat eserleri, alanda çalışanların bile katalog hazırlarken
zorlandıkları alanlardan biridir. Bu nedenle dönemsel ve bölgesel ayrımlara
gidilerek yapılan çalışmalar, doğal olarak bazı eksiklikleri beraberinde
getirmektedir. Bu kapsamda Fuat Sezgin’in İslam bilim tarihi üzerine yaptığı
çalışmada en eksik kalan alan doğal olarak sanat eserlerinden oluşmaktadır. Fuat
Sezgin, bu durumu mimari bölümüne yazdığı kısa bir giriş ile belirtmiş ve hem konuya
yeterli derecede hâkim olmadığını hem de var olan eserlere nazaran yaptığı maketlerin
yeterli sayıda olmadığını bizzat kendisi de ifade etmiştir. Bu çalışmada Fuat
Sezgin’in mimari başlığı altında incelediği ve modelini yaptığı eserlerin genel
durumu ve Sezgin’in mimariye katkıları ile yapılan çalışmaların
karşılaştırmaları yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ALTUN, Ara (1995), “Eminüddin Külliyesi, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 11, ss. 119.
- ACAR, Abdurrahman (2007), Selçuklu Medreseleri ve İslâm Kültür ve Medeniyetine Kazandırdıkları, Uluslararası Türk Dünyasının İslamiyet Katkıları Sempozyumu, Isparta, ss. 351-364.
- BASUĞUY-DURGUN, Bedrettin-Esra (2019), “Fuat Sezgin’in İslam’da Bilim ve Teknik Adlı Eserine Göre Eyyûbîler Dönemindeki İlmî Faaliyetler”, İlahiyat Alanında Yeni Ufuklar, Ankara Gece Kitaplığı, ss. 108-134. BEKEN, Ahmet (2016), Müstansıriyye Medresesi’nde (631/1233-34) Eğitim Öğretim Faaliyetleri, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 2, Sy. 16, ss. 309-337.
- BEKSAÇ, Engin. (2007), “Nûreddin Zengî Bîmâristanı”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 33, ss. 262-263.
- BUHARALI, Eşref (2006), “Buharalı, Üç Türk Hükümdarının Yaptırdığı Üç Sağlık Kurumu: Tolunoğulları, Zengiler ve Memlüklerde Sağlık Hizmetleri”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 25, s. 40, ss. 29-39.
- BÜYÜKMIHÇI, Gonca-KOZLU, Hale, (2008), “Gevher Nesibe Tıp Medresesi ve Şifahanesi Restorasyon Çalışmaları”, Yapı Dergisi, Yem Yayınları, Sy. 314, ss. 88-96.
- ÇOBANOĞLU, Ahmet Vefa (2009), “Sultan Ahmed Camii ve Külliyesi”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 37, ss. 497-503.
- Es- SAKKÂR, Sâmi–BOZKURT, Nebi (2006), “Müstansıriyye Medresesi”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 32, ss. 121-123.
- EYİCE, Semavi (1992), Beyazıt II Cami ve Külliyesi, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 6, ss. 42-45.
- İLTER, Figen(1969), “Erken Devi Anadolu Türk Mimarisinde 12. Ve 13. Yüzyıl Artukoğulları Medreselerinin Yeri”, Vakıflar Dergisi, Sy. 8, ss. 197-208.
- KÖKER, Ahmet Hulusi (1996), “Gevher Nesibe Dâruşşifâsı ve Tıp Medresesi”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 14, ss. 39-42.
- KUTLU, Mehmet (2017), “Kayseri Çifte Medrese’de Gevher Nesibe Daruşşifasının Konumu Üzerine Bir Değerlendirme”, STD, C. 2, Sy. XXVI, ss. 363-377.
- ORMAN, İsmail (2010), Şehzade Külliyesi, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 38, ss. 483-485.
- SEZGİN, F. (2008), İslam'da Bilim ve Teknik, 1-5. Cilt, 2. Baskı, İstanbul, İBB Kültür Aş. Yayınları.
- SEZGİN, F. (2016), Tanınmayan Büyük Çağ, 3. Baskı, İstanbul, Timaş Yayınları.
- SEZGİN, F. (2015), Arap-İslam Bilimleri Tarihi, İstanbul, Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı.
- SEZGİN, F. (2009), “Müslümanların İlimler Tarihindeki Yeri”, Küllerden Diriliş, Ankara Fecr Yayınları. TURAN, Şerafettin (1992), “Beyazid II”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 5, ss. 234-238.
- YALÇIN, Mehmet Fatih (2018), “Memlükler Döneminde Kalavun Hastanesi”, Jass, The Journal of Academic Social Science Studies, Sy. 70, ss. 325-337.
Öz
The
history of Islamic science is one of the hardest areas to summarize. The legacy
of a gigantic civilization is wide enough to fit into a few volumes of boks.
This situation forces researchers and scientists working on the field to work
on samples.The works of art, which constitute an important place in the history
of Islamic science, are one of the areas where even the employees in the field
have difficulty in preparing catalogs. For this reason, studies conducted by
periodic and regional distinctions naturally bring some deficiencies.In this
context, Sezgin's work on the history of Islamic science is naturally the most
incomplete field of art works. Fuat Sezgin stated this with a brief
introduction to the architectural section and criticized both that he did not
have any command over the subject and that the models he made were not
sufficient in comparison to the existing works. In this study, the general
status of the works examined by Fuat Sezgin under the title of architecture and
the comparisons of Sezgin's contributions to the architectural work will be
made.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ALTUN, Ara (1995), “Eminüddin Külliyesi, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 11, ss. 119.
- ACAR, Abdurrahman (2007), Selçuklu Medreseleri ve İslâm Kültür ve Medeniyetine Kazandırdıkları, Uluslararası Türk Dünyasının İslamiyet Katkıları Sempozyumu, Isparta, ss. 351-364.
- BASUĞUY-DURGUN, Bedrettin-Esra (2019), “Fuat Sezgin’in İslam’da Bilim ve Teknik Adlı Eserine Göre Eyyûbîler Dönemindeki İlmî Faaliyetler”, İlahiyat Alanında Yeni Ufuklar, Ankara Gece Kitaplığı, ss. 108-134. BEKEN, Ahmet (2016), Müstansıriyye Medresesi’nde (631/1233-34) Eğitim Öğretim Faaliyetleri, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 2, Sy. 16, ss. 309-337.
- BEKSAÇ, Engin. (2007), “Nûreddin Zengî Bîmâristanı”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 33, ss. 262-263.
- BUHARALI, Eşref (2006), “Buharalı, Üç Türk Hükümdarının Yaptırdığı Üç Sağlık Kurumu: Tolunoğulları, Zengiler ve Memlüklerde Sağlık Hizmetleri”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 25, s. 40, ss. 29-39.
- BÜYÜKMIHÇI, Gonca-KOZLU, Hale, (2008), “Gevher Nesibe Tıp Medresesi ve Şifahanesi Restorasyon Çalışmaları”, Yapı Dergisi, Yem Yayınları, Sy. 314, ss. 88-96.
- ÇOBANOĞLU, Ahmet Vefa (2009), “Sultan Ahmed Camii ve Külliyesi”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 37, ss. 497-503.
- Es- SAKKÂR, Sâmi–BOZKURT, Nebi (2006), “Müstansıriyye Medresesi”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 32, ss. 121-123.
- EYİCE, Semavi (1992), Beyazıt II Cami ve Külliyesi, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 6, ss. 42-45.
- İLTER, Figen(1969), “Erken Devi Anadolu Türk Mimarisinde 12. Ve 13. Yüzyıl Artukoğulları Medreselerinin Yeri”, Vakıflar Dergisi, Sy. 8, ss. 197-208.
- KÖKER, Ahmet Hulusi (1996), “Gevher Nesibe Dâruşşifâsı ve Tıp Medresesi”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 14, ss. 39-42.
- KUTLU, Mehmet (2017), “Kayseri Çifte Medrese’de Gevher Nesibe Daruşşifasının Konumu Üzerine Bir Değerlendirme”, STD, C. 2, Sy. XXVI, ss. 363-377.
- ORMAN, İsmail (2010), Şehzade Külliyesi, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 38, ss. 483-485.
- SEZGİN, F. (2008), İslam'da Bilim ve Teknik, 1-5. Cilt, 2. Baskı, İstanbul, İBB Kültür Aş. Yayınları.
- SEZGİN, F. (2016), Tanınmayan Büyük Çağ, 3. Baskı, İstanbul, Timaş Yayınları.
- SEZGİN, F. (2015), Arap-İslam Bilimleri Tarihi, İstanbul, Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı.
- SEZGİN, F. (2009), “Müslümanların İlimler Tarihindeki Yeri”, Küllerden Diriliş, Ankara Fecr Yayınları. TURAN, Şerafettin (1992), “Beyazid II”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 5, ss. 234-238.
- YALÇIN, Mehmet Fatih (2018), “Memlükler Döneminde Kalavun Hastanesi”, Jass, The Journal of Academic Social Science Studies, Sy. 70, ss. 325-337.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | İslam Bilim Tarihi ve Fuat Sezgin |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Aralık 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Özel Sayı |
