Öz
Osmanlı Devleti’nde, 19. yüzyılda bürokrasi ve memuriyet özelinde birtakım düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler özellikle Tanzimat döneminden itibaren hız kazanmış, memurluk mesleği modern ve rasyonel bir sisteme oturtulmaya çalışılmıştır. Ayrıca memurların işledikleri suçlara karşı uygulanacak yasal yaptırımlar da dönemin idarecilerinin gündeminde yer almıştır. Memurlarla ilgili rahatsız olunan hususların temelini ise rüşvet, yolsuzluk, hakaret, zimmetine para geçirme, görevi kötüye kullanma, izinsiz görev yerinden ayrılma, görevi yerine getirmeme ve ahlaksız bazı hareketlerde bulunma gibi müzmin suçlar oluşturmuştur. Sözü edilen suçlarının önüne geçilmesi ve yargılama sürecinin belli ilkelere göre yapılması amacıyla çeşitli kanun ve nizamnameler yayımlanmıştır. Ayrıca II. Abdülhamid dönemine gelindiğinde, denetimsizliğin önüne geçmek ve memur atamalarını düzenli bir şekilde yapabilmek amacıyla memurların biyografilerini kaydetmekle yükümlü olan Sicill-i Ahval Komisyonu kurulmuştur. Bu komisyon bünyesinde tutulmaya başlanan sicill-i ahval kayıtları ise 1879’dan itibaren sicill-i umûmî adı verilen defterlere kaydedilmiştir. Buradan hareketle çalışmada, sicill-i ahval kayıtlarından faydalanılarak Antalya merkez kazasında doğan Müslüman ve gayrimüslim memurların işledikleri suçlar ele alınacak, işlenen suçun niteliği ve suçu işleyen memurun akıbeti hakkında merkez-taşra ilişkisi bağlamında değerlendirmelerde bulunulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akçam, T. (1995). Siyasi Kültürümüzde Zulüm ve İşkence. İletişim Yayınları.
- Akyıldız, A. (2006). Osmanlı Bürokrasisi ve Modernleşme. İletişim Yayınları.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi (2010). Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Dâhiliye Sicill-i Ahvâl İdâresi (DH.SAİD). 49/187; 56/39-40; 175/123; 113/211; 18/235-236; 10/629-630; 80/287-288; 150/181-182; 20/247; 56/19; 94/365; 65/493; 90/27; 185/136; 121/305; 181/173-174; 178/211-212; 4/998-999; 67/215-216; 112/85; 173/127; 130/282; 4/918; 131/281; 134/9; 174/209-210; 124/7; 2/834-835; 52/267; 134/13; 130/247-248; 4/822; 23/227; 110/271; 95/407-408; 61/221.
- Çetin, A. (2005). Sicill-i Ahvâl Defterleri ve Dosyaları Hakkında Bir Araştırma. Vakıflar Dergisi, 29, 87-104.
- Demirel, F. (2008). Osmanlı Adliye Teşkilatında Yaşanan Sorunların Hapishanelere Yansıması (1876-1909). N. Levy, A. Toumarkine (Ed.), Osmanlı’da Asayiş, Suç ve Ceza 18.-20. Yüzyıllar içinde (ss. 190-199). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Demirel, F. (2010). Adliye Nezareti Kuruluşu ve Faaliyetleri (1876-1914). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
- Düstur (H.1289). Me’mûrîn Muhâkemesine Dâir Nizâmnâmedir. Matbaa-ı Amire, 1, 604-606.
- Düstur (H.1300). Memurîn-i mülkiye terakki ve tekâüd kararnâmesi. Zeyl 3, 62-81.
- Findley, C. V. (2011). Kalemiyeden Mülkiyeye Osmanlı Memurlarının Toplumsal Tarihi. (Çev. G. Ç. Güven). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Findley, C. V. (2014). Osmanlı İmparatorluğunda Bürokratik Reform Babıâli, 1789-1922. (Çev. E. Ertürk). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Gör, E. (2016). II. Abülhamid’in Hafiye Teşkilatı ve Teşkilat Hakkında Bir Risale Örneği: ‘Hafiyelerin Listesi’. Ötüken Yayınları.
- Gültepe, N. (2009). Mührün Gücü İlk Türk-İslam Devletlerinde ve Osmanlılarda Bürokrasi. Ötüken Neşriyat.
- Gündüz, A. (2011). Sicill-i Ahval Defterlerine Göre Kayserili Müslim ve Gayrimüslim Memurların Aldıkları Madalya, Rütbe ve Nişanlar (M.1879-1909). History Studies, 3(3), 123-145.
- Kütükoğlu, M. S. (1998). Sicill-i Ahvâl Defterleriʼni Tamamlayan Arşiv Kayıtları. Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, 12, 141-157.
- Özdemir, H. (2011). Osmanlı Devletinde Bürokrasi. Okumuş Adam Yayıncılık.
- Özger, Y. (2010). Sicill-i Ahvâl Defterlerine Göre Osmanlı Bürokrasisinde Yozgatlı Devlet Adamları. IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
- Sarıyıldız, G. (2004). Sicill-i Ahvâl Komisyonuʼnun Kuruluşu ve İşlevi. Der Yayınları.
- Saraç, H. (2016). Sicill-i Ahvâl Defterlerine Göre Arabsun (Gülşehir) Doğumlu Osmanlı Devlet Adamları. Cappadocia Journal of History and Social Sciences, 66-82.
- Terzi, M. A. (2015). Türk Devlet Geleneğinde Bürokrasi. Bilge Kültür Sanat Yayıncılık.
- Uğurlu, Ü. (2014). Sicill-i Ahvâl Defterlerine Göre Osmanlı Döneminde Tokatlı Devlet Memurları. Tokat Valiliği Kültür Yayınları.
- Yılmaz, E. (2018). II. Abdülhamit Döneminde Bektaşi Meselesi (1876-1908). Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, 17, 97-117.
Öz
Anahtar Kelimeler
Antalyalı memurlar suç sicill-i ahval memur II. Abdülhamid. Civil servants Antalya crime sicill-i ahval records Abdülhamid II
Kaynakça
- Akçam, T. (1995). Siyasi Kültürümüzde Zulüm ve İşkence. İletişim Yayınları.
- Akyıldız, A. (2006). Osmanlı Bürokrasisi ve Modernleşme. İletişim Yayınları.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi (2010). Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Dâhiliye Sicill-i Ahvâl İdâresi (DH.SAİD). 49/187; 56/39-40; 175/123; 113/211; 18/235-236; 10/629-630; 80/287-288; 150/181-182; 20/247; 56/19; 94/365; 65/493; 90/27; 185/136; 121/305; 181/173-174; 178/211-212; 4/998-999; 67/215-216; 112/85; 173/127; 130/282; 4/918; 131/281; 134/9; 174/209-210; 124/7; 2/834-835; 52/267; 134/13; 130/247-248; 4/822; 23/227; 110/271; 95/407-408; 61/221.
- Çetin, A. (2005). Sicill-i Ahvâl Defterleri ve Dosyaları Hakkında Bir Araştırma. Vakıflar Dergisi, 29, 87-104.
- Demirel, F. (2008). Osmanlı Adliye Teşkilatında Yaşanan Sorunların Hapishanelere Yansıması (1876-1909). N. Levy, A. Toumarkine (Ed.), Osmanlı’da Asayiş, Suç ve Ceza 18.-20. Yüzyıllar içinde (ss. 190-199). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Demirel, F. (2010). Adliye Nezareti Kuruluşu ve Faaliyetleri (1876-1914). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
- Düstur (H.1289). Me’mûrîn Muhâkemesine Dâir Nizâmnâmedir. Matbaa-ı Amire, 1, 604-606.
- Düstur (H.1300). Memurîn-i mülkiye terakki ve tekâüd kararnâmesi. Zeyl 3, 62-81.
- Findley, C. V. (2011). Kalemiyeden Mülkiyeye Osmanlı Memurlarının Toplumsal Tarihi. (Çev. G. Ç. Güven). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Findley, C. V. (2014). Osmanlı İmparatorluğunda Bürokratik Reform Babıâli, 1789-1922. (Çev. E. Ertürk). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Gör, E. (2016). II. Abülhamid’in Hafiye Teşkilatı ve Teşkilat Hakkında Bir Risale Örneği: ‘Hafiyelerin Listesi’. Ötüken Yayınları.
- Gültepe, N. (2009). Mührün Gücü İlk Türk-İslam Devletlerinde ve Osmanlılarda Bürokrasi. Ötüken Neşriyat.
- Gündüz, A. (2011). Sicill-i Ahval Defterlerine Göre Kayserili Müslim ve Gayrimüslim Memurların Aldıkları Madalya, Rütbe ve Nişanlar (M.1879-1909). History Studies, 3(3), 123-145.
- Kütükoğlu, M. S. (1998). Sicill-i Ahvâl Defterleriʼni Tamamlayan Arşiv Kayıtları. Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, 12, 141-157.
- Özdemir, H. (2011). Osmanlı Devletinde Bürokrasi. Okumuş Adam Yayıncılık.
- Özger, Y. (2010). Sicill-i Ahvâl Defterlerine Göre Osmanlı Bürokrasisinde Yozgatlı Devlet Adamları. IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
- Sarıyıldız, G. (2004). Sicill-i Ahvâl Komisyonuʼnun Kuruluşu ve İşlevi. Der Yayınları.
- Saraç, H. (2016). Sicill-i Ahvâl Defterlerine Göre Arabsun (Gülşehir) Doğumlu Osmanlı Devlet Adamları. Cappadocia Journal of History and Social Sciences, 66-82.
- Terzi, M. A. (2015). Türk Devlet Geleneğinde Bürokrasi. Bilge Kültür Sanat Yayıncılık.
- Uğurlu, Ü. (2014). Sicill-i Ahvâl Defterlerine Göre Osmanlı Döneminde Tokatlı Devlet Memurları. Tokat Valiliği Kültür Yayınları.
- Yılmaz, E. (2018). II. Abdülhamit Döneminde Bektaşi Meselesi (1876-1908). Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, 17, 97-117.
Öz
In the Ottoman Empire, a certain number of regulations were made in the bureaucracy and civil service in the 19th century. During the Tanzimat period, these regulations gained traction, and the civil servant profession was attempted to be established in a modern and rational system. Furthermore, legal sanctions for crimes committed by officers were on the agenda of the period’s administrators. The crimes that concerned authorities were bribery, corruption, insult, embezzlement, misappropriation, unauthorized leave, failing to fulfill duties, and some unethical actions. In addition, in the reign of Abdülhamid II, the Sicill-i Ahval Commission was established, which was responsible for recording the biographies of civil servants in order to prevent uncontrolled and regular appointments of civil servants. The Sicill-i Ahval records, which were started to be kept by this commission, have been recorded in the books called Sicill-i Umumi since 1879. In this study, crimes committed by Muslim and non-Muslim officers born in the central district of Antalya will be addressed by using Sicill-i Ahval records, and evaluations will be made in the context of central-provincial relations about the nature of the crime committed and the fate of the officer who committed the crime.
Anahtar Kelimeler
Civil servants Antalya crime sicill-i ahval records Abdülhamid II
Kaynakça
- Akçam, T. (1995). Siyasi Kültürümüzde Zulüm ve İşkence. İletişim Yayınları.
- Akyıldız, A. (2006). Osmanlı Bürokrasisi ve Modernleşme. İletişim Yayınları.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi (2010). Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Dâhiliye Sicill-i Ahvâl İdâresi (DH.SAİD). 49/187; 56/39-40; 175/123; 113/211; 18/235-236; 10/629-630; 80/287-288; 150/181-182; 20/247; 56/19; 94/365; 65/493; 90/27; 185/136; 121/305; 181/173-174; 178/211-212; 4/998-999; 67/215-216; 112/85; 173/127; 130/282; 4/918; 131/281; 134/9; 174/209-210; 124/7; 2/834-835; 52/267; 134/13; 130/247-248; 4/822; 23/227; 110/271; 95/407-408; 61/221.
- Çetin, A. (2005). Sicill-i Ahvâl Defterleri ve Dosyaları Hakkında Bir Araştırma. Vakıflar Dergisi, 29, 87-104.
- Demirel, F. (2008). Osmanlı Adliye Teşkilatında Yaşanan Sorunların Hapishanelere Yansıması (1876-1909). N. Levy, A. Toumarkine (Ed.), Osmanlı’da Asayiş, Suç ve Ceza 18.-20. Yüzyıllar içinde (ss. 190-199). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Demirel, F. (2010). Adliye Nezareti Kuruluşu ve Faaliyetleri (1876-1914). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
- Düstur (H.1289). Me’mûrîn Muhâkemesine Dâir Nizâmnâmedir. Matbaa-ı Amire, 1, 604-606.
- Düstur (H.1300). Memurîn-i mülkiye terakki ve tekâüd kararnâmesi. Zeyl 3, 62-81.
- Findley, C. V. (2011). Kalemiyeden Mülkiyeye Osmanlı Memurlarının Toplumsal Tarihi. (Çev. G. Ç. Güven). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Findley, C. V. (2014). Osmanlı İmparatorluğunda Bürokratik Reform Babıâli, 1789-1922. (Çev. E. Ertürk). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Gör, E. (2016). II. Abülhamid’in Hafiye Teşkilatı ve Teşkilat Hakkında Bir Risale Örneği: ‘Hafiyelerin Listesi’. Ötüken Yayınları.
- Gültepe, N. (2009). Mührün Gücü İlk Türk-İslam Devletlerinde ve Osmanlılarda Bürokrasi. Ötüken Neşriyat.
- Gündüz, A. (2011). Sicill-i Ahval Defterlerine Göre Kayserili Müslim ve Gayrimüslim Memurların Aldıkları Madalya, Rütbe ve Nişanlar (M.1879-1909). History Studies, 3(3), 123-145.
- Kütükoğlu, M. S. (1998). Sicill-i Ahvâl Defterleriʼni Tamamlayan Arşiv Kayıtları. Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, 12, 141-157.
- Özdemir, H. (2011). Osmanlı Devletinde Bürokrasi. Okumuş Adam Yayıncılık.
- Özger, Y. (2010). Sicill-i Ahvâl Defterlerine Göre Osmanlı Bürokrasisinde Yozgatlı Devlet Adamları. IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
- Sarıyıldız, G. (2004). Sicill-i Ahvâl Komisyonuʼnun Kuruluşu ve İşlevi. Der Yayınları.
- Saraç, H. (2016). Sicill-i Ahvâl Defterlerine Göre Arabsun (Gülşehir) Doğumlu Osmanlı Devlet Adamları. Cappadocia Journal of History and Social Sciences, 66-82.
- Terzi, M. A. (2015). Türk Devlet Geleneğinde Bürokrasi. Bilge Kültür Sanat Yayıncılık.
- Uğurlu, Ü. (2014). Sicill-i Ahvâl Defterlerine Göre Osmanlı Döneminde Tokatlı Devlet Memurları. Tokat Valiliği Kültür Yayınları.
- Yılmaz, E. (2018). II. Abdülhamit Döneminde Bektaşi Meselesi (1876-1908). Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, 17, 97-117.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 29 Nisan 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Sayı: 25 |
