1984 ROMANI ÖRNEĞİNDE TOTALİTER SİYASAL YAPILARDA BİR DİRENİŞ ARACI OLARAK GÜZELLİK, AŞK VE CİNSELLİK
Öz
Tüm yetkelerin merkezi bir organda toplandığı, yönetilen kesimden mutlak itaat beklendiği ve böylece halkın bir bütün olarak siyasal yönetime zincirlendiği baskıcı bir rejim olan totalitarizm ile sadece hak ve özgürlükler askıya alınmaz ayrıca hisler, tutkular ve hazlar da kontrol altına alınır. Başka bir deyişle totaliter rejimler, kusursuz ve sorunsuz bir yönetim mekanizmasını bireyin duygularından bedenine, düşüncelerinden davranışlarına, tutkularından arzularına kadar hiçbir detayı atlamaksızın, her zerresini denetleyerek gerçekleştirir. Totaliter kurguya edebi bir örnek olan “1984” adlı roman, ruhu zapt ederek, bedeni ele geçirmeye dönük girişimlere karşı hangi tür direniş güçlerini, ne şekilde öne çıkardığına dair önemli izlekleri içinde barındırır. Dolayısıyla romanın ana karakteri olan Winston’un kaleme aldığı günlüklerine, düşüncelerini açığa vurduğu sesli monologlarına veya sevgilisi Julia ile arasındaki diyaloglara konu olan “güzellik, aşk ve cinsellik”le birlikte estetik deneyime ilişkin fikirlerin, tutum ve davranışların totaliter rejimler açısından tehditkâr boyutu teorik bir genellemeyi içermesi açısından ilgi çekicidir. Totaliter yapıların romantik aşkla kurulan bağlara, bedensel ve ruhsal anlamda sevgi ve yakınlık hissine eşlik eden yoğun haz ve tatmin duygusunun birleşimi olan cinselliğe, ideolojik biçimlendirmenin gereği olan standart, tek tip, monoton bir yaşam tarzına karşılık bireyin kendi farkındalığının simgesi olan özgün tarzda bir yaşam stili belirlemesine karşı gelmesinin hem siyasal gerekçeleri hem de bahse konu olan edimlerin yine aynı siyasal sistemler içerisinde bir direniş aracı olarak nasıl konumlandırıldığı “1984” örnekliğinde araştırmanın konusunu oluşturan ana temadır. Söz konusu çalışma, eser içerisindeki “aşk”, “cinsellik” ve “güzellik” ile ilgili verilerin içerik analiz tekniğiyle kodlanıp kategorize edilmesi sonucunda ortaya çıkan temaların yorumlanmasıyla ele alınmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adorno, T. W. (2003). Minima moralia: Sakatlanmış Yaşamdan Yansımalar. (Çev. O. Koçak & A. Doğan), Metis Yayınları.
- Agamben, G. (2017). Kutsal İnsan: Egemen İktidar ve Çıplak Hayat. (Çev. İ. Türkmen), Ayrıntı yayınları.
- Akal, C. B. (2021). İktidarın Üç Yüzü, Dost Kitabevi Yayınları.
- Althusser, L. (2014). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (Çev. A. Tümertekin), İthaki Yayınları.
- Arendt, H. (2009). Totalitarizmin Kaynakları – Antisemitizm. (Çev. B. S. Şahin), İletişim Yayınları.
- Arendt, H. (2014). Formasyon, Sürgün, Totalitarizm. (Çev. İ. Yıldız), Dipnot Yayınları.
- Arendt, H. (2018). Totalitarizmin Kaynakları – Emperyalizm. (Çev. İ. SERİN), İletişim Yayınları.
- Arendt, H. (2021a). Kötülüğün Sıradanlığı. (Çev. Ö. Çelik), Metis Yayınları.
- Arendt, H. (2021b). Siyasette Yalan. (Çev. İ. Oranlı-B. Şeker), Sel Yayınları.
- Atwood, M. (2021). Damızlık Kızın Öyküsü. (Çev. S. Altınçekiç-Ö. Kabakçıoğlu), Doğan Kitap.
- Bal, H. (2013). Nitel Araştırma Yöntemi. Fakülte Kitapevi.
- Becker, (2021). Soykırım: Beden ve Kamplar. (Der. A. Corbin-J. J. Courtine-G. Vigarello). (Çev. S. Özen), Bedenin Tarihi-3 içinde (ss. 429-453), Alfa Yayınları.
- Berktay, F. (2021). Düşünmenin Etiğ. Metis Yayınları.
- Bock, G. (2004). Avrupa Tarihinde Kadınlar. (Çev. Z. A. Yılmazer), Literatür Yayınları.
- Breton, D. L. (2014). Çirkinliğin Cinsiyeti. (Haz. C. Sagaert) Kadın Çirkinliğinin Tarihi içinde (7-12), (Çev. S. Kenç), Maya Kitap Yayıncılık.
- Bruckner, P. (2012): Aşk Paradoksu. (Çev. O. Konul), YKY Yayınları.
- Bruckner, P. (2019). Cinsel Devrim (Ed. D. Simonnet vd.) Aşkın En Güzel Tarihi içinde (117-132), (Çev. S. Özen), Türkiye İş Bankası Yayınları.
- Busch, O. V. (2017). Moda Praksisi. (Çev. D. Kılıç), Yeni İnsan Yayınevi.
- Cole, P. (2023). Kötülük Miti. (Çev. R. Kuldaşlı), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Çörekçioğlu, H. (2015). Modernite ve Ütopya. Sentez Yayınları.
- Demirtaş, M. (2018). Özgürleşme Siyasetinde Fark ve Olay. Otonom Yayınları.
- Eco, U. (2019). Beş Ahlak Yazısı. (Çev. K. Atakay), Can Yayınları.
- Enegren, A. (2003). Totalitarizm. (Der. P. Raynaud & S. Rıals), Siyaset Felsefesi Sözlüğü içinde (909-913), (Çev. H. Dilli), İletişim Yayınları.
- Ertuğrul, T. (2017). Bir Benjamin Okuması: Şiddet, Adalet ve Yasa. (Der. M. E. Kardeş), Dar Kapıdaki Mesih: Walter Benjamin ve Politik Felsefesi içinde (115-139), İthaki Yayınları.
- Finchelstein, F. (2021). Faşist Yalanların Kısa Tarihi. (Çev. Z. Şarlak), İletişim Yayınları.
- Foucault, M. (2006). Hapishanenin Doğuşu. (Çev. M. A. Kılıçbay), İmge Yayınları.
- Foucault, M. (2007). Cinselliğin Tarihi. (Çev. H. U. Tanrıöver), Ayrıntı Yayınları.
- Freud, S. (2000). Uygarlık, Din ve Toplum. (Çev. S. Budak), Öteki Yayınevi.
- Freud, S. (2014). Uygarlığın Huzursuzluğu. (Çev. H. Barışcan), Metis Yayınları.
- Hobsbawn, E. (2014). Kısa 20. Yüzyıl:1914-1991: Aşırılıklar Çağı. (Çev. Y. Alogan), Everest Yayınları.
- Horkheimer, M. (2010). Akıl Tutulması. (Çev. O. Koçak), Metis Yayınları.
- Jung, C. G. (2013a). Keşfedilmemiş Benlik. (Çev.B. İlhan-C. E. Sılay), Barış İlhan Yayınevi.
- Jung, C. G. (2013b). Dört Arketip. (Çev. Z. A. Yılmazer), Metis Yayınları.
- Kaya, R. (2014). Post-Anarşizmin Sırt Çantasındaki Deleuze. (Der. A. M. Aytaç & M. Demirtaş), Göçebe Düşünmek içinde (256-237), Metis Yayınları.
- Kristeva, J. (2012). Kadın Dehası: Hannah Arendt. (Çev. Z. M. Oğur), Pinhan Yayınları.
- Le Boetie, E. (2011). Gönüllü Kulluk Üzerine Bir Söylev. (Çev. M. A. Ağaoğulları), İmge Kitabevi Yayınları.
- Le Bon, G. (1999). Kitleler Psikolojisi. (Çev. T. Sağlam), Timaş Yayınları.
- Marcuse, H. (2000). Özgürlük Üzerine Bir Deneme. (Çev. S. Sosyal), Ayrıntı Yayınları.
- Orwell, G. (2006). Bin Dokuz Yüz Seksen Dört. (Çev. N. Akgören), Can Yayınları.
- Orwell, G. (2021). Faşizmin Kehanetleri. (Çev. M. Memiş), Sel Yayınları.
- Reich, W. (2015). Cinsel Devrim. (Çev. L. Uslu), Cem Yayınları.
- Reich, W (2019). Faşizmin Kitle Psikolojisi. (Çev. Y. Pazarkaya), Cem Yayınevi.
- Reich, W. (2022). Dinle Küçük Adam. (Çev. Y. Pazarkaya), Cem Yayınevi.
- Roberts, D. (2021). Totalitarizm. (Çev. Y. Öner), Liberus Kitap.
- Schmid, W. (2020). Aşk. (Çev. T. Bora), İletişim Yayınları.
- Schmitt, C. (2016). Siyasal İlahiyat. (Çev. A. E. Zeybekoğlu), Dost Yayınları.
- Shayegan, D. (2002). Yaralı Bilinç: Geleneksel Toplumlarda Kültürel Şizofreni. (Çev. H. Bayrı), Metis Yayınları.
- Sponville, A. C. (2019). Cinsellik, Aşk ve Ölüm. (Çev. Canan Özatalay), İletişim Yayınları.
- Steans, P. (2016). Cinselliğin Kısa Tarihi. (Çev. H. Dikmen), Dedalus Kitap.
- Tekelioğlu, O. (2003). Foucault Sosyolojisi. Alfa-Aktüel Yayınları.
- Uçan, M. (2020). Güzelliğin Politikası. İletişim Yayınları.
- Vincent, D. (2022). Mahremiyetin Kısa Tarihi. (Çev. O. Düz), Fol Yayınları.
BEAUTY, LOVE AND SEXUALITY AS A MEANS OF RESISTANCE IN TOTALITARIAN POLITICAL STRUCTURES IN THE EXAMPLE OF THE NOVEL 1984
Öz
With totalitarianism, which is an oppressive regime in which all powers are concentrated in a central body, absolute obedience is expected from the governed, and thus the people as a whole are chained to the political administration, not only rights and freedoms are suspended but also feelings, passions and pleasures are taken under control. In other words, totalitarian regimes realize a flawless and smooth governance mechanism by controlling every detail of the individual, from his/her emotions to his/her body, from his/her thoughts to his/her behaviour, from his/her passions to his/her desires, without skipping any detail. The novel "1984", which is a literary example of totalitarian fiction, contains important themes about what kind of resistance forces and how they come to the fore against attempts to take over the body by subjugating the soul. Therefore, the threatening dimension of the ideas, attitudes and behaviours related to aesthetic experience together with "beauty, love and sexuality", which are the subject of the diaries written by Winston, the main character of the novel, the audio monologues in which he reveals his thoughts or the dialogues between him and his lover Julia, is interesting in terms of containing a theoretical generalization. The political justifications of totalitarian structures' opposition to the bonds established through romantic love, to sexuality, which is a combination of intense pleasure and satisfaction that accompanies the feeling of love and intimacy in the physical and spiritual sense, to the determination of a unique lifestyle that is a symbol of the individual's self-awareness as opposed to a standard, uniform, monotonous lifestyle that is a requirement of ideological shaping, and how these acts are positioned as a means of resistance within the same political systems are the main themes of the research in the example of "1984". The study in question is addressed by interpreting the themes that emerge as a result of coding and categorizing the data on "love", "sexuality" and "beauty" in the work with the content analysis technique.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adorno, T. W. (2003). Minima moralia: Sakatlanmış Yaşamdan Yansımalar. (Çev. O. Koçak & A. Doğan), Metis Yayınları.
- Agamben, G. (2017). Kutsal İnsan: Egemen İktidar ve Çıplak Hayat. (Çev. İ. Türkmen), Ayrıntı yayınları.
- Akal, C. B. (2021). İktidarın Üç Yüzü, Dost Kitabevi Yayınları.
- Althusser, L. (2014). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (Çev. A. Tümertekin), İthaki Yayınları.
- Arendt, H. (2009). Totalitarizmin Kaynakları – Antisemitizm. (Çev. B. S. Şahin), İletişim Yayınları.
- Arendt, H. (2014). Formasyon, Sürgün, Totalitarizm. (Çev. İ. Yıldız), Dipnot Yayınları.
- Arendt, H. (2018). Totalitarizmin Kaynakları – Emperyalizm. (Çev. İ. SERİN), İletişim Yayınları.
- Arendt, H. (2021a). Kötülüğün Sıradanlığı. (Çev. Ö. Çelik), Metis Yayınları.
- Arendt, H. (2021b). Siyasette Yalan. (Çev. İ. Oranlı-B. Şeker), Sel Yayınları.
- Atwood, M. (2021). Damızlık Kızın Öyküsü. (Çev. S. Altınçekiç-Ö. Kabakçıoğlu), Doğan Kitap.
- Bal, H. (2013). Nitel Araştırma Yöntemi. Fakülte Kitapevi.
- Becker, (2021). Soykırım: Beden ve Kamplar. (Der. A. Corbin-J. J. Courtine-G. Vigarello). (Çev. S. Özen), Bedenin Tarihi-3 içinde (ss. 429-453), Alfa Yayınları.
- Berktay, F. (2021). Düşünmenin Etiğ. Metis Yayınları.
- Bock, G. (2004). Avrupa Tarihinde Kadınlar. (Çev. Z. A. Yılmazer), Literatür Yayınları.
- Breton, D. L. (2014). Çirkinliğin Cinsiyeti. (Haz. C. Sagaert) Kadın Çirkinliğinin Tarihi içinde (7-12), (Çev. S. Kenç), Maya Kitap Yayıncılık.
- Bruckner, P. (2012): Aşk Paradoksu. (Çev. O. Konul), YKY Yayınları.
- Bruckner, P. (2019). Cinsel Devrim (Ed. D. Simonnet vd.) Aşkın En Güzel Tarihi içinde (117-132), (Çev. S. Özen), Türkiye İş Bankası Yayınları.
- Busch, O. V. (2017). Moda Praksisi. (Çev. D. Kılıç), Yeni İnsan Yayınevi.
- Cole, P. (2023). Kötülük Miti. (Çev. R. Kuldaşlı), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Çörekçioğlu, H. (2015). Modernite ve Ütopya. Sentez Yayınları.
- Demirtaş, M. (2018). Özgürleşme Siyasetinde Fark ve Olay. Otonom Yayınları.
- Eco, U. (2019). Beş Ahlak Yazısı. (Çev. K. Atakay), Can Yayınları.
- Enegren, A. (2003). Totalitarizm. (Der. P. Raynaud & S. Rıals), Siyaset Felsefesi Sözlüğü içinde (909-913), (Çev. H. Dilli), İletişim Yayınları.
- Ertuğrul, T. (2017). Bir Benjamin Okuması: Şiddet, Adalet ve Yasa. (Der. M. E. Kardeş), Dar Kapıdaki Mesih: Walter Benjamin ve Politik Felsefesi içinde (115-139), İthaki Yayınları.
- Finchelstein, F. (2021). Faşist Yalanların Kısa Tarihi. (Çev. Z. Şarlak), İletişim Yayınları.
- Foucault, M. (2006). Hapishanenin Doğuşu. (Çev. M. A. Kılıçbay), İmge Yayınları.
- Foucault, M. (2007). Cinselliğin Tarihi. (Çev. H. U. Tanrıöver), Ayrıntı Yayınları.
- Freud, S. (2000). Uygarlık, Din ve Toplum. (Çev. S. Budak), Öteki Yayınevi.
- Freud, S. (2014). Uygarlığın Huzursuzluğu. (Çev. H. Barışcan), Metis Yayınları.
- Hobsbawn, E. (2014). Kısa 20. Yüzyıl:1914-1991: Aşırılıklar Çağı. (Çev. Y. Alogan), Everest Yayınları.
- Horkheimer, M. (2010). Akıl Tutulması. (Çev. O. Koçak), Metis Yayınları.
- Jung, C. G. (2013a). Keşfedilmemiş Benlik. (Çev.B. İlhan-C. E. Sılay), Barış İlhan Yayınevi.
- Jung, C. G. (2013b). Dört Arketip. (Çev. Z. A. Yılmazer), Metis Yayınları.
- Kaya, R. (2014). Post-Anarşizmin Sırt Çantasındaki Deleuze. (Der. A. M. Aytaç & M. Demirtaş), Göçebe Düşünmek içinde (256-237), Metis Yayınları.
- Kristeva, J. (2012). Kadın Dehası: Hannah Arendt. (Çev. Z. M. Oğur), Pinhan Yayınları.
- Le Boetie, E. (2011). Gönüllü Kulluk Üzerine Bir Söylev. (Çev. M. A. Ağaoğulları), İmge Kitabevi Yayınları.
- Le Bon, G. (1999). Kitleler Psikolojisi. (Çev. T. Sağlam), Timaş Yayınları.
- Marcuse, H. (2000). Özgürlük Üzerine Bir Deneme. (Çev. S. Sosyal), Ayrıntı Yayınları.
- Orwell, G. (2006). Bin Dokuz Yüz Seksen Dört. (Çev. N. Akgören), Can Yayınları.
- Orwell, G. (2021). Faşizmin Kehanetleri. (Çev. M. Memiş), Sel Yayınları.
- Reich, W. (2015). Cinsel Devrim. (Çev. L. Uslu), Cem Yayınları.
- Reich, W (2019). Faşizmin Kitle Psikolojisi. (Çev. Y. Pazarkaya), Cem Yayınevi.
- Reich, W. (2022). Dinle Küçük Adam. (Çev. Y. Pazarkaya), Cem Yayınevi.
- Roberts, D. (2021). Totalitarizm. (Çev. Y. Öner), Liberus Kitap.
- Schmid, W. (2020). Aşk. (Çev. T. Bora), İletişim Yayınları.
- Schmitt, C. (2016). Siyasal İlahiyat. (Çev. A. E. Zeybekoğlu), Dost Yayınları.
- Shayegan, D. (2002). Yaralı Bilinç: Geleneksel Toplumlarda Kültürel Şizofreni. (Çev. H. Bayrı), Metis Yayınları.
- Sponville, A. C. (2019). Cinsellik, Aşk ve Ölüm. (Çev. Canan Özatalay), İletişim Yayınları.
- Steans, P. (2016). Cinselliğin Kısa Tarihi. (Çev. H. Dikmen), Dedalus Kitap.
- Tekelioğlu, O. (2003). Foucault Sosyolojisi. Alfa-Aktüel Yayınları.
- Uçan, M. (2020). Güzelliğin Politikası. İletişim Yayınları.
- Vincent, D. (2022). Mahremiyetin Kısa Tarihi. (Çev. O. Düz), Fol Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Beden Sosyolojisi, Edebiyat Sosyolojisi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 27 Ekim 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ekim 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Mayıs 2024 |
| Kabul Tarihi | 16 Ekim 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024Sayı: 28 |
