1. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
  2. Archive
  3. Volume 9, Issue 18
Year 2019, Volume 9 , Issue 18, Pages 1177 - 1198 2019-10-21

TÜRKİYE’DE MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME SORUNUNUN GİDERİLMESİNDE ADALETİN ROLÜ
THE ROLE OF JUSTICE IN SOLVING THE QUESTION OF CENTRALIZATION AND DECENTRALIZATION IN TURKEY

Ömer ÇAMUR [1] , Ahmet Hamdi AYDIN [2]

Abstract

Merkezi yönetim ve yerinden yönetim birimleri, ülkede vatandaşlara hizmet sunmak amacıyla faaliyet gösteren temel yönetsel sistemlerdir. Her iki yönetsel sistemin kendi alanlarına giren görevleri etkili ve verimli bir şekilde gerçekleştirmeleri ve dolayısıyla vatandaşların ihtiyaçlarını karşılamaları gerekmektedir. Türkiye’de merkezi yönetim ile yerel yönetimler arasında tarihsel bir nitelik ihtiva eden sorunlardan dolayı halkın ihtiyaçlarının karşılanmasında verimlilik sağlanamamaktadır. Merkezi yönetim ile yerel yönetimler arasında yaşanan sorunların temelinde görev paylaşımı, mali kaynak tahsisi ve denetim alanlarında yaşanan problemler bulunmaktadır. Bu sorunların giderilebilmesi için tarihsel süreç içerisinde birçok adım atılmasına rağmen, sorunlar henüz giderilebilmiş değildir. Bu durum sorunların giderilmesinde adaletin varlığını gerekli kılmaktadır. Çünkü adalet, hakkaniyet temelinde ihtiyaca uygunluğu ifade etmekte ve merkezi yönetim ile yerel yönetimler arasındaki ilişkilerde dikkate alınmayı gerekli kılmaktadır. Merkezi yönetim ile yerel yönetimlerin kendi üzerine düşen görevleri etkin bir şekilde yerine getirebilmeleri adalet temelinde gerçekleştirilecek görev paylaşımı, mali kaynak dağılımı ve denetimi gerektirmektedir. Yapılan bu çalışmada öncelikle adalet, merkezi yönetim ve yerinden yönetim kavramları açıklanacaktır. Çalışmanın devamında ise Türkiye’de çok önemli bir sorun olan merkezileşme ve yerelleşme sorununun giderilmesinde adaletin rolü tartışılacaktır. 

Central administration and local administration units are main administrative systems that operate for serving citizens in a country. Both administrative systems must perform the duties in their field in an efficient and productive way, and so, meet citizens’ needs. Due to historical problems between the central administration and local administrations, it is impossible to achieve efficiency in satisfying people’s needs in Turkey. At the root of issues between the central administration and local administrations is problems faced in the areas of duty sharing, allocation of funds and supervision. Although many steps were taken to resolve these problems in the historical process, such problems still exist. This situation entails justice to overcome the problems, because justice represents suitability to needs on the basis of equity, and must be taken into consideration in relations between the central administration and local administrations. That the central administration and local administrations execute their duties efficiently requires duty sharing, allocation of funds and supervision on a just basis. This study first explores the concepts of centralization and decentralization. Then, it discusses the role of justice in resolving the question of centralization-decentralization, which is a very important problem in Turkey.

References

  • AĞAR, Serkan (2006), “Kamu Kurumları (Hizmet Yerinden Yönetim Kuruluşları) Teorisi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (65), ss. 277-310.
  • ALODALI, M. Fatih Bilal, ÖZCAN, Lütfi, ÇELİK, Fikret ve USTA, Sefa (2007), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve Türkiye’de Belediyelerde Özerklik”, Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Yerel Ekonomiler Özel Sayısı, ss. 1-11.
  • ANBARLI BOZATAY, Şeniz ve KIZILKAYA, Kemal (2016), “Merkezden Yönetim-Yerinden Yönetim Tartışmalarının Odağında Bir Düzenleme: 6360 Sayılı Yasa Hakkındaki Değerlendirmeler”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), ss. 609-637.
  • ARİSTOTELES, (2017), Nikomakhos’a Etik, Çev. Saffet Babür, Ankara, Bilgesu Yayınları.
  • ARSLAN, Erkan, GÜRSES, Fatih ve BAYKAL, Ömer Nabi (2016), “Cumhuriyetten Günümüze Hükümet Programlarında Yerelleşme Vurgusu: Vaatler, Gerçekleşenler”, 9. Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara, TODAİE Yayınları, ss. 42-53.
  • ARSLAN, Nagehan Talat ve MAHMUTOĞLU, Abdulkadir (2005), “Türkiye’de İdari Reform Düşüncesi Çerçevesinde Mülki İdare Sisteminin Sorunları ve Yeniden Yapılandırılması Hakkında Bir Değerlendirme”, Ed. Nagehan Talat Arslan, Türkiye’de Kamu Yönetimi Sorunları Üzerine Bir İnceleme, Ankara, Seçkin Yayıncılık, ss. 83-110.
  • AYDIN, Ahmet Hamdi (2013), Kamu Yönetimine Giriş, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
  • AYDIN, Ahmet Hamdi (2015), Yönetim Bilimi, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
  • AYDIN, Ahmet Hamdi (2017), Türk Kamu Yönetimi, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
  • AYGÜN, Zehra (2010), Kamu Yönetimi, İstanbul, Kum Saati Yayınları.
  • AYYILDIZ, Yaşar (2012), “Türkiye’de Mahalli İdareler Vergi Gelirlerinin Gelişim Trendi: 2006-2010 Dönemi”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(2), ss. 1-20.
  • BOZAN, Mahmut (2013), “Yerelleşme Sürecinde Valilerin Rol Tanımları”, Ed. Buğra Özer ve Güven Şeker, Yerel ve Bölgesel Kalkınma: Küresel ve Yerel Bakış Açıları, Manisa, Celal Bayar Üniversitesi Yayını, ss. 153-162.
  • ÇEÇEN, Anıl (1993), Adalet Kavramı, İstanbul, Gündoğan Yayınları.
  • ÇİÇEK, Yeter (2014), “Geçmişten Günümüze Türkiye’de Yerel Yönetimler”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), ss. 53-64.
  • ÇİNER, Can Umut ve KARAKAYA, Oral (2013, “Merkez-Yerel İlişkileri ve Mülki İdarenin Dönüşümü”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, 68(2), ss. 63-93.
  • DOĞAN, M. Emin (1996), “Belediyelerin Denetimi”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 5(5), ss. 27-36.
  • ERDEM, Metin, ŞENYÜZ, Doğan ve TATLIOĞLU, İsmail (2013), Kamu Maliyesi, Bursa, Ekin Yayınları.
  • ERYILMAZ, Bilal (2013), Bürokrasi ve Siyaset, İstanbul, Alfa Yayınları.
  • ERYILMAZ, Bilal (2015), Kamu Yönetimi, Kocaeli, Umuttepe Yayınları.
  • FARABİ (1987), Fusulü’l-Medeni (Siyaset Felsefesine Dair Görüşleri), Çev. Hanefi Özcan, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
  • GAZALİ (2010), Mearicü’l-Kuds (Hakikat Bilgisine Yükseliş), Çev. Serkan Özbudun, İstanbul, İnsan Yayınları.
  • GÖKÇEK KARACA, Nuray ve DEMİRCİ, Emre (Ed.), (2013), Sosyal Hizmet Yönetimi, Eskişehir, T. C. Anadolu Üniversitesi Yayını, No: 2876.
  • GÖRMEZ, Kemal (2000), “Demokratikleşme Açısından Merkezi Yönetim-Yerel Yönetim İlişkileri”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (4), ss. 81-88.
  • GÖZÜBÜYÜK, Şeref (2014), Yönetim Hukuku, Ankara, Turhan Kitabevi.
  • GÜNDAY, Metin (2013), İdare Hukuku, Ankara, İmaj Yayınevi.
  • GÜNGÖR, Sezen (2012), “Yerel Yönetim ve Merkezi Yönetimin Görev Paylaşımı”, Akademik Bakış Dergisi, (32), ss. 1-12.
  • GÜVEN, Ahmet, KARKACIER, Atilla ve ŞİMŞEK, Türker (2017), “Merkezileşme Yerelleşme Tartışmaları Kapsamında Yerel Yönetimlerde Vesayet Denetimi Sorunu”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, 12(2), ss. 189-208.
  • İBN RÜŞD (2005), Telhisu’s-Siyase li Eflatun, Çev. Muharrem Hilmi Özev, Siyasete Dair Temel Bilgiler: Kurtubalı İbn Rüşd’ün Platon’un Devletine Düştüğü Şerh, İstanbul, Bordo Siyah Yayınları.
  • İBN SİNA (2016), “Risale Fi ‘İlmi’l-Ahlak”, Çev. Fatih Toktaş, “İbn Sina’nın “Risale Fi ‘İlmi’l-Ahlak” Risalesinin Takdim, Tahkik ve Çevirisi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (43), ss. 7-52.
  • İSBİR, Begüm (2009), “Temsili Demokrasi Anlayışına Göre Yerel Yönetimlerde Özerklik”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11, ss. 1571-1599.
  • KARA, Mustafa (2016), “Türkiye’de Merkezileşme-Yerelleşme Tartışmaları ve Hizmet Sunumunda Ölçek Sorunu”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(27), ss. 249-276.
  • KELEŞ, Ruşen (2014), Yerinden Yönetim ve Siyaset, İstanbul, Cem Yayınevi.
  • KESİK, Ahmet (2005), “Yönetimler Arası Mali İlişkiler ve Türkiye Uygulaması”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (10), ss. 75-103.
  • KILIÇ, Hüseyin (2014), Adalet: Güç Savaşında Denge Noktası, İstanbul, Beta Yayınları.
  • KÖSECİK, Muhammet ve SAĞBAŞ, İsa (2005), “Tarihsel Bakış Açısıyla Türkiye’de Merkezi Yönetim-Yerel Yönetim İlişkileri”, Ed. Nagehan Talat Arslan, Türkiye’de Kamu Yönetimi Sorunları Üzerine Bir İnceleme, Ankara, Seçkin Yayıncılık, ss. 111-152.
  • LAMBA, Mustafa (2010), “Osmanlı’dan Günümüze Türk Kamu Yönetiminde Merkeziyetçilik-Adem-i Merkeziyetçilik Üzerine Bir Değerlendirme”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 2(1), ss. 131-156.
  • MAHMUTOĞLU, Abdulkadir (2011), “Merkezi Yönetim-Yerel Yönetim İlişkileri Alanında Yaşanan Global Gelişmeler”, http://www.tid.gov.tr/Makaleler/AbdulkadirMahmutoğlu 29-52.doc
  • MAVERDİ (1982), Edebü’d Dünya Ved Din, Çev. Selahattin Kip ve Abidin Sönmez, İstanbul, Bahar Yayınları.
  • MAVERDİ (2013), Yönetimin Esasları, Çev. Mehmet Ali Kara, İstanbul, İlke Yayıncılık.
  • ÖKMEN, Mustafa ve ÖZER, Buğra (2013), “Türkiye’de Yerel Yönetimler: Yapısal-İşlevsel Görünüm, Sorunlar Ve Arayışlar”, Ed. Mustafa Ökmen ve Fikret Elma, Türk Dünyasında Yerel Yönetimler, İstanbul, Türk Dünyası Belediyeler Birliği Yayını.
  • ÖNDER, Özgür (2014), Yönetimde Adalet ve Saadet-Bir Nasihatname Geleneği Olarak Siyasetname-, İstanbul, Lotus Yayınları, İstanbul.
  • ÖNEN, Semih Mustafa ve EKEN, İhsan (2016), “Yerel Yönetimler Üzerinde Uygulanan İdari Vesayet Yetkisinin İrdelenmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(56), ss. 216-234.
  • ÖZDEMİR, Biltekin (1991), “Mahalli İdare İle Mahalli İdareler Arasındaki İlişkiler”, VII. Türkiye Maliye Sempozyumu Kitabı, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü ve Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, ss. 312-325.
  • ÖZGÜL, Bülent (2015), “Gelişen Bilişim Teknolojilerinin Merkezden ve Yerinden Yönetim Anlayışlarına Etkisi”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(9), ss. 457-473.
  • ÖZTEKİN, Ali (2012), Yönetim Bilimi, Ankara, Siyasal Yayınevi.
  • PARLAK, Bekir (2014), “Avrupa Birliği Perspektifinden Merkezi Yönetim-Yerel Yönetim İlişkileri”, TESAM Akademi Dergisi, (1), ss. 7-40.
  • PEHLİVAN, Osman (2013), Kamu Maliyesi, Trabzon, Murathan Yayınevi.
  • PLATON (2016), Devlet, Çev. Emre Alagöz, Ankara, Panama Yayınları.
  • ŞENGÜL, Ramazan (2010), Yerel Yönetimler, Kocaeli, Umuttepe Yayınları.
  • ŞULUL, Cevher (2015), İbn Rüşd’ün Siyaset Felsefesi, İstanbul, İnsan Yayınları.
  • TORTOP, Nuri, AYKAÇ, Burhan, YAYMAN, Hüseyin ve ÖZER, Mehmet Akif (2008), Mahalli İdareler, Ankara, Nobel Yayınları.
  • TORTOP, Nuri (1991), “Özerk, Üretken ve Katılımcı Mahalli İdare Anlayışı”, Amme İdaresi Dergisi, 24(4), ss. 3-9.
  • TURAN, Erol (2016), Kamu Yönetimi-Temel Kavramlar, Konya, Palet Yayınları.
  • TURAN, Selahattin, YÜCEL, Cemil, KARATAŞ, Ebru ve DEMİRHAN, Gökhan (2010), “Okul Müdürlerinin Yerinden Yönetim Hakkındaki Görüşleri”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), ss. 1-18.
  • TÜRKOĞLU, İrfan ve DEMİRHAN, Yılmaz (2013), “Yerel Yönetim Gelir ve Giderleri Bağlamında Türkiye’de İdari Reformlar”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), ss. 315-332.
  • TÜRKOĞLU, İrfan (2009), Yerel Yönetimlerde Mali Reform Arayışları: Türkiye’de Belediyelerde Mali Özerklik ve Belediye Başkanlarının Mali Özerklik Algılaması, Ankara, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayın, No:389.
  • URHAN, Vahide Feyza (2008), “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Yeniden Yapılandırılması”, Sayıştay Dergisi, (70), ss. 85-102.
  • UYSAL, Yusuf ve MECEK, Mehmet (2015), “Köylere Sunulan Kamu Hizmetlerinin Nitelik ve Niceliği: Kütahya İli Örneği”, Ed. M. Akif Çukurçayır, H. Tuğba Eroğlu, Hayriye Sağır ve Mücahit Navruz, Kamu Yönetiminde Değişimin Yönü ve Etkileri, Konya, ss. 1169-1183.
  • ÜNAL, Feyzullah (2011), “Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Yasal ve Yapısal Dönüşümü”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (30), ss. 241-248.
  • YAVUZ, Yaşar (2003), “Lise Yönetici ve Öğretmenlerinin Yerinden ve Merkezden Yönetim Yönelimlerinin Karar Verme Sürecine Etkileri”, Ege Eğitim Dergisi, 3(2), ss. 25-35.
  • YAYLI, Hasan ve PUSTU, Yusuf (2008), “Yerel Demokrasinin İlkeleri”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, (16), ss. 133-153.
  • YILDIRIM, Arzu (2014), “Yerellik İlkesi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (5), ss. 130-140.
  • YILMAZ, Abdullah (2007), “AB’ye Uyum Sürecinde Türk Kamu Yönetiminin Dönüşümü Üzerine Notlar”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (17), ss. 215-240.
  • YILMAZ, Harun (2016), “Yerinden Yönetim İlkesinin Kuvvetler Ayrılığına Dayanan Hükümet Sistemleri Bağlamında Değerlendirilmesi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 7(26), ss. 511-545.
  • 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı Yerel Yönetimler Özel İhtisas Komisyonu Raporu, 2001.
  • http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/zel%20htisas%20Komisyonu%20Raporlar/Attachments/180/oik554.pdf

Details

Primary Language tr
Subjects Humanities, Multidisciplinary
Journal Section Articles
Authors

Orcid: 0000-0001-6447-1475
Author: Ömer ÇAMUR (Primary Author)
Institution: Bingöl Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
Country: Turkey

Orcid: 0000-0003-2771-8074
Author: Ahmet Hamdi AYDIN
Institution: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Kamu Yönetimi Bölümü
Country: Turkey
Dates

Publication Date : October 21, 2019

Cite

Bibtex @review { busbed563542, journal = {Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi}, issn = {1309-6672}, eissn = {2618-6322}, address = {Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü 12100, Merkez Bingöl}, publisher = {Bingol University}, year = {2019}, volume = {9}, pages = {1177 - 1198}, doi = {10.29029/busbed.563542}, title = {TÜRKİYE’DE MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME SORUNUNUN GİDERİLMESİNDE ADALETİN ROLÜ}, key = {cite}, author = {Çamur, Ömer and Aydın, Ahmet Hamdi} }
APA Çamur, Ö , Aydın, A . (2019). TÜRKİYE’DE MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME SORUNUNUN GİDERİLMESİNDE ADALETİN ROLÜ . Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 9 (18) , 1177-1198 . DOI: 10.29029/busbed.563542
MLA Çamur, Ö , Aydın, A . "TÜRKİYE’DE MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME SORUNUNUN GİDERİLMESİNDE ADALETİN ROLÜ" . Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9 (2019 ): 1177-1198 <http://busbed.bingol.edu.tr/en/pub/issue/49585/563542>
Chicago Çamur, Ö , Aydın, A . "TÜRKİYE’DE MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME SORUNUNUN GİDERİLMESİNDE ADALETİN ROLÜ". Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9 (2019 ): 1177-1198
RIS TY - JOUR T1 - TÜRKİYE’DE MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME SORUNUNUN GİDERİLMESİNDE ADALETİN ROLÜ AU - Ömer Çamur , Ahmet Hamdi Aydın Y1 - 2019 PY - 2019 N1 - doi: 10.29029/busbed.563542 DO - 10.29029/busbed.563542 T2 - Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 1177 EP - 1198 VL - 9 IS - 18 SN - 1309-6672-2618-6322 M3 - doi: 10.29029/busbed.563542 UR - https://doi.org/10.29029/busbed.563542 Y2 - 2019 ER -
EndNote %0 Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi TÜRKİYE’DE MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME SORUNUNUN GİDERİLMESİNDE ADALETİN ROLÜ %A Ömer Çamur , Ahmet Hamdi Aydın %T TÜRKİYE’DE MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME SORUNUNUN GİDERİLMESİNDE ADALETİN ROLÜ %D 2019 %J Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi %P 1309-6672-2618-6322 %V 9 %N 18 %R doi: 10.29029/busbed.563542 %U 10.29029/busbed.563542
ISNAD Çamur, Ömer , Aydın, Ahmet Hamdi . "TÜRKİYE’DE MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME SORUNUNUN GİDERİLMESİNDE ADALETİN ROLÜ". Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9 / 18 (October 2019): 1177-1198 . https://doi.org/10.29029/busbed.563542
AMA Çamur Ö , Aydın A . TÜRKİYE’DE MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME SORUNUNUN GİDERİLMESİNDE ADALETİN ROLÜ. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019; 9(18): 1177-1198.
Vancouver Çamur Ö , Aydın A . TÜRKİYE’DE MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME SORUNUNUN GİDERİLMESİNDE ADALETİN ROLÜ. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019; 9(18): 1177-1198.
IEEE Ö. Çamur and A. Aydın , "TÜRKİYE’DE MERKEZİLEŞME VE YERELLEŞME SORUNUNUN GİDERİLMESİNDE ADALETİN ROLÜ", Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol. 9, no. 18, pp. 1177-1198, Oct. 2019, doi:10.29029/busbed.563542
Authors of the Article
Ömer ÇAMUR [1]
Ahmet Hamdi AYDIN [2]
Submit Article
Archive
Editorial Board
Contact
TR Dizin
TR Dizin
Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.